به گزارش مهر، در سال های اخیر کوچ سنتی عشایر که به وسیله چهارپایان و لوازم ابتدایی صورت می گرفت تبدیل به کوچ ماشینی شده است و البته این موضوع بدیهی است، اما با وسایل مدرن هم یافتن مرتع و چراگاه برای دام که اصلی ترین هدف کوچ عشایر است تبدیل به موضوعی جدی شده است.
در گذشته کوچ مسیر معینی داشت و یک ایل با برنامه ریزی قبلی و مطابق سنت هر ساله مسیر از پیش تعیین شده را به مقصد ییلاق یا قشلاق می پیمود اما امروزه یافتن مرتع تبدیل به مشکلی جدی شده است. با ساماندهی تعداد زیادی از عشایر و کاهش تعداد دسته هایی که کوچ می کنند انتظار می رفت مشکلات مرتع یابی این قشر کم شود اما در عمل چنین اتفاقی نیفتاده است و عشایری که هم اکنون همچنان کوچ روی خود را حفظ کرده اند در این زمینه دچار مشکل هستند.
به گفته کارشناسان چرای بی رویه ، تخریب محیط زیست و منابع طبیعی، کم آبی، عوامل انسانی و تغییرات آب و هوایی سال های اخیر در کره زمین، باعث تغییر نحوه سرسبزی مراتع ، تخریب راه های تعیین شده کوچ و ... شده است اما به رغم موارد یاد شده عشایر ایران در اقصی نقاط کشور همه ساله کوچ می کنند.
امسال به دلیل برودت هوا و طولانی شدن سرما کوچ عشایر به تاخیر افتاد اما به هر حال مانند تمام سال های دیگر کوچ آغاز شده است تا برگ دیگری از زندگی عشایر ورق بخورد .
مدیر امور عشایر خراسان شمالی در این خصوص به مهر گفت: هم اکنون کوچ بهاره عشایر خراسان شمالی که به دلیل سردی هوا به تعویق افتاده بود، آغاز شده است و ایل های مختلف به سمت مقاصد خود در حرکت هستند.
موسی الرضا شادمهر اظهار داشت : برودت هوا و کندی رشد نباتات طبیعی در مراتع میان بند و ییلاقی و جلوگیری از اتلاف دام عشایر و حفظ آب و خاک از عوامل تاخیر کوچ امسال عشایر است.
شادمهر افزود: عشایر خراسان شمالی از مناطق قشلاقی در درون استان و نیز منطقه شرق استان گلستان به سوی مناطق ییلاقی کوچ بهاره خود را آغاز کرده اند و پیش بینی می شود تا پایان اردیبهشت ماه حرکت آنها ادامه داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه کوچ عشایر در گذشته به صورت سنتی انجام می شده است، خاطرنشان کرد: به دلیل پیشرفت علم و توسعه مکانیزاسیون و نیز تخریب مسیرهای کوچ عشایر در 50 سال اخیر، کوچ سنتی به کوچ ماشینی تبدیل شده است.
شادمهر تبدیل برخی از مراتع مسیر کوچ به کشت دیم را منجر به ایجاد مشکل برای عشایر دانست و تصریح کرد: برای رفع مشکلات اساسی کوچ عشایر، اداره منابع طبیعی و امور عشایر و تعدادی از دستگاههای استان طرح تقویم کوچ و تعیین مسیر کوچ عشایر را تهیه کرده اند که در صورت تامین اعتبار مورد نیاز و اجرای آن بخش قابل ملاحظه ای از مشکلات عشایر مرتفع خواهد شد.
مدیر امور عشایر خراسان شمالی مسیرهای اصلی کوچ را سه مسیر عمده در حاشیه نوار مرزی کشور در خراسان شمالی با کشور ترکمنستان، مسیر مرکزی حاشیه شمالی رود اترک و مسیر جنوب اترک عنوان کرد.
وی یادآور شد: هم زمان با عشایر خراسان شمالی ، بعضی از عشایر خراسان رضوی و عشایر سمنان که قشلاق را در مانه و سملقان به سر برده اند از خراسان شمالی به عنوان مسیر کوچ استفاده می کنند.