خبرگزاری مهر گروه استانها - محمد حسن مقدم نیا: یکی از مسائلی که این روزها در پی اصلاح قیمت بنزین در سطح استان سمنان پیش آمده عدم رضایت کرایه کش‌ها، تاکسی‌ها و تاکسی اینترنتی‌ها است. اصلاح قیمت بنزین در یک ماه اخیر واکنش‌های بسیاری را به دنبال داشته است برخی این اقدام را اشتباه و برخی آن را جراحی اقتصادی می‌دانند که در بلند مدت می‌تواند تأثیرات بسزایی داشته باشد.
علی رغم اینکه دولتمردان از عدم گران شدن قیمت اقلام مصرفی مردم صحبت می‌کنند، بررسی‌ها نشان می‌دهد که در برخی مناطق استان سمنان به خصوص در شهرهای سمنان و شاهرود کرایه برخی مسیرها به ویژه تاکسی‌های اینترنتی و تلفنی افزایش یافته است.
این سکه روی دیگری هم دارد و آن هم تاکسی‌ها و مسافر کشانی است که معتقدند عرصه برایشان تنگ شده و نمی‌توانند با شرایط بنزین سهمیه‌ای درآمد خوبی داشته باشند. برخی شواهد نشان می‌دهد که کرایه تاکسی‌های درون شهری افزایش نیافته اما کرایه تاکسی‌های تلفنی و اینترنتی تا حدی گران شده‌اند.
برخی کرایه‌ها افزایش یافته است
شرکت نفت طی اطلاعیه اعلام کرد که به تاکسی‌های اینترنتی سهمیه بنزین را به شکل نقدی واریز می‌کند موضوعی که البته هنوز میسر نشده است و از سوی دیگر مقامات استانی اعلام می‌کنند که هیچ افزایش قیمتی در کرایه انواع تاکسی‌ها و همچنین خودروهای حمل و نقل عمومی و حمل بار نباید صورت گیرد.
مردم استان سمنان اما نظری دیگر دارند، در برخی شهرها مانند شاهرود و سمنان در برخی مسیرها کرایه‌ها افزایش یافته به گونه‌ای که رضا حسنیان یکی از شهروندان به خبرنگار مهر، می‌گوید: سابقا تاکسی تلفنی‌ها از میدان امام (ره) شاهرود تا راه آهن کرایه سه هزار و ۵۰۰ الی چهار هزار تومانی را دریافت می‌کردند اما امروز پنج تا شش هزار تومان دریافت می‌کنند.
وی می‌گوید: مسیر معمولی در شاهرود بین ۵۰۰ تا یک‌هزار و ۵۰۰ تومان گران شده که تقریباً ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش قیمت می‌شود این در حالی است که مسئولان می‌گفتند نباید قیمت‌ها گران شود. از طرفی البته باید گفت راننده‌ها هم شاید حق داشته باشند اما این مسئولان هستند که باید برایشان بنزین اضافه‌ای در نظر بگیرند.
کرایه‌ها نمی‌صرفد
علی محمد مهدوی از جمله کسانی است که در یک تاکسی تلفنی کار می‌کند، وی در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: ما به واسطه دوگانه‌سوز بودن خودرویمان تنها ۳۰ لیتر سهمیه در ماه داریم که اصلاً کافی نیست از سوی دیگر می‌گویند تاکسی‌های زرد یا تاکسی‌های تلفنی سهمیه بیشتری دریافت می‌کنند که البته ما چیزی ندیده‌ایم.
وی می‌افزاید: این روزها بسیاری به دلیل مسائل اقتصادی روی به مسافر کشی آورده‌اند در نتیجه همه نمی‌توانند تاکسی زرد داشته باشند و از سویی تاکسی تلفنی هم دیگر نمی‌صرفد چرا که با فرانشیزهای جدید و همچنین عدم افزایش کرایه‌ها وضعیت مناسب نیست.
مهدوی می‌گوید: روز به روز از تعداد تاکسی‌های تلفنی کاسته شده و به مسافرکش‌ها افزوده می‌شود چرا که اگر قرار باشد کرایه افزایش پیدا نکند اما سوخت گران شود و ۲۰ درصد هم به مالک تاکسی تلفنی‌ها داده شود دیگر چیزی برای خودمان نمی‌ماند. تقریباً ۱۰ روزی است که ۵۰۰ تا یک هزار تومان به کرایه‌ها افزوده‌ایم و به گونه‌ای با ما برخورد می‌شود که انگار مجرم هستیم.
رانندگان چاره‌ای ندارند
فرامرز گرایلی از راننده‌های بین شهری نیز به خبرنگار مهر، می‌گوید: سابقاً درآمدها روزی ۲۰۰ هزار تومان بود و ما ۳۰ هزار تومان هزینه گاز و ۲۰ هزار تومان هم پول بنزین می‌دادیم، امروز اما درآمد ما همان ۲۰۰ هزار تومان است ولی هزینه سوخت ۹۰ هزار تومان می‌شود در نتیجه من باید به کرایه پنج تا ۱۰ هزار تومان اضافه کنم وگرنه برای من نمی‌صرفد و من هم باید به خانه بروم و بنشینم.
وی می‌گوید: مکانیک‌ها گران می‌کنند، قطعه خودرو گران می‌شود و سوخت هم ۳۰۰ درصد گران‌تر می‌شود و کسی اعتراض نمی‌کند اما اگر تاکسی یک‌هزار تومان گران کند به گونه‌ای با وی رفتار می‌شود که انگار اختلاس‌گر یا مفسد اقتصادی دستگیر کرده‌اند. به ازای هر ۲۵۰ کیلومتر مسافت بین راهی کرایه پنج هزار تومان گران شده و این در حالی است که گوجه دو هزار تومانی امروز ۱۳ هزار تومان است.
در این بین اما حشمت الله عسگری معاون استاندار سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه سهمیه خودروهای عمومی و تاکسی مشخص است و تماماً اعلام شده، معتقد است هرگونه افزایش یا به زبان ساده‌تر تغییر در قیمت کرایه‌ها حتماً باید به تصویب مراجع ذی ربط برسد لذا تا آن زمان مردم افزایش بی رویه قیمت‌ها را به مراجع نظارتی گزارش کنند.
از منظر کارشناسان اما افزایش قیمت کرایه‌ها توجیهی دارد یا خیر؛ کارشناس مدیریت شهری با گرایش حمل و نقل در گفتگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: بنزین دونرخی و حتی سهمیه‌ای مشکلات عدیده ای به وجود می‌آورد که نخستین آن‌ها رانت و فساد است که البته به آن نمی‌پردازیم چرا که به اقتصاد کلان مرتبط است و امروز صحبت بر سر کرایه‌کش‌ها و تاکسی‌ها است که دو نرخی بودن بنزین سبب شده تا مشکلات زیادی برایشان پیش بیاید.
معیارهای افزایش قیمت بنزین مشخص نیست
یونس محمودی که مدرس دانشگاه نیز است، می‌گوید: معیاری برای تعیین سهمیه بنزین راننده تاکسی‌ها مشخص نیست و این امر سبب شده تا مردم ندانند دقیقاً ۳۰ لیتری که برای خودروهای دوگانه در نظر گرفته شده اصلاً چه مبنایی دارد، مثلاً کیلومتر بر ساعت است یا مصرف روزانه تقسیم بر یک ماه! در نتیجه به نظر می‌رسد شخصی در جلسه‌ای عددی را اعلام کرده و بقیه هم آن را مصوب کرده‌اند و هیچ ملاکی گویا از لحاظ کارشناسی بررسی نشده است.
وی می‌گوید: وقتی هیچ کارشناسی صورت نمی‌گیرد پس مردم مجبور هستند به گونه‌ای رفتار کنند که حداقل کمترین ضرر را ببیند در این مورد خاص مثلاً افزایش قیمت بنزین است. کافی است در یک ماه اخیر به درخواست تاکسی اینترنتی‌ها در استان سمنان مشاهده کنید ۵۰ درصد یا بدون درخواست می‌ماند و مابقی هم یا لغو می‌شود یا کرایه‌هایشان افزایش پیدا کرده است چرا که چاره‌ای نگذاشته‌اند.
این کارشناس می‌گوید: اصلاً نمی‌شود از راننده‌ای که تا دیروز ۲۰ درصد درآمدش را صرف بنزین می‌کرده و امروز باید ۳۰۰ درصد به این میزان بیفزاید، انتظار داشت کرایه را گران نکند. یکی از مشکلات این است که تصمیم‌سازان خود مشکلات رانندگان را درک نمی‌کنند. کسی که راننده شخصی دارد و ماشین دولتی سوار می‌شود هرگز نمی‌تواند درک کند که سهمیه برای یک کرایه کش چیست.
کاهش مصرف صورت نمی‌گیرد
از لحاظ علمی اما سهمیه بندی بنزین اصلاً برای چیست و آیا می‌تواند به کاهش مصرف منجر شود؟ محمود رضا بابایی که او هم کارشناس حمل و نقل است، می‌گوید: به هیچ وجه افزایش قیمت بنزین به کاهش مصرف آن منجر نمی‌شود حتی به کاهش قاچاق سوخت نمی‌انجامد چرا که همین حالا هم قیمت بنزین در کشورهای دیگر سه برابر ایران است در نتیجه هنوز هم قاچاق بنزین سه هزار تومانی سود دارد!
بابایی با بیان اینکه سهمیه بندی به دلیل این است که مصرف کاهش یابد، می‌گوید: بالاخره مصرف که هرگز پایین نخواهد آمد پس نمی‌دانیم چرا دولت بهانه‌های مختلفی برای گران کردن بنزین می‌یابند. یک روز دولت بنزین دو نرخی را فساد می‌داند و چند سال بعد خودش بنزین را دو نرخی می‌کند این یک معنی دارد و آن هم اینکه دولت می‌خواهد بنزین را سه هزار تومان کند اما برای آن مقدمه سازی می‌کند و اصطلاحاً به تب گرفتن تا به مرگ راضی شدن است.
وی در پاسخ به اینکه راه حل چیست؟ می‌گوید: سهمیه تاکسی‌ها باید افزایش یابد چرا که دولت نمی‌تواند هم کرایه‌ها را گران نکند و هم سهمیه‌ها را افزایش ندهد. بالاخره یکی از این دو حالت باید صورت گیرد. لذا می‌توان امروز سهمیه‌های ویژه را به تاکسی‌های اینترنتی، تلفنی، مسافرکش‌ها و دیگر تاکسی‌ها اختصاص داد.
گرانی کرایه‌ها مورد نظارت قرار می‌گیرد
مسئولان اما درباره این امر واکنش نیز نشان داده‌اند، سرپرست سازمان مدیریت حمل‌ونقل بار و مسافر شهرداری سمنان، از تشدید برخورد با رانندگانی که قیمت کرایه‌های شهری را در سمنان افزایش دهند، خبر داد و در جمع خبرنگاران گفت: شهروندان سمنانی می‌توانند در صورت مشاهده هرگونه تخلف در نرخ کرایه با شماره تلفن ۳۴۶۷۷۷۶ موضوع تخلف را به شهرداری بیان کنند.
مجید کاشی درباره افزایش قیمت کرایه‌های شهری در این شهر، توضیح داد: هنوز هیچ تصمیمی برای افزایش کرایه تاکسی‌های شهری در سمنان گرفته نشده لذا اگر قرار باشد تغییری در کرایه تاکسی‌ها باشد، سازمان تاکسی‌رانی شهرداری سمنان آن را به مردم اعلام می‌کند از سوی دیگر هرگونه تغییر در کرایه ابتدا به تاکسی‌دارها ابلاغ می‌شود.
وی افزود: با عنایت به تصمیم‌گیری سران قوا مبنی بر سهمیه‌بندی سوخت بنزین خودروها، با رانندگان ناوگان تاکسی که نرخ کرایه را خودسرانه افزایش دهند برخورد قانونی خواهد شد همچنین نازل سوخت‌گیری سی ان جی ویژه رانندگان تاکسی برای جلوگیری از اتلاف وقت رانندگان تاکسی در جایگاه‌های میدان جهاد و اتوبوس‌رانی اختصاص یافته است.
کاهش ٢۶ درصدی مصرف بنزین در استان سمنان
مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه شاهرود اما در گفتگو با خبرنگار مهر پیرامون میزان مصرف سوخت پس از اجرای طرح سهمیه بندی بنزین با ابراز اینکه طی یک ماهه گذشته شاهد کاهش ٢۶ درصدی مصرف نسبت به مدت مشابه سال قبل بودیم، گفت: در این راستا همچنین ١۶.۵ درصد نیز افزایش مصرف گاز سی‌ان‌جی را داشته‌ایم.
محمدرضا عرب عامری با اشاره به تخصیص سهمیه‌های بنزین برای خودروهای سواری و عمومی، تأکید کرد: آمار تاکسی‌های اینترنتی سراسر کشور به‌واسطه سیستم آنلاینی که دارند خیلی سریع به شرکت نفت اعلام شد اما اعطای سهمیه بنزین به این تاکسی‌ها طبق تفاهم‌نامه‌ها به شکل پرداخت هزینه خواهد بود.
وی افزود: به تاکسی‌های اینترنتی سهمیه بنزینی جداگانه داده نمی‌شود اما شماره کارت‌بانکی از آن‌ها دریافت می‌شود که دولت برایشان هزینه بنزین سهمیه‌شان را واریز می‌کند به این شکل این تاکسی‌ها هم از سهمیه بنزین بهره‌مندمی شوند.
باید از رانندگان انتظار داشت
در نهایت باید گفت دیدگاه‌ها مختلف هستند، عده‌ای می‌گویند باید کرایه‌ها افزایش یابند چرا که نمی‌توان از رانندگان انتظار داشت همه چیز را با قیمت بالاتر تأمین کنند اما وقتی نوبت به ارائه خدمات از سوی خودشان برسد کمترین تغییری را شاهد نباشیم، اما برخی هم معتقد هستند اگر افزایش قیمت بنزین یا آنچه رسانه‌های نزدیک به دولت می‌گویند اصلاح قیمت آن قرار بود به افزایش کرایه‌ها منجر شود، قطعاً اجرایی نمی‌شد چرا که حتماً این افزایش، به بالا رفتن قیمت سایر اقلام منتهی می‌شود.
اما واقعیت این است که با یک بررسی ساده می‌توان دریافت همین حالا هم بسیاری اقلام گران شده‌اند و این نکته‌ای است که دولتمردان به آن اذعان ندارند اما واقعیت جامعه چیز دیگری می‌گوید. گرانی برخی کرایه‌ها می‌تواند به گران شدن برخی اقلام نیز بینجامد و این نگرانی مردم را در پی داشته است.