به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بخش پژوهش‌های فرهنگی رایزنی فرهنگی ایران در روسیه، وزارت توسعه اقتصاد روسیه طرح راهبرد توسعه صادرات خدمات گردشگری تا سال ۲۰۲۵ را تدوین کرده است. در این سند که روز ۲۵ فوریه ۲۰۱۹ در سایت انجمن شرکتهای گردشگری روسیه منتشر شده است، ابتدا به اساسی‌ترین مشکلات پیش روی صنعت گردشگری پرداخته است. در ادامه، فهرستی از تدابیر و اقدامات ضروری و اولیه جهت توسعه صادرات خدمات گردشگری نیز آورده شده است.
در پیش نویس این سند، موانع اصلی توسعه صادرات خدمات گردشگری به شرح زیر اشاره شده است:
۱. ضوابط صدور روادید
۲. عدم اجرای اقدامات ویژه جهت حمایت از شرکتهای مسافرتی از جمله حمایت مالی
۳. کیفیت پایین ارائه خدمات در داخل کشور
مشکلات صدور روادید و راه حل آن: در حال حاضر روسیه ۱۷ توافقنامه در ارتباط با لغو ترتیبات صدور روادید با حق اقامت در روسیه تا ۹۰ روز برای انواع گذرنامه در دست دارد. یک قرارداد- تا ۶۰ روز، دو قرارداد- تا ۳۰ روز، و همچنین هفت قرارداد (با کشورهای مستقل همسود) - تا ۹۰ روز اقامت.
درهمین راستا، در روسیه یک پروژه آزمایشی برای صدور روادید الکترونیکی در ناحیه فدرالی خاور دور نیز در دست اجراست. در این پروژه آزمایشی، ضرورت‌های لازم جهت توسعه این سیستم نیز در نظر گرفته شده است. در حال حاضر این پروژه فقط در خاوردور روسیه اجرا می‌شود. در ادامه این سند، اشاره شده است که تنها شهروندان تعدادی از کشورهای دوست می‌توانند ویزای الکترونیکی دریافت کنند روسیه در تلاش است تا تعداد این کشورها را افزایش دهد.
به گفته وزارت اقتصاد روسیه، یکی از راه حل های ممکن در ارتباط با مشکلات صدور روادید، ایجاد "مرکز خدمات پلیس گردشگری" با همکاری مشترک وزارت توسعه اقتصاد و وزارت توسعه دیجیتال، ارتباطات و رسانه‌های جمعی روسیه است.
حمایت از مدیران تورها: در این طرح، همچنین به ضرورت حمایت از شرکتهای ارائه دهنده خدمات به تورها ی گردشگری اشاره شده است: در روسیه برنامه‌های مالی ویژه جهت حمایت از اپراتورها وجود ندارد تا با این حمایت‌ها موجب افزایش کیفیت خدمات، در نتیجه صادرات خدمات گردشگری شود.
این در حالی است که در غرب حمایت‌هایی از این قبیل اعمال می‌شود. برای مثال، شرکتهای خرد و متوسط تحت حمایت مالی کشورهای عضو "سازمان همکاری و توسعه اقتصادی قرار دارند. این شرکت‌ها در فصل‌های کم تقاضا، که گردشگران کمتری وجود دارند، تنها قادر به پرداخت درصدی از وام‌های خود هستند اما در مقابل، در فصل‌های پرتقاضا قادر به پرداخت بدهی‌های اساسی شرکت خواهند بود و بدین ترتیب این شیوه باعث کاهش فشار بر شرکتهای خرد و متوسط خواهد شد. حمایت‌های مالی به صورت‌های دیگر نیز اعمال می‌شود، برای مثال: برنامه‌ها ی ویژه ی توسعه‌ی گردشگری تحت حمایت شرکتهای تولیدی بزرگ قرار می‌گیرند.
در این سند به اقداماتی در جهت حمایت مستقیم از شرکتهای خدمات گردشگری اشاره شده است. وزارت توسعه اقتصاد پیشنهاد ایجاد " منطقه‌ی ویژه ی اقتصادی مجازی" برای اپراتورهای گردشگری صادرات گرا، و همچنین تدوین "برنامه سازمانی افزایش رقابت‌های بین المللی" برای اپراتورهای تورهای برتر رادر روسیه مطرح کرده است.
تصویب قانون جدید در زمینه‌ی گردشگری: از دیگر تدابیری که در این برنامه به آن اشاره شده است، "بهبود قوانین گردشگری" است. در این سند ضرورت تصویب قانون جدید در زمینه‌ی گردشگری و فعالیت‌های مرتبط با آن، مطابق با استانداردهای حقوقی بین المللی، طرح شده است. در این سند گسترش کار روشمند در خارج از کشور، در دستور کار قرار گرفته است. این مهم جهت شناسایی اهداف دارای اولویت در زمینه‌ی گردشگری، آماده سازی محصولات گردشگری با همکاری شرکتهای حمل و نقل، پیشبرد طرح‌هایی که در آینده سبب تقویت زیرساخت‌های لازم واجرای اقدامات موردنیاز برای حمایت از شرکتهای گردشگری، صورت می‌گیرد. طراحان این سند اعتقاد دارند، این موارد به اندازه کافی در روسیه مورد حمایت واقع نشده‌اند.
این اقدامات کشورهای پیشرو در صادرات خدمات گردشگری، بازارهای دارای اولویت برای جذب گردشگران خارجی را هم به لحاظ جریان گردشگری فعلی و هم از نظر بازارهای جدید در دوره‌های آتی، مشخص می‌کند. این کار سبب می‌شود تا آنها بتوانند مناطق جغرافیایی متنوع را جهت صادرات خدمات خود شناسایی و تضمین کنند.
شناسایی بازارهای دارای اولویت، این امکان را فراهم می‌سازد تا محصولات گردشگری مطابق با نیازهای گردشگران خارجی فراهم شود.
ساخت فرودگاه‌های جدید: به عقیده‌ی وزارت توسعه‌ی اقتصادی روسیه، مانع جدی جهت رشد صادرات خدمات گردشگری هزینه بالای بلیت هواپیما به روسیه است. در کنار موقعیت جغرافیایی، هزینه‌ی بالای خدمات فرودگاهی نیز موضوع مهمی است که کاهش آن نیازمند ایجاد زیرساخت‌های لازم است. در این سند نوشته شده: از جمله اقداماتی که در جهت حل این مشکل پیش بینی شده است، "ساخت فرودگاه‌های جایگزین کم هزینه" است.. از جمله تدابیراتخاذ شده جهت کاهش تعرفه‌ها در خارج از کشور، تخصیص اعتبارهای مالی، کنترل و نظارت بر قیمت بلیت‌ها و همچنین امضای توافق نامه‌هایی میان شرکتهای حمل و نقل هوایی و فرودگاه‌های مقصد است.
معافیت مالیاتی در روسیه افزایش می‌یابد
با وجود اینکه در روسیه امکان استرداد مالیات بر ارزش افزوده در خصوص خریدهایی که در روسیه انجام شده، وجود دارد، در حال حاضر این سیستم به طور کامل فعال نیست. طرح استرداد مالیات برارزش افزوده، در فرودگاه‌های چهارمنطقه در روسیه به عنوان طرح ازمایشی اجرا می‌شود: منطقه‌ی کراسنودار، ایالت مسکو، شهر مسکو و شهر سن پترزبورگ. روسیه در سند جدید در نظر دارد تا تعداد این شهرها را افزایش دهد.
مدرن کردن صنعت هتلداری و پارک‌های ملی: نویسندگان این سند موارد زیر را به عنوان موانع اصلی صادرات خدمات گردشگری روسی مطرح کرده اند: توسعه اندک زیرساخت‌های گردشگری، کافی نبودن تعداد هتل‌ها از جمله هتل‌های لوکس، کارآیی پایین مناطق اقتصادی ویژه ی ساخته شده به عنوان مرکز تفریحی- توریستی، تعداد کم این مناطق به دلیل تلاش ناکافی مقامات مناطق مختلف برای ساخت مراکز تفریحی- توریستی.
یکی دیگر از مشکلات، تلاش ناکافی در جهت ترویج انواع جدید گردشگری از جمله "بومگردی است. این نوع گردشگری در خارج از کشور بسیار محبوب است و روسیه از پتانسیل بالایی در این زمینه، برخوردار است. توسعه‌ی بومگردی موجب تحقق پروژه‌ی ملی"بوم شناسی" خواهد شد. در این سند به تدابیری همچون توسعه طبیعت گردی در پارک‌های ملی نیز، اشاره شده است.
_روسیه و بلغارستان توافقنامه‌ی دو ساله (۲۰۲۱-۲۰۱۹) در زمینه گردشگری امضا کردند.
مراسم امضای این طرح دو ساله، ۴ مارس ۲۰۱۹، در دیدار رسمی در بلغارستان، میان نمایندگان دولت روسیه به مدیریت دیمیتری مدودف، نخست وزیر روسیه و بلغارستان برگزار شد. این توافقنامه توسط وزیر گردشگری این جمهوری، نیکولینا آنجلکوا، و وزیر توسعه اقتصاد روسیه امضا شده است. طبق گفته نیکولینا آنجلکوا، این برنامه شامل گام‌های جدی و جدیدی در جهت تقویت روابط دیرینه خوب میان دو کشور در بخش مهمی از اقتصاد، با عنوان گردشگری است.
او معتقد است با امضای این توافقنامه جدید، روسیه و بلغارستان تمایل خود را به تقویت روابط دوجانبه با شناسایی ظرفیت‌های بالای گردشگری در جهت توسعه‌ی اقتصادی، ابراز و تأئید کردند. این برنامه به افزایش متقابل جریان گردشگری، ایجاد ارتباط مستقیم و تبادل اطلاعات مرتبط با قوانین در زمینه‌ی گردشگری خواهد انجامید.
این برنامه با هدف همکاری دو جانبه کشورها در مواردی همچون حفظ منافع قانونی و حقوق گردشگران، تضمین امنیت در زمان اقامت گردشگران، بهبود کیفیت خدمات رسانی و همچنین اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم در شرایط بحرانی، تدوین شده است و توسعه‌ی زیرساخت‌های گردشگری را نیز تسهیل خواهد کرد. همچنین برنامه‌هایی مانند سازمان‌دهی سفرهایی برای متخصصین برای آموزش و افزایش مهارت در زمینه‌ی گردشگری پیش بینی شده است.
همکاری سازمان گردشگری جمهوری کره و انجمن شرکتهای گردشگری روسیه (ATOR)
سازمان ملی گردشگری جمهوری کره به عنوان شریک وابسته به انجمن شرکتهای گردشگری روسیه پیوسته است. این سازمان دو دفتر نمایندگی در شهر مسکو (شروع کار از ۲۰۰۱) و ولادی وستوک (شروع کار از ۲۰۰۵) در روسیه دارد. از جمله مهمترین فعالیت‌های دفتر نمایندگی در مسکو می‌توان به همکاری با رسانه‌های جمعی، مدیران تورهای گردشگری و آژانس‌های مسافرتی اشاره کرد.
تعداد گردشگران روسی که کره را به‌عنوان مقصد خود انتخاب می‌کنند طی چند سال گذشته افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۵، تعداد گردشگران روسی در کره ۱۰۶, ۱۸۸ نفر بوده است، این رقم در سال ۲۰۱۷ با رشد ۲۰ درصدی همراه بوده است (۲۷۰,۲۲۷ نفر). طبق آمار در سال ۲۰۱۸ تعداد این گردشگران به ۳۰۰,۰۰۰ نفر رسیده است. دفتر نمایندگی سازمان گردشگری کره در مسکو، قصد دارد تا گردشگری از روسیه را افزایش دهد.
انجمن شرکتهای گردشگری در روسیه ضمن اشاره به افزایش سفرهای گردشگری از روسیه به کره در سال‌های اخیر، گفت: این اتحاد فرصت‌های گردشگری فراوانی را پیش روی دو کشور خواهد گشود.
_گردشگران روسی چه مقدار پول به سفرهای تفریحی خود در داخل و خارج از کشور اختصاص می‌دهند.
تعداد افرادی که آمادگی خود را برای صرف هزینه‌ی بالاتر از ۶۰۰۰۰ روبل برای سفر در تعطیلات آینده، اعلام کرده اند، نسبت به سال ۲۰۱۷ کاهش یافته است. این نظر سنجی که در سال ۲۰۱۷ توسط مرکز تحلیلی НАФИ صورت گرفته و در فوریه ۲۰۱۹ منتشر شده است به شرح زیر است:
۳۳ درصد روس‌ها اعلام کرده اند که در تعطیلات آینده ممکن است به خارج از کشور سفر کنند که بیشتر از اهالی مسکو و سن پترزبورگ بوده اند.
حدود نیمی از این افراد (۴۶ درصد)، در ادامه گفته اند که حاضر به اختصاص هزینه بیش از ۶۰۰۰۰ روبل برای هر نفر نیستند.
تعداد کسانی که حاضر به اختصاص هزینه ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ روبل برای سفر آینده‌ی خود به خارج از کشور هستند، در مقایسه با سال ۲۰۱۷ افزایش یافته است (۲۰۱۷- %۲۶ و ۲۰۱۸- ۳۲ درصد).
تعداد کسانی که حاضر به اختصاص هزینه‌ی ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ روبل باشند، کاهش یافته (۲۰۱۷-%۲۷ و ۲۰۱۸- %۱۴) و تعداد کسانی که آماده پرداخت هزینه بیش از ۱۰۰۰۰۰ روبل هستند، از ۴ درصد در سال ۲۰۱۷، به ۶ درصد در سال ۲۰۱۸ افزایش پیدا کرده است. در نمودار زیر این نسبت‌ها به خوبی نشان داده شده است:
"اگر امکان مسافرت به خارج از کشور را برای تعطیلات آینده خود داشته باشید، حداکثر مبلغی که حاضر به پرداخت برای هر شخص هستید، چقدر است؟ (شامل هزینه حمل و نقل، اقامت، …) "
(رنگ سبز مربوط به سال ۲۰۱۸ و رنگ نارنجی ۲۰۱۷ است)
(ردیف اول: ۴۰۰۰۰ روبل وکمتر)
(ردیف دوم: از ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ روبل)
(ردیف سوم: از ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ روبل)
(ردیف چهارم: بیش از ۱۰۰۰۰۰ روبل)
پاسخ به این پرسش که اگر قصد سفر در سطح روسیه را داشته باشید حاضر به اختصاص چه هزینه‌ای هستید، در نمودار زیر به روشنی مشخص است:
(رنگ سبز مربوط به سال ۲۰۱۸ و رنگ نارنجی ۲۰۱۷ می‌باشد)
(ردیف اول: ۴۰۰۰۰ روبل وکمتر)
(ردیف دوم: از ۴۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ روبل)
(ردیف سوم: از ۶۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ روبل)
(ردیف چهارم: بیش از ۱۰۰۰۰۰ روبل)
تعداد کسانی که حاضر به پرداخت مبلغ تا ۴۰,۰۰۰ روبل هستند، در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷، افزایش یافته است (۲۰۱۷- %۶۷ و ۲۰۱۸- %۷۳).
همچنین تعداد کسانی که حاضر به پرداخت بیش از ۱۰۰۰۰۰ روبل هستند، با رشد همراه بوده است (۲۰۱۷- %۲ و ۲۰۱۸- %۵).
_ گردشگران چینی، آلمانی و کره‌ای بیش از سایر کشورها در سال ۲۰۱۸ به روسیه سفر کرده اند .[۱۰]
بر اساس گزارشی که از سوی مرکز تحلیلی Turstat منتشر شده است، در سال ۲۰۱۸، حدود ۱.۰۶ میلیون گردشگر چینی به روسیه سفر کرده اند که نسبت به سال قبل از آن، با رشد ۱۱ درصدی همراه بوده است. در این آمار، آلمان با ۳۹۶۰۰۰ گردشگر و کره جنوبی با ۲۷۶۰۰۰، در رتبه‌های بعدی قرار دارند. به گفته‌ی انجمن شرکتهای گردشگری روسیه ( (ATOR، از ژانویه تا سپتامبر ۲۰۱۸، در مجموع حدود ۲۵.۵ میلیون گردشگر خارجی، روسیه را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب و از این کشور دیدن کرده اند. لازم به ذکر است که در این سال، به دلیل برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال، جریان گردشگری در روسیه با رشد همراه بوده است.
_پربازدیدترین مناطق گردشگری در روسیه در سال ۲۰۱۸
آژانس تحلیلی Turstat در گزارشی محبوبترین شهرها و منطقه‌های توریستی در روسیه را با توجه به گردشگران داخلی وخارجی بررسی کرده است. بر اساس گزارشی که از سوی Turstat منتشر شده است، در سال ۲۰۱۸ تعداد گردشگران نسبت به سال قبل با رشد دو درصدی همراه بوده است. در این گزارش شهر مسکو، پایتخت روسیه، در صدر جدول قرار دارد. سن پترزبورگ، سوچی، منطقه‌ی کراسنودار و کازان (در جمهوری تاتارستان)، به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
این رتبه بندی بر اساس تجزیه و تحلیل آمار گردشگری داخلی و خارجی در شهرها و مناطق روسیه در سال ۲۰۱۸ و ارزیابی کارشناسان تهیه شده است.
_به طور متوسط گردشگران خارجی چه مقدار پول در روسیه خرج می‌کنند؟
مرکز تحلیلی وابسته به حکومت روسیه، مقدار پولی را که یک خارجی به طور متوسط در روسیه خرج می‌کند، اعلام کرده است.
این مبلغ حدود ۱۴۴,۰۰۰ روبل روسیه برای یک سفر می‌باشد. از این مقدار -۲۳ درصد، هزینه‌ی اقامت - ۲۴ درصد، حمل و نقل بین المللی- ۱۹ درصد، مواد غذایی و ۹ درصد شامل حمل و نقل داخلی می‌شود. این مرکز همچنین اعلام کرد که مدت اقامت یک گردشگر خارجی در روسیه به طور متوسط هفت روز است.
در شش ماه اول سال ۲۰۱۸، بیشتر گردشگران در روسیه از کشورهای چین، آلمان، کره جنوبی و آمریکا بوده اند.
_طبق برخی پیش بینی‌ها، در سال ۲۰۱۹، گردشگری در روسیه با رشد ۲۰ درصدی همراه خواهد بود .[۱۳]
در سال ۲۰۱۹، گردشگری در روسیه رشد ۲۰ درصدی خواهد داشت. این خبر را انجمن شرکتهای گردشگری روسیه (ATOR) منتشر کرده است. در این گزارش، مایا لومیدز- - Maya lomidzeمدیر اجرایی انجمن، با اعلام اینکه در سال ۲۰۱۹، این میزان حدود ۳۰ میلیون نفر برآورد شده است، گفت که این تعداد برای روسیه یک رکورد محسوب می‌شود.
مایا لومیدز با اشاره به اینکه طبق آمار شرکت تحلیلی Rosstat ، گردشگری در روسیه در سال ۲۰۱۷ با کاهش یک درصدی همراه بوده است، افزود که در سال ۲۰۱۸ نیز، روسیه شاهد رشد قابل توجهی در این میزان نبوده (۱۰-۵ درصد) و تعداد گردشگران در حدود ۲۶.۸-۲۵.۵ میلیون نفر بوده است.
طبق گفته‌ی انجمن گردشگران روسیه، بخش زیادی از گردشگران ثابت و به اصطلاح "کلاسیک" روسیه در سال ۲۰۱۸، به دلیل بازی‌های قهرمانی جام جهانی فوتبال به روسیه سفر نکرده اند. این در حالی است که انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۹، این گردشگران وارد کشور شوند. انجمن معتقد است که مسابقات قهرمانی جام جهانی فوتبال و مهمانان آن، روسیه را تبلیغ می‌کنند که باعث جذب گردشگران بیشتری به روسیه خواهد شد.
مایا لومیدز در صحبت‌های خود مانع اصلی برای سفر گردشگران به روسیه را ویزا دانست. از آنجا که گرفتن ویزای روسیه بسیار پیچیده و دارای مراحل اداری طولانی است، به دفع گردشگران می‌انجامد. علاوه بر این، سفارت خانه‌های روسیه معمولاً برای مدت زمان کوتاه به گردشگران ویزا می‌دهند و بدین ترتیب سفرهای آخرهفته کوتاه مدت در حال حاضر گسترش پیدا کرده است. به عنوان مثال در آلمان، هزینه‌ی ویزای روسیه از ۳۵ تا ۷۰ یورو است. بدین ترتیب گردشگر آلمانی حاضر به پرداخت هزینه‌ای در حدود ۳۵۰ یورو برای سفر کوتاه مدت به روسیه نخواهد بود.
کدام کشورها در میان گردشگران روسی محبوب ترند؟
جالب است بدانید که ذائقه گردشگران روسی به طور قابل توجهی با اروپایی‌ها و ساکنان ایالات متحده متفاوت است.
در این رتبه بندی، ترکیه جایگاه اول را در میان گردشگران روسی به خود اختصاص داده است. چندین سال است که کشور ترکیه، از نظر تعداد گردشگران روسی در رتبه نخست قرار دارد. محبوب ترین مقصد برای این گردشگران، آنتالیا و شهر کمر می‌باشد. در جایگاه دوم، مناطقی از کشور روسیه قرار دارند که از محبوب ترین آنها می‌توان به منطقه‌ی کراسنودار اشاره کرد. گردشگران روسی در منطقه‌ی کراسنودار به سوچی و گلینجیک علاقه بیشتری نشان می‌دهند. تعداد گردشگرانی که به جمهوری کریمه در جنوب غربی روسیه سفر می‌کنند نیز افزایش یافته است. سواحل جنوبی کریمه به ویژه مناطق نووی سویت، یالتا و سوداک از پربازدیدترین و محبوب ترین های این منطقه برای گردشگران روسی در تعطیلات است. اغلب بازدیدکنندگان در این شهرها از روسیه هستند.
مصر- سومین کشور محبوب در میان گردشگران روس. از آنجا که سفر به این کشور، هزینه‌ی زیادی را برای گردشگران در برندارد، با اشتیاق به این کشور سفر می‌کنند و از امکانات تفریحی با قیمت پایین لذت می‌برند.
اگرچه یونان در لیست کشورهای محبوب جهان به لحاظ گردشگری نیست، اما در میان روس‌ها رتبه‌ی چهارم را به خود اختصاص داده است. مشهورترین شهرها برای گردشگران در یونان، رودس (Rhodes) و کرت (Crete) هستند.
سفر به ترکیه و مصر در مقایسه با کشورهایی مانند بلغارستان و مونته نگرو هزینه‌ی بسیار کمتری برای روس‌ها دارد، این کشورها در میان روس‌ها از محبوبیت چندانی برخوردار نیستند، ولی به دلیل طبیعت زیباتر این مناطق، در لیست گردشگران قرار دارند.
همان طور که مشاهده می‌شود، مسیر اروپا برای گردشگران روس چندان جذاب و محبوب به نظر نمی‌رسد. یونان از جمله کشورهای اروپایی است که گردشگران زیادی را از روسیه به خود جذب می‌کند. با این وجود اکثر روس‌ها تمایل دارند تا در مناطق تفریحی و استراحتی در ترکیه و مصر با هزینه‌ی کمتر تعطیلات را بگذرانند. علاوه بر این، بسیاری از مردم روسیه ترجیح می‌دهند تا بیشتر در سطح کشور خود تعطیلات را بگذرانند و تمایل زیادی به هزینه کردن در کشورهای دیگر ندارند.