به گزارش خبرنگار مهر، حسین مدرس خیابانی در دومین همایش راهکارهای توسعه فرهنگ صنعتی، با بیان اینکه سیاست های خصمانه آمریکا و همدستان آن اگرچه ظاهرا شرایط تهدید را برای اقتصاد ما رقم زده اما یک فرصت طلایی به شمار می رود گفت: در قالب این فرصت می توان فضای صنعت و تولید کشور را با خودباوری و قطع وابستگی به خارج تقویت کنیم.
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی افزود: شاید دیگر چنین فضایی در اختیار ایران قرار نگیرد که بتواند بخش تولید خود را اثبات کرده و در تصرف بازارهای داخلی و حضور در بازارهای خارجی موفق عمل نماید به نحوی که بتوان کالاهای ایرانی را به مصرف کنندگان داخلی اثبات کرده و در بازارهای صادراتی نیز نفوذ داشت.
وی با بیان اینکه برخی تولیدکنندگان آرزو می کنند که کشور پس از این نتواند دیگر حتی یک بشکه نفت بفروشد خاطرنشان کرد: تولیدکنندگان بر این باورند که در شرایط کنونی توانسته اند از واردات کالاهای مشابه تولید داخل که سایه سنگینی را بر روی محصولات شان انداخته بود رهایی یافته و نفس بکشند به خصوص اینکه کشور سال ها به دنبال این فرصت بود که بتواند اقتصاد خود را از نفتی بودن خارج نماید پس باید از این فرصت به خوبی استفاده کرد.
اداره اقتصاد ایران با ارز غیرنفتی
مدرس خیابانی با بیان اینکه امروز توجه به حوزه تولید و صادرات باید بیش از گذشته صورت گیرد تصریح کرد: کشور در حال حاضر بر اساس ارز صادرات غیرنفتی اداره می شود و به همین دلیل به سازمان توسعه تجارت تاکید شده بود که امسال برگزاری روز ملی صادرات را متفاوت داشته باشد چرا که در دوره های قبل صادرات نفت توجه به مسائل و مشکلات صادرات غیرنفتی را مغفول گذاشته بود و این صادرات به عنوان یک جزء فرعی اقتصاد در نظر گرفته می شد و کسی آن را جدی نمی گرفت چرا که به هر حال دسترسی به منابع عظیم نفتی اجازه نمی داد پشت سر دریای نفت را هم بتوان دید.
این مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر ضرورت مرور داشته های عظیم کشور در شرایط کنونی خاطرنشان کرد: همواره در شرایط محدودیت و سختی است که افراد تحت فشار به داشته های خود اتکا می کنند و با توجه به اینکه هم اکنون کشور به لحاظ تحریم ها در محدودیت قرار گرفته متوجه شده است ۵۴ میلیارد تن حجم ذخیره معدنی داشته که در واقع با ۶۴ نوع ماده معدنی رتبه کمتر از ده در دنیا را در بسیاری از رشته های معدنی به خود اختصاص داده است. ضمن اینکه هفت میلیون تن فولاد هم صادر شده است.
وی رتبه ۱۴ تولید مس دنیا، ۱۰ فولاد، ۴ سیمان و ۱۸ آلومینیوم در جهان را از سوی ایران به عنوان یکی از داشته هایی دانست که مورد غفلت واقع شده و گفت: یادمان نرود که ۱۲۰ میلیون تن محصول کشاورزی در ایران تولید شده و این کشور توانسته جایگاه ۱۵ تولید محصول کشاورزی دنیا را به خود اختصاص دهد. به نحوی که تنها در سال ۹۷ معادل ۷ میلیون تن صادرات صورت گرفته و ۷ میلیارد دلار درآمد از آن ایجاد شده است که حتی می تواند به دو برابر هم افزایش یابد. این در حالی است که از ۱۲۰ میلیون تن محصول کشاورزی، سهم بخش زراعی ۸۵ میلیون تن، بخش باغی ۲۰ میلیون تن، بخش دام و طیور و شیلات هم ۲۰ میلیون تن است.
مدرس خیابانی ادامه داد: در حوزه کشاورزی ایران پنجمین کشور دنیا به لحاظ هکتار این حوزه بوده، ولی متاسفانه سرمایه گذاری مناسبی روی آن صورت نگرفته است همانطور که در حوزه خدمات و گردشگری نیز به اتکا نفت ظرفیت های بسیاری مغفول مانده است.
باید روی فرهنگ صنعتی سرمایه گذاری کرد
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی خاطرنشان کرد: هم اکنون فرصت خوبی فراهم شده که در حوزه فرهنگ صنعتی و رونق تولید بتوان سرمایه گذاری کرد به خصوص اینکه فرهنگ صنعتی یک حوزه میان رشته ای بوده و اگر بپذیریم که جنس فرهنگ از جنس زمان و ماندگاری است نباید اجازه دهیم تب این موضوع فروکش کند پس باید از فرصت آن استفاده کرد.
تجارتی را می‌خواهیم که از تولید ملی حمایت کند
وی خاطرنشان کرد: ما تجارتی را می خواهیم که از تولید ملی حمایت کند چرا که تجارتی که صرفا جنبه تجاری داشته باشد نمی تواند منجر به رشد و شکوفایی شود، پس اگر بخش های بازرگانی داخلی و خارجی تولید را حمایت نمایند ارزشمند است.
مدرس خیابانی تاکید کرد:این حرف را باید به دست فراموشی سپرد که احیای وزارت بازرگانی به منزله ایجاد یک وزارتخانه ضدتولید و وارداتگرا است بلکه هر چقدر روی این حوزه تمرکز کنیم مشخص می شود قبل از هر فرآیند تجاری باید تولید قدرتمندی شکل گرفته باشد چرا که تجارت بدون تولید دوام نخواهد داشت.
وی گفت: بعد از تولید نیز نوبت فروش، بازاریابی و ارائه خدمات تجاری می رسد پس تولید بدون تجارت هم مفهومی پیدا نخواهد کرد و هیچ کس بدون زیرساخت های تجاری قوی برای تولیداتش نمی تواند به ارتقا بازارهای داخلی و صادراتی خود فکر کند.
این مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: دولت عزم جدی خود را در حمایت توامان از تولید و تجارت دارد و در حوزه بازرگانی با احیای وزارت بازرگانی به طور قطع محدودیت ها و کنترل واردات ادامه خواهد داشت که نمونه آن هم اعلام فهرست ممنوعیت ۱۶۵۰ قلم کالایی است که دارای مشابه داخلی هستند اما باید به این نکته هم اشاره کرد که به تناسب قدرتمند شدن تولید داخل این فهرست می تواند گسترش یابد.
تولید هم باید به مرور رقابت پذیر شود
مدرس خیابانی در بخش دیگری از سخنان خود به اختلاف نظرها در خصوص حمایت از تولید پرداخت و گفت: برخی می گویند تولید باید رقابت پذیر شود به این معنی که نباید از تولید به صورت گلخانه ای حمایت شود چرا که این موضوع هم مسائل و مشکلات خود را دارد و به هر حال اگر کشور برای تولید هزینه می کند باید تولیدکنندگان نیز به سمت رقابت پذیری حرکت نمایند اگرچه تولید نیاز به سرمایه گذاری و زمان دارد.
مدرس خیابانی گفت: تاکنون که دست کشور در زیر نفت بوده و از پول آن خرج می کرده حاضر نشده ایم برای تولید هزینه کنیم تا رشد کرده و رقابت پذیر شود در حالی که هر کجا که تولیدی صورت می گرفت به بهانه های مختلف برخی آن را دور می زدند و با طرح موضوع عدم کیفیت اقدام به واردات می کردند. در حالی که امروز پول نفتی وجود ندارد و باید از تولیدکننده حمایت کرد اگرچه او هم باید به مرور زمان کیفیت خود را ارتقا داده و قدرتمند شود.
وی در ادامه به برگزاری نمایشگاه ساخت داخل از سوی وزارت صنعت اشاره و خاطرنشان کرد: نمایشگاه ساخت داخل که ظرف ماه های گذشته برگزار شد مکانی را فراهم کرد تا بتوان صنایع بزرگ نسبت به قطعات و مواد اولیه ای که از خارج وارد می کردند اعلام نیاز نمایند و به همین منظور صد میلیون دلار قرارداد ساخت داخل از سوی تولیدکنندگان داخلی و صنایع بزرگ منعقد شد. ضمن اینکه نمایشگاه دائمی ساخت داخل نیز به صورت وبسایت در وزارت صنعت فعال است.
مدرس خیابانی در ادامه به طرح سوالی از سوی مقام معظم رهبری در سخنرانی روز گذشته خود پرداخت و گفت: مقام معظم رهبری از مقامات مسئول سوال کرده اند که چرا آن دسته از آن کالاهایی که توانایی ساخت داخل دارند اجازه واردات یافته اند که به هر حال باید برای این پرسش پاسخی ارائه کرد.
وی همچنین به بازار خودروهای چینی در سال های قبل اشاره و خاطرنشان کرد: زمانی که چین وارد عرصه خودروسازی شد آن دسته از محصولاتی را تولید می کرد که از کیفیت بالایی برخوردار نبودند پس نمایشگاه داران نیز در ایران خرید آن را به مصرف کنندگان توصیه نمی کردند اما اکنون با گذشت زمان و سرمایه گذاری هایی که این کشور صورت داده توانسته خودروهایی قابل رقابت حتی با کره تولید نماید و به بازار عرضه کند. پس ما هم باید با فرهنگ سازی به تولیدکنندگان داخلی فرصت بدهیم تا در یک مدت زمان عقلانی تحت یک گارد حفاظتی به تولید پرداخته و کیفی شوند.
جذابیت صادرات فرصتی بی نظیر
مدرس خیابانی در بخش دیگری از سخنان خود به فرصت های ایجاد شده پیش روی صادرات کالاهای ایرانی اشاره و خاطرنشان کرد: هم اکنون به دلیل تفاوت نرخ ارز و ریال جذابیت بسیار مناسبی پیش روی صادرات قرار گرفته و تمامی کالاهای ایرانی در حال حاضر جذابیت صادراتی دارند اما باید به این نکته توجه کرد که سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت خام فروشی نیست و اجازه نخواهد داد کالاهای باارزش افزوده پایین تولید شود.
وی گفت: صادرات غیرنفتی کشور علیرغم برخی جوسازی ها با رشد مواجه بوده به نحوی که در شش ماهه ابتدای سال جاری ۲۹.۷ درصد به لحاظ وزنی افزایش داشته است و کاهش ارزشی آن هم به دلیل واقعی سازی ارزش پایه های گمرکی بوده است.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس آمار معاونت معدنی وزارت صنعت ۷ میلیون تن صادرات مواد معدنی در سال جاری صورت گرفته که می تواند نویدبخش وضعیت مناسبی باشد. اما به هر حال صادرات مواد اولیه به هیچ عنوان افتخارآمیز نیست و علت وضع عوارض سنگ آهن نیز آن بوده که بتوانیم مواد اولیه تولیدکنندگان داخلی را فراهم نماییم.
رونق صادرات سنگ آهن علیرغم وضع عوارض
وی گفت: علیرغم وضع عوارض بر روی صادرات سنگ آهن همچنان روند صادرات ادامه دارد و در کنار آن صادرات شمش رونق گرفته است. ضمن اینکه مواد اولیه کارخانجات داخلی نیز تامین شده است.
مدرس خیابانی خاطرنشان کرد: سرمایه گذاری عظیمی در واحدهای تولیدی فولادی صورت گرفته که نباید اجازه داد معطل مواد اولیه باشند اما اگر مازاد نیاز آنها صادر شود هیچ ممنوعیتی برای آن متصور نیستیم.
سه برنامه برای صادرات
قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه به تشریح سه برنامه مهم این وزارتخانه برای صادرات پرداخت و گفت: متنوع سازی کالاها، متنوع سازی بازارها و ایجاد تنوع در بنگاه های صادراتی از جمله محورهای این برنامه هستند چرا که ۷۰ درصد صادرات کشور ایران به ۵ کشور بوده و یک شبه انحصار به چشم می خورد که قدرت مانور را از صادرکنندگان گرفته است.
وی ادامه داد: شورای عالی صادرات هدف گذاری رونق صادرات به ۱۵ کشور همسایه به علاوه چین و هند را ابلاغ کرده که بر این اساس قصد داریم علاوه بر تنوع در بازارها بنگاه های صادراتی را هم متنوع کنیم چرا که بخش عمده ای از صادرات ما از سوی تعداد کمی شرکت انجام می شود.
مدرس خیابانی گفت: تشکل های صادراتی باید وارد عرصه عمل شده و صادرات بنگاه های خود را برنامه ریزی نمایند. چرا که اگر صادرات در قالب تشکل ها رونق گیرد از برخی رقابت های منفی و نرخ شکنی ها در حوزه بازارهای هدف خواهد کاست.
وی به ضرورت توسعه زیرساخت های تجاری اشاره و خاطرنشان کرد: امروز بخشی از عدم توفیق صادرات و تولید صادراتی ایران به عدم رونق زیرساخت های تجاری برمی گردد به این معنا که تولید سرریز شده اما زیرساخت های تجاری برای آن وجود ندارد.
پیشگامی فروشگاههای زنجیره ای در حذف کالاهای خارجی
مدرس خیابانی خاطرنشان کرد: در حوزه برندسازی باید کار ویژه ای صورت گرفته و زمینه ای را فراهم کرد که تعداد برندهای ملی ایران در بخش های مختلف کالایی افزایش یابد تا بتوان با قدرت و قوت بیشتری در بازارهای صادراتی حضور پیدا نمود.
وی اظهار داشت: ترویج برند ایرانی جزو وظایف واحدهای تولیدی است ولی نقطه تماس کالاهای ایرانی با بخش مصرف، شبکه توزیع است که باید کالاهای ایرانی را در درجات اول اولویت خود در معرفی کالا به مشتریان در نظر بگیرد، به این معنا که گفتمان غالب مبنی بر این ایجاد شود که مصرف کالاهای داخلی باید در اولویت باشد.
مدرس خیابانی گفت: انجمن فروشگاههای زنجیره ای کشور قول داده تمام کالاهای خارجی که ساخت داخلی دارند را از قفسه فروشگاههای زنجیره ای جمع آوری نموده و اولویت را در کالاهای داخلی قرار دهند.