خبرگزاری مهر، گروه استانها: ۷۳۱ روز از زلزله ویرانگر ۷.۳ ریشتری غرب ایران گذشت؛ زلزله‌ای که به یک هزار و ۹۰۰ روستا و ۱۰ شهرستان استان کرمانشاه خسارت وارد کرد، جان ۶۲۰ نفر را گرفت و خسارتی معادل ۱۰ هزار میلیارد تومان روی دست دولت و مردم برای بازسازی این مناطق گذاشت.
حالا این روزها زندگی به شهرهای زلزله‌زده برگشته و آوارهای زیادی سرپا شده، اما چهره شهر و روستاهای این مناطق هنوز هم عمق فاجعه را به‌خوبی نشان می‌دهد.
کانکس‌هایی که هنوز هم برای برخی‌ها تنها سرپناه روزهای گرم تابستان و شب‌های سرد زمستان است و تمام دل‌خوشی ساکنان این اتاقک‌های ۱۶ متری به اسکلت‌های فلزی نیمه‌تمامی است که روی آوارهای زندگی‌شان بنا کرده‌اند و می‌خواهند زودتر در خانه‌های محکم و ایمنی که علم کرده‌اند ساکن شوند.
با گذر از شهر و روستاهای غرب استان کرمانشاه می‌بینید که بعد از دو سال هنوز درگیر بازسازی هستند و ویرانه‌های زلزله هنوز از چهره این مناطق پاک نشده است؛ البته بسیاری از واحدها نیز ساخته‌شده و مردم در آن‌ها ساکن شده‌اند.
در بحبوحه بازسازی مناطق زلزله‌زده بود که قیمت مصالح ساختمانی به طرز سرسام‌آوری افزایش یافت و مردمی که با تسهیلات و کمک‌های مالی به ساختن دوباره خانه‌هایشان امید بسته بودن به مشکل برخوردند و بسیاری از آن‌ها هنوز هم نتوانسته‌اند کار بازسازی واحدهایشان را به پایان برسانند.
برای تهیه گزارشی از این مناطق راهی سرپل ذهاب شدیم که بیشترین خسارت مالی و جانی را در زلزله ۲۱ آبان ماه سال ۹۶ دید؛ سه‌ساعتی در مسیر بودیم تا بالاخره به سرپل ذهاب رسیدیم از همان ورودی شهر و اوضاع کانکس‌هایش پیدا بود که شهر هنوز کامل روبه‌راه نشده است.
در شهر دوری زدیم و با شهروندان سرپل ذهابی گپ و گفتی داشتیم؛ اغلب آن‌ها گلایه داشتند از اینکه با قیمت‌های بالای مصالح نتوانسته‌اند بعد از دو سال سرپناهی برای خانواده‌هایشان بسازند و از اینکه مجبورند بعدازاین همه مدت بازهم در کانکس‌های آهنی روز و شبشان را سر کنند.
آن‌ها هنوز هم برای بازپرداخت تسهیلات امهال شده آمادگی ندارند؛ آن‌هایی که تمام زندگی‌شان در عرض چند ثانیه زیر تلی از خاک مدفون شد و عده زیادی از آن‌ها مشاغل اولیه خود را هم از دست دادند و حالا با بیکاری مواجه‌اند و توان بازپرداخت ندارند.
همچنین قرار بود تا دو سال بعد از زلزله پرونده بازسازی بسته شود، ولی هنوز این موضوع اتفاق نیفتاده است و چهره شهر گواهی بر این مدعاست؛ برخی‌ها درگیر بازسازی هستند و برخی دیگر کلاً عطای بازسازی را به لقایش بخشیده و ترک شهر و دیار کرده‌اند.
از بازسازی مناطق زلزله‌زده کرمانشاه چه خبر؟
فرهاد فقیهی، معاون بازسازی مسکن روستایی بنیاد مسکن استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با توجه به اینکه دومین سالگرد زلزله پیش رو است از ۲۷ هزار و ۴۳۱ واحد احداثی روستایی تاکنون ۲۶ هزار و ۴۹۱ واحد به اتمام رسیده است.
وی خاطرنشان کرد: با قاطعیت می‌توان گفت واحدهای روستایی تخریب‌شده به اتمام رسیده و شمار معدودی که مشکل زمین، مالکیت یا وراثت دارند یا واحدهای فرسوده‌ای که از وام زلزله بهره‌مند شدند، باقیمانده است.
فقیهی با بیان اینکه قسمت عمده واحدهای احداثی شهری در سرپل ذهاب است، گفت: کار بازسازی ۸ هزار و ۳۰۰ واحد در کل استان به اتمام رسیده مابقی واحدها مربوط به نقاط شهری در سرپل ذهاب و در مرحله دیوارچینی قرار دارد.
معاون بازسازی مسکن روستایی بنیاد مسکن استان کرمانشاه افزود: در بحث بازسازی واحدهای شهری سرپل ذهاب، پیش از زلزله واحدها عمدتاً یک یا دوطبقه بود اما اینک واحدهای باقیمانده با متراژ و طبقات بیشتر در دست ساخت هستند بنابراین مردم باید آورده داشته باشند.
پایان بازسازی واحدهای تعمیری
فقیهی با بیان اینکه ۶۷ هزار و ۵۰۰ واحد تعمیری در کل استان داشته‌ایم، خاطرنشان کرد: بازسازی کل واحدهای تعمیری شهر و روستا به اتمام رسیده است.
معاون بازسازی مسکن روستایی بنیاد مسکن استان کرمانشاه با بیان اینکه ۱۹۸ هزار تن سیمان رایگان در اختیار زلزله‌زدگان قرار داده شد، گفت: ۱۲ هزار و ۴۰۰ دستگاه اسکلت پیچ و مهره‌ای به مردم تحویل‌شده است.
وی با اعلام اینکه یک هزار و ۶۲۳ روستا تحت تأثیر خسارت زلزله واقع شد، عنوان کرد: بازسازی روستاها به‌خوبی پیشرفت داشته و در شهر سرپل ذهاب نیز اگرچه کار در مراحل پایانی قرار دارد اما مردم باید همت داشته باشند.
فقیهی افزود: همچنین ۱۲ میلیون تومان تسهیلات برای واحدهای باقیمانده در شهرستان سرپل ذهاب در نظر گرفته‌شده تا ظرف ماه‌های آینده شاهد تکمیل این واحدها باشیم.
این مسئول با بیان اینکه در شهر سرپل ذهاب ۸ هزار و ۲۵۰ واحد روستایی بود که بازسازی همه واحدها به اتمام رسیده است، گفت: در شهرستان سرپل ذهاب ۵ هزار و ۴۰۰ واحد بر اثر زلزله تخریب شد و اکنون ۹ هزار و ۱۰۰ واحد در شهر با پیشرفت ۷۰ درصدی در دست اقدام است.
وی درباره زمان اتمام بازسازی عنوان کرد: بازسازی مناطق زلزله‌زده مقوله‌ای پیچیده است به‌گونه‌ای که در بم باوجود گذشت سال‌ها شماری از واحدهای زلزله‌زده همچنان در حال ساخت هستند هرچند در استان کرمانشاه کار بازسازی واحدهای تخریبی روستایی به اتمام رسیده و در شهر سرپل ذهاب نیز به‌طور مثال ۵ هزار و ۴۰۰ واحد احداث‌شده اما با توجه به افزایش تراکم و طبقات این امر زمان‌بر شده است.
چرا بازسازی در سرپل‌ذهاب طول کشید؟
فقیهی خاطرنشان کرد: در روستا بازسازی واحدها با متراژ قبلی انجام شد در نتیجه کار در زمان مشخص به اتمام رسید، اما در سرپل ذهاب مردم افزایش زیربنا و متراژ داشتند که زمان اتمام واحدها را نامشخص کرده است بنابراین تکمیل واحدهای باقیمانده به همت مردم بستگی دارد و البته عمدتاً تسهیلات را دریافت کرده‌اند.
معاون بازسازی مسکن روستایی بنیاد مسکن استان کرمانشاه گفت: علاوه بر توزیع ۷۲ هزار تن آهن‌آلات در مناطق زلزله‌زده به مردم این مناطق کانکس یا اجاره‌بها داده شد.
فقیهی با بیان اینکه عمدتاً کانکس‌نشین‌ها را افراد مستأجر تشکیل می‌دهد، هرچند شماری صاحبان منزل نیز به‌صورت معدود در کانکس‌ها به سر می‌برند، عنوان کرد: مردم مناطق زلزله‌زده که تکمیل واحدهای سه، چهار طبقه‌ای آن‌ها در دست انجام است ابتدا یک واحد خود را بسازند و در آینده برای تکمیل بازسازی اقدام کنند.
وی از پرداخت ۲۶۵۰ میلیارد تومان تسهیلات و ۶۵۰ میلیارد تومان تسهیلات بلاعوض به مردم مناطق زلزله‌زده خبر داد و افزود: واحدهای باقیمانده در نقاط شهری و دارای تعدد طبقات هستند که نیازمند همت مردم و مدیریت آن‌ها است که در ابتدا به بازسازی یکی دوطبقه بپردازند.
قرار بود تا پایان سال ۹۸ بازسازی مناطق زلزله زده به اتمام برسد!
جلیل بالایی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه در خصوص آخرین وضعیت بازسازی مناطق زلزله‌زده و مشکلات مردم تنها به این بسنده کرد که قرار بوده تا پایان سال ۹۸ بازسازی مناطق زلزله‌زده به اتمام برسد و اینک نیز کار بازسازی در دست اجرا است!
اظهارات مدیرکل مدیریت بحران در حالی است که رضا خواجه‌ای رئیس سابق ستاد بازسازی مناطق زلزله‌زده کرمانشاه سال گذشته وعده کرد که تا پایان سال ۹۷ واحدهای بازسازی‌شده روستایی و نیمه اول سال ۹۸ نیز کار بازسازی واحدهای شهری به پایان برسد.
این بی‌اطلاعی مدیرکل مدیریت بحران از روند کار در مناطق زلزله‌زده در نوع خودش جالب‌توجه و البته قابل‌تأمل است.
۴۰۰۰ مستأجر زلزله‌زده در انتظار تحقق وعده‌ها
اما این زلزله بیش از ۴۰۰۰ مستأجر سرپل ذهابی را هم آواره کرد و در بین آن‌ها هستند کسانی که به امید این وعده دولت هنوز هم رنج زندگی در کانکس و چادر را تحمل می‌کنند تا شاید به هدف خود یعنی اعطای زمین از سوی دولت برای خانه‌دار شدن برسند.
معاون عمرانی استاندار کرمانشاه در نشست ستاد بازسازی استان که در تاریخ ۲۶ شهریور ۹۸ برگزار شد، آب پاکی را روی دست مستأجران زلزله‌زده ریخت و از آن‌ها خواست تا مکان دیگری را برای زندگی اجاره کرده و کانکس‌ها را تخلیه کنند.
وی در این نشست با اشاره به تسهیلاتی که به زلزله‌زدگان پرداخت می‌شود، گفت: مستأجران زلزله‌زده پیش‌ازاین نیز واحدی نداشتند.
معاون عمرانی استاندار کرمانشاه از وضعیت مستأجران مناطق زلزله‌زده انتقاد کرد و افزود: این افراد پیش از زلزله نیز واحدی نداشته‌اند و در حال حاضر حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان به هر یک از این خانوارها کمک شده و باید جای دیگر را برای زندگی اجاره کنند.
حالا بعد از دو سال مردم سرپل‌ذهاب و دیگر شهرهای زلزله‌زده و به‌ویژه مستأجران هنوز هم درگیر بازسازی سرپناه هستند و به وعده‌هایی دل‌خوش کرده‌اند که هنوز برخی از آن‌ها محقق نشده است.