خبرگزاری مهر - گروه بین الملل: اخیراً «برند اربل» سفیر سابق آلمان در ایران که برای تصدی ریاست ساز و کار مالی موسوم به «اینستکس» نامزد شده بود، در پی اظهاراتش پیرامون برنامه موشکی ایران و هولوکاست، از پذیرش این سمت انصراف داد.
اربل در مصاحبه با یک کانال یوتیوب آلمانی برنامه موشکی ایران را قانونی خوانده بود.
رسانه‌های صهیونیست همچنین گزارش داده بودند که اربل بعد از افشای برخی از سخنانش درباره «هولوکاست» مجبور به استعفا شده است.
وزارت خارجه آلمان تأیید کرده بود که اربل گفته بنا به دلایل شخصی نمی‌تواند ریاست اینستکس را به عهده بگیرد.
در گفتگو با پروفسور «آرشین ادیب مقدم» این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه می‌آید.
«آرشین ادیب مقدم»، استاد کامل «سیاست در غرب آسیا» در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی در دانشگاه لندن است. وی رئیس مرکز مطالعات ایرانی مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن است.
از وی دو کتاب دیگری به نام‌های «ایران در سیاست جهانی: پژوهشی درباره جمهوری اسلامی» (Iran in World Politics: The Question of the Islamic Republic ) و «سیاست بین المللی خلیج فارس: تبارشناسی فرهنگی» (The International Politics of the Persian Gulf: A Cultural Genealogy) به چاپ رسیده است.
کتاب اخیر ادیب مقدم که از سوی انتشارات «دانشگاه کمبریج» منتشر شد «روانشناسی ناسیونالیسم، تفکرات جهانی، تصورات ایرانی» نام دارد که در این کتاب، ادیب مقدم با تمرکز بر هویت ایرانی، تحقیقی ارزشمند پیرامون ریشه‌های سیاسی و روانی هویت ملی و اینکه دولت‌های غربی و شرقی اغلب به چه طریقی از آنها استفاده می‌کنند؛ ارائه می‌دهد. در این اثر که به برسی موارد یادشده در دوره‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران می‌پردازد، تحلیل نویسنده بر پایه «روانشناسی ناسیونالیسم» به عنوان یکی از مفاهیم جدیدی است که از جریان‌های روانشناختی الهام می‌گیرد که در ایجاد جوامع بشری نقش دارند.
*اخیراً شاهد استعفای مدیر اینستکس بودیم. بر این اساس فرایند عملیاتی شدن این ساز و کار مالی طولانی‌تر می‌شود که به نوعی خرید زمان از سوی اروپا و به ضرر ایران است. به نظر شما دلیل استعفای مدیر اینستکس نمی‌تواند در راستای خرید زمان بیشتر برای اروپا و تأخیر در عملیاتی شدن این کانال مالی باشد؟
من فکر می‌کنم اتحادیه اروپا منافع واقعی در حفظ برجام دارد و اینستکس علی رغم نقص‌های آن از لحاظ مشوق‌های مالی برای ایران، مکانیزمی مهم برای این منظور بوده است. در واقع، آنچه ما شاهد آن هستیم، موضع محکم و محوری اتحادیه اروپا در پرونده ایران است و این دقیقاً همان چیزی است که ما مدت طولانی از آن دفاع کرده‌ایم.
اتحادیه اروپا باید به جای پیروی از آنچه دولت آمریکا می‌گوید، مطابق با منافع خود عمل کند. به نظر می‌رسد اکنون این اتفاق در حال رخ دادن است و ایران موضوع اصلی جهت گیری جدید در سیاستهای بین المللی است. البته ایران باید طرف معامله خود (اتحادیه اروپا) را جهت موفقیت این دیپلماسی حفظ کند.
*آیا ممکن است کانال ویژه برای تجارت با ایران از صادرات تجاری کالاهای دارویی، پزشکی و کالاهای کشاورزی فراتر رود و تجارت نفت را نیز تحت پوشش قرار دهد؟ همانطور که المانیتور اشاره کرد امانوئل ماکرون خواهان ایجاد خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری برای ایران در قالب اینستکس است.
جزئیات زمانی مشخص می‌شود که اینستکس عملیاتی شود. رئیس جمهور ماکرون ابتکارات مهم دیپلماتیک را دنبال نموده و از آنجا که او مایل به حفظ برجام است برای رسیدن به این هدف، هر اقدام ممکنی را انجام می‌دهد.
*آمریکا اعلام کرده اگر اینستکس فراتر از بحث غذا و دارو پیش رود شرکتهای مشارکت کننده در آن را تحریم می‌کند. با وجود این موضوع، آینده اینستکس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
توانایی ایالات متحده امریکا در اجرای این تحریم‌ها قابل سوال است. به طور کلی، ایران نباید در مورد قدرت ایالات متحده آمریکا، نه تنها به دلیل سیاستهای غلط دولت ترامپ بلکه به علت کاهش آن در سراسر جهان غلو نماید. این یک واقعیت است و به راحتی برای محققان تاریخ جهانی و سیاست جهانی قابل تشخیص است.
*امریکا معافیت تحریم‌های هسته‌ای ایران را به مدت ۹۰ روز دیگر تمدید کرد. به نظر شما دلایل این تصمیم چیست؟
عدم توانایی در اجرای تحریم‌ها، همانطور که گفته شد. سیاستهای فعلی ایالات متحده امریکا در قبال ایران باید مانند اقدامی بازار یابی تفسیر شود. هنگامی که یک نفر تبلیغی را مشاهده می‌کند، میانگین تولید نمایش داده شده را می‌تواند تشخیص دهد.
*بازسازی راکتور اراک ایران بر عهده چین است. اما اگر چینی‌ها می‌خواهند تجهیزات طراحی مجدد (از اروپا) را وارد کنند، به زمان بیشتری نیاز دارند. به نظر می‌رسد که معافیت ۹۰ روزه قدرت ریسک پذیری چین را کاهش داده و مانع آن جهت انجام تعهداتش می‌شود. آیا شما فکر می‌کنید چین این ریسک را خواهد پذیرفت؟
باز هم من سیاستهای خاص را درون چارچوب وسیع‌تر استراتژی تحلیل می‌کنم. از دیدگاه چین، ایران نه تنها از نظر واردات هیدروکربن بلکه به دلیل چشم انداز استراتژیک قابل مقایسه آن از نظم جهانی چند قطبی و یک قرن جدید اروپاآسیایی که پشت سر طرح یک کمربند یک جاده قرار دارد شریک اصلی و استراتژیک است.
از این رو، چین سعی خواهد کرد در هر زمان ممکنی هر نوع تجارت با ایران را تسهیل کند. من فکر می‌کنم تعهد به راکتور اراک بخشی از این رویکرد است.