خبرگزاری مهر - گروه استانها: نهم ما ذی الحجه روز عرفه است؛ عرفه روزی است که حق تعالی بندگان خویش را به عبادت و طاعت خود خوانده و مَوائد جود و احسان خود را برای ایشان گسترانیده و شیطان در این روز خوار و حقیرتر و رانده‌تر و در خشمناک‌ترین اوقات خواهد بود؛ عرفه روزی است که حاجیان در سرزمین عرفات وقوف می‌کنند و نغمه «ربنا» را به لب جاری می‌سازند.
از برترین اعمال روز عرفه قرائت دعای عرفه است، دعایی که میراث کلام دل‌نشین اربابمان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است.
مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان درباره شب عرفه می‌گوید: «شب عرفه از لیالی متبرکه و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن مقبول و دعا در آن شب مستجاب است و کسی که آن شب را به عبادت بسر آورد، اجر و پاداش هفتاد سال عبادت را دارد».
در دعای عرفه، ابتدا اوصاف پروردگار مطرح می‌شود و نعمت‌های گوناگون و فراوان الهی در خلقت و رشد و حیات انسان یاد می‌شود که همه زندگی او را در همه ابعاد در بر گرفته و موهبت‌هایی که از سوی خداوند عطا شده و در جسم و جان انسان متجلی است.
از آنجا که توجه به نعمت‌ها، زمینه ساز شکر و سپاس است و غفلت از الطاف الهی موجب ناسپاسی و عصیان است، یادآوری نعمت‌های بی‌شمار در بخش عمده آغاز این دعا صورت می‌گیرد تا عجز انسان از سپاس نعمت‌ها، زمینه خضوع و خشوع او را به پیشگاه پروردگار فراهم آورد.
در این دعا، نیایشگر عارف با خدای خود عاشقانه حرف می‌زند، خاشعانه صدایش می‌کند، کوتاهی‌ها و غفلت‌های خود را به یاد می‌آورد، ملتمسانه خود را در دامن رحمت الهی می‌افکند و به وسیله توبه به سایه غفران خدا پناه می‌برد، تنها و تنها از خدا نصرت و کفایت و حاجت و آمرزش می‌طلبد و تنها درِ خانه خدا را به رویش باز می‌بیند، خدایی که دانا، مهربان، رازق و بنده‌نواز است.
دعای عرفه در تمام زندگی ما جاری شود
عضو هیئت علمی مرکز فرهنگ و معارف قرآن در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه دعای عرفه زیباترین نوع ممکن بیان عبودیت و بندگی است، اظهار داشت: این دعا را نباید به تاریخ و جغرافیا و حج پیوند دهیم چرا که مضامین این دعا می‌تواند در تمام زندگی ما جاری شود.
حجت الاسلام سید علی اکبر حسینی، ادامه داد: روز عرفه، روز تحول درونی برای ابراز بندگی، عبودیت، تعالی و تکامل است و محتوای دعای عرفه و نگاه توحیدی امام حسین(ع) در این دعا گویای اهمیت و جایگاه عرفه و این روز است.
محتوای دعای عرفه و نگاه توحیدی امام حسین(ع) در این دعا گویای اهمیت و جایگاه عرفه است
وی با اشاره به اینکه توحید اولین و اصلی‌ترین مضمون دعای عرفه است، افزود: امام حسین(ع) در ابتدای نیایش با خداوند حمد و سپاس خدا را به خاطر قضا و قدر الهی به جا می‌آورد، در واقع امام حسین(ع) خودش را تحت سیطره قضا و قدر الهی می‌داند و خدا را برای این مهم حمد می‌کند.
عضو هیئت علمی مرکز فرهنگ و معارف قرآن گفت: امام حسین(ع) با آن همه زیبایی و جایگاه والا در اوج بندگی قرار دارد و در دعای عرفه می‌فرمایند که من کسی هستم که همه زیبایی‌های من زشتی است و آنقدر در من جلوه داری که به هرچه غیر تو بیندیشم از تو دور می‌شوم.
وی عنوان کرد: در واقع در دعای عرفه این واژه‌ها نیستند که نقش آفرینی می‌کنند بلکه واقعیت‌های وجودی اباعبدالله الحسین(ع) هستند که در عین عبودیت و بندگی است و در روایت آمده ایشان هنگام قرائت دعا به حدی اشک از چشمانشان سرازیر می‌شد طوری که آب از مشک بیرون می‌ریزد.
حجت‌الاسلام حسینی با بیان اینکه انسان هر مقدار که به خداوند نزدیک‌تر شود از معرفت توحیدی بیشتری برخوردار می‌شود و می‌فهمد که در وجودش هیچ ندارد، تصریح کرد:امام حسین(ع) در این دعا از خداوند می‌خواهد که مشکلات اسای‌اش را به او نشان بدهد و او را واقف به مشکلات ریشه‌ای کند و از ظلمت و خواری نفس رها کند؛ ما نیز باید این مهم را به طور خاضعانه و خاشعانه از خداوند بخواهیم.