خبرگزاری مهر - گروه هنر- نیوشا روزبان: «نگاه نو» یکی از بخشهای کنجکاویبرانگیز در ویترین جشنواره فیلم فجر است. بخشی که به رونمایی از استعدادهای تازه سینمای ایران اختصاص دارد و فیلمسازانی که اولین تجربه فیلمسازی را پشتسر گذاشتهاند آثارشان را در این بخش به نمایش میگذارند.
بنابر اعلام شب گذشته روابط عمومی سیوهشتمین جشنواره فیلم فجر و براساس جمعبندی آرای هیأت انتخاب جشنواره متشکل از محمد احسانی، محمود اربابی، همایون اسعدیان، یلدا جبلی، رضا درستکار، سید محمود رضوی و حسین کرمی ،۱۰ فیلم برای حضور در بخش «نگاه نو» این دوره انتخاب شدهاند.
در گزارش حاضر مروریبر اطلاعات موجود درباره این ۱۰ فیلم خواهیم داشت؛ آثاری که با استناد به تجربه سالهای گذشته جشنواره فجر، دور از انتظار نیست که «پدیده» این دوره از جشنواره هم در میانشان باشد.
آن شب (کارگردان: کورش آهاری، تهیهکننده: محمد درمنش)
درباره فیلمساز: به نسبت دیگر فیلمسازان راه یافته به این بخش از جشنواره، کوروش آهاری از چهرههای کمتر شناختهشده محسوب میشود. فیلمساز جوانی که اولین فیلم کارنامهاش را بر اساس فیلمنامهای از خود و با کمک یک سرمایهگذار خارجی در کشور آمریکا مقابل دوربین برده و حالا برای رونمایی از آن، جشنواره فیلم فجر را انتخاب کرده است.
درباره فیلم: فیلمنامه این فیلم سینمایی توسط کوروش آهاری و میلاد جرموز نوشته شده است و داستان آن در درباره یک زوج ایرانی در آمریکا است که در یک هتل محبوس شدهاند در حالی که نیروهای بیگانهای آنها را وادار میکنند که با رازهایی که از هم پنهان کردهاند روبهرو شوند. در مراحل تولید تهیهکنندگی این فیلم را دو سینماگر آمریکایی یعنی الکس بروتو با همراهی جفری الارد برعهده داشتند اما حالا و براساس اعلام سازمان سینمایی تنها نام محمد درمنش بهعنوان تهیهکننده فیلم ثبت شده است.
در این فیلم بازیگرانی چون شهاب حسینی، امیرعلی حسینی، آرمین مهر، گلبرگ خاوری، علی کوششی و بازیگر خردسال لیلا گرگانیان هستند که در کنار بازیگران خارجی: لی لی ویکی، جرج مگوایر، الستر لیتم، مایکل گرم و جیا مو را حضور دارند.
نکتهها: با توجه به اینکه این فیلم علاوهبر تهیهکننده ایرانی خود، دو تهیهکننده آمریکایی هم دارد، باید دید پروانه ساخت این اثر در ایران صادر شده است یا خیر؟ بهخصوص که یکی از شروط پذیرش فیلمها در جشنواره فیلم فجر، مطابق فراخوان، صدور «پروانه ساخت سینمایی» برای آن بوده است. حضور شهاب حسینی در این پروژه هم از نکات قابل توجه است. بازیگری که آخرین حضورش در جشنواره فیلم فجر به چهار سال پیش و فیلم «برادرم خسرو» اولین ساخته احسان بیگلری بازمیگردد و در این مدت هم فعالیتهایش بر حمایت از فیلمسازان فیلماولی متمرکز بوده است. حضور دو فیلم اول «لابیرنت» (هزارتو) و «نبات» در جشنواره جهانی فیلم فجر سال گذشته هم در همین راستا مورد توجه رسانهها قرار گرفت.
بیصدا حلزون (کارگردان: بهرنگ دزفولیزاده، تهیهکننده: مرتضی شایسته)
درباره فیلمساز: بهرنگ دزفولیزاده پیش از این به عنوان عکاس سینمایی شناخته میشد و عکاسی بیش از ۸۰ فیلم سینمایی را از کارگردانان مختلف در کارنامه خود دارد. دزفولیزاده در کنار فعالیت اصلی خود در عرصه عکاسی، در قالب فیلم کوتاه و مستند، کارگردانی را هم تجربه کرده بود و حالا با «بیصدا حلزون» اولین تجربه جدی خود در زمینه ساخت فیلم بلند داستانی را تجربه کرده است.
کارگردان «بیصدا حلزون» سازنده ۹ فیلم کوتاه مستند و داستانی است که این آثار در جشنوارههای خارجی و داخلی هم حضور داشته و موفق به دریافت جایزه هم شده است. فیلم کوتاه «استون» ساخته دزفولیزاده بهار امسال در قالب مجموعه «فیلمهای کوتاه روز» در گروه هنر و تجربه اکران عمومی شده است.
درباره فیلم: براساس خلاصه داستان رسمی منتشر شده درباره «بیصدا حلزون»، این فیلم داستان زندگی زنی است که در تصمیمگیری بین عقل و احساس دچار تضاد شده است. هانیه توسلی، مهران احمدی، پدرام شریفی، محسن کیایی، علیرضا جلالیتبار، بهنوش بختیاری، بیژن بافکار، شیرین ولیپور و مجتبی شکری بازیگران «بیصدا حلزون» هستند.
نکتهها: از نکات قابل توجه درباره اولین فیلم دزفولیزاده محوریت ناشنوایان در داستان و روایت فیلم است. فیلم از این منظر میتواند یکی از آثار متفاوت جشنواره سیوهشتم باشد.
پدران (کارگردان: سالم صلواتی، تهیهکننده: شهرام مسلخی)
درباره فیلمساز: سالم صلواتی پیش از این در حوزه کارگردانی فیلمهای کوتاه فعالیت داشت و اتفاقاً جزو چهرههای شناخته شده سینمای کوتاه بود. صلواتی سال گذشته جایزه ویژه هیات داوری جشنواره «ماکائو» چین را برای فیلم «آینههای پریده رنگ» دریافت کرده بود که زمستان سال گذشته در سری سوم اکرانهای سراسری فیلم کوتاه با عنوان «زمستانه فیلم کوتاه» در گروه «هنروتجربه» روی پرده رفت.
صلواتی که پیش از این فیلم بلند «زمستان آخر» را در قالب ویدئویی کارگردانی کرده بود، درباره «پدران» گفته است: «در فیلمهای کوتاه و داستانی دیگرم، مثل «اگر بروم»، «رویاهای برفی» و یا «زمستان آخر» به روابط انسانی و فاصله بین افراد، پرداختهام. اینجا هم از منظری دیگر که قرار است تاثیر دیگری بر مخاطب خود داشته باشد، به این رابطهها میپردازم با این تفاوت که این بار قصه فیلم با توجه به همان دغدغهها، در فضایی غیر از کردستان و با زبانی غیر از زبان کردی تعریف میشود.»
درباره فیلم: در خلاصه داستان فیلم «پدران» آمده است: «رویارویی ۲ نسل میتواند حادثه بیافریند؛ در پدران حادثهای ۲ نسل را رو در روی یکدیگر قرار میدهد.» ایده اولیه این فیلم سینمایی متعلق به محمدرضا گوهری از فیلمنامهنویسان سینمای ایران است و داستان آن در فضایی شهری روایت شده است.
علیرضا ثانیفر، هدایت هاشمی، گلاره عباسی، مهشید ناصری، کیوان پرمر، مهدخت مولایی، نوید لایقی، سارینا ترقی، یوسف یزدانی، مرتضی خانجانی، شیدا مودب، سعید پورشعبانی و سعید باغبان در این فیلم ایفای نقش کردهاند.
نکتهها: بهواسطه کارگردانی فیلم «زمستان آخر»، حضور نام فیلم «پدران» در فهرست فیلمهای اول جشنواره سیوهشتم با این انتقاد مواجه شد که سالم صلواتی پیش از این تجربه کارگردانی داشته است، اما بنابر فراخوان جشنواره احتمالاً به جهت نداشتن پروانه ساخت سینمایی، آن فیلم نمیتوانسته مانع راهیابی «پدران» به این بخش از جشنواره شود.
از دیگر نکات جالب درباره «پدران» اینکه سالم صلواتی بالای پنج سال بهدنبال ساخت این فیلم بود و سینماگران شناخته شدهای از رضا میرکریمی تا پوران درخشنده در مقاطع زمانی مختلف بهدلیل علاقه به متن فیلمنامه بهعنوان تهیهکننده با او همراه شدند اما هر بار این پروژه به دلایلی به نتیجه نمیرسید. حالا «پدران» به تهیهکنندگی شهرام مسلخی و با حمایت بنیاد سینمایی فارابی به جشنواره فجر رسیده است.
پوست (کارگردان: بهمن ارک و بهرام ارک، تهیهکننده: محمدرضا مصباح)
درباره فیلمساز: «حیوان» فیلم کوتاهی است که همین دو سال پیش تبدیل به نامی مشترک در فهرست برگزیدگان بسیاری از جشنوارههای سینمایی داخلی و خارجی شده بود. فیلم خوش ساخت و بهشدت سینمایی که نام دو برادر بهعنوان کارگردان پای آن ثبت شده بود.
بهمن و بهرام ارک ۲ کارگردان جوان سینمای ایران هستند که با ساخت فیلم کوتاه «حیوان» موفقیتهای بسیاری در داخل و خارج از کشور کسب کردند. حالا این دو استعداد برخاسته از شهرستان، اولین تجربه خود در کارگردانی فیلم بلند سینمایی را با «پوست» پشت سر گذاشتهاند.
درباره فیلم: موضوع فیلم «پوست» عشق، جادو و خرافهپرستی است و درباره خانوادهای است که شامل یک مادر و پسر هستند و زندگی آنها به دلیلی دچار مشکل میشود. از آنجا که «حیوان» فیلمی بهشدت فرمگرا بود، انتظار میرود «پوست» هم فضایی مبتنیبر فرم داشته باشد.
محمدرضا مصباح تهیهکننده این فیلم درباره فضای داستانی آن گفته است: فیلم «پوست» که یک داستان عاشقانه را با الهام از افسانههای محلی در فضایی آمیخته با سحر و جادو تعریف میکند تلاش کرده تا عجایب نگاری داشته باشد. این فیلم بدون استفاده از اسامی و چهرههای شناخته شده، جذابیتهای زیادی برای مخاطبان دارد و پیشنهادهای جدیدی برای مسیر آتی سینمای ایران ارایه میدهد. من معتقدم فیلم «پوست» شروعی برای دوری از انحصار سینمای بدنه و ورود به فضای هنری است.
نکتهها: در این فیلم از بازیگران تبریزی استفاده شده است و طبق گفته بهرام ارک این فیلم به زبان ترکی ساخته شده است. از این نظر رونمایی از فیلم «پوست» میتواند تجربهای مشابه فیلم «او (خانه)» به کارگردانی اصغر یوسفینژاد در جشنواره دو سال قبل را تکرار کند.
از نکات کنجکاویبرانگیز درباره داستان و ساختار «پوست» تعلق آن به ژانر وحشت است؛ ژانری که سالهاست در سینمای ایران و بهطور خاص ویترین جشنواره فجر جای خالی آن محسوس بود.
دشمنان (کارگردان: علی درخشنده، تهیهکننده: مجید برزگر)
درباره فیلمساز: علی درخشنده پیش از این به عنوان دستیار اول کارگردان در فیلمهای مختلفی از جمله «یک شهروند کاملاً معمولی» حضور داشته است. درخشنده حالا برای اولین تجربه خود در زمینه کارگردانی فیلم بلند داستانی دست روی یک داستان اجتماعی گذاشته است.
درباره فیلم: در خلاصه داستان رسمی این فیلم سینمایی آمده است: «آدم فکر میکنه هر چی سن و سالش بالاتر میره قویتر میشه اما نه، ما هر روز حساستر میشیم؛ حتی بیشتر از وقتی که جوان بودیم تنهایی و غم و شادمانی رو حس میکنیم با یه فرق کوچیک، میدونی که منظورم چیه؟ و هر دو سکوت کردند.»
درخشنده خود پیش از این درباره فضای داستانی اولین فیلمش گفته بود: «دشمنان» فیلمی با موضوع اجتماعی و درباره تنهایی انسانها است. بهطور کلی تنهایی موضوعی است که همه به نوعی درگیر آن هستند و میخواهند یک حریم شخصی و خصوصی داشته باشند اما کمتر چنین موقعیتی برای افراد پیش میآید زیرا به محض اینکه کسی تنها میشود دیگران میخواهند علت را بیابند و ببینند که چرا او تنها است.
در این فیلم بازیگرانی چون رویا افشار، ندا جبرئیلی، مسعود دلخواه، قربان نجفی، علی بیغم، سینوهه دانشمند، توران یاقوتی و سعید آرمند حضور دارند.
نکتهها: درخشنده که پیش از این با مجید برزگر کارگردان سینما در فیلم «یک شهروند کاملاً معمولی» بهعنوان دستیار اول همکاری کرده بود، اولین فیلم بلند خود را بهتهیهکنندگی برزگر کارگردانی کرده است.
روز صفر (کارگردان: سعید ملکان، تهیهکننده: سعید ملکان)
درباره فیلمساز: سعید ملکان پیش از این بهعنوان تهیهکننده و چهرهپردازی شاخص در سینمای ایران شناخته شده بود. او که بالغ بر ۵۰ فیلم سینمایی را در مقام چهرهپرداز در کارنامه حرفهای خود دارد، تهیهکنندگی سینما را از سال ۹۱ و با فیلم سینمایی «آسمان زرد کمعمق» به کارگردانی بهرام توکلی آغاز کرد. او در دهه ۹۰ همکاری مستمری با توکلی داشته و در دو پروژه موفق و تحسینشده اخیر این فیلم ساز یعنی «تنگه ابوقریب» و «تختی» هم بهعنوان تهیهکننده حضور داشته است.
ملکان و توکلی البته در کنار تجربههای موفق خود در سینما، یک همکاری ناموفق در شبکه نمایش خانگی را هم طی سال گذشته تجربه کردند. مجموعه «نهنگ آبی» به کارگردانی فریدون جیرانی با فیلمنامه از بهرام توکلی و به تهیهکنندگی سعید ملکان روانه بازار شد که بهواسطه برخی حواشی نتوانست نتیجه مطلوب را در ارتباط با مخاطب کسب کند.
درباره فیلم: «روز صفر» یکی از پروژههای مهم سینمای ایران در ماههای اخیر محسوب میشود که تلاش بسیاری شد فرآیند ساخت آن در سکوت خبری طی شود. فیلم روایتی از یک اتفاق ملتهب معاصر است و اعلام شد تصویربرداری آن در ایران و چند کشور خارجی پیگیری خواهد شد.
امیر جدیدی و ساعد سهیلی دو نقش اصلی فیلم «روز صفر» هستند و در کنار آنها چند بازیگر خارجی و چندین بازیگر تئاتر هنرنمایی میکنند.
نکتهها: حسین انتظامی رییس سازمان سینمایی پیش از این در کمیسیون فرهنگی مجلس وعده ساخت «ریگی ۲» را داده بود، پروژهای که برخی آن را دنبالهای بر «شبی که ماه کامل شد» به کارگردانی نرگس آبیار دانستند. این تحلیل رسانهای اما بلافاصله با واکنش محمدحسین قاسمی تهیهکننده فیلم آبیار مواجه شد که در قالب بیانیهای هر گونه ارتباط میان پروژهای که انتظامی وعده آن را داده بود با فیلم خود را تکذیب کرد. برهمین اساس زمانی که بهصورت غیررسمی زمزمه ارتباط داستان فیلم «روز صفر» با ماجرای ریگی در برخی محافل مطرح شد، مشخص شد این فیلم همان پروژهای است که پیشتر رئیس سازمان سینمایی وعده آن را داده بود.
از نکتههای کنجکاویبرانگیز و مهم درباره «روز صفر» حجم بالای پروداکشن آن است که با توجه به دو تجربه قبلی ملکان در مقام تهیهکننده، دور از ذهن نیست که از اتفاقات ویژه جشنواره پیش رو قلمداد شود.
ریست (کارگردان: محمدرضا لطفی، تهیهکننده: سیدامیر سیدزاده)
درباره فیلمساز: محمدرضا لطفی منتقد و روزنامهنگار شناختهشدهای است که چند سال پیش با کارگردانی فیلم متفاوت «روایت ناپدید شدن مریم» وارد عرصه کارگردانی شد. لطفی که اولین فیلمش در حال و هوای تجربهگرا و در ژانر وحشت به ثبت رسیده بود، توانست با اکران «روایت ناپدید شدن مریم» در گروه سینمایی «هنروتجربه» توجه منتقدان و علاقمندان سینما را به سمت خود جلب کند.
درباره فیلم: در خلاصه داستان رسمی این فیلم آمده است: «احساس میکنم دیوونه شدم … یه جورایی به تمام دوربینهای مداربسته که دارن آدم رو کنترل می کنن حساسیت پیدا کردم … اونقدر توی این ماجرا غرق شدم که احساس میکنم پشت همه این دوربینا یه نفره … یه نفر که چهار چشمی داره منو نگاه می کنه!»
در این فیلم بازیگرانی چون رضا بهبودی، سودابه بیضایی، محمد صدیقی مهر، حامد رحیمی نصر، پریسا محمدی و رقیه افشین پور حضور دارند.
فیلمبرداری «ریست» سال گذشته انجام شد و به دلیل ویژگیهای خاص ساختاری، مراحل پس از تولید و تدوین آن در زمانی طولانی انجام گرفت و در حال حاضر به روزهای پایانی نزدیک شده است.
نکتهها: محمدرضا لطفی هم برای حضور در جمع فیلماولیهای جشنواره سیوهشتم با چالشی مشابه سالم صلواتی مواجه شده است؛ برخی معتقدند که «روایت ناپدید شدن مریم» اولین اثر سینمایی این فیلمساز است و از نگاه هیأت انتخاب جشنواره و احتمالاً به استناد همان نکته پروانه ساخت سینمایی، «ریست» را باید فیلم اول او محسوب کنیم.
از ویژگیهای ساختاری هم مهمترین نکته فیلم «ریست» این است که از دریچه دوربینهای مداربسته روایت و فرم و ساختار آن برای اولین بار در ایران پیاده میشود درواقع ساختار این فیلم به این شکل است که ما به فراخور صحنه، بعضی جاها با ۷، بعضی مواقع با ۵ دوربین و… داستان را روایت میکنیم ولی زاویه نگاه کلی فیلم از دریچه دوربینهای مدار بسته است.
شنای پروانه (کارگردان: محمد کارت، تهیهکننده: رسول صدرعاملی)
درباره فیلمساز: محمد کارت از جمله کارگردانان موفق در حوزه سینمای کوتاه و مستند است که از جمله آثار تحسینشده آن میتوان به «بچهخور» را داشته است که جوایز مختلفی را بدست آورد.
کارت که در تجربههای متنوع خود بازیگری مقابل دوربین برخی فیلمسازان را هم تجربه کرده بود، پیش از این بهعنوان مستندساز، فیلم بلند «معلق» را از پشتصحنه فیلم سینمایی «استراحت مطلق» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی ساخته بود. مستندهای «خونمردگی»، «بختک» و «آوانتاژ» هم از تجربههای تحسینشده کارت در عرصه فیلم مستند محسوب میشود.
درباره فیلم: «در جنوب شهر، شنای پروانه طوفان به پا میکند»؛ این خلاصه داستان رسمی منتشر شده از اولین تجربه فیلمسازی بلند محمد کارت است. فیلمسازی که سال قبل و با فیلم کوتاه «بچهخور» توانمندی خود در فضاسازی در جنوب شهر تهران را به اثبات رسانده بود.
جواد عزتی، طناز طباطبایی، امیر آقایی، پانتهآ بهرام، علی شادمان، نیره فراهانی، مهدی حسینینیا، ایمان صفا، مهلقا باقری، نادر شهسواری و آبان عسکری بازیگران این پروژه هستند.
نکتهها: سرمایه گذاری «شنای پروانه» توسط محمدصادق رنجکشان صورت گرفته است، از جمله سرمایهگذارانی است که در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر زیر ذرهبین اهالی رسانه بود و دو فیلم «متری شیش و نیم» و «سرخپوست» با سرمایه او توانستند مورد توجه مخاطبان جشنواره قرار بگیرند.
حضور رسول صدرعاملی در مقام تهیهکننده هم از نکات قابل توجه «شنای پروانه» است.
کشتارگاه (کارگردان: عباس امینی، تهیهکننده: جواد نوروزبیگی)
درباره فیلمساز: عباس امینی پیش از ساخت فیلم سینمایی «کشتارگاه»، فیلم «والدراما» را ساخته بود که این فیلم موفق به دریافت جوایز مختلفی از جشنوارههای جهانی شده بود. همچنین «هندی و هرمز» و «من اینجا هستم» را کارگردانی کرده است.
درباره فیلم: در خلاصه داستان «کشتارگاه» آمده است: «امیر چند ماهی است که از فرانسه دیپورت شده است، او بهخاطر پدرش شریک یک جنایت هولناک میشود. رفیق: اینجا صلیب سرخیها بهت میگن چیتا؟ امیر: چی؟ رفیق: چیتا… یوزپلنگ»
مانی حقیقی، امیرحسین فتحی، باران کوثری و حسن پورشیرازی از جمله بازیگران این فیلم سینمایی هستند.
نکتهها: عباس امینی هم مانند سالم صلواتی و محمدرضا لطفی هرچند بهعنوان فیلمساز اول در سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور دارد، اما پیش از این دو فیلم «والدراما» و «هندی و هرمز» را هم در چرخه اکران داشته و هم در حضورهای جشنوارهای با آنها خوش درخشیده است.
لباس شخصی (امیرعباس ربیعی، تهیهکننده: حبیب والینژاد)
درباره فیلمساز: امیر عباس ربیعی جزو فیلمسازانی کار اولی است که با سرمایهگذاری سازمان رسانهای «اوج» اولین تجربهاش را در ویترین جشنواره سیوهشتم فیلم فجر رونمایی میکند. ربیعی پیش از این کارگردان فیلم بلند داستانی «بعد از ظهر» را در کارنامه خود داشته است.
درباره فیلم: در خلاصه داستان «لباس شخصی» آمده است: «بهترین حربه برای ضربه، دوستی است. چون پیچیدگی در سادگی اوست. به لباس شخصیها بیشتر شک کن!» این خلاصه داستان اما زمانی کنجکاویبرانگیز شد که اولین تصاویر از فیلم منتشر و مشخص شد سازمان اوج در ادامه پروژههای جنجالی سالهای اخیر خود در حوزه روایت تاریخ معاصر این بار نیز دست بر روی یک مقطع حساس تاریخی گذاشته است.
«لباس شخصی» بنابر خبرهای منتشر شده روایتی مرتبط با فعالیت حزب توده در دهه ۶۰ است و از این منظر میتواند یکی از فیلمهای جنجالی جشنواره سیوهشتم محسوب شود.
مهدی نصرتی، توماج دانش بهزادی، مجید پتکی، میلاد افواج، عماد درویشی، مهیار شاپوری، احمد لشینی، شهاب بهرامی، روزبه رئوفی، کیوان محمود نژاد، نجلا نظریان و ماهمنیر بیطاری.
نکتهها: از نکات قابل توجه درباره فیلم «لباس شخصی» ترکیب حرفهای عوامل پشت دوربین آن بهرغم کار اولی بودن کارگردان است. عوامل پشت صحنه این فیلم سینمایی در مجموع بیش از ۱۲ سیمرغ و جایزه سینمایی معتبر را در کارنامه خود دارند.
«لباس شخصی» از آنجا که با سرمایهگذاری سازمان «اوج» به ویترین جشنواره راه پیدا کرده احتمالاً بهصورت ویژهتر زیر ذرهبین رسانهها قرار خواهد گرفت، به خصوص که پروژههای این سازمان در سالهای اخیر غالباً جزو آثار خبرساز جشنواره فجر بودهاند.