خبرگزاری مهر- گروه استانها: تبریز به‌عنوان پایتخت چرم و کفش کشور، قطب تولید این کالا در سطح کشور است و اولین کارخانه مدرن چرم‌سازی در این شهر در سال ۱۳۱۰ تأسیس و در سال ۱۳۱۱ به بهره‌برداری کامل رسید.
این کارخانه با بهره‌گیری از مهندسان متخصص و با استفاده از پوست باکیفیت و استفاده از مواد شیمیایی مرغوب و بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا، چرم‌های باکیفیت در رنگ‌های متنوع تولید می‌کرد که به گواه بسیاری از تولیدکنندگان قدیمی بعدازاین کارخانه تاکنون هیچ واحد تولیدی در تبریز و شهرهای دیگر نتوانسته چرم تولیدی آن را ازلحاظ کیفیت و تنوع رنگ عرضه کند. کارخانه چرم خسروی با بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا به حدی از توانمندی رسیده بود که از کشور ایتالیا کارآموز برای یادگیری فوت‌وفن این کار آمده بودند و این کارخانه علاوه بر تأمین چرم موردنیاز تولیدکنندگان کفش دست‌دوز تمام چرم، به کشورهای اروپایی هم چرم و کفش صادرات داشت.
در این کارخانه علاوه بر تولید چرم و کفش، در زمان جنگ جهانی دوم پوتین نظامی و کفش اسب‌سواری نیز تولید و به کشورهای مختلف صادر می‌شد که می‌توان به سفره چرمی که در گاوصندوق هتل پولمن شهر پولتای ایتالیا نگهداری می‌شود اشاره کرد. در این کارخانه کارگران، کارشناسان و مهندسان بسیاری کار می‌کردند و در زمان خود یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های تبریز و کشور به‌حساب می‌آمد.
این کارخانه تا سال ۴۷ روال عادی خود را داشت و یکی از کارخانه‌های بزرگ و موفق در سطح خاورمیانه به‌حساب می‌آمد، اما در سال‌های ۴۸ و ۴۹ به علت ضرر سهامداران، کارخانه تعطیل شد.
فعالیت بیش از ۳۸۰ واحد تولیدی چرم در تبریز
با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۵۸ شرکت چرم‌سازی خسروی عضو گروه صنعتی ملی تحت پوشش صنایع ملی ایران اداره شد. با افزایش جمعیت و به علت توسعه شهر تبریز در سال ۶۶ این کارخانه عظیم در درون بافت مسکونی شهر قرار گرفت و تجهیزات آن به علت مسائل زیست‌محیطی به شهرک صنعتی شهید سلیمی منتقل شد و دوران طلائی صنعت چرم و کفش تبریز با تعطیلی این کارخانه به پایان رسید.
اما مردان تلاشگر و خستگی‌ناپذیر تبریزی راهی که چرم‌سازی خسروی شروع کرده بود را ادامه داده و در حال حاضر چرمشهر تبریز با داشتن بیش از ۳۸۰ واحد تولیدی در کار تولید چرم فعالیت می‌کند.
فعالیت بیش از ۴۰ هزار نفر در عرصه تولید کفش تبریز
بیش از ۴۰ هزار نفر هم در کار تولید کفش تبریز فعالیت دارند و بیش از ۴ هزار تولیدی بزرگ و کوچک در تبریز در حال تولید انواع کفش برای مردم ایران و سایر کشورها هستند.
در دهه‌های اخیر صنعت کفش در تبریز همگام با تحولات در جوامع صنعتی و سوق دادن به‌سوی ماشینی شدن و استفاده از مواد مصنوعی به‌عنوان یک ضرورت وارد میدان استفاده از فناوری جدید برای تولید کفش شده است که بیش از ۶۰ درصد کفش ایران در تبریز تولید می‌شود، همچنین بیش از ۹۰ درصد کفش چرمی دست‌دوز در تبریز تولید می‌شود.
ضرورت رفع موانع بر سر راه صنعت چرم و کفش
متأسفانه طی دو سال اخیر بین ۲۰ تا ۳۰ درصد واحدهای تولیدی از زنجیره تولید حذف‌شده‌اند و مجموعه‌های باقی‌مانده هم با ۴۰ الی ۵۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند. این در حالی است که با افزایش قیمت ارز و سایر نوسان‌های قیمتی، صنف کفش با چالش‌های جدی‌تری روبرو شده است.
کهنه و فرسوده بودن ماشین‌آلات و تجهیزات، به‌روز نشدن مهارت مدیران و کارگران و نیز تبعات تحریم‌های اقتصادی از دیگر مشکلات این صنعت هستند.
ضعف در بازاریابی یکی از مواردی است که موجب عدم موفقیت عرضه کفش‌های تولیدی شده است. در عصر حاضر راه‌های فروش کاملاً عوض‌شده است و مشتری دنبال کفش‌های باکیفیت و با مدل‌های متنوع و زیبا و همچنین بحث مشتری مداری است.
کهنه و فرسوده بودن ماشین آلات و تجهیزات، به روز نشدن مهارت مدیران و کارگران از مشکلات این صنعت هستنددیگر نمی‌توان هر کفشی را به‌راحتی به مشتری فروخت. مشتری دنبال یک جذابیت خاص در کالا بوده تا نسبت به خرید ترغیب شود و متأسفانه در بسیاری از واحدهای تولیدی در این خصوص مشکل وجود دارد. ایجاد جذابیت و ترغیب خریدار برای خرید دو نکته مهم در بازاریابی هستند که حضور در نمایشگاه‌های تخصصی و بین‌المللی مرتبط با کفش و عرضه تولیدات می‌تواند رونق بیشتر را موجب شود.
همچنین جذب کارشناسان و متخصصان فروش در تولیدهای تبریز بسیار احساس می‌شود و در کمتر کارخانه‌ای به این امر مهم توجه می‌شود. نکته بسیار مهم این است که «یک تولیدکننده هرگز یک فروشنده خوب نیست و باید فروش را بر اساس اصول خودش به افراد کاردان سپرد» متأسفانه در صنعت کفش مشاهده می‌کنیم که یک نفر هم به امر تولید و هم به بحث فروش و سایر موارد کارخانه راسا می‌پردازد و در نهایت با مشکل روبرو می‌شود.
از طرفی بسیاری از ماشین‌آلات واحدهای تولیدی فرسوده شده و به‌روز نیستند و عملاً موجب شده تا صنعت کفش تبریز نتواند با رقبای خارجی رقابت کند؛ چراکه ماشین‌آلات کارخانه‌ها به‌روز نیست و همین فرسوده بودن ماشین‌آلات و نبود تکنولوژی به‌روز مانعی بر سر راه این تولید گذاشته است که این موضوع در سایر شهرهای فعال در تولید کفش وجود دارد و منحصر به کلان‌شهر تبریز نیست.
کفش ترکیه تهدیدی برای صنعت کفش تبریز است
واردات انواع کفش و قاچاق آن به کشور هم مانع بزرگی بر سر راه تولیدکنندگان است زمانی واردات بی‌رویه کفش‌های بی‌کیفیت چینی کمر تولید ایران را خم کرد ولی در سال‌های اخیر با عدم رغبت مردم به کفش‌های چینی، بازار کفش‌های چینی کمرنگ شد ولی متأسفانه واردات و قاچاق همچنان به نحو مختلف ادامه دارد و دولت باید مانع این کار شود.
کفش ترکیه از دیگر تهدیدهای صنعت کفش تبریز است، زیرا آن‌ها بر روی بازار ایران تمرکز کرده و ۹۰ درصد قاچاق کفش به کشور را کفش‌های ترکیه به خود اختصاص داده است و متأسفانه مردم به کفش‌های ترک روی آورده‌اند و این امر در درازمدت به ضرر تولیدکنندگان است.
توجه دولت به این صنعت بیشتر شده ولی ناکافی است
بی‌تردید توانمندی تبریز در عرصه تولید و صادرات کفش ایرانی، اشتغال‌زایی و دیگر موفقیت‌ها در عرصه تولید و اقتصاد کشور، این صنعت را قابل‌قبول و موردتوجه قرار داده است و در سال‌های اخیر توجه دولت به این صنعت بیشتر شده ولی این میزان ناکافی بوده و نیازمند حمایت بیشتر هم است.
پس با توجه به اینکه صنعت کفش تبریز یک صنعت اشتغال‌زا و ارزآور و تأثیرگذار در عرصه اقتصاد و تجارت استان است، انتظار می‌رود با رفع موانع و مشکلات بر سر راه این صنعت در سال حمایت از رونق تولید، هرروز شاهد توسعه و رونق این صنعت باشیم.
البته ناگفته نماند در ماه‌های اخیر با افزایش نرخ ارز شاهد کاهش ورود کفش چینی به بازار تبریز هستیم که این موضوع امیدواری تولیدکنندگان را برای رونق بازار طی ماه‌های آینده به همراه داشته است.
ساماندهی کفاشان در منطقه چوخورلار تبریز
کریم صادق زاده تبریزی سخنگوی شورای اسلامی کلان‌شهر تبریز در این خصوص گفت: شهرداری تبریز با همکاری شورای اسلامی شهر تبریز با تملک منطقه چوخورلار در مرکز شهر تبریز قصد دارد با ساماندهی کفاشان در این منطقه کمک شایانی به این صنعت کهن در کلان‌شهر تبریز داشته باشد.
وی افزود: طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده شهرداری تبریز با تملک بیش از ۲.۵ هکتار از اراضی این منطقه در مرکز شهر تبریز قصد دارد با احداث کارگاه‌های کوچک و فروشگاه عرضه از تولید به مصرف را به معنی واقعی در بافت مرکزی شهر معنی ببخشد.
دبیر کمیسیون سرمایه‌گذاری و بهبود فضای کسب‌وکار شورای اسلامی شهر تبریز تصریح کرد: از نظر واحد تولیدی اتحادیه کفاشان تبریز بزرگ‌ترین اتحادیه تولیدی کشور است ولی متأسفانه یکی از چالش‌های عمده واحدهای تولیدی جذب منابع انسانی است چراکه متخصصی برای فعالیت در عرصه کفش وجود ندارد.
صادق زاده با اعلام اینکه صنعت چرم و کفش تبریز، یک مزیت صنعتی پیشینه‌دار در این شهر است گفت: باید برای بهبود وضعیت این صنعت تصمیم‌های متناسب با وضعیت فعلی اتخاذ شود تا مانع از ایجاد بحران در این صنعت شود.
کفش دست دوز تمام چرم تبریز کیفیت و استاندارد لازم را دارد
محمد اسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی هم در این خصوص گفت: کفش تولید داخل که توسط استادکاران ایرانی تولید می‌شود، باکیفیت‌تر و ارزان‌تر از مشابه خارجی است و کفش‌های تولیدکنندگان تبریزی هم‌طراز و حتی فراتر از استانداردهای کفش‌های تولیدشده در ایتالیا و اروپا است که با قیمتی کمتر و کیفیت بالاتر به بازار عرضه می‌شوند.
صنعت کفش تبریز به‌عنوان یکی از مصادیق اقتصاد مقاومتی است
وی افزود: صنعت کفش تبریز به‌عنوان یکی از مصادیق اقتصاد مقاومتی بوده و نباید از صنعت کفش داخلی غفلت کنیم و بنده با توجه به بررسی و بازدیدهایی که از واحدهای تولیدی کفش تبریز داشته‌ام به جرات می‌توانم بگویم که در بین کالاهای ایرانی یکی از معدود کالاهایی که دارای کیفیت بسیار بالا بوده، کفش تبریز است.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: کفش‌هایی که به‌صورت دست‌دوز تمام چرم نیز در تبریز تولید می‌شوند و هم کفش‌هایی که به‌صورت کارگاهی و ماشینی تولید می‌شوند، هردو از کیفیت و استاندارد لازم برخوردارند و رقیب جدی برای کفش‌های اروپایی به‌حساب می‌آیند.
۹۵ درصد کفش تمام چرم دست دوز در تبریز تولید می‌شود
علیرضا جباریان فام رئیس اتحادیه کفاشان تبریز هم در این خصوص گفت: ۹۵ درصد کفش‌های تمام چرم کشور در تبریز تولید می‌شود و بیش از ۶۰ درصد تولید کفش کشور در تبریز اتفاق می‌افتد.
وی افزود: هم‌اکنون ۴ هزار و ۵۸۰ واحد تولیدی در صنعت کفش در تبریز فعالیت می‌کنند و اتحادیه کفاشان تبریز به‌عنوان بزرگ‌ترین اتحادیه تولیدی کشور شناخته می‌شود که در سال ۹۵ به‌عنوان اتحادیه برتر و نمونه کشور انتخاب‌شده است و در حال حاضر هم گام‌های اساسی برای توسعه این صنعت برداشته‌شده است.
رئیس اتحادیه کفاشان تبریز با بیان اینکه ۴۰ هزار نفر در تبریز به‌صورت مستقیم در صنعت کفش فعالیت می‌کنند و بیش از ۱۱۰ هزار نفر نیز در این شهر از این صنعت ارتزاق می‌کنند، تصریح کرد: الحمدالله کفش دست‌دوز چرم تبریز در سال گذشته ثبت ملی شده که تلاش داریم تا امسال یا حداکثر سال آینده آن را ثبت جهانی کنیم که در این رابطه نیازمند حمایت مسئولان ملی و محلی هستیم.
جباریان، ادامه داد: در سال‌های گذشته حدود ۶۰۰ نفر در تبریز در تولید کفش دست‌دوز فعالیت داشتند که اکنون این تعداد به کمتر از ۵۰ نفر رسیده و اگر نتوانیم این صنعت را به نسل آینده انتقال دهیم فقط خاطره‌ای از آن باقی خواهد ماند.
وی در خاتمه گفت: امیدواریم با حمایت بیشتر مسئولان کشوری و استانی شاهد رونق بیشتر و توسعه صنعت کفش تبریز باشیم.
معرفی پتانسیل صنعت کفش تبریز ضروری است
ایرج شهین باهر شهردار کلان‌شهر تبریز هم در این خصوص گفت: صنعت کفش تبریز به‌عنوان یک صنعت قدیمی هویت و معرف صنعت تبریز بوده و استادکاران توانمند با دست‌های چیره‌دست خودشان هنر می‌آفرینند که باید قدردان زحمات این عزیزان بود.
وی افزود: معرفی پتانسیل صنعت کفش تبریز و نشان دادن توانمندی‌های صنعتگران این صنعت ریشه‌ای مهم است.
شهین باهر گفت: آماده هرگونه حمایت لازم در راستای معرفی بیشتر این صنعت و کمک به احیای کفش دست‌دوز تمام چرم تبریز هستیم تا شاهد رونق و گسترش تولید آن و رسیدن به صادرات و کسب بازارهای اروپائی باشیم.
صنعت چرم و کفش تبریز به‌عنوان صنعتی پیشینه‌دار در این شهر دارای مزیت‌های فراوانی است و باید تصمیم‌های متناسبی با وضعیت فعلی آن اتخاذ شود تا مانع از ایجاد مشکلات در این صنعت شود.