خبرگزاری مهر، گروه استانها - محمدحسین عابدی: بازخوانی آنچه در کالپوش طی چهار ماه اخیر گذشته دشوار است، حادثه پشت حادثه رانش پشت رانش، قهر زمین، خانه‌های نوسازی که تخریب شدند، عروسی که سر نگرفت و عروس دامادی که به جای خانه بخت دنبال کانکس برای اسکان می‌گشتند، مثل فیلم‌هایی که از سیل استان‌های جنوبی غربی کشور در فضای مجازی بازنشر می‌شد با این تفاوت که کالپوشی ها اینترنت هم نداشتند تا به جهانیان بگویند وضعیت اینجا چگونه است. تنهایی در اوج مظلومیت...
تعداد روزهایی که از فاجعه اصلی می‌گذرد سه‌رقمی‌شده است و با روندی که مسئولان در پیش گرفته‌اند گویا روزبه‌روز هم بر آن افزون می‌شود در این گزارش قصد داریم بازخوانی ازآنچه در کالپوش رخ داد تا به امروز که تابش رئیس بنیاد مسکن کشور به این بخش سفر کرد داشته باشیم.
نوروز بارنگ رانش
تحویل سال ۹۸ خورشیدی برای مردم کالپوش مانند هرسال بود با بارش برف فراوان تا حدی که تیرهای برق هم شکسته و جاده‌ها بسته شدند اما ۲۴ ساعت از این برف نگذشته بود که خبری جدید از کالپوش مخابره شد، رانش زمین! رانشی که به دلیل بارش برف هنوز عمق آن مشخص نبود بسیاری برف را عامل آن می‌دانستند و گمانه‌زنی‌ها سد را نشانه گرفته بود.
سدی که سال‌ها قبل در این منطقه ساخته‌شده بود و مردم حسین‌آباد نگران شکسته شدنش بودند اما با رانش زمین این شائبه که ممکن است آب سد خاک را سست کرده باشد دهان‌به‌دهان می‌پیچید. برف‌ها که آب شد و اولین تصاویر از کالپوش در روز چهارم فروردین‌ماه مخابره شد شگفتی همگان را در برداشت خیابان‌ها چاک‌چاک شده بودند، خانه‌ها ریخته بود، تصاویر انگار از خرمشهر سال ۶۰ مخابره می‌شد.
سوم فروردین‌ماه سه دستگاه گریدر برای برف‌روبی به منطقه حسین‌آباد اعزام شدند مردم ۲۴ ساعت است که برق ندارند دلیل آن اما شکسته شدن ۱۵۰ تیر برق است که باید ترمیم شوند از سوی دیگر چون دکل مخابرات با برق کار می‌کند باید کسی برود و ژنراتور گازوئیلی آن را روشن کند اما با جاده‌ای پوشیده از برف نمی‌شود. مردم نه آب‌دارند، نه برق و نه مخابرات.
وضعیت بدون تغییر
چهارم فروردین است مردم شاکی شده‌اند ۴۸ ساعت است وضعیت همین‌گونه تداوم‌یافته و تازه توانسته‌اند آب شرب را متصل کنند چاه‌ها با گازوئیل کار می‌کنند بخشی از جاده بازشده است ششم فروردین‌ماه عروسی یکی از اهالی کالپوش شد گویا عروسی هم به تعویق افتاده است. همه سد را نشانه گرفته‌اند اما دولت می‌گوید از سال‌های قبل و حتی پیش از سد گفته بودیم که این منطقه نامناسب است هنوز شکاف‌ها خودنمایی نکرده‌اند و در برخی جاها برف و گل نمی‌گذارد مردم عمق فاجعه را ببینند اما همین‌گونه هم روستا چون شهرهای جنگ‌زده است.
ششم فروردین دیگر کاسه صبر مردم سرریز شده است دو روز پیش جاده‌ها بازشده‌اند اما تیرهای برق در حال تعمیر شدن هستند، دهیار حسین‌آباد که در محل حضور ندارد با دستور استاندار سمنان برکنار می‌شود، حسینی شاهرودی نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس، ملایری فرماندار و فخری معاون استاندار در منطقه هستند اما از بکار بردن کلمه بحران امتناع می‌کنند همزمان تمام شبکه‌های تلویزیونی ماجرای سیل شیراز و جنوب کشور را نشان می‌دهد مردم نمی‌دانند به کدام حادثه توجه کنند از سوی دیگر محور مواصلاتی شاهرود آزادشهر در اولنگ و خوش‌ییلاق هم‌بسته است، برف آن جاده‌ها را نیز مسدود کرده و بار ترافیکی جاده میامی –کالپوش به سمت جاجرم سنگین می‌شود.
بروز مشکل در آب ۱۱ روستا بالاخره ظهر سوم فروردین‌ماه اذعان می‌شود اما مشکل مردم امروز آب نیست مشکل خانه‌هایی است که دارند روی سرشان پایین می‌آیند در میان برف و گل کجا بروند؟ تاکنون دو معاون استاندار به منطقه آمده‌اند اما یکی‌شان که به‌تازگی به این سمت رسیده گویا شناختی از منطقه ندارد همه سردرگم هستند!
چهارم فروردین‌ماه گاز وصل می‌شود امدادرسانی به یک‌هزار نفر آغاز می‌شود راه‌ها باز هستند اما از برق فعلاً خبری نیست آب هم وصل می‌شود تا مردم کمتر نگران شوند اما نگرانی اصلی زیر برف‌ها است شکاف‌هایی که یک آدم ۷۰ کیلویی با قد یک متر و ۸۰ سانتی‌متر در آنجا می‌شوند. سالن ورزشی وضعیتی وخیم دارد مردم را نمی‌توان به داخل آن برد شب سرد است وضعیت نگران‌کننده اما هنوز از بردن اسم بحران پرهیز می‌شود.
مشکلات شروع شده‌اند
نخستین خبر پنجم فروردین بیان می‌شود فرماندار می‌گوید به ۱۱ خانه آسیب‌رسیده است استاندار خودش را روز هفتم فروردین‌ماه یعنی شش روز بعد ماجرا به کالپوش می‌رساند و می‌گوید ۱۱۲ خانه درخطر ویرانی هستند و باید تخلیه شوند! عده‌ای تازه صورت استاندار جدید سمنان را می‌بینند.
همان روز منطقه ممنوعه در کالپوش معین می‌شود وزارت نیرو استحکام سد را تأیید می‌کند تا بگوید ویرانی خانه‌ها از سد نیست از سوی دیگر خبر می‌رسد ۶۰ رأس دام در برف و بوران هلاک شده‌اند. قوز بالای قوز...
یازدهم فروردین‌ماه ۹۸ استاندار در سمنان خبر از تخلیه فوری ۱۸۸ واحد مسکونی می‌دهد اما مردم ناراضی هستند چراکه تمهیداتی برای این امر اندیشیده نشده است همه می‌دانند که مردم باید خانه‌ها را تخلیه کنند اما کسی نمی‌داند مردم باید کجا سر کنند هنوز برف بر روی زمین است هوا شب‌ها به نزدیک صفر می‌رسد.
دوازدهم فروردین استاندار بالاخره به رئیس‌جمهور تلفن می‌زند و می‌گوید ۷۰ درصد کالپوش ویران‌شده است هنوز اسمی از بحران برده نمی‌شود که اگر این امر می‌شد حداقل می‌توانستیم شاهد سرازیر شدن کمک به مردم باشیم، معاون اداره کل مدیریت بحران استانداری سمنان روز سیزدهم فروردین‌ماه در میان نارضایتی مردم می‌گوید جابه‌جایی ساکنان روستای حسین‌آباد کالپوش به‌سرعت در حال انجام است همچنین عملیات انتقال ساکنان این روستا به ۹۷ خانوار رسید.
۱۷ فروردین‌ماه استاندار سمنان بابیان اینکه ۱۱۸ واحد مسکونی در حسین‌آباد کالپوش تخلیه‌شده و تلاش برای اسکان مردم ادامه دارد، می‌گوید: ۲۲۵ خانه این روستا تخریبی اعلام‌شده است. آمار ۱۱ خانه تخریبی حالا دارد به نزدیک ۳۰۰ خانه می‌رسد مردم بازهم ناراضی هستند.
سپاه و هلال احمر انجام وظیفه می‌کنند
سپاه و هلال‌احمر، برق، اداره راه و آبفار و … از روز اول در منطقه هستند، همزمان با چهاردهمین روز از فروردین‌ماه ۹۸ فدایی رئیس اداره آب و فاضلاب روستایی میامی بابیان اینکه رانش زمین خسارات شدیدی به تأسیسات آب‌رسانی کالپوش وارد کرده است، می‌گوید: ۶۷ انشعاب آب روستای حسین‌آباد آسیب دیدند اما مردم می‌گویند آمار بیشتر است. رئیس بنیاد شهید میامی نیز می‌گوید: پرداخت خسارت زمین‌لغزه منازل جانبازان حسین‌آباد کالپوش پیگیری می‌شود.
فروردین رو به اتمام است و یکباره همه‌چیز فراموش می‌شود نه کالپوش دیگر در کلمات مسئولان دیده می‌شود و نه بحرانی بودن شرایط بیان می‌شود تا اینکه حسینی شاهرودی نماینده شاهرود و میامی در مجلس ضمن انتقاد شدید از برخی مسئولان استان سمنان در موضوع کالپوش، می‌گوید: رانش زمین در این بخش از سال‌ها قبل قابل پیش‌بینی بود اما هیچ اقدامی درباره آن صورت نگرفت.
وی با بیان اینکه مدیران استان سمنان برای رفع مشکلات مردم حسین‌آباد باید از ظرفیت وزارت‌خانه‌ها استفاده کنند، گفت: شرایط در این روستاها بحرانی است و رانش زمین سبب خسارات فراوانی به مردم شده است.
اردیبهشت پر حادثه
در روزهای قبل از اردیبهشت اما خبر خوب برای مردم حضور نماینده ولی فقیه در استان سمنان در کالپوش است بیست و چهارم اردیبهشت ماه آیت الله شاهچراغی به میان مردم آمده و می‌گوید صدایتان را به رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌رسانم.
بیش از ۱۸۰ خانواده حاضر به تخلیه نیستند و با همین شرایط هم زندگی می‌کنند می‌گویند اگر از خانه برویم دیگر فراموش می‌شویم همین کمک‌ها را هم دیگر نمی‌کنند از سوی دیگر مشکلات اجتماعی و فرهنگی دارد بروز می‌کند برخی ناراضی هستند شایعه‌هایی به اختلاف بین نردین و کالپوش دامن می‌زند برخی از رسیدگی‌ها ناراضی هستند.
مشکلات مردم زیاد شده است چهارم اردیبهشت ماه مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب استان سمنان بابیان اینکه ۱۶۶ خانوار حسین‌آباد کالپوش منازل خود را هنوز تخلیه نکرده‌اند، می‌گوید: این خانوارها باید نسبت به تخلیه منازل خود هر چه زودتر اقدام کنند. این همه ماجرا نیست مردم دچار مشکلاتی دیگر هم هستند خرداد ماه رسیده و تقریباً بجز یک یا دو جلسه اصلاً حرفی از کالپوش نیست مسئولان به دنبال راهکار هستند اما جدیت ابتدا را ندارند.
اما این پایان کار نیست یکباره همه چیز تمام می‌شود. محاق فراموشی بر کالپوش سایه می‌افکند و دیگر تمام! مردم ناراضی هستند عده‌ای در کانکس هستند امتحانات بچه‌ها چه می‌شود؟ کنکور چطور؟ خوابگاه دختران، ورزشگاه، خانه‌های مردم! ۳۳۰ خانه تخریبی چطور؟ تنها خبر خوش این روزها به دنیا آمدن چهار قلوهای کالپوشی است.
خرداد ماه فراموشی
در خرداد ماه دو سفر، حضور فرماندار و یک جلسه همزمان با هشتم و بیست و ششم خرداد ماه در سمنان تشکیل می‌شود اما خروجی آنها درست است که به خدمت رسانی بیشتر به مردم منجر می‌شود اما آینده کالپوش را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد هیچکس نمی‌داند چه می‌شود.
شائبه پشت شائبه شایعه پشت شایعه از سد تا انتقال حسین‌آباد به نردین.... مردم نگران شده‌اند نمی‌دانند چه چیزی رخ می‌دهد مردم کالپوش خبر کمک‌های میلیاردی مردم استان سمنان به سیل‌زدگان را می‌شنوند اما کالپوش!!؟ استاندار سمنان با بیان اینکه ۱۴۵ واحد مسکونی در حسن‌آباد کالپوش میامی به دلیل رانش زمین تخلیه شده‌اند، می‌گوید: تاکنون به ۲۵۰ خانه اخطار تخلیه داده شده است اما مردم بیرون نمی‌روند.
در این ایام دوباره فخری معاون استاندار سمنان به کالپوش سفر می‌کند و با اشاره به آسیب ۲۸۰ واحد مسکونی کالپوش بر اثر رانش زمین می‌گوید: استانداری آماده است تا اعتبارات بازسازی این واحدها را در اختیار خود مردم قرار دهد.
نبود زمین دولتی در کالپوش
تیرماه آمده و تابستان آغاز شده است مدیرکل بنیاد مسکن استان سمنان نیز بابیان اینکه نبود زمین دولتی در کالپوش یکی از مشکلات برای جابه‌جایی روستای حسین‌آباد است، می‌گوید: مکان جدیدخانه‌های آسیب دیده نیازمند پاسخ زمین‌شناسی است. حسینی شاهرودی نماینده شاهرود و میامی معتقد است اگر تابستان را از دست دهیم به خاطر اقلیم سرد و برفی کالپوش نمی‌توانیم در نیمه دوم سال خانه‌ها را تحویل بدهیم اما مشکل اینجا است که اصلاً مکانی برای خانه‌ها هنوز مصوب نشده است.
دو مکان برای انتقال خانه‌ها تعیین می‌شود اما مردم می‌گویند خودمان باید انتخاب کنیم از سوی دیگر برخی مشکلات اجتماعی در منطقه حساسیت‌هایی را برای جابجایی خانه‌ها ایجاد کرده است مسئولان چالش‌های زیادی دارند، زمین جدید نباید آن‌قدرها نزدیک چشمه باشد، نه باید آن‌قدرها نزدیک روستای همجوار و نه آن‌قدرها نزدیک کانون رانش!
جواب مسئولان این است که جانمایی و انتقال منازل آسیب دیده کالپوش منتظر پاسخ زمین شناسی است، فلاحی مدیرکل بنیاد مسکن می‌گوید: یکی از مشکلات موجود در حسین‌آباد کالپوش نبود زمین دولتی تا شعاع ۲۰ کیلومتری برای انتقال خانه‌های آسیب دیده است که البته بیشتر این زمین‌های دولتی هم زمین‌های کشاورزی هستند لذا باید منطقه‌ای برای انتقال خانه‌های آسیب دیده در نظر گرفته شود.
اختصاص زمین به مردم
سی ام تیرماه ۹۸ تابش رئیس بنیاد مسکن اما با پیگیری حسینی شاهرودی نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس به کالپوش سفر می‌کند، مسئولان استان سمنان تا کنون بیش از هشت سفر به این بخش داشته اند اما شاید مهم‌ترینشان همین سفر باشد که در آخرین روز تیرماه رخ می‌دهد. تابش، درباره مشکلات مردم روستای حسین‌آباد کالپوش استان سمنان و چگونگی جابه جایی آنها هم گفت: با توجه به کارهای کارشناسی، جابه جایی اهالی روستای حسین‌آباد کالپوش قطعی است، باید زمین مناسب انتخاب شود.
رئیس بنیاد مسکن می‌گوید: تا زمانی که زمین مناسب برای ساخت مسکن جدید اهالی این روستا انتخاب نشود، هیچ اقدامی به جز کارهایی که برای اسکان موقت شده، انجام نخواهد شد. امروز با اهالی روستا گفت و گو خواهد شد تا تصمیم درستی گرفته شود.
مسئولان می‌روند و لذا مردم کالپوش امیدوارند که فراموش نشوند، همه به فکر خانه‌هایشان هستند اما کسی نمی‌گوید که علوفه هایشان را کجا انبار کنند؟ بر روی کدام زمین کشاورزی که شکاف برداشته می‌توانند کشاورزی کنند؟ آینده شأن چه می‌شود؟ و هزاران سوالی که پاسخشأن بین شکاف‌های زمین مانده است و هنوز مسئولان از بکار بردن کلمه بحران درباره آن اجتناب می‌کنند.