مجله مهر: سیستان و بلوچستان از جمله مناطقی است که عزاداری منحصر به فردی دارد. در این استان به سبب نوع فرهنگ عمومی مردم منطقه سنت‌ها و آئین‌های عزاداری برای امام حسین (ع) نیز تا حدودی متفاوت است. بیرق‌های مشکی، خیمه‌های افراشته و لباس‌های مشکی عزا و صدای طبل و سنج و زنجیر از جمله الما ن‌هایی است که در این ماه در سیستان به چشم می‌خورد. عزاداری ماه محرم در منطقه سیستان با برگزاری مراسم گلدسته گردانی در روستاهای قدیمی این منطقه شروع می‌شود، مراسمی که نمادی از آغاز قیام امام حسین (علیه‌السلام) است.
گلدسته گردانی
سیستانی‌ها روزها قبل از شروع ماه محرم، خود را آماده کرده و لباس‌های سیاه بر تن می‌کنند و با این عمل خود را با بازماندگان کربلا، عاشورای حسینی همدلی می‌کنند. در شب اول ماه محرم در اغلب روستاهای قدیمی منطقه سیستان مراسم مشعل و چراغ و یا گلدسته روشن می‌شود وعزاداران به نماد آغاز قیام امام حسین (علیه‌السلام) این گلدسته‌ها را در سطح روستا می‌گردانند.
شووی‌خوانی
از سنت‌های برجسته محرم در سیستان، شووی خوانی (تعزیه‌خوانی) بوده که یکی از سنت‌های و ماندنی در این منطقه است. هر ساله مراسم عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) با شووی آغاز می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به روستاهای قلعه‌نو، سه‌کوهه و دولت‌آباد و بنجار شهرستان زابل اشاره کرد. روز هشتم محرم، تعزیه حر، در روز تاسوعا، تعزیه آقا ابوالفضل (علیه‌السلام) و در روز عاشورای حسینی، تعزیه شهادت امام حسین (علیه‌السلام)، علی‌اصغر (علیه‌السلام) و علی‌اکبر (علیه‌السلام) برگزار می‌شود.
سینه زنی شٌنَسٌتَکا
سینه زنی به صورت نشسته که در سیستان به «سینه شٌنَسٌتَکا یا سینه سه ضرب معروف» است و قدمتی دیرینه دارد. سینهزنی شنستکا بدین صورت است که عزاداران در صف‌های منظم نشسته و مداح با خواندن اشعار و مراثی معروف به بحرطویل که حاوی مضامین حماسی و مذهبی است انجام می‌شود و در زمان دم نوحه، سینه زنانی که رو به روی هم بر روی زانو نشسته‌اند، بر زانو می‌زنند و با این حرکت شدت افسوس و حسرت خود از شهادت سالار شهیدان و یاران با وفایش را نشان می‌دهند.
چاوشی
چه‌وشی یا چاوشی یکی دیگر از سنت‌های مردم سیستان در ماه محرم است. بدین گونه که تنی چند از بزرگان و پیر غلامان خوش صدا پس از اذان مغرب و عشا با صدای حزن‌انگیز و زیبا و با حرکت در کوچه‌ها و معابر روستا، بام منازل، حسینیه و مساجد رفته و با خواندن اشعار و مراثی مردم را برای تجمع در حسینیه و مسجد دعوت می‌کنند و در واقع نوعی فراخوان برای شروع عزاداری است.
زنان سیستانی در محرم
گفتنی است در ماه محرم زنان سیستانی از انجام کارهایی مثل حصیربافی و صنایع دستی؛ دست می‌کشند و بیشتر سعی دارند خود را با ذکر و تسبیح و نماز و روزه مأنوس کنند. سیستان و بلوچستان از ترکیب قومیتی و مذهبی خاصی تشکیل شده است بطوری که بخش قابل توجهی از مردم این استان را هموطنان اهل سنت تشکیل می‌دهند. بسیاری از اهل سنت این استان نیز در ماه محرم آئین‌ها و مراسم خاص خودشان را دارند و محرم و به ویژه روز عاشورا را بافضیلت می‌شمارند.