خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ- فریبرز دارایی: شلیک گلوله در تئاتر شهر؟ جای نگرانی نیست؛ مدیران و مسئولان فرهنگی و هنری در تمام این سالها تلاش خود را به کار گرفتهاند تا هنرهای نمایشی یا همان «تئاتر» در کانون توجه باشد و هر ساله بخش قابل توجهی از مردم و اقشار مختلف جامعه جذب این هنر تأثیرگذار شوند. یکی از مکانهایی که در راستای این روند و برنامهریزی فرهنگی همیشه مورد توجه تصمیمگیرندگان فرهنگی و هنری بوده و همچنان هم با قوت مورد توجه قرار دارد، مجموعه تئاتر شهر است.
با دغدغه و برنامهریزی مسئولان فرهنگی اقشار مختلفی جذب تئاتر و به ویژه تئاتر شهر شدهاند و طی سالهای اخیر بحث بازپروری اراذل، معتادان و بزهکاران هم در اولویت این برنامهریزی قرار گرفته و طی همین اقدامات مستمر مدیران و مسئولان دغدغهمند که هدفشان نشان دادن تأثیرگذاری تئاتر به عنوان هنری زنده (!) بر خانوادهها و افراد جامعه است، محیط و شرایطی برای حضور خلافکاران در عرصه تئاتر خیابانی آن هم در محوطه تئاتر شهر فراهم آمده است!
این اقدام قابل قدردانی است زیرا باعث میشود که تئاتر را تنها هنری برای بخش خاصی از جامعه ندانیم و در راستای تحقق شعار «تئاتر برای همه» گام برداریم!
خلافکارانی میداندار شدهاند!
طی سالهای اخیر بخشی محدود از جامعه که در زمینه کارهای خلاف و مواد مخدر فعال هستند به این پیشنهاد مدیران دغدغهمند پاسخ مثبت داده و حضور خود را در عرصه هنرهای نمایشی پررنگتر از پیش کردهاند! همین حضور هم باعث شده تا شاهد یک شکوفایی و رشد در زمینه تئاتر خیابانی و حتی جذب علاقهمندان بیشتر به محوطه تئاتر شهر باشیم!
در شرایطی که مدیران تئاتر شهر در زمینه جذب مخاطب و اجرای آثار با کیفیت و موردپسند مخاطبان و علاقهمندان به تئاتر در اکثر موارد ناموفق بوده و هستند و حتی برای انجام امور داخلی مجموعه تئاتر شهر نیز با ضعفهای مدیریتی خود دست و پنجه نرم میکنند، اراذل با اجراهای موفقی که دارند در جذب مخاطب خود و فراگیر شدن نمایشهایشان روند رو به رشدی را طی میکنند.
در اوقاتی که مدیران تئاتری در حال نامهنگاری و تماسهای تلفنی با مدیران و مسئولان شهرداری هستند تا با محدود کردن اجراهای اراذل در پیرامون مجموعه تئاتر شهر، ضعف مدیریت و برنامهریزی خود را کمرنگ کنند، این افراد دغدغهمند با کمترین امکانات و در اکثر ساعات روز و شب به تولید آثاری مستند و قابل توجه مشغول هستند!
در تئاتر به ظاهر حرفهای ایران که تئاتر شهر به عنوان اصلیترین نمادش، در حال فروپاشی از داخل است، اراذل با توجه به اینکه نه بودجه حمایتی دارند و نه فروش گیشه، برای جذب تماشاگران و تأثیرگذاری هر چه بیشتر حتی از نبردهای واقعی با استفاده از انواع سلاحهای سرد نظیر چماق، چاقو، قمه و قداره و سلاحهای گرم نظیر کُلت نیز دریغ نمیکنند، که یک نمونه کاملاً «معمولی» آن را شب گذشته شاهد بودیم!
تکرار مکرر یک «نمایش»
طی سالهای اخیر بارها این تازهواردان به تئاتر خیابانی در پیرامون مجموعه تئاتر شهر، با قمه به جان هم افتادهاند و حتی مخاطب را هم در اجرای خود دخیل کرده و مرز میان تئاتر و مخاطب را برداشتهاند. گاه به دلیل اجراهای تأثیرگذار و واقعی و برای کنترل کردن هیجان اجراگران و همچنین مخاطبان، کار به ورود اورژانس یا پلیس کشیده است.
شاید روزی با اجرای طرح «پهنه فرهنگی» میان مجموعه تئاتر شهر و تالار وحدت، شرایط برای اجراهای خیابانی اراذل و اوباش و امکان جذب هر چه بیشتر مخاطبان بیش از پیش فراهم شود اما تا آن روز تئاتر شهر به تنهایی و با درایت مدیران و مسئولان وزارت ارشاد و شهرداری تهران با قدرت میزبان این اجراهای خیابانی خواهد بود «قتل در حوض گرد مقابل تئاتر شهر»، «درگیری و قمهزنی در ضلع جنوبی»، «مصرف مواد مخدر با تکیه بر تئاتر شهر»، «اذیت و آزار هنرمندان و خانوادهها» و «ناامنی در پیرامون قلب نیمه جان تئاتر ایران» از جمله عناوین اجراهای متنوع و مستمر اراذل در پیرامون مجموعه تئاتر شهر است.
اجرای اخیر این گروه با عنوان «تیراندازی به دلیل فحش ناموسی» که به گفته عوامل کار اجرایی ۲ نفره بوده به حدی در بازخورد مخاطب موفق ظاهر شده که این اجراگران لحظاتی هم به داخل مجموعه تئاتر شهر راه پیدا کردهاند تا با تفاوتهای اجرای خیابانی با اجرای داخل سالن هم آشنا شوند!
این ورود هم در نوع خود قابل توجه است و نشان میدهد که اراذل و اوباش حاضر در پیرامون مجموعه تئاتر شهر از بستر فرهنگی و هنری ایجاد شده به بهترین شکل ممکن بهره میبرند و بعد از چند سال تلاش شبانهروز راه ورود به بنایی که قبل از حدود ۱۲ سال اخیر به عنوان حرفهایترین بنای تئاتری ایران شناخته میشد، پیدا کردهاند.
صندلی خالی مدیران میان تماشاگران
اما نکته قابل تأمل و تأسف این است که مدیران و مسئولان فرهنگی کمتر به تماشای اجراهای موفق این گروههای خلافکار و بزهکار در پیرامون مجموعه تئاتر شهر میایستند و گمان میکنند تنها فراهم کردن بستر و امکان اجرا کافی است.
شاید روزی با اجرای طرح «پهنه فرهنگی» میان مجموعه تئاتر شهر و تالار وحدت، شرایط برای اجراهای خیابانی اراذل و اوباش و امکان جذب هر چه بیشتر مخاطبان و علاقهمندان بیش از پیش فراهم شود اما تا آن روز تئاتر شهر به تنهایی و با درایت مدیران و مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری تهران با قدرت میزبان این اجراهای خیابانی خواهد بود؛ اجراهایی که در آنها دیدن قمه و قداره و شنیدن صدای گلوله امری عادی و در راستای تأثیرگذاری اثر است!
هشدارهایی که شنیده نمیشود
در بازخوانی چندباره قصه پرغصه ساماندهی محوطه تئاتر شهر، رسانهها بارها و بارها نسبت به حضور اراذل و اوباش در پیرامون این مجموعه واکنش و هشدار نشان دادهاند و هر بار خواستار ایجاد حریمی مشخص برای این مجموعه تئاتری شدهاند زیرا بر این عقیده هستند تا زمانی که شرایط و امکانات برای حضور و فعالیت مستمر هنرمندان تئاتر فراهم نیست، بهتر است بستر و شرایط عرض اندام برای اراذل و اوباش در پیرامون مجموعه هم فراهم نشود.
اما این واکنشهای رسانهای به صورت مقطعی مورد توجه مدیران و مسئولان مربوطه قرار گرفت و اقدام مدیران تئاتری نیز به تماسهای تلفنی با مدیران و مسئولان شهری و شورای شهر و بازدیدهای چندباره با همراهی این عزیزان از فضای پیرامون تئاتر شهر محدود شد.
گویا تا زمانی که اجرای زنده اراذل و اوباش باعث آسیب هنرمندان یا مخاطبان تئاتر شهر نشود و قمه و قداره یا گلوله این جامعه هنری و مخاطبانش را هدف قرار ندهد، مرز میان تئاتر شهر و اراذل و اوباش مشخص نخواهد شد.