خبرگزاری مهر، گروه استانها- زهرا بهرامی: پس از دو دهه تلاش ۱۴ تیرماه امسال جنگل‌های هیرکانی در نشست باکو ثبت جهانی شد، اما اصرار بر اجرای پروژه تله‌کابین در جنگل کبودوال شائبه تلاش مسئولان برای خروج جنگل‌های هیرکانی از لیست «یونسکو» برای اجرای یک پروژه استانی را رقم زده است.
چهار سال قبل بود که شهرداری علی‌آبادکتول اجرای مطالعات طرح تله‌کابین در پارک جنگلی کبودوال را به مناقصه گذاشت و با کلی کش‌وقوس اجرای این طرح موافقت‌های لازم را گرفت؛ اما با ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی اما و اگرها در خصوص اجرای این پروژه دوباره قوت گرفته است.
کارشناسان حوزه محیط‌زیست و منابع طبیعی معتقدند نامه سه مدیرکل میراث فرهنگی، منابع طبیعی و محیط‌زیست گلستان به استاندار گویای عبور تله‌کابین از دل جنگل‌های هیرکانی و حل مشکل به معنای خروج کبودوال از ثبت جهانی استکارشناسان حوزه محیط‌زیست و منابع طبیعی معتقدند نامه سه مدیرکل میراث فرهنگی، منابع طبیعی و محیط‌زیست گلستان به استاندار و اشاره آن‌ها به قرار گرفتن ۹ دکل از ۲۴ دکل تله‌کابین علی‌آبادکتول در زون اصلی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان مانع اجرای طرح، گویای عبور تله‌کابین از دل جنگل‌های هیرکانی است و حل مشکل به معنای خروج کبودوال از ثبت جهانی است.
پس از قوت گرفتن شائبه خروج کبودوال از لیست ثبت جهانی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در گفتگو با رسانه ملی اعلام کرد که موافقت‌های اولیه برای اجرای تله‌کابین علی‌آبادکتول انجام‌شده و این طرح مراحل نهایی را طی می‌کند و باید مجوزهای نهایی را بگیرد.
ابوطالب قزلسفلو افزود: اجرای تله‌کابین هیچ منافاتی با ثبت جهانی ندارد و محدوده‌ای که به‌عنوان جنگل‌های هیرکانی در نظر گرفته‌شده است در مراحل اولیه جزو ثبت جهانی بود اما بعداً پارک جنگلی کبودوال را از آن خارج کرده بودیم.
وی ادامه داد: پیش از آنکه مطالعات جنگل‌های هیرکانی نهایی شود مطالعات پارک جنگلی کبودوال که تله‌کابین هم یکی از پروژه‌های آن بوده، نهایی شده و مراحل اخذ مجوز را طی می‌کرد.
قزلسفلو در پاسخ به این سؤال که چه تضمینی می‌دهید با اجرای طرح تله‌کابین کبودوال از یونسکو حذف نشود، بیان کرد: این مسائل مدیریتی کلان است که باید در سطح ملی مدیریت شود؛ مسئولان حساسیت و پیگیری لازم در این خصوص را خواهند داشت چراکه بحث ما این نیست از ثبت جهانی خارج شویم.
ادعای مدیرکل منابع طبیعی کذب محض است
مدیرکل منابع طبیعی گلستان هرچند به‌صراحت اعلام می‌کند که اجرای تله‌کابین منافاتی با ثبت جهانی ندارد و در گذشته پارک جنگلی کبودوال از جنگل‌های هیرکانی جدا شده است اما یک کارشناس حوزه منابع طبیعی می‌گوید هر دو ادعای قزلسفلو کذب است و صحت ندارد.
عیسی اسفندیاری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: بر اساس مستندات در اختیار هر دو ادعای مدیرکل منابع طبیعی گلستان صحت ندارد و شهرداری علی‌آباد چند سال است که به دنبال اجرای تله‌کابین ۶ کیلومتری از تپه بازگیر مشرف به شهر علی‌آبادکتول تا کوه هارون (منطقه لاپه‌دار) است.
وی تأکید کرد: کارشناسان هیچ مخالفتی با اجرای پروژه تله‌کابین در علی‌آباد ندارند مشروط به اینکه این پروژه پیوست زیست‌محیطی لازم و کافی را طبق ضوابط اصلی زیر نظر سازمان محیط‌زیست کشور داشته باشد و یک الگوی ارزشیابی و مدل مکان‌یابی درستی داشته باشد که از نظر ما این نقطه ندارد.
وی اضافه کرد: استناد می‌کنم به نامه‌ای که در سربرگ میراث فرهنگی گلستان تنظیم‌شده خطاب به استاندار و آقای قزلسفلو هم زیر آن را امضاء کرده است؛ در این نامه که مستند آن در فضای مجازی منتشرشده به‌صراحت اعلام‌شده ۹ دکل از ۲۴ دکل تله‌کابین در زون اصلی قرار دارد؛ موانع آن را رفع کنید؛ یک محدوده وقتی در لیست یونسکو قرار می‌گیرد تابع قوانین بین‌المللی خواهد بود و طبق قوانین بین‌الملل هرگونه فعالیتی از جمله ساخت‌وساز ممنوع و غیرقانونی است.
کارشناسان هیچ مخالفتی با اجرای پروژه تله کابین در علی آبادکتول ندارند مشروط بر این که این پروژه پیوست زیست محیطی داشته باشد
این کارشناس حوزه منابع طبیعی ادامه داد: آقای قزلسفلو پای نامه رفع موانع تله‌کابین را امضاء کرده و در شبکه خبر خلاف آن را مطرح می‌کند؛ طبق همان نامه خط تله‌کابین از قلب جنگل‌های هیرکانی می‌گذرد؛ نقشه جنگل‌های هیرکانی به تأیید همین سه مدیرکلی که نامه رفع موانع را زده‌اند و بخشدار، فرماندار و استاندار وقت رسیده و نهایی شده است و سپس به میراث فرهنگی کشور که متولی اصلی بوده ارسال‌شده است.
وی گفت: مدیران متولی به دنبال فریب مردم هستند آیا خارج کردن یک اثر جهانی منطقی است برای اینکه ما یک پروژه را صرفاً با نگاه اقتصادی اجرا کنیم.
راه حل منطقی موضوع تغییر پروژه و یا تعطیلی تله‌کابین است
اسفندیاری صحبت‌های مدیرکل منابع طبیعی گلستان را کذب می‌داند و معتقد است مدیران به‌جای شفاف‌سازی در این خصوص فرافکنی می‌کنند، موضوعی که کارشناسان حوزه محیط‌زیست آن را از منظر دیگری موردتوجه قرار می‌دهند.
یک دکترای محیط‌زیست دراین‌باره به خبرنگار مهر اظهار کرد: در نامه سه مدیرکل منابع طبیعی، محیط‌زیست و میراث فرهنگی ابهام وجود دارد؛ مدیران کل این سه دستگاه متولی ثبت جنگل‌های هیرکانی بوده‌اند و اداره و سازمان‌های بالادستی آن‌ها باید بیشترین دفاع، مراقبت و برنامه را در حفاظت از جنگل‌های هیرکانی داشته باشند.
مزدک دربیکی با اشاره به اینکه اعلام نکردن نظر شفاف مدیران این سه دستگاه جای سؤال دارد، افزود: مدیرکل منابع طبیعی گلستان اعلام کرده تله‌کابین در طرح پارک کبودوال دیده‌شده بود، اما من به‌عنوان کارشناس ندیده‌ام که در شرح خدمات مصوب پارک‌های جنگلی و طبیعت، تله‌کابین دیده شود.
وی گفت: نکته مهم‌تر اینکه اگر منابع طبیعی به‌عنوان دستگاه متولی در طرح کبودوال تله‌کابین را دیده بود سؤال اینجاست چرا محدوده اجرای تله‌کابین را به‌عنوان زون اصلی در ثبت جنگل‌های هیرکانی آورده‌اید.
وی تصریح کرد: مسئله بعدی این است که ما نمی‌توانیم آبروی کشور را به بازی بگیریم؛ تله‌کابین می‌تواند در نقطه دیگری اجرا شود و سودآوری محدود برای قشر مشخص داشته باشد اما نمی‌توانیم برای اجرای آن با آبروی استان و کشور در مجامع جهانی بازی کنیم.
دربیکی ادامه داد: تاکنون این موضوع بازخوردهای منفی ملی و بین‌المللی داشته است و راه‌حل منطقی آن تغییر مسیر پروژه و یا تعطیلی پروژه تله‌کابین است.
وی با اشاره به اینکه تله‌کابین درآمد میلیاردی برای علی‌آباد و مردم آن ندارد و فقط بحث بر سر ویلاسازی و ساخت هتل و اقامتگاه در دل جنگل است، خاطرنشان کرد: هرچند به‌شخصه با اجرای تله‌کابین در کبودوال و ناهارخوران مخالف هستم اما اگر اصرار به اجرای تله‌کابین داریم منطقی است که انتظار داشته باشیم این پروژه در محدوده جنگل‌های هیرکانی اجرا نشود و مطالعات مکان‌یابی علمی و بی‌طرفانه داشته باشد.
مدیر پایگاه جهانی جنگل‌های هیرکانی گلستان هم مانند دربیکی تغییر مسیر تله‌کابین را راه‌حل منطقی می‌داند اما تأکید دارد از پیش‌داوری راجع به این موضوع باید پرهیز شود.
رمضانعلی قائمی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مبدأ و مقصد تله‌کابین کبودوال کاملاً مشخص است و موافقت‌های اولیه پس از انجام بازدیدهای میدانی محیط‌زیست، میراث فرهنگی و منابع طبیعی انجام‌شده است.
اجرای تله کابین در زون اصلی مسیر نیست
وی با این توضیح که مسیر اجرای تله‌کابین و جنگل‌های هیرکانی وسیع است، افزود: باید نقشه‌ها با هم منطبق شوند و ببینیم تله‌کابین در محدوده زون اصلی یا ضربه‌گیر است؛ اگر در زون اصلی باشد اجرای تله‌کابین در آن میسر نیست اما اگر در زون ضربه‌گیر باشد اجرای بعضی از فعالیت‌های انسانی اجازه داده شده است.
وی با تأکید بر اینکه نباید شتاب‌زده عمل کنیم، ادامه داد: نقشه‌ها در سازمان‌های متولی که موافقت خود را با اجرای تله‌کابین اعلام کرده‌اند، موجود است؛ مسئولان سازمان جنگل‌ها، محیط‌زیست و میراث فرهنگی حدود جنگل‌های هیرکانی و محل اجرای تله‌کابین را می‌دانند و خود این سازمان‌ها باید مداخله کنند و جواب قانع‌کننده‌ای ارائه دهند که اجرای تله‌کابین میسر است یا نه.
وی تأکید کرد: باید از پیش‌داوری‌های شتاب‌زده در این خصوص بپرهیزیم چراکه پروژه تله‌کابین کبودوال توسط همین دستگاه‌های متولی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی تأییدشده و همین مدیران مسئول بوده و هستند.
هرچند مدیر پایگاه جهانی جنگل‌های هیرکانی بر اعلام نظر صریح دستگاه‌های متولی اصرار دارد اما با گذشت حدود سه هفته از اما و اگرها در خصوص شائبه خروج کبودوال از لیست یونسکو به دلیل اصرار بر اجرای طرح تله‌کابین در جنگل‌های هیرکانی مدیران بالادستی میراث فرهنگی، محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها اظهارنظر شفافی دراین‌باره نداشته‌اند و تنها فرزانه صادق مالواجرد، دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرده است که اگر تله‌کابین بخواهد ضرر و زیان و آسیبی به جنگل‌های ثبت‌شده هیرکانی با قدمت چند میلیون سال داشته باشد قطعاً در برابر آن موضع خواهیم گرفت.