چتر نجاتی برای زوجین نابارور که مغفول مانده است

خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه_ ساناز باقری راد: این روزها مسئله ناباروری و درمان آن یکی از موضوعات مهم عرصه پزشکی و همچنین خانواده محسوب می‌شود. موضوعی که به گفته کارشناسان قریب به ۲۰ درصد زوجین کشور با آن مواجه اند اما خوشبختانه ارتقا دانش پزشکی در این حوزه منجر به حل مشکل بسیاری از آنها شده است.

جلیل حسینی رئیس مرکز تحقیقات ناباروری روز گذشته اعلام کرد: در ایران بیش از ۳ میلیون زوج نابارور داریم که بیش از میانگین جهانی است؛ به نظر می‌رسد دلیل ناباروری زوج، در آقایان (۶۰ درصد موارد) و در خانم‌ها (۴۰ درصد) است و البته در هر دو جنس علل مختلفی دارد.

اما در کنار پیشرفت راه‌های درمان ناباروری در کشور، در بسیاری از موارد هزینه‌های درمانی بالا خانواده‌ها را با مشکل مواجه کرده است.

هزینه‌ی عمل‌های کمک باروری چقدر است!

عمل‌های کمک باروری پیشرفته نظیر IVF و ICSI ازجمله کاربردی‌ترین و مهمترین روش‌های درمانی برای زوج‌های نابارور محسوب می‌شود. به طور میانگین هزینه یک سیکل درمانی ICSI کمک باروری با تعرفه دولتی حدود ۷ میلیون و با تعرفه آزاد حدود ۱۸ میلیون است. به علاوه به طور متوسط هر زوج برای حصول نتیجه باید ۲ الی ۳ سیکل را با هزینه‌های مذکور طی کنند.

براساس دستورالعمل برنامه حمایت ملی زوج ناباروری، بخشی از این هزینه به صورت یارانه وزارت بهداشت به ناباروران پرداخت می‌شود و تا سیکل دوم مراحل درمان، ۲.۵ میلیون از هزینه درمانی از سوی وزارت بهداشت پرداخت می‌شود. به عبارتی هر زوج نابارور در هر سیکل درمانی خود، با تعرفه دولتی ۵.۵ میلیون و با تعرفه آزاد ۱۵.۵ میلیون تومان پرداخت می‌کند.

در نتیجه اگر هر زوج برای درمان مشکل خود از این طریق نیاز به سپری کردن سه سیکل ICSI داشته باشند، هزینه آنها با تعرفه دولتی و در مراکز درمانی دولت قریب به ۱۷ میلیون و در مراکز خصوصی حدود ۴۷ میلیون تومان خواهد بود. به علاوه از مجموع ۷۵ مرکز ارائه دهنده خدمات درمان ناباروری در کشور ۳۲ مرکز دولتی و باقی خصوصی هستند در نتیجه طبیعی است که امکان دسترسی تمامی افراد به مراکز دولتی وجود نداشته و هزینه درمان در مراکز خصوصی نیز سنگین است.

در حال حاضر مهم‌ترین نیاز زوجین نابارور و خواسته اغلب پزشکان این حوزه، پوشش بیمه‌ای کامل خدمات درمان ناباروری است.

به گفته بسیاری از پزشکان، تأمین هزینه‌های درمانی در این زمینه برای شمار زیادی از زوجین دشوار است و گاه آنها را مجبور به عدم ادامه روند درمان می‌کند. در صورتی که خدمات درمانی این حوزه تحت پوشش بیمه قرارگیرد، با کاهش بخش زیادی از هزینه‌های خانواده‌های نابارور، بار سنگینی از دوش این افراد برداشته و نور امید به خانواده‌ها باز می‌گردد.

هرچند که پیش تر محمد نعیم امینی فرد عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفته بود که ۸۵ درصد هزینه‌های ناباروری در بیمارستان‌های دولتی توسط دولت پرداخت می‌شود اما بررسی‌ها و رقم یارانه پرداختی وزارت بهداشت به این بیماران نشان می‌دهد که تنها حدود ۳۰ درصد این هزینه توسط دولت تأمین می‌شود.

همین موضوع نیز منجر به درخواست بسیاری از فعالان این حوزه برای پوشش بیمه‌ای کامل درمان ناباروری شده است.

بزرگنمایی‌ها در اعتبار بیمه ناباروری برای عدم حل مشکل

با وجود اعلام مدیر عامل سازمان بیمه سلامت کشور در دی ماه سال جاری مبنی بر اینکه برای پوشش بیمه‌ای خدمات ناباروری ۵ هزار میلیارد اعتبار لازم است، آمارها نقض این گفته‌ها را نشان می‌دهد.

بر اساس گزارش وزارت بهداشت، سال ۹۷ در ۷۵ مرکز درمان ناباروری سطح کشور ۳۳ هزار سیکل درمانی در این زمینه انجام شده است و با محاسبه متوسط هزینه‌های درمان، پوشش بیمه‌ای خدمات ناباروری برای سال ۹۹ به حدود ۱۹۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

این در حالی است که تأمین این اعتبار از محل بودجه اختصاص یافته به «برنامه کمک به اجرای سیاستهای جمعیتی کشور» در لایحه بودجه سال ۹۹ قابل تأمین است. براساس لایحه بودجه سال آینده مبلغ ۲,۱۸۰ میلیارد ریال به اجرای سیاست‌های جمعیتی و ۲۱۸۰ میلیارد نیز به «برنامه ارتقا شاخصهای سلامت خانواده» اختصاص یافته است در نتیجه تأمین اعتبار لازم برای صندوق‌های پوشش بیمه ناباروری از این محل ممکن خواهد بود.

پیشتر نیز علی صادقی تبار مدیر مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری ابن سینا در گفتگو با مهر، با تاکید بر لزوم تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات درمان ناباروری، گفت: کاربردی‌ترین اقدام وزارت بهداشت می‌تواند تحت پوشش بیمه قرار دادن خدمات ناباروری باشد تا مشکلات زیادی از مسیر زوج‌های نابارور برداشته شود.

وی تاکید کرد: به تازگی مجلس شورای اسلامی بودجه‌ای را مختص درمان ناباروری در اختیار وزارت بهداشت قرار داده است. تقاضای جدی ما از وزارت بهداشت و نمایندگان مجلس این است که قسمتی از این بودجه در اختیار بخش خصوصی نیز قرار گیرد. در صورتی‌که این بودجه در اختیار مراکز درمان ناباروری بخش خصوصی باشد، مشکلات بسیاری از بیماران در این زمینه رفع خواهد شد.

تخصیص بودجه به اسم زوجین نابارور اما به کام دیگران

هرچند که هرساله در ردیف بودجه دولت اعتبار مشخصی به اجرای سیاستهای جمعیتی و حمایت از درمان ناباروری تعلق می‌گیرد اما گزارشات رسمی از عدم صرف تمامی این بودجه برای حمایت از درمان ای امر حکایت دارد.

طبق گزارش دبیرخانه ستاد طرح تحول سلامت، سال ۹۶ مبلغی برابر ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار به اجرای سیاستهای جمعیتی و حمایت از درمان ناباروری اختصاص داده شد اما از این رقم تنها حدود ۲۰ میلیارد تومان صرف تخصیص یارانه به درمان بیماران نابارور شده و باقی آن تنها به اسم درمان زوجین نابارور تمام شده است.

گفتنی است، هر ساله در ردیف بودجه اعتباری برای درمان ناباروری در نظر گفته می‌شود و امسال نیز همچون سال ۹۸ این رقم برابر با ۲ هزار میلیارد ریال است اما این اعتبار به هزینه کرد در مراکز درمانی دولتی می‌رسد و سهمی به مراکز خصوصی تعلق نمی‌گیرد. به علاوه این رقم هم تنها کم‌تر از ۳۰ درصد هزینه‌های بیماران را تأمین می‌کند.

این در حالی است که موضوع ناباروری ازجمله مسائل تأثیرگذار در روابط خانوادگی است و در برخی موارد نیز ناتوانی زوجین در درمان یا پذیرش آن منجر به گسستن بنیان‌های خانواده و حتی طلاق می‌شود.

به همین منظور انتظار می‌رود تا مسئولین ذی ربط و نمایندگان مجلس برای حفظ کانون خانواده و کمک به جوانان، نسبت به در نظر گرفتن اعتباری مشخص برای پوشش کامل بیمه‌ای خدمات ناباروری در لایحه بودجه سال آینده، اقدام کنند.