خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری، میترا سعیدی کیا: این داروها قرار است با هدایت و حمایت ستاد توسعه زیست فناوری روی ریل تولید قرار بگیرند.
ایران در «زیست فناوری» جایگاه خوبی از نظر تولید محصول و مقاله در منطقه، آسیا و دنیا به خود اختصاص داده است به طوری که ترکیه از لحاظ علمی رقیب ایران در این حوزه محسوب می‌شود اما با این حال ترکیه حتی یک داروی زیستی هم تولید نکرده است.
این در حالی است که کشور ما در حوزه تولید داروی زیستی رتبه هشتم دنیا را به خود اختصاص داده است به طوری که می‌توان در کارنامه دارویی ایران، تولید ۲۲ داروی زیستی را مشاهده کرد که هم اکنون وارد بازار شده‌اند.
مسئولان فعال در عرصه علمی و دارویی معتقدند که ایران در حوزه زیست فناوری از نظر تولید محصولات زیستی، داروهای زیستی و… در منطقه رقیب ندارد. مدیریت تولید این داروها بر عهده ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است که این ستاد دو برنامه برای تولید دارو دارد؛ یک برنامه مربوط به داروهایی می‌شود که با فناوری زیستی تهیه می‌شوند و یک بخش دیگر هم سایر داروها یا داروهای شیمیایی هستند.
در همین راستا در گزارش حاضر اقدامات ستاد توسعه زیست فناوری در جهت تولید داخلی دارو، واکسن، مواد اولیه و حد واسط دارویی منتشر شده است.
تولید ۱۳۵ دارو با دانش فنی شرکتهای دانش بنیان ایرانی
براساس برنامه‌های اعلام شده ستاد زیست فناوری، در حال حاضر شرکتهای دانش بنیان در صدد هستند ۱۳۵ دارو، واکسن و مواد اولیه را به تولید برسانند؛ تولید این داروها بر مبنای «جلوگیری از ارزبری» پیش می‌رود.
تولید ۲۷ داروی بیولوژیک، تولید ۵۰ داروی شیمیایی و ۵۸ نوع مواد اولیه دارویی از جمله اقدامات محققان در شرکتهای ایرانی بوده که قرار است بومی سازی شوند؛ این داروها و مواد اولیه در کل ۵۷۰ میلیون دلار به صورت سالانه ارزبری دارند.
تولید ۱۳۵ داروی اولویت دار توسط شرکتهای دانش بنیان
از مجموع این تعداد محصول دارویی ۴۴ قلم در اولویت بیشتری قرار دارند. منابعی نیز برای تولید داروها و مواد اولیه از سوی صندوق توسعه ملی تأمین شده است. بر اساس آخرین آمار، پیش بینی شده طی یک سال اول بعد از تولید این ۴۴ دارو، ۵۰ میلیون دلار صرفه جویی ارزی رخ می‌دهد.
از این ۴۴ محصول ۷ دارو بیولوژیک و ۳۷ قلم مواد اولیه دارویی در دستور کار تولید قرار گرفته است.
منابع تأمین شده از صندوق توسعه ملی
مکانیزم تولید داروهای اولویت دار برای تولید
طی فراخوان‌های ستاد توسعه زیست فناوری برای تولید داروهای مورد نیاز کشور و آخرین بررسی‌ها، قراردادهایی با شرکتهای دانش بنیان منعقد شده که داروها و مواد اولیه را طی برنامه ریزی های مشخصی وارد بازار کنند.
در بین داروهای بیولوژیک، «ایمونوگلوبین» و «آلبومین انسانی» هستند که جز داروهای وارداتی کشور بوده‌اند و اکنون یک شرکت دانش بنیان توانسته مراحل اولیه ثبت این داروها را در سازمان غذاو دارو انجام بدهد. پیش بینی شده در فصل بهار سال آینده این داروها به مرحله رونمایی برسند. این داروها بیشترین سهم واردات را در کشور به خود اختصاص داده بودند که بعد از تولید می‌تواند علاوه بر جلوگیری از ارزبری، ارزآوری نیز داشته باشند.
«آلتپلاز» نیز آن دسته از داروهای ضد انعقاد خون است و بهار ۹۹ وارد بازار می‌شود.
فهرست داروهای بیولوژیک اولویت دار و زمانبندی رونمایی
فهرست دانش فنی داروهای بیولوژیک و زمانبندی رونمایی
تولید واکسن‌های بیولوژیک انسانی
از سوی دیگر سازمان غذا و دارو لیستی از واکسن‌های مورد نیاز کشور را تهیه کرده که قرار است شرکتهای دانش بنیان آنها را به تولید برسانند.
واکسن‌های انسانی روتاویروس که دانش فنی آن توسط یک شرکت دانش بنیان پایان امسال تکمیل می‌شود در سال ۱۴۰۰ وارد بازار خواهد شد.
واکسن آنفولانزای فصلی نیز که از تخم مرغ به دست آمده نوترکیب بوده و تنها یک کشور توانسته آن را تولید کند. این دارو نیز قرار است در سال آینده به بازار برسد.
سه واکسن «روتا ویروس»، «پنموکوک کانژوگه -۱۳ ظرفیتی» و «واکسن آنفولانزای فصلی» قرار است توسط یک شرکت دانش بنیان به تولید برسند.
فهرست واکسن‌های انسانی توسعه دانش فنی
تولید مواد اولیه دارویی توسط شرکتهای دانش بنیان
مواد اولیه دارویی یکی از چالش‌های داروسازی در کشور بوده و هست که طبق برنامه ریزی های ستاد توسعه زیست فناوری قرار است برخی از این مواد توسط شرکتهای دانش بنیان تا تابستان سال آینده به تولید برسند.
فهرست مواد اولیه دارویی ارزبر و زمانبندی رونمایی
کسب دانش فنی مواد اولیه دارویی
تولید مواد حد واسط دارویی
از بین فهرست ۵۰ تایی داروهای اولویت دار شیمیایی ۲ دارو از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و تاریخ رونمایی از آنها نیز به مراتب جلوتر است.
داروهای شیمیایی اولویت دار
تولید واکسن‌های طیور مورد نیاز توسط محققان
سازمان دامپزشکی توانسته لیستی از واکسن‌های مورد نیاز طیور که جز وارداتی‌ها بوده‌اند را به ستاد توسعه زیست فناوری ارائه کند تا بدین واسطه توسط شرکتهای دانش بنیان به تولید برسد. این واکسن‌ها تا پایان سال ۹۹ وارد بازار می‌شوند.
واکسن‌های دامپزشکی
در راستای تولیدات دارویی ۲ نهاد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت حمایتهایی را بر عهده دارند که سیاستهای حمایتی آنها به شرح زیر است:
سیاستهای حمایتی معاونت علمی و فناوری در حوزه تولید دارو
۱ اعطای تسهیلات برای توسعه تولید داخل: تسهیلات قابل تبدیل به سهام، وام قرض‌الحسنه و وام با نرخ ترجیحی
۲ سرمایه‌گذاری خطرپذیر (مشارکت حقوقی) در پروژه‌های تولید، تحقیق و توسعه
۳ حمایت از شرکتهای نوآور و دانش‌بنیان فعال: در زمینه تولید مولکول‌های جدید و تسهیل فرآیند رسیدگی به تقاضای شرکتهای دانش‌بنیان در این حوزه
۴ اخذ معافیت مالیاتی برای شرکتهای تولیدکننده
۵ تسهیل سرمایه‌گذاری مشترک: با شرکتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در جهت هم‌افزایی و تسهیل صادرات
۶ مدیریت و اجرای طرح توسط گروه تولید، تجاری‌سازی و بازار ستاد توسعه زیست‌فناوری: استفاده از ظرفیت شتاب‌دهنده‌های موجود و ایجاد شتاب‌دهنده‌های جدید جهت توسعه دانش فنی در هر یک از سه حوزه
سیاستهای حمایتی سازمان غذا و دارو
۱ اصلاح سیاستهای سازمان غذا و دارو در جهت تسهیل فرآیندهای تولید در مقابل واردات به منظور برگرداندن موازنه سرمایه‌گذاری در تولید نسبت به واردات
اعطای مجوزهای لازم جهت تولید و واردات
تسهیل‌گری و رگولاتوری در جهت توسعه تولید داخل
۲ اصلاح سیاستهای سازمان غذا و دارو در قیمت‌گذاری به نفع تولید داخل در جهت بالا بردن انگیزه سرمایه‌گذاری در تولید و بازنگری در تخصیص ارز به داروهای وارداتی
۳ تشویق صادرات‌محور کردن شرکت‌ها: برخورداری شرکتهای با تراز مثبت تجاری در صادرات از مشوق‌های مختلف
۴ حمایت از شرکتهای نوآور و دانش‌بنیان فعال در زمینه تولید مولکول‌های جدید: تسهیل فرآیند رسیدگی به تقاضای شرکتهای دانش‌بنیان در این حوزه
۵ سیاستگذاری در جهت کاهش قیمت تمام شده تولید در کشور: از طریق وام‌های ارزان بلندمدت برای تولید، معافیت از مالیات ارزش افزوده و مالیات بر درآمد و …، هدایت این معافیت‌ها به بخش تحقیقات و نوآوری شرکتهای دارویی
۶ کمک به فرآیند اجرا با کارشناسی اولویت‌بندی‌ها