معاون برنامه‌ریزی و پژوهش نهادکتابخانه‌ها گفت: بهارستان از نظر شاخصه‌های مطلوب به تعدادی نزدیک به ۳ برابر تعداد کتابخانه‌های فعلی نیاز دارد. در حالی که ما در تامین این تعداد محدودیت داریم.

به گزارش خبرگزاری مهر، آیین تجلیل از کتابداران و فعالان فعالیت‌های اجتماعی کتابخانه‌های عمومی شهرستان بهارستان، عصر یکشنبه اول دی با حضور فرزانه مروستی مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران، مجتبی خانجانی فرماندار بهارستان، علی خوارزمشاهی، سرپرست روابط عمومی فرمانداری بهارستان، سیف‌الله علامی بخشدار بوستان و فاضل نجفی بخشدار گلستان شهرستان بهارستان، قاسم علیزاده و ناصر آقامحمدی از اعضای شورای شهر بهارستان و امین متولیان، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌ها و محمدهادی ناصری طاهری سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، در کتابخانه پروین اعتصامی بهارستان برگزار شد.

ناصری در این مراسم، حضور مسئولان استان تهران و شهرستان بهارستان در مراسم تقدیر از کتابداران این شهرستان را، نشان از اهمیت و دغدغه‌مند بودن ایشان به حوزه فرهنگ و به‌خصوص فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی دانست و گفت: توفیقاتی که امروز در کتابخانه‌های شهرستان بهارستان شاهد آن هستیم، نتیجه نگاه فرهنگی و دغدغه‌مند این بزرگواران و همکاری ایشان با مجموعه نهاد کتابخانه های عمومی کشور بوده است.

وی در ادامه با اشاره به اهتمام نهاد کتابخانه‌ها در ارائه خدمات فرهنگی و اجتماعی در شهرستان بهارستان گفت: براساس اولویت‌های مشخص شده از مناطقی که نیاز به طراحی و اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های اجتماعی خاص داشتند، اولین جلسه شورای معاونین نهاد در بهارستان در ۲۰ تیر سال ۹۷ برگزار شد؛ از جمله مصوبات این جلسه، بازسازی و نوسازی کتابخانه‌های عمومی شهرستان، اختصاص کتابخانه سیار به شهرستان و همچنین برنامه‌ریزی برای برگزاری دوره‌های آموزش، مهارتی، هنری و مشاوره برای اعضا و کاربران کتابخانه‌های عمومی در بهارستان بود.

افزایش ۱۰۰درصدی برخی شاخص‌های مهم در کتابخانه‌های بهارستان

سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران ادامه داد: به لطف خدا با اقدامات صورت گرفته، امروز شاهد افزایش نزدیک به ۱۰۰ درصدی در میزان عضویت و چیزی نزدیک به ۱۱۰ درصد در شاخص امانت در کتابخانه‌های شهرستان هستیم که این موضوع نشان می‌دهد کتابخانه با این رویکرد، چه‌قدر می‌تواند موثر باشد و البته قابلیت تعمیم آن به سایر نقاط استان تهران را هم دارد؛ این تجربه نشان داد که می‌توان این اقدامات را به عنوان الگویی موفق در گستره کشوری نیز به اجرا در آورد. یکی از نکات مهم در حوزه خدمات اجتماعی که از مطالبات رهبر معظم انقلاب نیز بوده این است که دستگاه‌ها صرفاً به کارهای اجرایی روزمره اکتفا نکنند و با توجه به اهمیت و ضرورت بحث آسیب‌های اجتماعی، ماموریت‌های جدیدی برای خود در این زمینه تعریف کنند، که به لطف خدا نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران این توفیق را داشتند که مأموریت‌ها و فعالیت‌هایی را با توجه به نیاز مناطق دارای اولویت اجتماعی، طراحی و اجرا کنند.

در ادامه این نشست مژگان داداشی رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان بهارستان، با تقدیر از نگاه ویژه نهاد کتابخانه های عمومی این شهرستان گفت: حضور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در شهرستان بهارستان در سال ۹۷ با خیر و برکات بسیاری برای کتابخانه‌های این شهرستان همراه شد؛ طوری که در نتیجه بازسازی و نوسازی و زیباسازی ۶ کتابخانه این شهرستان، میزان مراجعه عضویت امانت مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی در کتابخانه‌ها با استقبال گسترده‌ای از سوی شهروندان این شهرستان همراه شده است.

وی ادامه داد: حضور و فعالیت کتابداران کتابخانه‌های ما در عرصه‌های فرهنگی اجتماعی و همچنین راه‌اندازی کتابخانه سیار «یار مهربان» که با استقبال گسترده ساکنان روستاهای اطراف شهرستان بهارستان روبه‌رو شد از دیگر برکات حضور دبیرکل و اجرایی شدن مصوبات شورای معاونین نهاد در شهرستان بهارستان بود.

مجتبی خانجانی فرماندار بهارستان هم دیگر سخنران این‌مراسم بود که گفت: بهارستان شهرستانی است که تراکم جمعیتی آن در جهان بی‌نظیر است؛ ساکن‌بودن چیزی حدود ۱۸ هزار و ۵۰۰ نفر در هر کیلومتر مربع که گاهی تا ۶۵ هزار نفر نیز می‌رسد فضای متفاوتی در این شهرستان ایجاد کرده است. تهران دارای یک‌میلیون و ۲۰۰هزار دانش‌آموز است و شهرستان بهارستان نیز دارای ۱۲۰ هزار دانش آموز؛ این یعنی جمعیت دانش آموزان بهارستان ۱۰ درصد جمعیت دانش آموزان تهران است. اما در حالی‌که تهران دارای ۱۴ هزار و ۷۰۰ مدرسه است، این عدد در شهرستان بهارستان تنها به ۱۵۰ مدرسه می‌رسد. یعنی تراکم دانش‌آموزی ما وضعیت نامناسب‌تری نسبت به سایر تراکم‌های انسانی دارد. این موضوع در حوزه‌های دیگر فرهنگی، ورزشی و تفریحی نیز به همین وضعیت است.

فرماندار بهارستان افزود: با این مقدمه عرض می‌کنم که ما چاره‌ای جز استفاده از ظرفیت‌های موجود در این شهرستان نداریم و برای بهبود این اوضاع نمی‌توانیم منتظر اهدای زمین از طرف نهادها و یا خیران عزیز باشیم؛ و این موضوع نیز چالش بزرگی برای دریافت زمین و احداث کتابخانه و سایر مراکز علمی، فرهنگی، تفریحی در بهارستان ایجاد می کند.

خانجانی گفت: اتفاقات رخ داده در حوزه کتابخانه‌های عمومی بهارستان طی دو سال گذشته، مشخصا پس از برگزاری جلسه شورای معاونین نهاد در این شهرتان، بسیار چشمگیر بوده و می‌توان گفت کتابخانه‌های شهرستان متحول شده است. اما به نظر می‌رسد برای ادامه‌ یافتن گسترده‌تر این خدمات در سطح شهرستان، نیاز به تجدیدنظر در برخی سیاست‌های تملک و سیاست‌های اداره کتابخانه‌ها هستیم، چرا که باید نسخه ویژه این شهرستان را بر اساس ویژگی‌های خاص آن به‌کار گرفت.

وی با اشاره به وجود ۵ روستا در شهرستان بهارستان گفت: با توجه به شرایط خاص روستاهای بهارستان، کارایی وحتی قیمت تمام شده کتابخانه‌های سیار در این مناطق بسیار بیشتر از کتابخانه‌های ثابت است. ما ستادی به نام «ستاد مناطق کمتر توسعه یافته» تشکیل دادیم و آن را در ۳ حوزه اشتغال درمان و آموزش فعال کردیم؛ اما مشکلی که در همکاری با برخی دستگاه‌های فرهنگی، آموزشی، اجتماعی و ورزشی داریم این است که برخلاف خواسته آن‌ها ما نمی‌توانیم یک مکان را به یک‌فعالیت واحد تخصیص دهیم. پیشنهاد بنده این است که ما باید رشته‌ای از فعالیت‌های مرتبط را در یک جا باهم تجمیع کنیم و خدماتی مشترک در آن مکان ارائه دهیم.

فرماندار بهارستان در ادامه تأکید کرد: باید این موضوع را براساس قوانین موجود در فعالیت‌های مشترک بررسی کرد و زمینه‌ها و ظرفیت‌های موجود برای ایجاد زمینه این همکاری را فراهم آورد. بسیار سپاسگزارم از نگاه ویژه نهاد کتابخانه های عمومی کشور به شهرستان بهارستان و حمایت‌هایی که تاکنون در این حوزه انجام داده‌اند. امیدواریم این حمایت‌ها ادامه داشته باشد و اگر بتوان گستره این خدمات ارائه شده را در سطح شهرستان  گسترده‌تر کرد، طبیعتاً اتفاقی به مراتب بهتر در این شهرستان رخ خواهد داد.

مشارکت همه دستگاه‌های برای بهبود وضعیت بهارستان

فرزانه مروستی سرپرست دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران نیز در ادامه این مراسم گفت: برای بهبود وضعیت شهرستان‌ بهارستان، همه باید دست به دست هم دهیم و با استفاده از ظرفیت‌های کوچک موجود در این شهرستان، تمام اقداماتی که در حوزه فرهنگی و اجتماعی قابل اجرا است را بکار ببندیم.

وی ادامه داد: ما نیز در دفتر فرهنگی اجتماعی استانداری تهران این آمادگی را داریم که تا جایی‌که بتوانیم در این حوزه ورود کنیم. با وجود فاصله بهارستان از مرکز استان، به‌واسطه فعالیت‌های مجدانه فرماندار محترم این شهرستان و گزارش‌های دریافت شده از ایشان، هیچ موردی از نگاه استانداری تهران پنهان نمانده و ما همه این موارد را به همان نسبت به سازمان امور اجتماعی کشور انعکاس می‌دهیم.

متولیان نیز به‌عنوان آخرین سخنران این‌برنامه، در ادامه این مراسم گفت: بهارستان از نظر  شاخصه‌های مطلوب به تعدادی نزدیک به ۳ برابر تعداد کتابخانه‌های فعلی نیاز دارد. این در حالی است که ما در تامین این تعداد با محدودیت روبرو هستیم. بر این اساس ما دو سیاست را در پیش گرفته‌ایم که یکی راه‌اندازی کتابخانه سیار و دیگری مشارکت همه دستگاه‌ها و گروه‌های مردمی در توسعه خدمات کتابخانه‌های شهرستان بوده است.

راهکارهای نهاد برای غلبه بر محدودیت گسترش کتابخانه‌ها

وی افزود: باتوجه به اشراف آقای ناصری در حوزه نهاد و فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی و همچنین دمیده شدن روح خلاقیت و فعالیت فراتر از وظایف سازمانی در امور استان تهران از سوی ایشان، تلاش داریم تا حدود ۴ ماه آینده دومین کتابخانه سیار شهرستان بهارستان را راه‌اندازی کنیم. باتوجه به ظرفیت این شهرستان می‌توان تعداد کتابخانه‌های سیار در این شهرستان را به ۴ دستگاه نیز افزایش داد.

معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌ها در ادامه گفت: باوجود تمام محدودیت‌ها بنا داریم تا با همین‌ظرفیت و بضاعت اندک، گستره خدمات کتابخانه‌های عمومی بهارستان را به دو برابر وضعیت فعلی افزایش دهیم. بر این اساس از ظرفیت همه دستگاه‌ها و گروه‌های مردمی بهره خواهیم برد. نگاه ما این است که بتوانیم تا سال ۱۴۰۴ خدمات و به تبع آن شاخصه‌های کتابخانه ای در بهارستان را به ۵ برابر وضعیت فعلی ارتقا دهیم. بر اساس آمارهای پایش شده از سامانه‌های موجود در نهاد کتابخانه‌ها، طی یک سال گذشته تعداد عضویت در کتابخانه‌های عمومی بهارستان با ۹۵ درصد رشد همراه بوده که از این‌میان، تعداد عضویت افراد تا ۱۴ سال، ۱۶۱ درصد افزایش داشته است. همچنین شاخصه‌های امانت کتاب در کتابخانه‌های بهارستان نشان از افزایش ۱۰۷ درصدی دارد این درحالی است که معدل شاخص ملی افزایش امانت  کتاب ۱۰ درصد است.

متولیان ادامه داد: مجموع کلاس‌هایی که ما به لحاظ ساعت ‌برگزاری در این شهرستان برگزار کردیم در حدود ۵۰۰ ساعت آموزشی است در حالی‌که ظرفیت آموزشی شهرستان دست‌کم به ۵ هزار ساعت آموزشی نیز می‌رسد. ما رشدی نزدیک به ۵ برابر در حوزه آموزشی داشتیم که طی آن ۵۸ دوره مشاوره از سال گذشته تاکنون در این شهرستان ارائه شده است. امیدواریم طرح پژوهشی که خانم دکتر ابراهیمی در دانشگاه شهید بهشتی با موضوع «تحلیل نیازهای اجتماعی شهرستان بهارستان با اولویت اعضا و خانواده ها» در دست دارند، با مساعدت مسئولان استانی به خوبی پیش برود. نتایج اولیه این طرح نشان می‌دهد که حدود ۵۰ درصد از ساکنان بهارستان در سطوح مختلف نیازمند مشاوره های هدفمند نقطه گذاری شده با صرف مدت زمان طولانی هستند.

بخش پایانی این‌مراسم، تجلیل از کتابداران و فعالان اجتماعی کتابخانه‌های عمومی بهارستان اختصاص داشت که طی آن ۱۱ نفر از کتابداران این شهرستان به شرح زیر تقدیر شدند:

اعظم صالح، مسئول کتابخانه عمومی پروین اعتصامی

ظریفه قاسم پور، کتابدار کتابخانه عمومی پروین اعتصامی

ابوذر شیرعلیپور، مسئول کتابخانه عمومی خاتم‌الانبیا

فاطمه سهیلی ابداء، کتابدار کتابخانه عمومی خاتم‌الانبیا

زهرا جهانی، کتابدار کتابخانه عمومی شهید باهنر

کلثوم صادقی، مسئول کتابخانه عمومی شهید باهنر

محمد خالقی، مسئول کتابخانه عمومی شهیدچمران

مهدی مرسلی، مسئول کتابخانه عمومی شهیدچمران

عیوض عزت پور، مسئول کتابخانه عمومی شهید ثانی

رفعت رضایی موسوی کلایه، کتابدار کتابخانه عمومی شهید ثانی

مریم مفردی، کتابدار کتابخانه عمومی شهید پورغلامی