به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام محسن الویری استاد دانشگاه باقرالعلوم (ع) و رئیس میز تمدن اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی با حضور در استان ایلام به برگزاری کارگاه و ارائه سخنرانی پرداخت که در ادامه از نظر شما می گذرد:
کارگاه آموزشی با موضوع تمدن برای ائمه جمعه
صبح دوشنبه ۸ مهر بر اساس یکی از برنامه‌های مصوب میز تمدن اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی، نخستین کارگاه آموزشی با رویکرد تقویت بینش تمدنی برای ائمه جمعه استان ایلام برگزار شد. این نشست که هشت نفر از ۱۰ امام جمعه این استان در آن حضور داشتند به معرفی میز تمدن اسلامی، چرایی اهتمام به مسأله تمدن، مفهوم تمدن و تمدن اسلامی و تمدن نوین اسلامی، وظیفه ما برای پرداختن به این موضوع، تفاوت مهم تمدن به مثابه موضوع با تمدن به مثابه رویکرد، مفهوم بینش تمدنی، چند شاخصه اصلی سنجش آن و اشاره‌ای به برخی از مهمترین روش‌های تقویت آن اختصاص یافت.
الویری معتقد است: ائمه جمعه به عنوان صاحبان یکی از مهمترین تریبون‌های اثرگذار بر افکار عمومی در صورت آشنایی تخصصی با مفاهیم اصلی مربوط به تمدن نوین اسلامی با محوریت تقویت بینش تمدنی می‌توانند نقش بهتری در ارتقای سطح آگاهی مردم و نوع نگاه آن‌ها به مسائل پیرامونی ایفا کنند. این نخستین تجربه، برای آشنایی با کاستی‌ها و چالش‌های برگزاری این‌گونه دوره‌ها و راه‌های برگزاری بهتر آن بسیار سودمند بود.
کارگاه آموزشی ایران و جایگاه آن در تمدن اسلامی
روز دوشنبه ۸ مهر کارگاه آموزشی ایران وجایگاه آن در تمدن (نوین) اسلامی در جمع صمیمی برخی از استادان دانشگاه ایلام برگزار شد.
خلاصه مباحث ارائه شده در این نشست چنین است:
برای ارائه یک تحلیل در باره جایگاه ایران در تمدن نوین اسلامی، توجه به دو نکته به عنوان مقدمه بحث ضروری است:
• تمدن نوین اسلامی یک پدیده ایرانی نیست، جامعه بزرگی که قرار است به تمدن‌یافتگی موصوف شود، امت اسلامی است نه کشور ایران و یا حتی ایران فرهنگی.
• جامعه متمدن و در اینجا امت اسلامی در عین داشتن یک استقلال و وحدت هویتی برخاسته از اسلام ناگزیر دارای تکثر و تنوع قومی و نژادی و زبانی و اقلیمی و فرهنگی است. ایران یکی از اجزای تشکیل‌دهنده امت اسلامی است و ایرانیانی که سودای دست یافتن به تمدن نوین اسلامی دارند باید بپذیرند که جز آنان، برخی دیگر از اجزای امت اسلامی هم چنین سودایی در سر دارند و سهم و تأثیر ویژه خود را در این تمدن پیش رو دارند و قرار نیست که همه آن‌ها در برابر ما ایرانیان کرنش کنند و دستیابی به تمدن نوین را مطابق نقشه پیشنهادی ما پی بگیرند.
ایران به سه دلیل زیر ظرفیت بسیار بالایی برای ایفای نقش مؤثر در تمدن نوین اسلامی و حتی راهبری آن دارد:
• هویت تمدن‌ساز ایرانی ـ ایرانیان از بدو سکونت در این فلات بزرگ، تمدن‌ساز بوده‌اند و یادگارهای تمدنی ایران پیش از اسلام گواه خوبی بر این ادعاست.
• تجربه مشارکت در ایجاد و اعتلای تمدن پیشین اسلامی ـ ایرانیان پس از پذیرش اسلام هم با تکیه بر هویت تمدن‌ساز خود نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری و شکوفایی تمدن پیشین اسلامی داشتند و به اعتراف قریب به اتفاق تمدن‌پژوهان، سهم ایرانیان در این تمدن، بسیار بیشتر از دیگر اقوام بود.
• توانمندی‌های برآمده از پیروزی انقلاب اسلامی، ظرفیت تمدنی ایران را در دو ساحت اندیشه‌ای و سیاسی به صورت چشمگیری افزایش داد: در ساحت اندیشه به میان و میدان آوردن مکتب اهل بیت علیهم السلام به مثابه یک نظام اندیشه‌ای جامعه‌ساز و در ساحت سیاست نهادینه شدن یک جریان اصلاح دینی در قالب حکومت که قابلیت‌های اثرگذاری آن را ده‌ها برابر افزایش داد.
شرط عینیت یافتن استعداد ایرانیان در تمدن نوین اسلامی تن دادن به بایستگی‌های دو مقدمه‌ای است که در آغاز سخن به آن اشاره شد. مهمترین این بایستگی‌ها برگزیدن گفت‌وگو به عنوان اصلی‌ترین خط‌مشی تعامل با دیگر آحاد امت اسلامی با حفظ رویکرد هم‌افزایی و حُسن استفاده از ظرفیت‌های بی‌بدیل خود است.
محورهای مباحثی که معطوف به پرسش‌ها و ملاحظات ارزشمند استادان حاضر در جلسه ارائه شد، چنین است:
• مقایسه رویکرد اندیشه‌محور ما در مقایسه با رویکرد فناوری‌محور چین در رویارویی با تمدن غرب
• نابسندگی محدود ساختن شناخت هویت ایرانی به ژن ایرانی و ضرورت توجه به مشترکات سرشت انسانی همه انسان‌ها با وجود تنوع نژادی آن‌ها
• ضرورت پرهیز از یکسان‌شمری قرآن و سنت به مثابه یک میراث وحیانی با فرهنگ عربی
هم‌اندیشی مهمترین پرسش‌های معطوف به تمدن نوین اسلامی
از سوی دفتر هم‌اندیشی استادان دانشگاه آزاد اسلامی ایلام روز دوشنبه ۸ مهرماه نشست با موضوع مهمترین پرسش‌های معطوف به تمدن نوین اسلامی برگزار شد.
در این نشست پس از اشاره به چرایی ضرورت پرداختن به مسأله تمدن نوین اسلامی، به مهمترین پرسش‌های مطرح در این زمینه با محورهای زیر اشاره شد: چیستی تمدن و تمدن اسلامی و تمدن نوین اسلامی، پایه‌های معرفتی تمدن نوین اسلامی، ابعاد و فرایند تمدن نوین اسلامی، امکان تحقق تمدن نوین اسلامی، چالش‌ها و فرصت‌های تمدن نوین اسلامی.
مهمترین مباحثی که معطوف به ملاحظات و پرسش‌های خوب استادان حاضر در جلسه مورد اشاره قرار گرفت چنین است:
• تفاوت درک عامیانه از مفهوم تمدن و کاربردهای آن با درک عالمانه آن در محیط‌های علمی
• مسأله بودگی تمدن با وجود عمومیت نداشتن اهتمام به آن حتی در محیط‌های نخبگانی
• روش حل چندگانگی زبانی در قلمرو تمدن نوین اسلامی
• روش مناسب حل تعارضات ما با عربستان در مقیاس و با نگاه تمدنی