خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه_ ساناز باقری راد: سال ۹۸ از سوی رهبر معظم انقلاب به سال «رونق تولید» نام گرفت تا کشور با همتی مضاعف به سمت متحول کردن اقتصاد کشور پیش رود. نامگذاری سال ۹۸ به این عنوان عاملی شد تا تمامی دستگاه‌ها و نهادهای کشور برای تحقق این هدف برنامه‌ریزی کرده و برنامه‌های خود را بر اساس این سیاست و تاکید معظم‌له تنظیم کنند. بنیاد شهید نیز به عنوان یکی از دستگاه‌های اجرایی کشور همواره طرح‌های خاصی برای اشتغال جانبازان، ایثارگران و افراد زیر مجموعه این سازمان را داشته است.
حال به منظور اطلاع از برنامه‌های این نهاد برای توسعه اشتغال کشور در سال ۹۸، به گفتگو با سردار حسن زاده مدیرکل اشتغال و کارآفرینی بنیاد شهید و امور ایثارگران نشستیم.
در این گفتگو در خصوص جزئیات ارائه تسهیلات به ایثارگران کارآفرین، وام‌های کارآفرینی و تفاهم نامه‌های بنیاد با دیگر دستگاه‌ها برای توسعه کسب و کارهای خرد بحث شد. مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
در خصوص تسهیلات مالی و وام‌های بنیاد شهید به ایثارگرانی که قصد کارآفرینی دارند توضیح دهید.
امسال سال رونق تولید نامگذاری شده و تنها راه برون رفت از وضعیت اقتصادی کنونی، پیشرفت اقتصادی کشور و مقابله با تحریم‌ها حرکت در مسیر شعار رونق تولید است و تحقق این شعار نیز نیاز به زیرساخت‌هایی دارد. در حوزه بنیاد شهید و امور ایثارگران به غیر از مسائل زیرساخت‌های پایه شامل مشاوره و خدمات حمایتی، صندوق اشتغال و کارآفرینی ایثارگران را داریم که با بانک‌های عامل قرارداد داشته و به افراد متقاضی اشتغال آفرینی و ایجاد کسب و کار تسهیلات پرداخت می‌کند.
بنیاد شهید از صندوق توسعه ملی نیز ۱۵ درصد سهم داریم که رقم آن سالانه حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ میلیارد است. امسال نیز حدود ۷۰۰ میلیارد برای بنیاد در نظر گرفته شد اما تمام اختصاص پیدا نکرد و حدود ۳۰۰ میلیارد آن تخصیص یافت. بخشی از اعتبار این صندوق همواره برای تسهیلات توسعه روستایی با کارمزد بسیار پایین منظور می‌شود.
از جمله دیگر امور بنیاد شهید در حوزه توسعه اشتغال ایثارگران حمایت از طرح‌های نیمه‌کاره و تکمیل آنها است. به علاوه بنیاد شهید حتی در تأمین سرمایه در گردش کسب و کارها نیز ورود می‌کند و از این طریق نیز حمایت‌های مالی خود را انجام می‌دهد. به عنوان مثال ممکن است طرحی در مرحله نهایی باشد اما به دلیل مشکلات مالی به مرحله عملیاتی شدن نرسیده است که بنیاد شهید با تأمین مالی نسبت به اجرایی شدن آن اقدام می‌کند. حتی کارآفرینانی که نیاز به اضافه کردن خط تولید یا توسعه کسب و کار خود را داشته باشند، به بنیاد مراجعه کرده و ما نیز به آنان تسهیلات لازم را ارائه می‌دهیم.
در حال حاضر شمار زیادی از ایثارگران، فرزندان شهدا و جانبازان فاقد شغل بوده و در صف استخدام هستند، چه برنامه‌ای برای این گروه دارید؟
در سال جاری در حوزه استخدام محدودیت داریم و برای انجام آن نیاز به جست جو از وزارت کشور داریم
چرا که دستگاه‌هایی که نیاز به نیرو داشته باشند، اعلام می‌کنند و برای اعلام نیروهای بنیاد شهید نیاز به درخواست مجوز از وزارت کشور داریم در واقع نمی‌توانیم در این زمینه دخالت آن‌چنانی کنیم و مجموعاً ۳۰ درصد سهمیه حوزه استخدامی مختص ایثارگران است.
با توجه به ماده ۲۱ قانون، ۲۵ درصد استخدام‌های کشور به ایثارگران تعلق می‌گیرد. در کنار آن نیز بر اساس بند جد ماده ۸۷ تمام فرزندان شهدا و جانبازان ۷۰ درصد به بالا باید تا پایان برنامه ششم توسعه بدون هیچ قید و شرطی استخدام شوند و این تکلیف دولت است.
ما نیز در حال پیگیری این موضوع از سازمان استخدامی کشور به عنوان سازمان متولی استخدام‌ها کشور هستیم. قرار است با توجه به گزارشات بنیاد شهید، این سازمان شمار افرادی که پیش بینی می‌کند بر اساس مواد قانونی و تکلیف دولت می‌تواند استخدام کند را اعلام کند.
ظرف دو سال گذشته بر اساس ماده ۲۱، ۲۰۰ نفر مجوز استخدام در بنیاد شهید دریافت کردند. در حال حاضر حدود ۹ هزار فرزند شهید بیکار و ۲۸۰۰ فرزند جانباز بالای ۷۰ درصد بیکار در کشور داریم که مجموعاً ۱۳ هزار نفر می‌شوند.
اما با امضای رئیس بنیاد شهید این آمار را به سازمان امور استخدامی کشور اعلام و توافق کردیم که آنها پس از بررسی آمار، اعلام کنند که بر اساس ماده ۲۱ چه تعداد نیرو می‌توانند جذب کنند. باقی افراد نیز طبق بند ج ماده ۸۷ باید تا پایان برنامه ششم توسعه توسط دولت مشغول به کار شوند.
اما از ایثارگران تقاضا داریم در حوزه توانمندسازی ورود کنند، در دوره‌های آموزشی شرکت کرده و علایق خود را در نظر بگیرند. در صورت نیاز نیز از بنیاد شهید درخواست دوره‌های مهارت آموزش یا مشاوره کنند که به صورت رایگان در اختیار آنها قرار خواهد گرفت تا پس از آن قادر به فعالیت باشند. در واقع سعی کنند منتظر استخدام‌های رسمی نباشند هرچند این امر به صورت عمومی در حال انجام است اما در این زمینه محدودیت داریم و سیاست‌های دولت بر اساس کوچک سازی سازمان است. لذا نمی‌توان چندان انتظار تحول در حوزه استخدامی را داشت.
تلاش ما بیشتر بر این است که برای تحقق شعار سال و توسعه رونق اشتغال در زمینه کارآفرینی و خود اشتغالی اقدام کنیم.
گفته شد که تحقق شعار سال نیازمند ایجاد زیرساخت‌هایی است و این زیر ساخت‌ها با همکاری‌های چندجانبه محقق می‌شود، حال درباره همکاری‌های خود با دیگر دستگاه‌ها برای توسعه کارآفرینی و خو اشتغال‌زایی توضیح دهید.
در این زمینه تلاش کردیم با همکاری دیگر دستگاه‌ها شرایط و امکانات اشتغال‌زایی را برای این ایثارگران، خانواده‌های آنها، خانواده شهدا و به طور افراد زیر مجموعه بنیاد ایجاد کنیم.
تفاهم نامه‌ای که پیش‌تر با سازمان فنی و حرفه‌ای برای توانمندسازی ایثارگران منعقد شد یکی از این نمونه‌ها است. بر اساس آن ایثارگران می‌توانند برای کسب مهارت‌های شغلی و توانمند شدن در حوزه‌های مختلف به مراکز فنی و حرفه‌ای مراجعه کرده و از خدمات رایگان آموزشی و حمایتی بهره مند شوند.
در واقع یکی از شروط برای ایثارگران این است که هنگامی که به بنیاد شهید مراجعه کرده و خواستار دریافت تسهیلات اشتغال‌زایی هستند، ابتدا حرفه و مهارت‌های خاص را فرا گرفته باشند و به این منظور با سازمان فنی و حرفه‌ای قرارداد منعقد شده است.
هنگامی که ایثارگران مهارت خاصی را فرا گیرند، به استناد ماده ۷۹ قانون نظام صنفی می‌توانند درخواست مجوز صدور کسب و کار کرده و سپس دریافت تسهیلات مالی را از بنیاد شهید درخواست کنند.
ما به منظور توسعه کارآفرینی و اشتغال در بخش استار تاپ ها نیز وارد شده‌ایم و قرار است ایثارگران به صورت گروهی دسته بندی شده، آموزش‌های چند ماهه دیده، در حوزه فضای مجازی و اپلیکیشن‌ها وارد شده و نسبت به اشتغال آفرینی در این فضا اقدام کنند. از سال گذشته برخی زیرساخت‌های این موضوع آغاز شده و برخی افراد نیز شناسایی شده اند اما هنوز عجله‌ای برای پیشبرد آن نداریم و فعلاً در تلاشیم تا اساتید خبره‌ای را برای این کار بیابیم.
قرار است از میان خود ایثارگران متخصصین در حوزه‌های مختلف فضای مجازی، کشاورزی نانو تکنولوژی و دیگر حوزه‌ها را شناسایی کرده و برای آموزش از آنها استفاده کنیم. یکی از دلایل اینکه عجله زیادی برای پیشبرد این هدف را نداریم، نیاز به وجود شتاب دهنده در این زمینه است. در واقع پیشبرد این موضوع نیاز به یک شتاب دهنده و سرمایه گذار دارد و در تلاشیم تا این امر در خود بنیاد محقق شود.
در واقع می‌خواهم در تمامی حوزه‌ها ورود پیدا کنیم. در بخش کارآفرینی سامانه «با برکت» رونمایی شد اما به دلیل وجود برخی نواقص آن را فعال نکردیم. این سامانه در خصوص بازاریابی محصولات ایثارگران بود و کار مشترکی میان بنیاد شهید و جهاد کشاورزی بود.
به عنوان مثال ممکن است فردی درخواست خرید محصول فرد ایثارگری ازجمله محصولات کشاورزی یا دیگر اقلام را در نقطه دیگری از کشور داشته باشد که موضوع بازاریابی، نحوه پرداخت الکترونیکی و ارسال این کالا از طریق این سامانه بسیار آسان خواهد بود. در حال حاضر در حال رفع نواقص این سامانه هستیم و تلاش خواهیم کرد تا در نیمه اول سال جاری فعال شود.
برنامه‌های آینده بنیاد شهید برای همکاری با دیگر نهادها به منظور توسعه فضای کسب و کار و رفع موانع اشتغال چیست؟
به منظور توسعه اشتغال و کارآفرینی، اخیراً تفاهمنامه‌ای با وزارت صنعت، معدن و تجارت منعقد شد که یکی از بخش‌های آن درباره استخدام و بکارگیری نیروهای ایثارگر در شهرک‌های صنعتی مربوط به این وزارتخانه است.
تسهیل فعالیت‌های ایثارگران در بخش صنعت و معدن کشور و موضوعات خدماتی که زیرمجموعه این وزارتخانه است از جمله اهداف این تفاهم نامه است.
تفاهم نامه دیگری نیز میان بنیاد شهید و سازمان میراث فرهنگی نهایی شده و به زودی منعقد خواهد شد که بر اساس آن اقدامات ایثارگرانی که در حوزه گردشگری فعالیت می‌کنند، در حوزه‌های مختلف کاری ازجمله دریافت مجوز کسب و کار تسهیل خواهد شد.
این تفاهم نامه‌ها منجر می‌شود تا امور مربوط به اشتغال آفرینی ایثارگران، به عنوان مثال اگر دو سال طول می‌کشید یک فرایند سریع را با زمان یک چهارم کوتاه‌تر نهایی شود. در آینده نزدیک با برخی وزارتخانه‌ها برای رونق تولید و توسعه کسب و کار وارد تفاهم‌نامه خواهیم شد.
با سازمان میراث فرهنگی نیز در چندین زمینه به منظور تسهیل کارآفرینی ایثارگران فعال در این حوزه قرارداد همکاری خواهیم داشت.
بر اساس این تفاهم نامه، فعالیت ایثارگران در حوزه‌هایی از جمله تأسیس مراکز بوم گردی، اقدامات شغلی مختلف در زمینه گردشگری، هتلینگ و مراکز اقامتی برای دریافت مجوز و تسهیلات دیگر با مشکلات بسیار کم‌تری روبرو خواهند شد.
این تفاهم نامه ظرف دو ماه آینده منعقد خواهد شد و به مرحله اجرا خواهد رسید تا فعالان این حوزه‌ها بتوانند راحت‌تر امور خود را پیش برند.
وزارت جهاد کشاورزی و احتمالاً وزارت کشور نیز از وزارتخانه‌های بعدی هستند که قرار است با آنها تفاهم نامه همکاری در زمینه اشتغال و کشاورزی منعقد کنیم.
بسیاری از ایثارگران ما ساکنان مناطق روستایی و شهرستان‌ها هستند و محصولات کشاورزی تولید می‌کنند اما می‌توان این خطوط تولیدات کشاورزی را به‌روزرسانی کرد.
همانطور که چندین سال پیش با مجتمع امام خمینی تفاهم نامه‌ای برای آموزش تولید محصولات کشاورزی منعقد شد. بر اساس این تفاهم نامه همکاری سعی کردیم تا شیوه تولید گیاهان گلخانه‌ای و صادراتی را آموزش دهیم.
تفاهم نامه با جهاد کشاورزی نیز به منظور تسهیل شرایط تولید، ارائه تسهیلات مالی و مجوزی و دریافت سود خواهد بود. بر این اساس به عنوان مثال برای امکان صدور برخی مجوزها که ممنوعیت دارند وارد مذاکره خواهیم شد.
ایثارگرانی که در مناطق دور افتاده یا روستایی کشور سکونت دارند، چگونه از وجود تسهیلات این تفاهم نامه‌ها و امکان برخورداری از چنین شرایطی آگاه می‌شوند؟
یکی از فرایندهای اطلاع رسانی ما ارسال بخشنامه به استان‌ها برای اطلاع رسانی به افراد واجد شرایط است. به علاوه موارد مهم نیز از طریق پیامک به ایثارگران اطلاع داده می‌شود. این نوع فراخوان‌ها و شرایط اعطای تسهیلات نیز از طریق فضای مجازی، اخبار خبرگزاری‌ها و سایت بنیاد شهید به اطلاع هموطنان می‌رسد.
در مناطق دور افتاده کشور شناسایی ایثارگران واجد شرایط دریافت تسهیلات یا ایثارگران نیازمند به چه طریقی انجام می‌شود؟
برنامه ما در حوزه اشتغال ابتدا ارائه خدمات مشاوره است و در سطح کشور، شهرستان و استان‌ها مشاوران شغلی، فنی و تخصصی داریم مشاوران شغلی به راهنمایی افراد بیکار با توجه به شاخص‌ها و ویژگی‌های افراد می‌پردازند و مسیر آنها را مشخص می‌کنند. به عنوان مثال فردی متقاضی به پروسه کسب و کار بنیاد شهید مراجعه می‌کند و در ابتدا مشاوران تعیین می‌کنند که این فرد بر اساس روحیه و مهارت‌هایی که دارد مناسب چه نوع شغلی بوده و کسب کدام مهارت یا دوره‌های آموزشی برای وی مناسب است. سپس در صورت نیاز به کسب آموزش و مهارت می‌توانند از دوره‌های مشترک بنیاد شهید با سازمان فنی و حرفه‌ای استفاده کنند.
بنیاد شهید در کنار سازمان فنی و حرفه‌ای کشور با مجتمع فنی تهران نیز تفاهم‌نامه دارد که بر اساس آن در ۷ استان به صورت پایلوت در دوره‌های آموزشی برگزار می‌شود. در حال رایزنی هستیم تا با اعمال تخفیف بیشتر این طرح آموزشی در کل کشور اجرا شود که به زودی این امر نیز انجام خواهد شد.
خوشبختانه استقبال ایثارگران از تفاهم نامه با مجتمع فنی تهران بسیار بالا و خوب بود به طوری که اعتباری که برای طرح در نظر گرفته بودیم به اتمام رسید و مجبور به تجدید اعتبار برای ادامه کلاس‌های آموزشی شدیم.
طی تفاهم نامه‌ای که سال گذشته با سازمان فنی و حرفه‌ای داشتیم، ۱۷۰۰ نفر آموزش‌های شغلی و مهارت‌های اشتغال آفرینی را سپری کردند، البته این امر با توجه به آمار بیکاران کشور قابل قبول نیست اما برنامه داریم تا در تفاهم‌نامه جدید با این دستگاه حداقل بیش از ۲ هزار نفر از خدمات آموزشی استفاده کنند.
ما آمادگی داریم که ایثارگران بیشتری از این آموزش‌های رایگان استفاده کرده و از تسهیلات اشتغال آفرینی بنیاد شهید ازجمله اعطای مجوز و وام‌ها، بهره برند.
در حال حاضر شرایط برای کارآفرینی حوزه ایثارگران خوب است و در خواست ما این است که ایثارگران به جای اینکه به دنبال استخدام باشند، برای کار آفرینی و خود اشتغالی اقدام کنند. چراکه ما منابع لازم برای حمایت از کسب و کارها را داریم و امیدواریم بتوانیم با اقدامات و همکاری‌های جدید رقم خود اشتغالی که حدود ۱۰ هزار مورد است را افزایش دهیم.