سردار دکتر علی‌محمد نائینی مشاور فرمانده کل سپاه و رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در آئین رونمایی از آثار جدید مرکز و تجلیل از جمعی از فرماندهان فعال در تاریخ شفاهی دفاع مقدس و تکریم از خانواده سرداران شهید با بیان اینکه دفاع مقدس قله شکست‌ناپذیری ملت ایران و ترجمان عملی آیات الهی بود، گفت: با گذشت ۳۹ سال از آغاز آن تهاجم همه جانبه، هر روز اهمیت آن آشکارتر و نیاز به بازیابی آن دوران بیشتر می شود. آن گنجینه عظیمی که هر روز آن، الهام بخش و درس آموز بود، به تعبیر رهبر معظم انقلاب؛ قرن ها و مدت های طولانی، امکان استخراج معارف آن و امکان سرمایه گذاری وجود دارد. بهره مندی از رهبری الهی، ایمان، مدیریت و تفکر انقلابی همراه با خلاقیت و قطع امید از قدرت های جهانی و توجه به قدرت لایزال الهی مهم ترین ویژگی دوران دفاع مقدس بود.
وی با اظهار بر اینکه ۸ سال دفاع مقدس مفهوم عملی مقاومت و بهترین شاهد مثال برای امکان پیروزی بر قدرت های شیطانی به اذن الله بود، بیان کرد: فرماندهان ما در برابر دشمن علاوه بر روحیه اخلاص و مجاهدت، برتری فکری و ابتکار عمل داشتند. رزمندگان دفاع مقدس الگوهای بشارت و امید و خانواده شهیدان الگوهای صبر و مقاومت بودند. همه ظرفیت های دفاع مقدس در جبهه وسیع گسترش یافته امروز، تجلی یافته است.
به «نام ها و یادها» همواره نیازمندیم
مشاور فرمانده کل سپاه شهیدان دفاع مقدس، شهیدان امنیت و مقاومت بهترین تابلوی هدایت و بشارت و زینت بخش فضاهای عمومی کشور دانست و گفت: آنان در دوران حیات خود با تن و جان به اسلام و انقلاب اسلامی خدمت کردند و امروز، که همچنان زنده و مورد لطف الهی هستند، نام و یاد آنها به فضای معنوی جامعه خدمت می کند. با این ستارگان درخشان که حیات طیبه هستند می توان راه را پیدا کرد و مسیر حرکت با شهداء هرگز کم نخواهد شد.
وی با اشاره به‌عنوان مراسم «نام‌ها و یادها» تصریح کرد: عنوان نشست امروز برگرفته از یکی از رهنمود های مقام معظم رهبری است که فرمودند: ما به این نام ها و یادها نیاز داریم. این شهیدان هرگز از یاد ملت ایران نخواهند رفت، مفهوم شهادت ، مفهوم مجاهدت فی سبیل الله و مفهوم صبر بر آنها ، مفاهیم عظیمی است.این ها در زندگی روزمره جامعه اثر دارد.
سردار نائینی افزود: هدف این بود که به بهانه هفته دفاع مقدس جمعی از فرماندهان، پیش کسوتان و حماسه آفرینان دور هم جمع شوند و آن دوران طلایی تجدید خاطره شود. از فرماندهان شهید عزیزی که به تعبیر مقام معظم رهبری قهرمانان ملی بودند یاد شود. از خانواده های سرداران شهید، قهرمانان صبر و مقاومت تکریم و تعظیم به عمل آید. از چهره ماندگار و جانباز دفاع مقدس به نمایندگی از تمامی رزمندگان، ایثارگران و جانبازان تجلیل شود. از فرماندهان عزیزی که به افزودن سرمایه خاطرات جنگ با اهتمام به اجرای تاریخ شفاهی در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس کمک بیشتری داشته اند، تقدیر گردد.
وی اظهار داشت: عزیرانی که این توصیه رهبر معظم انقلاب را مورد توجه بیشتر قرار دادند که خطاب به فرماندهان دفاع مقدس فرمودند: اگر شما به جمع آوری و افزودن به سرمایه خاطرات جنگ رونیاورید دشمن میدان را از شما خواهد گرفت و این خطر است. من دارم به شما می گویم جنگ را شما روایت کنید که خودتان در جنگ بوده اید. در جای دیگر فرمودند: خاطرات دفاع مقدس یک ثروت ملی است. انتقال آن به جامعه یک صدقه ، حسنه و انفاق بزرگ معنوی است و کسانی که در این عرصه فعالیت می کنند در واقع واسطه های رزق معنوی و الهی به کشور هستند.
تاریخ شفاهی راهی برای انتقال صفات عالی افراد در دفاع مقدس
سردار نائینی با اشاره به فرماندهان دوران دفاع مقدس که به بیان تاریخ شفاهی خود اهتمام داشته‌اند، در خصوص اهمیت این اقدام گفت: تاریخ شفاهی فرماندهان جنگ صرفاٌ بیان واقعیت های تاریخی و گذشته نیست بلکه انتقال عالی ترین صفات و ویژگی های ۸ سال دفاع مقدس در ابعاد مدیریتی، پشتیبانی، مهندسی، پزشکی، مخابراتی، فرهنگی و معارفی به نسل های بعدی است که در مسیر تکامل و تعالی قرار دارند. تاریخی که به تعبیر مقام معظم رهبری : مظهری از برترین صفاتی است که یک جامعه می تواند به آنها ببالد و از جوانانش انتظار داشته باشد. یعنی دفاع مقدس مظهر حماسه است، مظهر معنویت و دینداری است، مظهر آرمانخواهی است، مظهر ایثار و از خود گذشتگی است، مظهر تدبیر و حکمت است.
وی ضمن بیان اینکه فرهنگ دفاع مقدس با روایت‌های آن، تاکنون مانده است و نگاه به تاریخ شفاهی فرماندهان نگاه به افزودن ثروت ملی است، اظهار داشت: پژوهش های تاریخی از جمله؛ تاریخ شفاهی فرماندهان و مدیران دفاع مقدس نیازمند به تحرک بیشتر در برنامه ریزی و اجرا دارد.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به جمله مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه کارهای موجود در حوزه دفاع مقدس با کار نهضتی باید صد برابر شود، یادآور شد: امروز دقیقا سالگرد این بیان مهم رهبری است به‌طوری‌که ایشان این سخنان را در چهارم مهرماه سال قبل در جمع پیشکسوتان و فرماندهان دفاع مقدس بیان فرمودند.
وی متذکر شد: بخش زیادی از اسناد جنگ با تاریخ شفاهی فرماندهان مفهوم دارد و به همین جهت تاریخ شفاهی فرماندهان مکمل پژوهش های متنی و اسنادی است.
فرماندهان جنگ مردمی بودند
سردار نائینی یادآور شد: عموماً فرماندهان دفاع مقدس از متن مردم و در صحنه جنگ حاضر بودند. آنها قبل از هر تشخصی، یک رزمنده و بسیجی بودند. در بیشتر مواقع فرماندهان لشکر ها و تیپ ها، هم پا و یا جلوتر از رزمندگان در صحنه نبرد ایفای نقش می کردند. همچنان که در دوران جنگ برخی از فرماندهان به سختی جلو دوربین رسانه ها و مدیریت تبلیغات جنگ حاضر می شدند. در تاریخ شفاهی هم اگر توصیه رهبری نبود، آنها به نوشتن یا بیان شفاهی تاریخ جنگ به راحتی متقاعد نمی شدند. به همین جهت است که می توان گفت تاریخ شفاهی فرماندهان ، بخش مهمی از تاریخ دفاع مقدس ملت ایران است.
وی با بیان اینکه تاریخ شفاهی فرماندهان در مرکز عقبه اسنادی معتبر و منحصربه‌فردی دارد، خاطرنشان شد: محقق و مجری تاریخ شفاهی، با مطالعه اسناد به طرح گفتگو با فرماندهان می پردازد. گفتگوها برنامه ریزی شده و مصاحبه های تخصصی توسط افراد خبره که تسلط بر فن مصاحبه و اسناد دارند در حال حاضر انجام می شود.
مشاور فرمانده کل سپاه افزود: از ویژگی های منحصر به فرد تاریخ شفاهی مرکز: هدفمند بودن، سند محور بودن، روش مند بودن و روند محوری است که در یک تعامل و کنش کاملاً فعال بین راوی، محقق، اسناد و موضوع اتفاق می افتد و از جامعیت و مانعیت لازم برخوردار است. گفتگو ها ، پیاده ، تدوین و توسط کارشناسان مرکز با اسناد و سایر روایت های تطبیق داده می شود.
وی تأکید کرد: تاریخ نگاری دفاع مقدس در مرکز اسناد و تحقیقات ضمن تمرکز بر توصیف دقیق و مستند تاریخی با هدف شناخت گذشته، در گذشته نمانده و به اقتضای سوالات امروز و مسایل اتفاق افتاده در گذشته به پرسش های اساسی امروز توجه داشته است. همچنین علاوه بر توصیف تاریخی ، تلاش شده به تبیین حوادث و انتقال تجارب توجه شود.
حرکت مرکز اسناد با پشتوانه فرمانده کل سپاه و نگاه به آینده
سردار نائینی با بیان اینکه بطور قطع امروز هر دستاوردی که در مرکز رونمایی می شود، حاصل تدابیر، حمایت ها و راهنمایی های سردار جعفری فرمانده محترم سابق سپاه و سردار سلامی به عنوان رئیس محترم هیات مدیره مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس می باشد که بنده صمیمانه از این دو بزرگوار تشکر می کنم، عنوان کرد: بنده معتقدم بطور قطع در دوره جدید شاهد بالندگی و رشد بیشتر فعالیت های مرکز خواهیم بود. همچنین از همه راویان و نویسندگان و کارشناسان مرکز که در پیدایش این آثار جدید تلاش مضاعف کرده اند تقدیر و تشکر می کنم.
وی با اشاره به اینکه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از موقعیت بسیار ممتازی برخوردار است، گفت: امروز مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از موقعیت بسیار ممتازی برخوردار است. یک مجموعه ارزشمند بی نظیر را از اسناد، روایت های شفاهی فرماندهان، راویان و پژوهشگران در اختیار دارد. بحمدالله مرکز خوشنام، معتبر، خوش سابقه و از اعتبار منحصر به فردی برخوردار است و همه فرماندهان به درخواست مرکز در تاریخ شفاهی کمک و در نظارت بر آثاراهتمام لازم را دارند.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به اینکه در دوسال اخیر مرکز به عرصه های جدیدی ورود پیدا کرده است، اظهار کرد: کارهای خوب گذشته بویژه در دوره مسئولیت مرحوم دکتر اردستانی شتاب بیشتری گرفت است. بحمدالله امروز فرمانده محترم کل سپاه که در یک دوره طولانی مسئولیت مستقیم و هدایت مرکز را عهده دار بوده اند برای مرکز یک سرمایه و فرصت ارزشمندی است تا در مسیر تحول و تعالی برنامه های مرکز با سرعت بیشتر محقق گردد و مرکز بتواند با بهره گیری از تجربه تاریخ نگاری سپاه در مأموریت‌های جاری و میدان های جدید جنگ فعال گردد.
وی آثار پژوهشی مرکز را مرجع محور و پایه‌ای برای تولیدات بعدی توسط جامعه هنری، ادبی، رسانه‌ای برشمرد و افزود: این تولیدات در قالب‌های مختلف داستان، خاطره، رمان، کتاب درسی، فیلم‌نامه و شعر برای عموم مردم و سایر ملت‌ها قابل‌انتشار است.
مرکز اسناد آماده استقبال از طرح های پژوهشگران
سردار نائینی با تأکید بر اینکه مرکز در بخش تاریخ‌نگاری و پژوهش‌های اسنادی تجربه بسیار ارزشمند و منحصربه‌فردی دارد، اظهار داشت: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس آمادگی کامل دارد از پژوهشگران این حوزه حمایت و برای تولید آثار معتبر با اسنادی که در اختیار دارد پشتیبانی کند.
وی خاطر نشان شد: بحمد الله امروز هماهنگی و هم افزایی بسیار خوبی بین مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و سایر مراکز اسنادی و پژوهش بویژه با بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس برادر ارجمندم سردار دکتر کارگر وجود دارد.
مشاور فرمانده کل سپاه با اشاره به اهمیت مستند نگاری در تاریخ جنگ و استفاده از اسناد و مدارک تاریخی متقن، گفت: در مرکز سند شناسی و سند پژوهشی یک کار حرفه ای و اهمیت زیادی در مطالعات تاریخی دارد. اسنادی که در دوران دفاع مقدس جمع آوری و ثبت شده است. بخش زیادی از آن سازماندهی و احیاء، گویا سازی شده و پیش بینی شده است که در قالب ۲۰۰۰ کتاب سندی از پژوهشگران حوزه دفاع مقدس پشتیبانی شود.
وی افزود: در بخش اسناد مرکز؛ پیاده سازی و تبدیل گونه های اسنادی به منابع نوشتاری و رایانه ای، مقابله و برابر سازی گونه های اسنادی با اصل سند، مأخذ نویسی و باز بینی گونه های اسنادی از اقدامات عمده ای است که در این بخش انجام می شود. برای تسهیل در خدمات اسنادی به پژوهشگران کتب اسنادی تولید و منتشر می گردد.
برنامه های مرکز برای عملیات «والفجر ۸»
سردار نائینی با اشاره به عملیات والفجر ۸ و اسناد مربوط به این عملیات، بیان کرد:حدود ۵۰ درصد اسناد عملیات والفجر ۸ ( در سطح قرارگاه های اصلی ) گویا سازی ، احیاء و پس از پیاده سازی در قالب پنجاه کتاب سندی رونمایی می شود.
وی افزود: عملیات والفجر ۸ که یکی از قله های دفاع مقدس است. اسناد بسیار غنی و ارزشمندی در مرکز از این عملیات موجود است این اسناد شامل؛ حدود ۶۰۰۰ سند نظامی، ۷ جلد کتاب گزیده اسناد، ۲۳۵۴ ساعت صوت جلسات طرح ریزی و هدایت عملیات، ۹۲ دفتر راوی و ۵۲ گزارش عملیات می باشد.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در ادامه بیان کرد: در بخش پژوهش ، مرکز دارای نقشه جامع پژوهشی است که ۸۰۰ عنوان پروژه تحقیقاتی تعریف شده است. بحمدالله با حمایت های فرمانده محترم کل سپاه ، اعضای محترم هیات رئیسه مرکز و توسعه منابع، بویژه منابع انسانی پژوهشگر، تعداد پروژه های تحقیقاتی در دوسال اخیر پنج برابر و از ۸۰ عنوان به ۴۰۰ عنوان پروژه جاری افزایش یافته است. در حوزه پژوهش امروز شاهد رونمایی از ۳۰ عنوان اثر جدید خواهیم بود.
وی با اظهار بر اینکه با رونمایی از چهار روزشمار جدید، تعداد روزشمارهای مرکز به ۴۰ مجلد خواهد رسید، گفت: روز شمارها معتبر ترین منبع تاریخی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است و متکی به اسناد دست اول و منحصر به فرد مرکز تولید شده است.
۱۵۰ روز شمار پیش بینی شده از جنگ تحمیلی
سردار نائینی همچنین بیان کرد: با توجه به اینکه این تجربه موفق علمی به بعد از جنگ و حوزه امنیت و مقاومت تعمیم یافته است در مجموع در برنامه مرکز تعداد ۱۵۰ عنوان روزشمار پیش بینی شده است. شایان ذکر است روز شمار ۲۸ در سال ۱۳۹۷ کتاب سال جمهوری اسلامی شد.
وی به کتاب‌های نبردی اشاره و اظهار کرد: علاوه بر رونمایی از چهار روز شمار جدید، امروز از دو کتاب نبردی (مخابرات در والفجر ۸ – آزاد سازی سنندج ) و شناسنامه های لشکر ۷ ولی عصر (عج) ، شناسنامه تیپ های ۱۸ الغدیر و ۱۲ قائم (عج) رونمایی خواهد شد.
مشاور فرمانده کل سپاه در خصوص آثار مربوط به پژوهش‌های اجتماعی نیز عنوان کرد: همچنین در حوزه پژوهش های اجتماعی ۹ اثر خواهیم داد. ۳ اثر مربوط به نقش اصناف و بازاریان، دانش آموزان، گروه های مردمی در دفاع مقدس می باشد. همچنین از کتاب شماره پنج که بازشناسی و تحلیل فعالیت زنان در آبادان در دوران دفاع مقدس است در ۳ مجلد به زبان انگلیسی، عربی و فرانسه رونمایی خواهد شد.
وی با اظهار بر اینکه مرکز برای تاریخ شفاهی ۳۵۰ نفر از فرماندهان و مدیران حوزه‌های تخصصی برنامه‌ریزی کرده است، گفت: پیش بینی ما این است با اجرای کامل تاریخ شفاهی فرماندهان حدود ۴۰۰ اثر تاریخ شفاهی به عنوان گنجینه ای ماندگار از خاطرات و تجربه های مستند دفاع مقدس در آینده نزدیک در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت.
سرار نائینی افزود: در حال حاضر برای تاریخ شفاهی فرماندهان، ۳ استودیو برای ضبط تصویری به صورت حرفه ای و ۶۰ نفر کارشناس و مجری مرکز فعال نموده است. تاکنون ۸۰۰ ساعت تصاویر ضبط شده حرفه ای از تاریخ شفاهی فرماندهان تولید شده است.
وی با اشاره به اینکه امروز از ۴۳ نفر از فرماندهان و مدیرانی که تاریخ شفاهی آنها پایان‌یافته و یا دوسوم جنگ را روایت کرده‌اند، تقدیر به عمل خواهد آمد، افزود: همچنین امروز با رونمایی از ۹ اثر جدید تاریخ شفاهی تعداد کتب تاریخ شفاهی موجود در انتشارات مرکز به ۱۳ عنوان خواهد رسید.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از انجام تاریخ شفاهی سرداران شهید در مرکز خبر داد و توضیح داد: ۶۰ اثر پژوهشی و تولیدی مستند برای ۶۰ نفر از فرماندهان شهید شاخص تحت عنوان تاریخ شفاهی سرداران شهید از زبان همرزمان و با بهره‌گیری از اسناد موجود مربوط به آن شهیدان بزرگوار برنامه‌ریزی‌شده است.