به گزارش خبرگزاری مهر، آیین بزرگداشت مقام ادبی علامه فیض کاشانی همزمان با مراسم آغاز به کار «محفل ادبی فیض» عصر دیروز چهارشنبه ۲۷ آذر با حضور شاعران، استاد محمدعلی مجاهدی، نغمه مستشار نظامی، قاسم صرافان، محمود اکرامی فر، دکتر سارا جلوداریان، فریبا یوسفی، محمدرضا اصلانی نویسنده کتاب فیض گل، حجت الاسلام حمید سبحانی صدر نویسنده کتاب حدیث فیض، ابوطالب فرنیاپور معاون برنامه ریزی و توسعه فرمانداری تهران، مهندس محسن چینی فروشان رییس دفتر نشر فرهنگ اسلامی، دکتر عبدالرضا علی پناه رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شمیرانات، دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، هادی ناصری طاهری سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، سیدباقر میرعبداللهی مدیرکل منابع، استادان، شاعران و علاقه‌مندان در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک شهر آغاز شد.
ناصری، سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، در ابتدای این‌برنامه گفت: در دوره‌ای که پیش روی کتابخانه‌های عمومی استان تهران است، بنا است که از ظرفیت فرهنگی کتابخانه‌های عمومی بیش از پیش استفاده شود و فعالیت کانون‌های ادبی با حضور فعال استادان حوزه شعر و ادب، با کیفیت بهتر ادامه پیدا کند.
وی افزود: امروز شاهد افتتاح محفل ادبی فیض در کتابخانه پارک‌شهر، به‌عنوان قدیمی‌ترین مرکز فرهنگی شهر تهران هستیم. همان‌طور که در دوره‌های گذشته کانون‌های ادبی در کتابخانه‌ها فعال بودند و بسیاری از شاعرانی که امروز از اشعار آنها استفاده می‌کنیم از دل این کانون‌ها برخاستند، ان‌شاءالله از این پس نیز با یک نظم، پیگیری بهتر شاهد شکوفایی کانون‌های ادبی جدید و دوره متفاوتی نسبت به گذشته خواهیم بود و امیدوارم این جلسه شروعی برای یک دوره جدید در فعالیت کانون‌های ادبی باشد.
تلاش برای غبار روبی از چهره عارفان و دانشمندان شیعی
در ادامه این مراسم محمدعلی مجاهدی گفت: در طول تاریخ حکیمان و عرفای بسیار گرانسنگی داشته‌ایم که در زمان خود به معنی واقعی کلمه مشهور بودند، که انتظار می‌رفت پس از پیروزی انقلاب اسلامی چهره این عزیزان از گرد و غبار فراموشی بیرون آید که البته برآورده نشد. بر همین اساس بود که با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی «تذکره شاعران روحانی» در سه مجلد تدوین شد که در آن حدود ۳۶۰ نفر از شاعران روحانی شیعی را معرفی کردم.
وی افزود: البته می‌دانم که این اثر کامل نیست و جا دارد سایر ابعاد وجودی این عزیزان بیشتر بررسی شود. چراکه بعد ادبی شخصیت این عزیزان بر سایر ابعاد وجودی آنها سایه افکنده و فیض یکی از آنها است؛ محمد بن مرتضی فرزند شاه مرتضی از اکابر علمای امامیه در سده یازدهم هجری که در روزگار شاه عباس دوم و به اصرار ایشان به اصفهان می روند و برگزاری نماز جماعت در مسجد بزرگ شاه اصفهان به ایشان تفویض می‌شود.
این‌شاعر با اشاره به برخی آثار فیض کاشانی گفت: او هم عارف و هم حکیم بود و اهل فقر را دوست داشت و از این جهت بسیار مورد طعن علمای قشری زمان خودش قرار می‌گرفت. او پس از مجلسی اول شاید پر اثرترین دانشمند شیعی باشد که تعداد آثار او را تا ۲۰۰ مجلد در زمینه‌های مختلف عنوان می‌کنند. او به غزالی علاقه ویژه ای داشته و این علاقه خود را در نگارش «محجه البیضاء» نشان داده است. فیض کاشانی در شعرش از سبک عراقی بهره می‌برده و با بسیاری از علمای زمان خود مکاتبات منظومی داشته است.
در بخش بعدی این مراسم، نغمه مستشارنظامی، دبیر محفل ادبی فیض گفت: بی‌شک آن‌چه ما را امروز و در این ساعت در این کتابخانه و در کنار هم گرد آورده، احترام و عشق به ادب و فرهنگ و قلم است. کتابخانه‌ها از دیرباز محل آمدوشد اهل قلم بوده‌اند. من هم مانند بسیاری دیگر از شاعران شعر را از کتابخانه آغاز کرده‌ام، درهای کتابخانه‌ها همواره به روی اهل ادب و فرهنگ گشوده بوده است و مدیران کتابخانه ها، کتابداران و همه کارکنان این نهاد مهربان و مقدس در گسترش فرهنگ و ادب نقش برجسته و بسزایی داشته و دارند. خوشبختانه در سالهای اخیر با رویکرد فرهنگ مدار و ارزشمند نهاد کتابخانه های عمومی کشور بهترین جلسات معرفی و نقد و بررسی کتاب ها در کتابخانه های عمومی برگزار می شوند، کتابخانه مرکزی پارک شهر که به حق بهشت اهل قلم است، به عنوان کتابخانه مرکزی شهر تهران از زمان بازگشایی مجدد در برگزاری برنامه های بدیع و ارزشمند فرهنگی همواره پیش قدم بوده است. برگزاری جلسات درس مثنوی، جلسات نقد و بررسی کتاب، برنامه های ویژه بخش کودک و نوجوان، و ویژه برنامه‌های بخش نابینایان کتابخانه از این جمله هستند.
حمایت از جریان سالم و اصیل ادبی
وی درباره اهداف و برنامه های پیش روی این انجمن ادبی فیض گفت: هدف اصلی برپایی این محفل، حمایت از جریان سالم و اصیل ادبی است، جریانی با پشتوانه تاریخ ادبیات فارسی و در عین حال زنده و بیدار و پویا، در پیشبرد این هدف چشم امید ما بر قلم‌های روشن تک‌تک شما همراهان محفل ادبی فیض است. در این محفل علاوه بر جلسات مستمر با حضور اعضا، جلسات رونمایی، معرفی و نقد و بررسی کتاب، کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزش فن شعر و نویسندگی خلاق و نقد و بررسی آثار اعضا برگزار خواهند شد. همچنین بزرگداشت شاعران و ادبای متاخر و متقدم از مهمترین اهداف محفل ادبی فیض است و به‌همین جهت جلسه آغاز به‌کار این محفل همزمان با بزرگداشت مقام ادبی علامه فیض کاشانی برگزار شده است.
دبیر انجمن ادبی فیض گفت: فیض کاشانی یک عالم برجسته است که عمر خودشان را صرف کسب و ترویج معارف کرده، و در کنار همه این فضایل یک شاعر نکته سنج و تواناست. دیوان غزلیات فیض سرشار از لطایف و ظرایف ادبی است که علاقه‌مندان به شعر و ادب را به فیض وافی می‌رساند. اشعار معروفی از فیض کاشانی زبانزد خاص و عام است و فیض از دیرباز مورد توجه اهل ادب و عرفان بوده است. همچنین در حاشیه مراسم بزرگداشت، نمایشگاه کتابی از آثار فیض کاشانی برگزار شده است و در بخشهایی از برنامه معرفی کتاب فیض گل تالیف محمدرضا اصلانی و مراسم رونمایی از کتاب حدیث فیض تالیف حمید سبحانی صدر را خواهیم داشت.
ادامه این مراسم با سخنان کوتاهی از محمدرضا اصلانی نویسنده کتاب فیض گل همراه بود. اصلانی با اشاره به روند تهیه این کتاب گفت: وقتی قرار است درباره یک شخصیت کتابی نگاشته شود، باید از ابعاد مختلف به زندگی و زمانه آن فرد پرداخته شود تا خواننده آن شخصیت را دوست داشته باشد و زمانی که خواننده به شخصیت علاقه‌مند شد، ترغیب می‌شود تا سایر آثار موجود درباره آن شخص را بخواند.
وی افزود: در نگارش کتاب «فیض گل» سعی کردم با همین نگاه، مخاطب را با نحوه برخورد فیض با شاگردان خود، طلبه‌های حاضر در کلاس درس خود، همسر و فرزندانش و همچنین تصمیم‌گیری‌های او و به طور کلی جنبه‌های مختلفی از زندگی او را به مخاطب ارائه کنیم تا آن علاقه بین مخاطب و شخصیت فیض کاشانی ایجاد شود.
حجت الاسلام حمید سبحانی صدر، نویسنده کتاب «حدیث فیض» نیز سخنران بعدی این‌مراسم بود که طی سخنانی به ابعاد مختلف شخصیت فیض کاشانی اشاره کرد و گفت: علامه طباطبایی تعریف کامل و جامعی از فیض کاشانی ارائه داده و همه ابعاد وجودی او را برمی‌شمرد. فیض کاشانی در عصر خود خدمات بسیاری از جمله خدمات ادبی ارائه داد که راه‌اندازی نهضت فارسی نویسی، نهضت خلاصه‌نویسی برای استفاده عموم مردم از آثار مبسوط، خالق ابداعات عجیب و غریب در نگارش و همچنین ارائه‌دهنده «رساله مشواق» که به رازگشایی استعرات و اشارات بزرگان ادب در آن زمان می‌پردازد، تعدادی از خدمات ادبی ایشان در زمان خود بوده است. حتی جالب است بدانید که ایشان تفسیری بر شعر عامیانه «اتل متل» دارند که البته این شعر در آن زمان ابیات دیگری هم داشته تا پدران و مادران با حکمت‌های موجود در این اشعار آشنا شوند. ایشان از جوانی به شعر علاقه داشته و احساسات درونش را در قالب اشعار بیرونی می‌کرده است.
وی در ادامه درباره کتاب «حدیث فیض» نیز گفت: این کتاب به جنبه تاریخی زندگی و شخصیت فیض کاشانی پرداخته و در آن از از کلماتی که فیض در بیان شرح حال خود بکار برده، استفاده شده است. نام این کتاب نیز از عبارتی از اشعار فیض کاشانی استفاده شده است.
در این مراسم شاعرانی چون محمدعلی مجاهدی، نغمه مستشار نظامی، قاسم صرافان، سهیلا جلوداریان، محمود اکرامی فر، حامد عسکری و فریبا یوسفی به شعرخوانی پرداختند و در انتهای مراسم نیز از کتاب «حدیث فیض» رونمایی شد.
کتاب «حدیث فیض» به بیان تاریخ زندگانی و سیره اخلاقی و علمی محدث حکیم ملا محسن فیض کاشانی می‌پردازد. عالمی ربانی که رهبر انقلاب درباره او فرمودند: «فیض کاشانی یکی از شخصیت‌های کم نظیر و انسانی است که در چندین علم مختلف، جزو سرآمدان است. یک حکیم و فیلسوف بزرگ، یک متکلّم برجسته، یک محدّث نام‌آور، یک رجالیِ صاحبِ مبنا و مکتب، یک فقیه صاحب آراء برجسته، یک شاعر و یک عارف است.»
تاکنون کتاب‌هایی به اختصار به شرح زندگانی فیض کاشانی پرداخته‌اند، اما تفاوت این کتاب را با موارد مشابه، علاوه بر تفصیل بیشتر زندگی‌نامه وی، در این موارد می‌توان جست‌وجو کرد:
١. در این کتاب، دقت‌های تاریخی خوبی در شرح زندگانی فیض کاشانی صورت گرفته و در ضمن آن، اشکالات پژوهشی و تاریخی سایر منابعی که به شرح حال آن حکیم پرداخته‌اند بیان شده‌است.
٢. در این کتاب برای شرح حال فیض، در بسیاری از موارد، از آثار خود آن محدث عظیم الشان از جمله زندگی‌نامۀ خودنوشت وی استفاده شده‌است.
٣. استفاده از اشعار دلنشین فیض کاشانی در وصف حال و شرح زندگانی وی در جای‌جای کتاب، لطافت ویژه‌ای به آن بخشیده‌است.
برشمردن مفاخر علمی و معنوی خاندان فیض، فعالیت‌های سیاسی اجتماعی، اقامۀ نماز جمعه، شیوۀ برخورد با دربار صفوی، اقدامات علمی، پژوهشی و نگارشی، آثار و تألیفات، حکایات و کرامات و دیدگاه‌های فیض، از دیگر بخش‌های این کتاب است.
«حدیث فیض» به‌تازگی با ١٣۶ صفحه توسط انتشارات «واژه‌پرداز اندیشه» منتشر شده است.