خبرگزاری مهر -گروه دانش و فناوری؛ از آنجا که یکی از زمینه‌های رشد و توسعه هر کشوری ارتباط با سایر کشورها در حوزه‌های فناوری است؛ اکنون که موضوع شرکتهای دانش بنیان بیش از پیش مطرح شده، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در صدد است که رد و بدل محصولات بین کشورها و توزیع محصول ایرانی در سایر کشورها را به واسطه شرکتهای دانش بنیان به نتیجه برساند.
به دنبال ارتباطات فناورانه ایران با سایر کشورها، رفت و آمدهای زیادی طی یک سال اخیر صورت گرفته و توجه بسیاری از این کشورها نسبت به دستاوردهای ایرانی نشان می‌دهد که علم و فناوری می‌تواند در آینده یک پل ارتباطی مستحکم بین ایران و این کشورها باشد.
بر اساس جمع بندی این ورود و خروج‌ها، سریلانکا، سنگاپور، فیلیپین، تایلند، کامبوج، چین، مالزی، تاجیکستان، برونئی، بنگلادش، روسیه، کشورهای آفریقایی، کشورهای همسایه و… بیشترین تعامل را با ایران در حوزه فناوری خواهند داشت.
نانوفناوری و بایوتکنولوژی، داروهای ایرانی و واکسن‌ها از حوزه های جذاب برای خارجی ها بوده که زمینه همکاری‌هایی را نیز رقم زده اند. فناوری اطلاعات را نیز می‌توان یکی دیگر از این محورها بر شمرد.
نانوفناوری و بایوتکنولوژی، داروهای ایرانی و واکسن‌ها از حوزهای جذاب برای خارجی ها بوده که زمینه همکاری‌هایی را نیز رقم زده اند همچنین نفت و گاز، تبادل متخصصان، انتقال تجربه استارت آپی کشور به سایر کشورها، مطالعات در زمینه آب‌های زیرزمینی و… از محورهای مشترک برای همکاری با خارجیها بوده است.
برگزاری نشست‌هایی با خارجیها با موضوع فناوری و نوآوری
در همین راستا روح الله استیری، مدیر کل دفتر توسعه کسب و کار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص جزئیات این رفت و آمدهای خارجی به خبرنگار مهر گفت: طی ماههای اخیر کشورهای آسیا و اقیانوسیه به واسطه مجمع نوآوری آسیا و اقیانوسیه در کشورمان حضور داشتند به جز این از قبل نیز رفت و آمدهایی از طریق شرکتهای دانش بنیان با کشورهای دیگر داشتیم که اینها می‌توانند به همکاری فناورانه منجر شوند.
وی با اشاره به کشورهایی که برای تبادل علم و فناوری به ایران آمدند، گفت: سریلانکا، سنگاپور، فیلیپین، تایلند، کامبوج، چین، مالزی، تاجیکستان، ارمنستان، قزقیزستان، ازبکستان، کشورهای افریقایی، روسیه و ترکیه از جمله کشورهایی بودند که با مسئولین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و شرکتهای دانش بنیان ایرانی جلسه داشتند و قرار است در حوزه‌های مختلف علمی با ایران همکاری کنند.
نفت و گاز پل ارتباطی ایران و سریلانکا
استیری در خصوص ارتباط با سریلانکا در زمینه فناوری گفت: وزیر علوم و تکنولوژی سابق سریلانکا ۲ سال گذشته به ایران آمده بود ولی علی رغم امضای تفاهم نامه همکاری حاصل نشد، پس از آن وزیر جدید علوم و فناوری این کشور در برنامه مجمع نوآوری آسیا و اقیانوسیه مهمان ما بود؛ در این مجمع پیشنهاداتی شد و مقرر شد ضمن برگزاری اولین کمیته مشترک علم و فناوری در «کلمبو» شرکتهای دانش بنیان و فناور دو کشور با هم نشست تجاری – فناوری برگزار کنند.
مدیر کل دفتر توسعه کسب و کار معاونت علمی و فناوری ادامه داد: مبتنی بر تصمیمات مشترک اتخاذ شده ایران و سریلانکا، فراخوان اعزام هیأت تجاری – فناوری از شرکتهای دانش بنیان با هدف برگزاری نشست انجام می‌شود.
استیری با بیان اینکه هر دو کشور به پیگیری روند مبادلات تاکید دارند، خاطر نشان کرد: یکی از درخواست‌های سریلانکا احداث آزمایشگاه نفت و گاز است و قرار است در این حوزه با یکدیگر به واسطه شرکتهای دانش بنیان تعامل کنیم.
توسعه کسب و کار شرکتهای ایرانی و سنگاپوری حاصل تعامل فناورانه
وی در ادامه در خصوص تیم سنگاپوری که به کشور آمدند و از دستاوردهای ایرانی بازدید داشتند، گفت: همکاری با تیم سنگاپور دشوار است اما با این وجود، سنگاپوری‌ها با یک ترکیب هفت نفره مشتمل بر نمایندگانی از وزارت صنعت و تجارت سنگاپور و مؤسسه تجارت سنگاپور به ایران آمدند؛ البته ۲ سال گذشته مذاکراتی با این تیم داشتیم ولی ادامه دار نبود اما پیگیری از سوی معاونت علمی مبتنی بر انگیزه و علاقه طرف سنگاپوری صورت خواهد گرفت.
استیری ادامه داد: مؤسسه تجارت سنگاپور الگوهای قابل توجهی برای تسهیل و کمک به صادرات شرکتهای کوچک و متوسط ارائه کرده و مقرر شده که ما در تعامل با دفتر منطقه‌ای آنها در امارات از ظرفیت این مؤسسه برای شرکتهای ایرانی بهره بگیریم. مؤسسه سنگاپور از طریق دفتر منطقه‌ای خود در امارات با کشورهای خاورمیانه ارتباط می‌گیرد تا کسب و کار شرکتهای سنگاپوری را توسعه دهند و بازار خود را در خاورمیانه گسترش دهند؛ بر همین اساس پیش بینی شده که زیرساخت‌هایی با کمک این کشور برای توسعه بین المللی کسب و کار دانش بنیان فراهم شود.
نانو موضوعی جذاب برای فیلیپینی‌ها
استیری در ادامه با اشاره به همکاری با هیئت فیلیپینی گفت: اخیراً معاون وزیر این کشور با معاون علمی و فناوری دیدار و گفتگو داشتند؛ البته حدود دو ماه پیش هم تفاهم نامه‌ای بین معاونت علمی و فناوری و وزارت علوم و تکنولوژی فیلیپین منعقد شد. در حال حاضر کمیته مشترک همکاری بین ایران و فیلیپین تعریف شده و تقریباً این همکاری، شبیه همکاری ایران با سریلانکا خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه مقدمات برگزاری اولین کمیته مشترک دو کشور در فیلیپین تنظیم شده است، عنوان کرد: در این راستا هیئتی از ایران به فیلیپین می‌رود؛ اکنون منتظر اعلام این کشور هستیم. این کشور از ستاد توسعه فناوری نانو بازدید داشتند و علاقمند به همکاری در این زمینه نیز هستند.
به گفته وی، رفت و آمد خوبی بین ایران و فیلیپین انجام شده و ما امیدواریم که ظرف ۳ الی ۴ ماه آینده اولین جلسه مشترک ایران و فیلیپین تشکیل شود. در این کمیته معمولاً نماینده دو کشور در حوزه‌های مشترکی که قرار است تبادل صورت بگیرد حضور دارند.
محورهای همکاری ایران و چین در عرصه فناوری
مدیر کل دفتر توسعه کسب و کار معاونت علمی و فناوری در خصوص همکاری ایران و چین نیز گفت: ما برنامه‌هایی را به چینی‌ها ارائه کردیم و آنها نیز استقبال کردند. ارتباط ایران و چین منوط است به اینکه برنامه‌های خود را به آنها ارائه کنیم؛ یکی از محورهای همکاری ایران و چین در زمینه تبادل متخصصین است؛ ما آمادگی خود را برای پذیرش دانشجو و پژوهشگر چینی اعلام کردیم.
به گفته وی همچنین همکاری پارک فناوری پردیس با پارک فناوری چین نیز بین دو کشور مطرح بود که قرار است چینی‌ها نظر خود را بعد از بررسی‌هایشان اعلام کنند. محور سوم همکاری با چینی‌ها به گونه‌ای است که شرکتهای «های‌تک» و دانش بنیان دو کشور با یکدیگر همکاری کنند که این موضوع هم منوط به ارائه برنامه از سوی دو کشور است.
وی از آمادگی صندوق نوآوری و شکوفایی برای حمایت در زمینه همکاری شرکتهای چینی با شرکتهای ایرانی خبر داد و گفت: همچنین طی جلسه مشترکی که چینی‌ها با «صندوق نوآوری و شکوفایی» داشتند مشخص شد که صندوق نوآوری ۵ شرکت چینی را شناسایی کرده تا در ادامه با شرکتهای ایرانی منتخب این صندوق، همکاری کنند و به تولید محصول مشترک برسند.
استیری افزود: برای رسیدن به یک وحدت رویه ما در معاونت علمی از صندوق نوآوری و شکوفایی خواستیم که برنامه خود را به صورت مشخص اعلام کنند و به چینی‌ها اعلام کنیم.
وی در خصوص همکاری چینی‌ها با صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران به عنوان بنیاد علوم ایران گفت: این بنیاد قصد همکاری با بنیاد علم چین را داشت که قرار است برنامه مشخصی از سوی بنیاد علم ایران به چین ارسال شود؛ ماحصل این شد که همه پروژه‌ها جمع آوری شوند و به مسئولان علوم فناوری چین ارسال شود.
نانو و بایو تاجیکی‌ها را به خود جلب کرد
مدیر کل دفتر توسعه کسب و کار معاونت علمی و فناوری در ادامه به همکاری فناورانه ایران و تاجیکستان گفت: به تازگی دو نفر از حوزه اقتصاد و تجارت تاجیکی به ایران آمدند و توانستند از دستاوردهای ایرانی بازدید کنند. دستاوردهای حوزه نانو فناوری و بیوتکنولوژی ایران بیشترین جذابیت را برای تاجیکی‌ها داشت.
استیری افزود: تاجیکی‌ها در صدد هستند در این حوزه‌ها از ظرفیت‌های ایران بهره ببرند تا همکاریها شکل بگیرند.
وی با بیان اینکه تاجیکی‌ها در حوزه استارت اپ ها نیز فعالیت می‌کنند، بیان کرد: این تمرکز تاجیکی‌ها در حوزه استارت آپ ها می‌تواند ظرفیت همکاری خوبی بین دو کشور را رقم بزند؛ آنها می‌توانند از تجربیات کشور ما در زمینه استارت آپ ها بهره ببرند.
«نانوتکنولوژی» و «بایوتکنولوژی» پل ارتباطی با کشورهای همسایه می‌شوند
استیری در خصوص همکاری با ارمنستان، قرقیزستان و ازبکستان گفت: این کشورها تمایل برای همکاری در حوزه‌های نانو و بایو دارند؛ همچنین قرار است ظرف یک هفته تا ده روز توانمندی کشورشان را معرفی کنند و از سوی دیگر این ظرفیت‌ها را برای ایران از طریق سفارت ایران در کشورشان بفرستند.
وی افزود: بعد از اعلام این کشورها، زمینه‌های فعالیت مشخص می‌شود تا رسماً همکاریها شکل بگیرد.
همکاری با کامبوج در ۳ حوزه
استیری در خصوص همکاری با کامبوج در زمینه فناوری گفت: حوزه‌های علاقمندی با ایران با توجه به قابلیت‌های کشورشان در حوزه فناوری اطلاعات و سلامت است.
مدیر کل دفتر توسعه کسب و کار معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه کامبوج کار کمی در حوزه توسعه علم و فناوری کرده است، بیان کرد: مهمترین نهاد این کشور در زمینه فناوری شورایی ذیل وزارتخانه علوم و تکنولوژی این کشور است که دو سال است راه اندازی شده است؛ به همین دلیل ما می‌توانیم کمک کنیم سیاست‌های علم و فناوری این کشور ارتقا بیابد.
وی تاکید کرد: همچنین انتقال فناوری با کشور کامبوج می‌تواند در حوزه زیست فناوری و فناوری اطلاعات باشد چرا که آنها در این زمینه اظهار علاقه مندی کرده‌اند. ما می‌توانیم بازار این کشور را در حوزه‌های سلامت، فناوری اطلاعات و زیست فناوری بدست بیاوریم.
داروهای نوترکیب ایرانی در آفریقا
وی درخصوص تعامل با کشورهای آفریقایی نیز گفت: سال گذشته دو سفر به همراه شرکتهای دانش بنیان ایرانی به شرق «کنیا» و «اوگاندا» داشتیم و در حوزه‌های فناوری نشستهای تجاری را برگزار کردیم؛ آفریقایی‌ها از این نشست استقبال کردند و بین برخی شرکتهای دانش بنیان با شرکتهای آفریقایی تفاهم نامه‌هایی رد و بدل شد؛ در حال حاضر در کنیا پایگاه صادراتی داریم که شرق آفریقا را پوشش می‌دهد و پیگیر این ارتباطات و توسعه محصول ایرانی در این کشورها است.
استیری با اشاره به حوزه‌های همکاری با کنیا و اوگاندا گفت: نرم افزار و پلتفرمهای تولید بازی از جمله موضوعات مطرح شده است که قراردادهایی هم بین شرکتهای ایرانی و افریقایی در این زمینه منعقد شده است. همچنین از دیگر حوزه‌های همکاری ایران و آفریقا «داروهای نوترکیب ایرانی» و «واکسن ها» است.
وی با بیان اینکه در حاضر هم داروهای ایرانی در این کشور به فروش رفته است، بیان کرد: همچنین همکاری با آفریقای جنوبی نیز در حال پیگیری است؛ به دلیل اینکه این کشور مشکل آب شیرین دارد، یکی از شرکتهای ایرانی قراردادی در راستای مطالعات اکتشافی در ۵ استان آفریقای جنوبی در این زمینه منعقد کرده است.
مدیر کل دفتر توسعه کسب و کار معاونت علمی و فناوری ادامه داد: همچنین آبیاری کشاورزی و کارخانه خط تولید لوله‌های نیمه تراوایی از جمله پل ارتباطی بین ایران و کشورهای آفریقایی به شمار می‌رود.
محور همکاریهای علمی با روسیه
مدیر کل دفتر توسعه کسب و کار معاونت علمی و فناوری گفت: تیرماه امسال هم شرکتهای دانش بنیان با معاون علمی به روسیه رفتند و از یک نمایشگاه روسیه‌ای بازدید کردند.
استیری با بیان اینکه روس‌ها در تجارت جدی تر هستند، گفت: ایجاد خط تولید واکسن دام و طیور، تولید و عرضه محصولاتی که مربوط به واقعیت مجازی است از موضوعات همکاری بین ایران و روسیه به شمار می‌رود.
وی افزود: همچنین در پلتفرمهای بازی یکی از شرکتهای دانش بنیان پیشرفت خوبی داشته که بر اساس رایزنی‌ها قرار است موضوع همکاری بین دو کشور قرار بگیرد. از سوی دیگر موضوع خدمات مهندسی حفاری چاه‌های نفت و گاز از دیگر محورهای همکاری به شمار می‌آید.
به گفته وی، دفتر رایزنی معاونت علمی در حال پیگیری است که روس‌ها در بحث انتقال تکنولوژی به ما کمک کنند و تولید مشترک جدی شروع شود.
جدول همکاریهای اخیر معاونت علمی با کشورهای خارجی
| نام کشور | حوزه همکاری با ایران |
| سریلانکا | نفت و گاز |
| سنگاپور | توسعه شرکتهای دانش بنیان ایرانی |
| فیلیپین | فناوری نانو |
| چین | تبادل متخصصان، پذیرش پژوهشگر چینی، همکاری بنیاد علم چین و پارک فناوری پردیس |
| تاجیکستان | نانو فناوری و بایو تکنولوژی، همکاری استارت آپی |
| ارمنستان، قرقیزستان، ازبکستان | نانو فناوری و بایو تکنولوژی |
| کامبوج | سلامت، فناوری اطلاعات، تدوین سیاست‌های علم و فناوری |
| افریقا | تولید دارو و واکسن، بازی‌های رایانه‌ای، مطالعات کشف آب‌های زیرزمینی |
| روسیه | نفت و گاز |
برنامه‌های آینده امسال در حوزه تعاملات علمی
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهور دو برنامه جدی قطعی با عنوان نشست تجاری فناوری شرکتها در ترکیه و چین در نظر دارد. این معاونت در حال حاضر با سفارت ایران در ترکیه در حال برنامه ریزی است تا در پاییز امسال نشستی با حضور شرکتهای دانش بنیان ایرانی و ترکی برگزار کند.
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهور دو برنامه جدی قطعی با عنوان نشست تجاری فناوری شرکتها در ترکیه و چین در نظر دارد همچنین نشست شرکتهای دانش بنیان در «شانگهای» و «شنزن» چین نیز برگزار می‌شود. چنین نشست‌هایی ضمن معرفی دستاوردهای ایرانی به کشورهای خارجی می‌تواند زمینه همکاریهای دوجانبه در راستای توسعه و پیشرفت فناوری و فروش محصولات را نیز رقم بزند.
در شرایط خاص تحریمی ما باید با کشورهایی همکاری را جدی پیش ببریم که نتیجه بخش باشند از این رو به نظر می‌رسد برنامه معاونت علمی نیز برای تعامل با ترکیه، چین و روسیه به عنوان شرکای سنتی، استراتژیک و راهبردی جمهوری اسلامی ایران، بیشتر باشد.