به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از صدا و سیما، امیر وکیل زاده در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما گفت: یکی از دلایل افزایش مصرف بنزین، نبود سوخت‌های جایگزین است. میانگین جهانی مصرف عمومی یک خودرو روزانه ۳ تا ۴ لیتر است، اما در ایران، خودروها به طور میانگین روزانه ۴ تا ۵ لیتر بنزین مصرف می‌کنند. ۱۶ میلیون خودرو و ۸ میلیون موتورسیکلت در کشور تردد می‌کنند که اگر یک لیتر از میانگین مصرف جهانی بیشتر بنزین مصرف کنند ۱۹ میلیون لیتر اضافه مصرف داریم.
وی گفت: قاچاق بنزین در مقایسه با گازوییل بسیار کمتر است و با توجه به مصرف و قیمت ها، حدود دو و نیم تا سه میلیون لیتر بنزین، مظنون به قاچاق است. در سال ۹۴ با توجه به نزدیکی قیمت بنزین در کشور با قیمت جهانی آن، انگیزه‌ای برای قاچاق وجود نداشت. پالایشگاه‌ها نفت را به نرخ بین المللی از دولت می‌خرند و بنزین را به نرخ بین المللی به دولت می‌فروشند که اکنون قیمت هر لیتر بنزین ۴۴ سنت، تمام می‌شود.
وکیل زاده با بیان اینکه آماری که شرکت کنترل کیفیت هوا درباره آلوده کننده‌ها ارائه می‌دهد مربوط به شش سال پیش است افزود: اکنون ۳۵ میلیون لیتر بنزین و گازوییل یورو در کلانشهرها و جاده‌های مواصلاتی توزیع می‌کنیم و در آینده نزدیک نیز کل توزیع کشور با استاندارد یورو انجام می شود. به این ترتیب کیفیت سوخت، بسیار بهبود یافته است و آلودگی ذرات معلق به خودروها مربوط می‌شود نه به سوخت بنابراین باید به سمت افزایش کیفیت تولید خودروها برویم.
لازمه افزایش رفاه اجتماعی هم زمان با افزایش قیمت بنزین
مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ایران تصریح کرد: اگر افزایش قیمت سوخت، موجب افزایش همزمان رفاه اجتماعی شود این موضوع تأثیر مثبتی در جامعه دارد. توسعه سوخت سی. ان. جی در اولویت برنامه‌های وزارت نفت است، زیرا هرچه مصرف سی. ان. جی بیشتر شود مصرف بنزین کمتر می شود.
وی با بیان اینکه یک متر مکعب سی. ان. جی معادل یک لیتر بنزین، ارزش حرارتی دارد گفت: به علت اختلاف قیمت سی. ان. جی با بنزین، با گسترش جایگاه‌های سی. ان. جی، مصرف آن افزایش دارد.
مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ایران درباره سامانه کارت هوشمند برخط برای سوخت خودروها افزود: این سامانه برای گازوییل وجود دارد، اما برای بنزین، وجود سامانه برخط مزیت نیست، زیرا اگر ارتباط جایگاه بنزین با شبکه قطع شود توزیع سوخت مختل خواهد شد. البته برخط نبودن به معنای آف لاین بودن سامانه نیست، زیرا جایگاه‌ها هر چند ساعت یک بار اطلاعات خود را ارسال و این اطلاعات ذخیره می‌شود.
به گفته این مقام مسوول از ابتدای تیر امسال تاکنون ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار کارت سوخت صادر شده است و ۴ میلیون و ۳۰ هزار نفر نیز درخواست داده اند. ۳ ماه پیش روزانه ۱۸ هزار تقاضا برای کارت سوخت داشتیم که در حال حاضر به ۵ هزار تقاضا کاهش یافته است.
۳۲۰ میلیون بشکه نفت خام مصرف داخل/مصرف ۲ برابری بنزین هر ۱۰ سال یکبار
محسن دلاویز، مدیرعامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت نیز در این برنامه گفت: در کشور، مصرف به طور کلی با استانداردهای جهانی فاصله دارد و در حامل‌های انرژی نیز این چنین است. مصرف داخلی انرژی، سالانه ۳۲۰ میلیون بشکه نفت خام است که ۲۴ درصد آن در حمل و نقل استفاده می‌شود و ۶۰ درصد آلودگی هوا نیز مربوط به وسایل نقلیه است. هر ۱۰ سال، مصرف بنزین کشور دو برابر می‌شود.
وی افزود: ظرفیت تولید بنزین کشور از سال ۹۲ تاکنون دو برابر شده است، اما اگر روند مصرف را کنترل نکنیم در چند سال آینده باید بنزین وارد کنیم. در شش ماه نخست امسال مصرف بنزین روزانه به ۹۷ و ۴ دهم میلیون لیتر رسید. پس از ونزوئلا ارزان‌ترین بنزین جهان را ارائه می‌کنیم و فاصله قیمتی ما با قیمت‌های جهانی و کشورهای همسایه زمینه قاچاق این فراورده‌ها را فراهم می‌کند. ۴۳ کشور جهان ۴۲۶ میلیارد دلار یارانه انرژی می‌دهند که ایران با ۶۹ میلیارد دلار یارانه در رتبه نخست این کشورها در سال ۲۰۱۸ میلادی پس از عربستان و چین قرار دارد. چین با یک و نیم میلیارد جمعیت ۴۴ میلیارد دلار یارانه انرژی می‌دهد.
دلاویز ادامه داد: ۶۲ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی کشور در سال ۹۷ بود، اما حدود ۹۷۰ هزار میلیارد تومان دولت یارانه انرژی داد که حدود ۲۰ برابر بودجه عمرانی کشور است. اگر این یارانه ساماندهی شود در درآمد سرانه تأثیر دارد و برای پیشرفت کشور هزینه می‌شود. سه دهک ثروتمند جامعه ۵۰ درصد یارانه انرژی کشور را مصرف می‌کند.حدود ۲۰ میلیون سواری و وانت بار و ۱۱ میلیون موتور سیکلت در کشور تردد می‌کنند که از ۲۰ میلیون خودرو یک و سه دهم میلیون دستگاه فرسوده هستند و تا سه سال آینده یک و نه دهم میلیون خودروی فرسوده به این تعداد اضافه می‌شود. ۵۰ درصد موتور سیکلت‌های کشور نیز فرسوده هستند.
مصرف بنزین ایران ۳۸ برابر اتحادیه اروپا
به گفته این مقام مسوول میانگین مصرف بنزین سال گذشته کشور ۳۸ درصد بیشتر از مصرف اتحادیه اروپا بوده است. چشم انداز مصرف بنزین اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰ چهار و دو دهم لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است، اما در ایران در هر ۱۰۰ کیلومتر هفت و هفت دهم لیتر بنزین مصرف می‌کنیم. بحث افزایش قیمت انرژی باید نظارتی و حمایتی باشد و اگر تغییری در قیمت روی دهد باید دهک‌های کم درآمد جامعه منتفع شوند. تا زمانی که قیمت‌های انرژی این چنین است بحث بهینه سازی مصرف به جایی نمی‌رسد.
وی افزود: بر اساس مطالعات مرکز کنترل ترافیک تهران، میزان شدت انرژی در اتوبوس سه و نیم برابر، در تاکسی ۲۲ برابر و در خودروهای شخصی ۲۶ برابر مترو است. بنابراین باید به سرعت به سمت گسترش حمل و نقل ریلی و مترو پیش برویم. برای بهینه سازی مصرف انرژی، دو و شش دهم میلیارد دلار برای تهران و هشت کلانشهر کشور قرارداد بسته ایم و هفت و نیم میلیارد دلار نیز برای حمل و نقل ریلی و زیرساخت‌های آن با وزارت راه قرارداد داریم.
دلاویز گفت: پرداخت یارانه مترو به شهرداری تهران در مسیر پرداخت است، اما فرآیند دارد و باید قانون را اجرا کنیم، اما وزارت نفت سهم خود را در این باره پرداخت کرده است. دو برابر تعداد خودروهای کشور کارت سوخت صادر شده، اما حدود ۸۰۰ هزار کارت در پست مانده است و متقاضیان پیگیری نمی‌کنند.
یارانه سوخت در جیب پر درآمدها
فریدون اسعدی کارشناس حوزه انرژی نیز در این برنامه گفت: بر اساس آمار، دهک پردرآمد جامعه حدود ۱۵ برابر بیشتر از دهک کم درآمد جامعه از یارانه بنزین بهره می‌برد.
وی با بیان اینکه در روش‌های حمایتی دچار مشکل هستیم افزود: پرداخت‌های حمایتی در دنیا یا در قالب یارانه یا افزایش رفاه اجتماعی یا کمک بلاعوض است، اما روشی که ما انتخاب کرده ایم در آن بی عدالتی بسیار پررنگ است. در دنیا پرداخت نقدی یارانه جایگاهی ندارد و تجربه کشورها نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد از مباحث حمایتی در قالب مقوله‌های رفاه اجتماعی مانند بهداشت، درمان، آموزش، مسکن، اشتغال و بازنشستگی است.
اسعدی ادامه داد: قانون هدفمندی یارانه‌ها در عمل دچار انحراف شد. اصلاح قیمت بنزین بر تورم سبد خانوار و رفاه آن به صورت مستقیم تأثیر چندانی ندارد. اگر نرخ بنزین هزار و ۵۰۰ تومان شود میانگین تأثیر آن بر تورم و همه دهک‌های جامعه ۳۴ صدم درصد و اگر ۲ هزار تومان شود یک و هشت دهم درصد است.
حمل و نقل بیشترین سهم را در آلودگی هوا دارد
حسین شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا نیز در این برنامه گفت: هزینه سلامتی که برای افزایش آلودگی هوای تهران بر اساس تخمین بانک جهانی پرداخت می‌شود دو و شش دهم میلیارد دلار در سال است.
وی افزود: بر اساس داده‌های سال ۹۲ خودروها ۷۰ درصد در آلودگی به صورت ذرات معلق و ۸۵ درصد در آلودگی گازی در شهر تهران اثرگذار بودند. حمل و نقل بیشترین سهم را در آلودگی‌های گازی و ذرات معلق تهران دارد. بیشتر آلودگی‌های حمل و نقل مربوط به سوخت و اندکی نیز به علت سایش لاستیک و لنت ترمز است.