به گزارش خبرنگار مهر، سازمان اوقاف و امور خیریه از دستگاه های عضو ستاد مرکزی ستاد اربعین کشور است که به توجه به ارتباط موضوعی و نیات مرتبط با تعظیم شعائر نقش به سزایی در تقویت پدیده اربعین می تواند داشته باشد.
با حضور حجت الاسلام سیدمهدی خاموشی شاهد تحرکات بیشتر و ساختار مندی در ایفای مسئولیتهای این سازمان پیرامون اربعین هستیم. در این راستا مصاحبه ای را با رضا معممی‌مقدم، مدیرکل اجتماعی و نماینده سازمان اوقاف و امور خیریه در ستاد اربعین کشور و ستاد بازسازی عتبات عالیات کشور انجام داده ایم که در ادامه می خوانید؛
*بفرمایید چرا با توجه به اینکه جنابعالی کمتر از یک سال است از سازمان تبلیغات اسلامی به سازمان اوقاف امده اید این مسئولیت به جنابعالی محول شد؟
در سازمان تبلیغات اسلامی بنده به عنوان مدیرکل تشکلهای دینی چند سالی عضو و نماینده سازمان در کمیته فرهنگی ستاد اربعین کشور بودم و رضایت مندی مسئول کمیته فرهنگی اربعین هم فراهم شده بود. از سویی اداره کل اجتماعی سازمان اوقاف مسئول اجرای نیات واقفین است و برای اجرای امینانه و تجربیات گذاشته برخلاف خواست بنده و و درخواست گذاشتن این بار به دوش افراد شایسته، قرعه فال به نام ما افتاد.
*اهم اقدامات سازمان برای اربعین امسال را بفرمائید؟
برگزاری جلسات برنامه ریزی و کمیته فرهنگی آموزشی، فراهم کردن تمهیدات لازم خدماتی به زوار اربعین در محورهای ۱۰ گانه محل استقرار، برگزاری جلسات وهمایشهای توجیهی ویژه اربعین، توجیهات لازم اربعینی در همایشهای آستانه محرم ۱۴۴۱ ه.ق، اطلاع رسانی سیاستهای اربعین به زائرین بویژه جامعه هدف سازمان، تجهیز و آماده سازی موکبهای ایرانی که از سازمان درخواست حمایت داشته اند، تأمین روحانی و مداح برای موکبهای ایرانی، تهیه و توزیع اقلام فرهنگی مثل چفیه و کیسه پارچه ای کفش و سربند و اقلام هدیه مثل کتاب داستان به زبان عربی برای کودکان عراقی، بازدید و سرکشی از مواکب اصلی و وابسته، مصاحبه رسانه ای و مطبوعاتی، تجلیل و تقدیراز فعالان اربعین که جزء اقدامات پایانی است.
در مورد مکانهای حضور و تعهدات سازمان اوقاف بیشتر توضیح دهید؟
از جمله محورهایی که در داخل و خارج از کشور مؤکب ایجاد شده ۵ محور داخل کشور، میرجاوه، شلمچه، چزابه، خسروی و مهران و ۵ محور خارج از کشور نجف، کربلا، سامرا، کاظمین و عمود ۱۲۱۷ جمعاً ۱۰ محور:
- محور سیستان و بلوچستان: استانهای سیستان وبلوچستان، کرمان، خراسان جنوبی، همدان
- محور شلمچه: استانهای بوشهر، هرمزگان، کهکیلویه و بویراحمد
- محور چزابه: استانهای اصفهان، خوزستان، یزد،
- محور مهران: استانهای ایلام، گلستان، خراسان شمالی، سمنان، گیلان، آذربایجان غربی
- محور کربلا: استانهای خراسان رضوی، چهارمحال بختیاری
- محور نجف اشرف: استانهای البرز، قزوین
- محور کاظمین: استان مرکزی
- محور سامراء: استانهای زنجان، آذربایجان شرقی، لرستان، مازندران، قم
- موکب ثقلین عمود ۱۲۱۷: استان تهران
- موکب خسروی: کرمانشاه، فارس، اردبیل و کردستان
تعداد موکبهای وابسته به سازمان یعنی مواکبی که از موقوفات یا امام زادگان هزینه می کنند «۴۸ موکب» در مسیر، ۳۰ موکب زایرین داخل، ۱۸ موکب داخل عراق هستند.
تعداد پذیرائی صبحانه و ناهارو شام روزانه ۱۲۴ هزار و در طی ۱۰ تا ۱۵ روز و در سه وعده یک میلیون هفتصد و بیست و چهار هزار نفر و پذیرایی سبک روزانه ۲۴۸ هزار نفر چای و کلوچه و... در سه وعده کل ایام سه میلیون چهار صد و چهل هشت هزار پذیرایی و ۵ میلیون ۷۰۰ هزار لیوان و بطری آب هدف گذاری و تهیه شده است.
اسکان هرشب جمعاً ۱۵ هزار و در مجموع ۲۰۳ هزار ۵۰۰ نفر خواهیم داشت. فعالیت های فرهنگی «برپایی ۲۰ خیمه معرفت» ۱. پاسخگویی به سئوالات شرعی ۲. تبلیغ چند رسانه ای ۳. برنامه های ویژه کودک و نوجوان از دیگر اقدامات ستاد اربعین سازمان اوقاف و امور خیریه است.
*وظایف روحانیون در اربعین چیست؟
قبل از پاسخ به سئوال خاطر نشان کنم اول اینکه مبلغ زائر با مبلغ تبلیغی متفاوت است. مرکز آموزش حوزه، متولی آموزش عمومی روحانیون است. اگر کتاب ره توشه اربعین مبلغین آماده شود، بهترین پیوست فرهنگی دینی زائر، با مبلغ و روحانی محقق می شود. لذا مبلغ بومی باید از مبدأ با زائر همراه باشد. بجز مسیر نجف به کربلا، مسجد سهله و کوفه، سامرا و کاظمین مبلغ می خواهد. روحانی ایرانی با روحانی عراقی متفاوت است. طلبه ها بهترین بستر توزیع محصولات فرهنگی هستند. اما وظایف روحانی در اربعین، اهتمام به اقامه نماز جماعت، پاسخ گویی به سئوالات شرعی و شبهات دینی، استقرار در جای مناسب که خلأ مبلغ دارد، جلوگیری از ایجاد اختلاف و بی‌تفاوت نبودن به اختلاف احتمالی به وجود آمده و... است.
*جنابعالی گفتید عراقیها باید حلاوت حضور زایرین اربعین را بچشند. در این مورد بیشتر توضیح می دهید که منظورتان چیست؟
بله کاری کنیم که حلاوت حضور ایرانی ها را بچشند. ما نباید سرباری برای عراقی ها باشیم بلکه با حفظ عزت و کرامت باری را از دوش عراقی های برداریم. اهداء کتابخانه های کوچک به مواکب عراقی یا تقبل باز سازی مساجد و اماکن بهداشتی و درمانی و.... بنحوی که بعد اربعین مردم عراق از تردد ما ایرانی ها غیر از هم دردی و بزرگداشت اربعین حسینی اثرات کارکرد خدماتی و اجتماعی جهان تشیع را ببیند و بهره مند شوند. حداقل هر ایرانی یک هدیه فرهنگی مثل کتاب و ... برای مردم عراق ببرد. ۳ میلیون سوغات تقدیم شده است. الانسان عبید الاحسان، این سوغاتی ها باعث تألیف قلوب بیشتر می شود. تهیه و توزیع محصولات برای مواکب عراقی، هدایا به منازل عراقی زائرپذیر و افراد مدنظر باشد.
*باز شدن مرز خسروی چه تأثیراتی در وضعیت اربعین دارد؟
مرز خسروی فراتر از یک مرز جغرافیایی است؛ اولا این مرز، مسیر زیارت پدرو پدر بزرگ و مادر بزرگوار امام زمان را هموار می کند و درخواست دارم زایرین این مسیر با حضور و بیعت درس به زیارت نجف و کربلا بروند. امام عسگری نقش بسزایی در توجه شیعیان به زیارت اربعین داشته اند بیش از جابر عبدالله انصاری و...
امام عسگری(ع) فرمودند: «نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: اوّل: نماز پنجاه و یک رکعت (واجب و نافله در طول شبانه روز). دوم: زیارت اربعین حضرت سیدالشهدا(ع). سوم: انگشتر در دست راست نمودن. چهارم: پیشانی بر خاک گذاردن. پنجم: بلند گفتن بسم الله الرّحمن الرّحیم در نمازهای جهریه (صبح، مغرب و عشاء).»
زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) در روز اربعین از مختصات شیعه است و امام حسن عسکری(ع) آن را به عنوان شعار و علامت شیعه بیان فرموده‌اند. چنانچه سر بر خاک گذاردن و بسم الله را بلند گفتن، و نوافل را طبق دستور أئمه معصومین(ع) به جای آوردن و انگشتر در دست راست نمودن نیز از اختصاصات شیعه است. خب چه بهتر که با حضور افرادی که از مسیر خسروی وارد عراق می شوند بعد از بعقوبه به جای رفتن به سمت بغداد اول به سامرا برویم. مردم سامرا با رفت و آمد شیعیان پیوند عاطفی با ما پیدا می کنند و احیا مسیر سامرا خط زیارتی بیعت با امام زمان(عج) و.... را تقویت می کند.
*ویژگیها و تفاوتهای اربعین امسال در سازمان اوقاف را بفرمایید؟
آیین بدرقه رهروان منتظر، برگزاری مراسم آئینی با حضور سخنرانان و مادحین اهل بیت (ع) و چاووشی خوانی و پذیرایی (ایستگاه صلواتی) به صورت ویژه، حضور آراسته و مستمر خادمین با لباس های متحدالشکل جهت بدرقه زائرین حسینی (عبور از زیر قرآن کریم و اسفند گردانی) و توزیع هدایای فرهنگی از قبیل چفیه، پرچم، پیکسل های مخصوص اربعین حسینی و شهدا و .... در بیش از ۵۰۰ بقعه برگزار می شود. حجم خدمات از نظر کمی و کیفی نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.
*چه پیشنهاداتی برای نقش آفرینی سازمان اوقاف در خدمات رسانی برای امسال یا سنوات آتی دارید؟
ما آمادگی داریم همه مواکب و تجهیزات مان در مرز خسروی را مستقر کنیم یعنی از ۴ مرز خروجی مسئولیت یک مرز، صفر تا صد با ما باشد یا چون عمده وجوه ما از سر فصل اطعام است نان کل مواکب و آرد نانوایی‌هایی مواکب را تأمین کنیم، مثلا ۲۵۰۰ موکب روزی ۲ بار و هر بار ۵۰۰ نان در ۱۰ روز می شود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار قرص نان یا مدل طرح موفق شمیم حسینی، شمیم اربعینی را برای حمایت از ۵۰۰ موکب که منطبق با مأموریت سازمان و نیات واقفین دارد مثلا ارزاق از ۲۰ میلیون تا سقف ۵۰ میلیون تومان تقدیم کنیم. ریاست سازمان هم تدابیری داشته اند مثل شناسایی ظرفیت‌هایی که در کشور وجود دارد؛ اعم از متولیان، خیرین، هیأت امنای امامزادگان، خدام و... و اصل به واسپاری مواکب به مردم و تقویت حمایت و نظارت بر آنهاست. زائرین ایرانی را تشویق به خرید از سوغات از عراق کنیم. عراقی ها حلاوت حضور ایرانیها را بچشند و اربعین فرصت مغتنمی برای نهادینه سازی فرهنگ وقف است. لذا برنامه ریزی لازم به عمل آید تبلیغ سازمان اوقاف مهم نیست ترویج فرهنگ وقف مهم است و باید آثار وقف را به زائران بگوییم.
تبلیغ و تبیین و تذکر احکام شرعی و اولویت خواندن نماز اول وقت به زائران اربعین نسبت به زیارت و رعایت حق‌الناس مد نظر باشد.
*سخن آخری اگر دارید، بفرمائید در خدمت شما هستیم!
مردم نقش اصلی اربعین را دارند. میزبانی مردم عراق تکریم شود، قدردان عراقیها باشیم. قانون‌گرایی باید مدنظر باشد. اولویت در عراق با مواکب عراقی هاست. تنظیم سیاست های موازنه خدمات ایرانی به عراقی انجام شود. کمپین تشکر از مردم عراق اجرایی شود.
اربعین، انتقال دهنده پیام دیپلماسی عراق، ایران و تشیع به جهان است. انتقال پیام ایران و نشانه های ظهور تمدن اسلامی صرفا با حضور رئیس دولت در سازمان ملل منتقل نمی شود. دنیا پیام اربعین را از راهپیمایی اربعین خواهد دید و شنید و معالادت منطقه ای بر اساس آن شکل خواهد گرفت و تنظیم خواهد شد.