نادره ترکمانی کارگردان سینمای کودک در گفتگو با خبرنگار مهر درباره شرایط تولیدات سینمای ایران برای مخاطب کودک و نوجوان گفت: سینمای کودک وجوه مختلفی دارد که بخشی از آن، ایجاد فضای تفریح و سرگرمی، قسمتی مربوط به آموزش و بخشی هم مربوط به آشنا کردن کودکان با علوم جدید می‌شود.
وی ادامه داد: ما باید بتوانیم از طریق دنیای سینما، دانش کودکان را بیشتر کنیم. برای مثال، دانشی مثل ارتباطات اجتماعی را می‌توان از طریق آثار سینمایی به بچه‌ها منتقل کرد. من اعتقاد دارم که سینما، تأثیرگذارترین ابزار آموزشی برای کودک است البته منکر تاثیر کتاب و دیگر ابزارهای آموزشی نمی‌شوم، اما تجربه نشان می‌دهد تاثیر فیلم و صنایع تصویری عمیق‌تر و پایدارتر است.
تسخیر کودک و نوجوان در سینما سخت است
ترکمانی اظهار کرد: تسخیر کودک و نوجوان در سالن سینما، کاری بسیار سخت است چرا که کودک اگر فیلم را دوست نداشته باشد، آن را تماشا نمی‌کند و مثل افراد بزرگسال نیست که مراعات‌هایی را مدنظر قرار دهد. بنابراین ما به عنوان بزرگسالانی که در حوزه کودک فعالیت می‌کنیم مسئولیت‌هایی داریم و باید این نکته را در نظر داشته باشیم که فیلمی که برای کودکان ساخته می‌شود در ابتدا باید سرگرمی را برای بچه‌ها به ارمغان بیاورد و بعد با ایجاد فضای مفرح به او آموزش دهد.
این کارگردان بیان کرد: توجه به این نکته نیز ضروری است که بچه‌های این نسل از آموزش مستقیم بیزار هستند از همین رو کودک به تماشای فیلمی که آموزه‌های مستقیمی را در اختیار بیننده‌اش می‌گذارد، نمی‌نشیند. فیلمساز وظیفه دارد که با ترفندهای مختلفی که می‌شناسد، ابتدا کودک را مجذوب فیلم و پیام‌های تربیتی را به طور غیرمستقیم و در دل داستان به او القا کند.
نیازی به الگوبرداری از دیگران نیست
ترکمانی درباره لزوم توجه به فرهنگ بومی کشور، هنگام ساخت فیلم کودک نیز گفت: ما در فرهنگ بومی خود به قدری زمینه‌های جذاب داریم که نیازی به الگوبرداری از دیگر کشورها نداریم اما متاسفانه در حوزه انتقال فرهنگ خودمان به کودکان، کم‌کاری کرده‌ایم. برای مثال گروهی محقق از مراکز قصه‌شناسی در جهان به ایران می‌آیند و با برنامه‌ریزی گسترده و بودجه کافی، مَتل‌ها و قصه‌های ایرانی را جمع‌آوری و این قصه‌ها را به دیگر نقاط جهان ارسال می‌کنند و بعد می‌بینیم با اقتباس از فرهنگ ما و به‌روزرسانی داستان‌های کهن ایرانی، افسانه‌های زیبای کشور ما در دیگر نقاط جهان ارائه می‌شوند. در حالی که ما خودمان قدر گنجینه‌ای را که داریم، نمی‌دانیم.
ترکمانی تاکید کرد: زمانی قصه‌های «مشتی گلین خانم» در کشور ما جمع‌آوری شد، اما هیچ ناشری حاضر به چاپ کتاب نشد و این اثر به آلمان رفت و به زبان آلمانی چاپ شد و تازه ما آن زمان دریافتیم که این قصه‌ها چه‌قدر ارزشمندند و دوباره به چاپشان اهتمام ورزیدیم.
وی تاکید کرد: فرهنگ فولکلور ما پر از گنجینه‌هایی است که باید از آن‌ها استفاده کنیم. ما باید یاد بگیریم که به خود متکی بوده و اعتماد به نفس داشته باشیم و از ادبیات و فرهنگ خودمان برای تولید آثار استفاده کنیم چراکه ادبیات ما قابلیت‌های دراماتیک زیادی دارد.
تبلیغ فیلم کودک متفاوت از دیگر فیلم‌هاست
ترکمانی درباره اکران فیلم‌های کودک گفت: مساله اکران فیلم‌های کودک، بحث پیچیده‌ای است و من فکر می‌کنم که در این حوزه ابتدا باید به مساله تبلیغات و پخش فیلم توجه کرد چون تبلیغات فیلم‌های کودک با دیگر آثار سینمایی متفاوت است.
این کارگردان سینمای کودک و نوجوان افزود: من فکر می‌کنم اثر کودک مخاطب خودش را دارد، به این دلیل که زمانی که آثار سینمایی در قالب لوح فشرده برای فروش قرار می‌گیرند، آمار فروش خوبی دارند و کودکان زیادی به تماشای این آثار می‌نشینند. در واقع شاید در سینما فیلم‌ها فروش کافی نداشته باشند، اما همان فیلم‌ها را کودکان در خانه تماشا می‌کنند. شاید این اتفاق به این دلیل است که سینما در سبد مصرفی خانواده جایی ندارد.
این کارگردان عنوان کرد: جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان تریبون معرفی آثار کودک در کشور است و پیشینه زیادی هم دارد به طوری که برای کودکان فضای شاد و مفرحی را فراهم می‌آورد. البته من فکر می‌کنم که این جشنواره از این قابلیت برخوردار است که بازتاب رسانه‌ای بیشتری داشته باشد.
وی تاکید کرد: ما با برگزاری این جشنواره اعلام می‌کنیم که همچنان به مساله کودکان توجه داریم. من اعتقاد دارم که این جشنواره با جریان‌سازی پیوسته می‌تواند قدم بزرگی در راه اعتلای سینمای کودک بردارد برای مثال می‌تواند در طول سال هفته‌های فیلم برگزار و فیلم‌های کودک را در شهرهای مختلف اکران کند. رویدادی مهم مثل جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان می‌تواند فضای تعاملی را برقرار سازد بنابراین امیدوارم که جشنواره امسال هم در فضایی شاد و مفرح برگزار شود
نقش آموزش و پرورش در ارتقای سینمای کودک کلیدی است
ترکمانی درباره نقش آموزش و پرورش در ارتقای سینمای کودک، گفت: آموزش و پرورش نقشی کلیدی دارد و می‌تواند با ایجاد زنگ سینما، تماشای فیلم و بعد تحلیل کردن آن اثر، کودکان را به تماشای آثار سینمایی ترغیب کند.
وی در پایان گفت: ضرورت توجه به آسیب‌شناسی در حوزه کودک، باعث تشکیل مرکز توسعه کودکان و نوجوانان شد و در این مجموعه تلاش بر این است که اتفاقات خوبی برای سینمای کودک رقم بخورد.