به گزارش خبرنگار مهر، محمد آصف محسنی (رحمة الله علیه) از مراجع تقلید شیعه و از فعالان سیاسی افغانستان، چند سال پیش چاپ دوم کتاب معجم الأحادیث المعتبرة اثرخویش را در هشت جلد منتشر کرده بود.
ترتیب چینش کتاب‌های فقهی و غیرفقهی در این کتاب، جدید و نشانگر نگاه مؤلف به جایگاه عقل و علم و موقعیت علم اصول، رجال و مهم‌تر از آن باورهای سیاسی مؤلف در باب تشکیل حکومت اسلامی است. کتاب در مجموع شامل بیش از ۱۱ هزار روایت دارای سند معتبر (صحیح، حسن و موثق) است. این روایات معتبر از ۲۶ کتاب متقدم حدیثی شیعه (که نسخۀ معتبر آن ها به دست علامه مجلسی رسیده است) گزینش شده‌اند.
بررسی روایات کتاب الاعتکاف به‌عنوان نمونه، نشان می‌دهد که مؤلف به‌واقع صحیح‌ترین روایات را در کتاب خود نقل کرده است. مؤلف علاوه بر گردآوری روایات معتبر، برای شمار شایان توجهی از روایات، توضیحات رجالی و فقه‌الحدیثی ارائه کرده است.
در محفل تجلیل از کتاب‌های برتر در سطح بین المللی، کتاب هشت جلدی «معجم الاحادیث المعتبره» نوشته آیت الله محسنی که از سوی نشر ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب قم منتشر شده است، در سه دوره، و در سه رقابت، به عنوان کتاب برتر و اول در بخش دین، گروه حدیث.شناخته شده است. مرتبه نخست دربیست و هفتمین دوره جایزه کتاب فصل؛ مرحله دوم در شانزدهمین دوره کتاب سال حوزه و مرحله سوم در بیست و دومین دوره جایزه جهانی کتاب سال.
این کتاب، با گردآوری مجموعه‌ای بزرگ از احادیث معتبر شیعه، در موضوعات مختلف اخلاقی، فقهی، عبادی، اجتماعی، اعتقادی، رجالی و تاریخی، جایگاهی ویژه در میان تألیفات حدیثی موجود به دست آورده است. در این کتاب ابتدا مجموعه روایاتی در زمینه عقل و علم، نشانه‌های کمال عقلانی، صفات و بایسته‌های علما، نهی از قول به غیر علم، هشدار در مورد بدعت‌های خطرناک و نقش عالمان دینی در جلوگیری از این بدعت‌ها، عدم معذوریت جاهل قاصر نزد خداوند متعال و آمدن حکم هر چیزی در قرآن و سنت نقل شده است. آنگاه احادیثی در موضوعات گوناگون اصول فقه مانند ضرورت اجتهاد و تقلید، حجیت کتاب و سنت، قاعده لاضرر، بطلان قیاس، حکم تعارض روایات با یکدیگر، حجیت خبر واحد، برخی از قواعد فقهی استخراج شده از احادیث معصومین و احکام اولیه و ثانویه ارائه شده شده است. در ادامه به معرفی برخی روات حدیث به ترتیب حروف الفبا پرداخته شده و روایات حدود دویست راوی در موضوعات مختلف نقل شده و دیدگاه علمای رجال در مورد وثاقت این راویان نیز درج شده است. ذکر روایاتی در مورد توحید، عدل، معارف قرآنی، معاد، نبوت انبیای الهی و داستان زندگی آنان از دیگر مندرجات این مجلد است.
مؤلف، با نگاهی سخت‌گیرانه به رجال و سند احادیث، اعتبار منابع و اسناد آنها را به دقت بررسی کرده است. این دقت نظر به حدّی است که می‌توان ادعا کرد احادیث این مجموعه مورد قبول تمام صاحب‌نظران حدیث و معارف اسلامی خواهد بود.
پدیدآورنده این اثر، هر چند خواسته است با اجتناب از نوشتن شرح و تعلیقه، حجم کتاب را کاهش دهد اما در پاره‌ای موارد ضروری، تعلیقه‌های مفیدی را بر مطالب کتاب افزوده است.
وی در این تعلیقه‌ها، یا برخی ابهام‌های موجود را یادآور شده، یا گروهی از مطالب ارائه شده را به نقد کشیده یا دسته‌ای اشتباهات موجود را تصحیح کرده است. در برخی نقاط نیز به توضیح یا تخریج گروهی از موضوعات پرداخته است.
معجم الاحادیث المعتبره، افق پاک و درخشانی را بر چهره مذاهب اسلامی خواهد گشود و آنها را از سایه شوم احادیث جعلی، ناصحیح، افراط زا، کینه آور، و در نهایت پیروان مذاهب اسلامی را از خصومت در تاریکی خارج خواهد کرد.
معجم الاحادیث المعتبره، استخراج، تصفیه منابع فرهنگ، تمدن و خرد دینی است. این کتاب هشت جلدی، تلاش ده ساله ی عالِمی کهن، در اوج پختگی خرد و دانش دین، و فهم مقتضیات زمان و عصر، و پس از تالیفِ بیش از یکصد و پنجاه جلد کتاب تخصصی و ابتکاری است.
معجم الاحادیث المعتبره، بار سنگین دفاع و یا توجیه و تفسیر مشقت آور دریایی از احادیث ناصحیح را از دوش عالمان اهل تشیع پایین آورد. و دست بدخواهان را که به استهزاء بلند شده بود نیز کوتاه گرداند.
لازم به ذکر است آیت‌الله محمد آصف محسنی، رئیس شورای علمای شیعه و از پرنفوذ ترین روحانیان افغانستان روز گذشته در ۸۴ سالگی به دلیل بیماری درگذشت.
او موسس حزبی به نام «حرکت اسلامی افغانستان» بود که از جریان‌های شیعه به حساب می‌آمد و علیه اشغال شوروی می‌جنگید.
آیت‌الله محمد آصف محسنی، فرزند محمد میرزا محسنی در پنجم اریبهشت سال ۱۳۱۴ خورشیدی در شهر قندهار در جنوب افغانستان زاده شد.
او تحصیلات ابتدایی را در قندهار شروع کرد و سپس در سال ۱۹۴۹ میلادی همراه با پدرش به پاکستان رفت و در شهر کویته پاکستان مرکز ایالت بلوچستان زبان اردو را آموخت و تحصیلات خود را ادامه داد.
در سال ۱۳۳۰ خورشیدی کارمند اتاق تجارت قندهار شد اما برای فراگیری علوم دینی، این شغل را رها کرد و به تحصیل پرداخت. سپس به جاغوری رفت و به مدت یک سال در یک حوزه علمیه ادبیات و منطق را فرا گرفت.
در سال ۱۳۳۲خورشیدی به نجف در عراق سفر کرد و در مدت دو و نیم سال دروس مذهبی سطوح در آنجا به پایان برد.
سپس به دروس خارج فقه، رجال و حدیث و اصول پرداخت و نزد آیت‌الله سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی و آیت‌الله شیخ حسین حلّی و آیت‌الله سید عبدالاعلی سبزواری به شاگردی پرداخت.
در سال ۱۳۷۶ او از پاکستان به ایران رفت و در آنجا به تدریس خارج فقه، علم الرجال و علم کلام پرداخت و بعد از سقوط حکومت طالبان، به کابل بازگشت.