مجله مهر: در سال‌های اخیر رویکردهای صنعت برق ایران در بخش مدیریت مصرف همواره در حال رشد بوده و یکی از زمینه‌هایی که شاهد تحول و زحمات بسیارِ متولیان مدیریت مصرف در آن بودیم استفاده از سامانه‌ها و نرم افزارهای مختلف است. در سال‌های نه چندان دور عمکلرد شرکت‌های توزیع بر اساس خوداظهاری مورد سنجش قرار می‌گرفت که حتی عملکرد اجرای این برنامه‌ها در کاهش پیک بار توسط برخی نهادها با دیده تردید نگریسته می‌شد.
با برنامه ریزی انجام شده طی چند سال گذشته سامانه‌های مختلفی از قبیل: سامانه مدیریت پیک بار کشور و سامانه پایش مصرف شرکت‌های توزیع داده است عملکرد شرکت‌های توزیع در حوزه اجرای برنامه‌های مدیریت مصرف تحت پایش قرار گرفته است. هر چند ممکن است در مواردی این سامانه‌ها نیاز به تکمیل یا حتی بازنویسی داشته باشند، ولی در مجموع گامی بلند در حوزه مدیریت مصرف محسوب می‌شوند.
گام بعدی می‌تواند استفاده بهینه از زیرساخت‌های نرم افزاری موجود باشد. در واقع آنالیز اطلاعات و داده‌ها و استفاده از نرم افزارهای مختلف جهت نمایش و آنالیز عملکردها شاید مهمترین رکن مدیریت مصرف باشد. این نرم افزارها برای آنکه بتوانند کارکرد درست و کامل تری داشته باشند باید توسط اطلاعات دقیق و آنالیزهای مناسب تغذیه شوند.
آیا رنگ سبز به معنای رعایت الگوی مصرف است؟
آنچه تا کنون شاهد بودیم صرفاً محاسبه و نمایش داده‌های مدیریت مصرف با استفاده از نرم افزارهای موجود بوده است که بهترین مثال آن نرم افزار سامانه پایش مصرف شرکت‌ها توزیع می‌باشد. نرم افزاری که در اخبار مختلف هر هفته تعدادی از استان‌ها را به رنگ قرمز، زرد و سبز نمایش می‌دهد. اما هر چه جلوتر می‌رویم ابهامات در رابطه با نحوه تعیین این رنگ‌ها توسط آن نرم افزار بیشتر می‌شود. به طور مثال استانی که هفته پیش سبز بود به یکباره قرمز شده و استانی که قرمز بود به یکباره سبز می‌شود. اما سوال اصلی اینجاست این رنگ‌ها چه چیزی را نشان می‌دهند؟! آیا رنگ سبز به معنای رعایت الگوی مصرف در آن استان است و بالعکس؟
با توجه به تغییر هفتگی رنگ‌ها به نظر می‌رسد مصرف کنونی هر کدام از شرکت‌های توزیع با مصرف هفته مشابه سال قبل بعلاوه رشد بار مورد نظر توانیر مقایسه می‌شود. حال آنکه مصارف علاوه بر رشد سالیانه وابستگی بسیار بالایی به دما، رطوبت و سایر شرایط جوی داشته و صرفاً مقایسه مصرف روز جاری با روز یا هفته مشابه سال قبل نمی‌تواند مقایسه کاملی باشد و اطلاعات خاصی از خوش مصرفی و بد مصرفی استان‌های مختلف در اختیار بینندگان و شرکت‌های توزیع قرار دهد؛ بنابراین ذکر چند نکته در این باب ضروری به نظر می‌رسد. اول آنکه باید پذیرفت هر استان در چند سال اخیر رشد بار مختص خود را داشته و لزوماً رشد بار بالا شاخص منفی نیست و حتی می‌تواند شاخصی برای رشد صنعتی یا کشاورزی آن استان باشد. دوم آنکه تغییرات ضریب بار هم که می‌تواند در محاسبات موثر باشد هر چند در استان‌های مختلف از الگوی مشابهی پیروی می‌کند، ولی یکسان نیست.
رنگ‌های غلط‌انداز
سوم آنکه با توجه به خاموشی‌های سال قبل مصرف دقیق سال قبل استان‌های مختلف در دسترس نیست. اما مهمترین مساله که ابهام رنگ‌ها را بیشتر می‌کند مقایسه مصرف امسال با مصرف سال گذشته است. استانی که از ابتدا بد مصرف بوده و الگوی مصرف را رعایت نمی‌کرده به خاطر مقایسه صرفاً مصرف امسال با سال گذشته می‌تواند سبز باشد و در عوض استانی که سال گذشته در حوزه مدیریت مصرف به خصوص در بخش فرهنگی عملکرد خوبی داشته و تجهیزات سرمایشی در آن استان استفاده محدودتری داشته و مصرف کننده‌های خانگی و اداری و تجاری الگوی مصرف پایین تری دارند می‌تواند زرد یا قرمز باشد؛ بنابراین نکته‌ای ای که حتماً باید در رسانه‌ها مورد عنایت قرار گیرد این است که این رنگ‌ها به هیچ وجه نشان دهنده خوش مصرفی یا بد مصرفی در آن استان نیست. این رنگ‌ها صرفاً نشان‌دهنده رعایت یا عدم رعایت سقف پیک تعیین شده توسط شرکت توانیر می‌باشد و ارتباطی با رعایت الگوی مصرف ندارد.
در حوزه برنامه ریزی هم با توجه به اینکه هر کدام از استان‌ها گستره مصارف مختلفی دارند به نظر می‌رسد اگر تعیین این سقف بر اساس پتانسیل‌های هر استان در بخش‌های مختلف خانگی، کشاورزی و … و با توجه به الگوی مصرف هر بخش تعیین گردد، طبعاً بیشتر بیانگر خوش مصرفی یا بدمصرفی هر شرکت خواهد بود. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم تنها مقایسه سرانه مصرف در هر کدام از بخش‌های مختلف خانگی، اداری، تجاری و… با توجه به شرایط آن استان می‌تواند اطلاعاتی در رابطه با خوش مصرفی و بد مصرفی و میزان عملکرد متولیان مدیریت مصرف ارائه کند.