امام(ره) در ۱۲ خرداد سال ۵۸، روز پانزدهم آن ماه را برای همیشه عزای عمومی اعلام کردند و سه روز بعد از این اعلام، میلیونها نفر از مردم به خیابان آمدند و آن روز را برای نخستین بار بزرگ داشتند.

به گزارش خبرنگار مهر، نخستین باری که روز پانزدهم خرداد در ایران بزرگ داشته شد، همان نخستین خردادی بود که به دنبال بهمن ماه پیروزی انقلاب رسید؛ ۱۵ خرداد سال ۱۳۵۸. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نخستین امری که در ذهن انقلابیون و بیش از همه بر ذهن بنیانگذار انقلاب اسلامی می‌گذشت و به نوعی سنگینی می‌کرد، یادمان راهی بود که تا آن زمان طی شده بود و همچنین یاد همراهانی بودند که در این راه حضوری مؤثر داشتند، ول حالا انقلاب در فقدانشان به پیروزی رسیده بود. کمتر از ۵ ماه پس از پیروزی، سالگرد قیام مردمی ۱۵ خرداد فرا می‌رسید و یاد آن از ذهن انقلابیون خارج نمی‌شود. روز ۱۲ خردادماه ۵۸ نخستین عکس العمل از خود امام دیده شد. در این روز امام خمینی (ره) در اطلاعیه‌ای که از ایشان منتشر شد، آمده بود: «با فرا رسیدن ۱۵ خرداد خاطره غم‌انگیز و حماسه‌آفرین این روز تاریخی تجدید‎ ‎‌می‌شود. روزی که… ملت مظلوم و‎ ‎‌ستم کشیده ما به خاک و خون کشیده شد. روزی که طلیعه نهضت اسلامی این ملت شجاع‌‎ ‎‌و غیور گردیده است… ملت ما این روز را عزیز می‌شمارد. و من روز ۱۵ خرداد را‎ ‎‌برای همیشه عزای عمومی اعلام می‌کنم و برای بزرگداشت شهدای خویش در این روز‎ ‎‌بزرگ در مدرسه فیضیه به سوگ می‌نشینم». (منبع: صحیفه امام، ج ۸، ص ۵۰)

روز ۱۳ خرداد ۵۸، یعنی فردای روزی که اصلاعیه امام منتشر شد، «جامعه روحانیت مبارز تهران» با انتشار اطلاعیه‌ای عموم اقشار مختلف مردم ایران را به شرکت گسترده در راهپیمایی سراسری روز ۱۵ خرداد و برنامه‌های خاص این روز فراخواند. این اولین آئین بزرگداشت قیام ۱۵ خرداد پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رفت. در این اطلاعیه که یک روز پس از بیانیه حضرت امام خمینی (ره) راجع به قیام پانزده خرداد انتشار یافت، تأکید شد که «انقلاب اسلامی ایران تجلی آرمان مردم و قیام اسلامی ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲، نقطه عطف انقلاب به شمار می‌رود». (منبع: روزشمار جمهوری اسلامی ایران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۰، ص ۳۴۹)

تنها دو روز مانده بود به اولین آئین بزرگداشت پانزدهم خرداد و می‌بایست مقدمات یک تجمع و راهپیمایی بزرگ در کشور آماده شود. این شاید بی‌پیرایه‌ترین راهپیمایی مردم ایران در چهل سال اخیر بوده است. همه چیز ساده و در عین حال پر از شور.

اولین بزرگداشت قیام ۱۵ خرداد

روز ۱۵ خرداد ۱۳۵۸ میلیون‌ها نفر در سراسر کشور با شرکت در یک راهپیمایی بزرگ و باشکوه، خاطره شهدای قیام اسلامی ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ را گرامی داشتند. این مراسم که یکی از بزرگ‌ترین تجمعات مردمی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود، در تهران در میدان امام خمینی (ره) کنونی برگزار شد. در این مراسم سفیر فلسطین و نمایندگان نهضت‌های آزادی‌بخش حضور داشتند. شعارهای این مراسم بیشتر در جهت حفظ استقلال، نفی سلطه شرق و غرب، لزوم ادامه فعالیت دادگاه‌های انقلاب، اهمیت حفظ وحدت جامعه و ضرورت حضور مردم در صحنه بودو (منبع: روزنامه اطلاعات، ۱۶ خرداد ۱۳۵۸، ش ۱۵۸۷۲، ص ۱ - ۹ – ۱۰ – ۱۲)