به گزارش خبرنگار مهر، شهر تاریخی و فرهنگی قزوین، یکی از شهرهای پیشتاز در زمینه خوشنویسی است. این شهر از دیرباز در کنار شهرهایی چون هرات، بخارا، مشهد، تبریز، شیراز و اصفهان، از مراکز اصلی تجمع هنرمندان و خوشنویسان مطرح کشور بوده و خود نیز خوشنویسان نام آوری را پرورش داده است. خوشنویسی شاخصترین و فراگیرترین هنر سنتی در قزوین به شمار میرود، به طوری که میتوان گفت پرداختن به این هنر در این شهر، دارای سابقه موروثی و خانوادگی است.
در یک جمع بندی میتوان گفت شهر قزوین به دلیل عواملی چون: کانون علم بودن، داشتن رجال و مشاهیر متعدد، نیم قرن و اندی پایتختی، آثار تاریخی فراوان و استعداد ذاتی مردمانش، از شهرهای پیشتاز و با سابقه در هنر خوشنویسی بوده و چهرههای سرشناسی را در این عرصه معرفی کرده است که برخی از آنها همچون مالک دیلمی، میر عماد، عبدالرشید دیلمی، درویش عبدالمجید طالقانی، زینالعابدین معجزنگار، ملک محمد و عمادالکتاب، بنا بر گواهی اهل فن، از سرآمدان این هنر محسوب میشوند.
کتاب حاضر که به زندگی و آثار خوشنویسان قزوین از قرن چهارم هجری تا دوران پهلوی میپردازد، نخستین اثر مستقلی است که در این خصوص به چاپ رسیده است.
در این اثر که نگارش و تهیۀ تصاویر خطوط و کتیبههای آن ۱۰ سال طول کشیده، کامل ترین شرح حال خوشنویسان قزوین ارائه شده و برای برای برخی از خوشنویسان همچون ملک محمد، مجدالکتاب شالی، شیخ علی سکاک، شیخ رضا عاملی و محمدعلی خیارجی برای اولین بار زندگی نامه تدوین شده، در حالی که تا پیش از این، در منابع قزوین شناسی و منابع کشوری، برای این شخصیتها، زندگی نامهای نوشته نشده و یا نامی از آنان به میان نیامده است.
علاوه بر این، برخی از خوشنویسان همچون محمدرضا قزوینی (نسخ نویس دوره فتحعلیشاه و محمد شاه قاجار)، محمدصادق (نستعلیق نویس عصر ناصری) و محمدطاهر (از پیروان شیوه ملک محمد) که از حلقههای مفقوده خوشنویسی قزوین به شمار میروند، برای اولین بار در این کتاب معرفی شدهاند.
چاپ نمونه خطوط منتشر نشده از خوشنویسان قزوین و تصاویر کتیبههای آثار تاریخی قزوین از ویژگیهای این کتاب محسوب میشود.
از بعضی از خوشنویسان مانند محمدمهدی بن محمدزکی، حاج علی بابا، میرزا کاظم قزوینی، شیخ محمدعلی قزوینی، کلبعلی، حسین، محمدصادق و ... به جز این کتیبهها اثر دیگری دیده نشده است و اگر این کتیبهها نبود، نام و نشانی از آن خوشنویسان باقی نمیماند.
کتاب «زندگی و آثار خوشنویسان قزوین» (از قرن چهارم تا دورۀ پهلوی) در شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و ۲۲۰ صفحه به قطع رحلی با کاغذ گلاسه و رنگی با حمایت سازمان انرژی اتمی ایران به چاپ رسیده است.
مهدی نورمحمدی مورخ، پژوهشگر و سندشناس است. از میان کتابهای منتشر شده او میتوان به این موارد اشاره کرد: «ترور در بهارستان: پژوهشی نو درباره اندیشه، زندگی و ترور واعظ قزوینی و روزنامه نصیحت به انضمام اشعار او»، «اخبار مشاهیر ادب معاصر در مطبوعات، از دورۀ قاجار تا عصر حاضر»، «سرآغاز عکاسی در قزوین»، «خاطرات عارف قزوینی: به همراه اشعار چاپ نشده»، «تاریخچه میرزا کوچکخان: روایتی نو و متفاوت از قیام جنگل»، «مرقع دلگشا: زندگی و آثار ملک محمد قزوینی شیخ علی سکاک و محمدعلی خیارجی از پیشگامان خط تزئینی، خط گزار و نقاشی خط»، «قزوین در انقلاب مشروطیت»، «من و آزادی: خاطرات میرزا حسین خیاط (فرنیا) از دوستان عارف قزوینی و میرزا کوچک خان جنگلی»، «دیوان عارف قزوینی به انضمام شرح زندگی عارف به قلم خودش و اشعار منتشر نشده»، «قره العین: زندگی، عقیده و مرگ»، «اخبار و اسناد کلنل علینقی وزیری: در مطبوعات عصر قاجار و پهلوی و آرشیو اسناد ملی»، «مشاهیر قزوین»، «شیخیه و بابیه در ایران»، «تئاتر و سینما در قزوین»، «باقرخان سعدالسلطنه حاکم قزوین در عصر ناصری» «عماد ملک خط: زندگی و آثار میرعماد سیفی حسنی قزوینی» و…