خبرگزاری مهر – گروه استانها: عقربه‌های ساعت حوالی ۲۳ را نشان می‌دهد که سراسیمه سوار بر خودرو شده و راهی یک مرکز درمانی می‌شوند.
ساعتی را در یک میهمانی خانوادگی گذرانده‌اند و پس از اتمام برنامه در حالی که قصد ترک منزل میزبان را دارند تا راهی منزل شوند به یکباره مادرشان با حالتی که انگار سنگینی یک جسم را بر روی قفسه سینه حس کرده و به دنبال آن سردرد متحمل می‌شود روبرو می‌شود.
مسیر را به سمت مرکز درمانی فرشچیان همدان تغییر می‌دهند و در ترافیک خیابان مهدیه آن هم در روزهایی که مسافران بی شماری همدان را مقصد گردشگری خود انتخاب کرده‌اند مسیرها را یکی پس از دیگری پشت سر می‌گذراند.
پس از گذشت حدود ۲۰ دقیقه به مرکز درمانی فرشچیان می رسند و در حالی که مادرشان اوضاع چندان رضایت بخشی ندارد وی را به اورژانس بیمارستان می‌رسانند که پزشک شیفت با دیدن رنگ رخسار بیمار در اولین سوال از همراهان وی احتمال مبتلا بودن بیمار به بیماری قلبی یا فشارخون بالا رو جویا می‌شود که همراهان آن را تأیید می‌کنند.
منیره پیری بانویی ۴۷ ساله که چندسالی است با بیماری فشارخون بالا دست و پنجه نرم می‌کند این بار هم لطف خدا شامل حالش می‌شود و در حالی که اوضاع چندان خوشایندی نداشت به زندگی برمی گردد.
با وی که صحبت می‌کنم از مصرف بیش از اندازه نمک در مراسم میهمانی سخن می‌گوید و اینکه پزشک بارها به وی گوشزد کرده اما او بی توجه به این موضوع هر از چندگاهی راهی مراکز درمانی می‌شود که البته این مرتبه به قدری اوضاع وخیمی را تجربه کرده که به گفته خودش برای همیشه مصرف نمک را پایان خواهد داد.
آنچه عنوان شد برشی از اتفاقی است که ممکن است برای هر فرد مبتلا به بیماری فشار خون بالا در صورتی که نکات لازم برای زندگی را رعایت نکند رخ دهد چراکه بیماری فشار خون علامت مشخصی ندارد و به عنوان یک بیماری خاموش، مهم‌ترین عامل از کارافتادگی و مرگ‌های زودرس و تهدیدی برای سلامت قلب است که منجر به بروز سکته و حمله‌ها و بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود.
فشارخون نرمال در انسان در حال استراحت در محدوده ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلیمتر جیوه و ۶۰ تا ۹۰ میلیمتر جیوه قرار دارد که به طور معمول اگر فشار خون به صورت پایدار بالاتر از ۱۴۰ سیستول و ۹۰ دیاستول قرار گیرد پاتولوژی و بیماری محسوب می‌شود.
پرفشاری خون در اکثر مواقع علامتی ندارد و به همین دلیل بسیاری از مردم ممکن است سال‌ها بدون آنکه مطلع باشند به فشار خون بالا مبتلا باشند طبق گفته پزشکان پرفشاری خون در اکثر مواقع علامتی ندارد و به همین دلیل بسیاری از مردم ممکن است سال‌ها بدون آنکه مطلع باشند به فشار خون بالا مبتلا باشند که اگر این بیماری تحت درمان قرار نگیرد می‌تواند به سرخرگ‌ها و اندام‌های حیاتی بدن آسیب برساند.
رشد شهرنشینی، آلودگی هوا و مصرف غذاهای پرنمک، کم تحرکی و اضافه وزن، اختلالات خواب، استرس‌های فردی و اجتماعی همه و همه از عوامل اصلی خطر بروز فشارخون بالا محسوب می‌شود که طبق توصیه پزشکان افراد باید با بهبود سبک زندگی و رعایت الگوی صحیح غذایی از ابتلاء به این بیماری پیشگیری کنند.
طبق برآوردها ۲۱ درصد جمعیت کشور فشار خون بالا دارند که این میزان در خانم‌ها ۱۶ درصد و در آقایان ۱۰.۶ درصد است و همین آمار بالای ابتلای مردم ایران به بیماری فشار خون بالا طی سال‌های اخیر وزارت بهداشت را بر آن داشت که امسال بسیج ملی کنترل فشارخون بالا را به اجرا در آورد که این طرح در استان‌های کشور نیز اجرا شد و نتایجی به دست آمد.
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی ابن‌سینا در همین زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به برگزاری برنامه بسیج ملی کنترل فشار خون در استان همدان عنوان کرد: ۷۵.۶ درصد افراد مشمول طرح بسیج ملی فشار خون استان همدان ارزیابی شدند.
رشید حیدری مقدم اضافه کرد: میانگین فشار خون در استان همدان از میانگین کشور بسیار پایین‌تر بوده اما ۳۱ درصد آقایان و ۲۰ درصد خانم‌ها ریسک تبدیل شدن به سمت فشار خون بالا را دارند.
جامعه روستایی به سمت بی‌تحرکی، چاقی و رژیم غذایی نامناسب پیش می‌رود
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی ابن‌سینا بابیان اینکه ۱۳.۵ درصد جمعیت شهری و ۱۲ درصد جمعیت روستایی همدان فشارخون بالا دارند و این آمار نشان‌دهنده این است که جامعه روستایی به سمت بی‌تحرکی، چاقی و رژیم غذایی نامناسب پیش می‌رود که دغدغه‌ای جدی مسئولان حوزه سلامت است، تاکید کرد: ارائه آموزش‌های لازم در خصوص تحرک بدنی، فعالیت فیزیکی، دریافت و کم نمک ضرورت دارد.
وی با اشاره به اینکه بیماری‌های غیر واگیر از دغدغه‌های حوزه سلامت جهان است، عنوان کرد: اگرچه بیماری‌های واگیر همیشه به عنوان موضوعی اورژانسی در حوزه سلامت دنیا محسوب می‌شود اما فشار وارد بر سیستم سلامت دنیا ناشی از بیماری‌های غیر واگیردار اجتناب‌ناپذیر بوده و روز به روز در حال افزایش است و هزینه‌های هنگفتی را به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند.
حیدری‌مقدم با تاکید بر اینکه اگر راهکارها را تغییر ندهیم بی‌شک در آینده بحران جدی‌تری در حوزه بیماری‌های غیر واگیر خواهیم داشت، گفت: طبق ارزیابی‌های انجام شده در سال ۲۰۱۶ یک سوم جمعیت ایران مبتلا به فشار خون بالا بودند و در ۲۰۱۷ تعداد ۱۰ میلیون مرگ در دنیا به دلیل فشار خون اتفاق افتاده است.
۱۹ درصد فشار خون خود را کنترل می‌کنند
وی با بیان اینکه ۶۰ درصد از بیماران مبتلا به فشار خون در ایران از ابتلای خود به این بیماری اطلاع دارند و ۴۰ درصد از فشار خونشان بی‌اطلاع هستند، گفت: از این ۶۰ درصد افراد مطلع نیز فقط ۱۹ درصد فشار خون خود را کنترل می‌کنند.
حیدری مقدم با بیان اینکه ۸۱ درصد افراد فشار خونی کشور یا از فشار خون خود اطلاع ندارند و یا کنترل مناسبی روی فشار خونشان وجود ندارد که این دغدغه بزرگی در کشور ایجاد کرده است، گفت: در سال ۱۹۹۰ حدود ۴۵ هزار مرگ‌به دلیل فشار خون وجود داشت که این عدد در سال ۲۰۱۷ به نزدیک ۱۰۰ هزار مورد مرگ رسیده به این معنی که ما از یک جامعه سنتی عوارض جامعه مدرن را تجربه می‌کنیم.
اگر بتوانیم مصرف نمک را ۳ گرم کاهش دهیم ۵۰ درصد سکته‌های مغزی کاهش می‌یابد وی با اشاره به اینکه سرانه مصرف نمک در کشور از ۱۵ گرم به ۱۲ گرم کاهش پیدا کرده است، گفت: اگر بتوانیم مصرف نمک را ۳ گرم کاهش دهیم ۵۰ درصد سکته‌های مغزی کاهش می‌یابد و این به معنی قابل کنترل بودن این موضوعات است.
دبیر ستاد بسیج ملی فشار خون بالا در استان همدان نیز گفت: در طرح سنجش فشار خون بالا مبنای کاری در معاونت بهداشتی استان بر این بود که حداقل ۷۰ درصد از ۸۸۵ هزار نفر جمعیت استان که سن بالای ۳۰ سال دارند، مادران باردار و بیماران مزمن کلیوی در این بسیج ملی پوشش داده شوند.
منوچهر کرمی با بیان اینکه گروه هدف افراد بالای ۳۰ سال تمام افراد ایرانی و غیرایرانی را در بر گرفت، گفت: از ۲۷ اردیبهشت‌ماه تا ۱۸ خردادماه اطلاع‌رسانی گسترده در کشور انجام شد و تیم‌ها تجهیز و همکاران آموزش داده شدند و از ۱۸ خردادماه به مدت یک ماه این طرح در کل کشور و استان همدان به سه صورت حضوری، تیم‌های سیار و خودارزیابی اجرایی شد.
وی افزود: تعداد ۵ کمیته برای انجام امور بسیج ملی فشار خون تشکیل شد و هر یک از کمیته‌ها به طور متناظر در همه شبکه‌های بهداشت و درمان فعالیت داشتند.
فشار خون ۶ هزار و ۵۵۱ مادر باردار و ۱۶۷ بیمار کلیوی ارزیابی شد
کرمی با بیان اینکه فشار خون ۶ هزار و ۵۵۱ مادر باردار و ۱۶۷ بیمار کلیوی در این بسیج ملی ارزیابی و تمام امکانات استان در رده‌های مختلف از مجموعه‌های درون بخشی و برون‌بخشی برای اجرای این طرح بسیج شد، گفت: همدان جزو سه استان برتر در اجرای بسیج ملی کنترل فشار خون بالا بود.
وی گفت: ارزیابی فشار خون در شهرستان بهار ۷۹ درصد، تویسرکان ۸۵ درصد، رزن ۹۴ درصد، فامنین ۱۰۳ درصد، کبودراهنگ ۹۰ درصد، ملایر ۷۶ درصد، نهاوند ۷۵ درصد و همدان ۶۵ درصد بوده و سه شهرستان ملایر، نهاوند و همدان جمعیتی نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر را پوشش دادند که این رقم فراتر از انتظار بوده است.
به هرحال بیماری فشار خون بالا نوعی بیماری خاموش است که گاه علائمی ندارد و گاهی با علائم خفیف یا شدید همراه است که می‌طلبد کنترل و درمان مداوم آن از سوی بیماران جدی گرفته شود چراکه شاید بی توجهی به آن به قیمت جان انسان تمام شود.