به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری سی و هفتمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران دقایقی پیش با حضور نیکنام حسینی پور مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب، حجت الاسلام محمدعلی مهدوی راد دبیر جایزه کتاب سال و احمد علی حیدری دبیر جایزه جهانی کتاب سال در سرای اهل قلم برگزار شد.
حسینی پور در ابتدای این نشست گفت: رئیس جمهور آمریکا چندی پیش سخنانی درباره حمله به ۵۲ نقطه فرهنگی ایران داشت و می‌دانیم که این کشور طرح و برنامه‌هایی برای آسیب به ایران طراحی کرده و می‌کند که اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هستند اما واقعیت امر در مواجهه با آمریکا این است که عمر برخی از کتابخانه های ما به اندازه عمر این کشور است و اینکه در آمریکا کتاب آسمانی ما مسلمانان را به آتش می کشند نشان دهنده فرهنگ آنهاست. در حالی که باید با اندیشه به جنگ قرآن و آموزه‌های اسلامی بیایند.
وی افزود: همانطور که کتاب سوزی را در دیگر کشورها محکوم می‌کنیم عمل افرادی را که در کشور خودمان به بهانه مختلف کتاب آتش می‌زنند محکوم می‌کنیم.
مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب گفت: جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران مهمترین جایزه مرتبط با حوزه کتاب در کشور ماست که ۳۶ دوره تداوم پیدا کرده و با رفتن و آمدن دولت‌های مختلف به حرکت خود ادامه داده است در ۳۶ دوره برگزاری این جایزه بیش از ۳۰۰ هزار و ۱۵۷ عنوان کتاب داوری و ارزیابی شده که هزار و ۶۴۲ عنوان یعنی ۵۵ صدم درصد برگزیده و شایسته تقدیر بوده است. ۶۴۶ عنوان یعنی ۳۹.۵ درصد برگزیده و ۹۹۶ عنوان یعنی ۶۶.۵ درصد شایسته تقدیر بودند. بیشترین آثاری هم که داوری شده‌اند ۶۴ هزار و ۴۰۷ عنوان با موضوع ادبیات بوده‌اند.
حسینی پور گفت: بین آثار برگزیده ۱۲۱ عنوان یعنی ۱۱ درصد در حوزه علوم کاربردی قرار دارد. رتبه‌های بعدی هم متعلق به دین و ادبیات است. بین چهره‌ها و مؤلفان هم غلامحسین ابراهیمی دینانی با ۴ کتاب در ۴ دوره، حسن ابراهیم زاده با سه کتاب و محمدباقر وثوقی بیشترین دوره برگزیده شدن را به خود اختصاص داده‌اند. در زمینه ترجمه هم آذرتاش آذرنوش و عبدالله کوثری رتبه‌های اول و دوم را دارند. اما طی ۳۶ دوره برگزاری ناشران دولتی معمولاً پیشتاز بوده‌اند و مرکز نشر دانشگاهی، دانشگاه تهران و انتشارات علمی و فرهنگی به ترتیب با ۵۶، ۵۰ و ۱۵ کتاب بیشترین برگزیده‌ها را داشته‌اند. بین ناشران خصوصی هم نشر فرهنگ معاصر و سخن هر کدام با هفت کتاب در رتبه اول قرار دارند و ناشرانی مانند طرح نو، فاطمی، ققنوس، ماهی و مروارید با ۶ عنوان در رتبه بعدی.
وی درباره چرایی برگزیدگان بیشتر ناشران دولتی گفت: روند برگزاری نشان می‌دهد ناشران خصوصی به مرور جایگزین ناشران دولتی می‌شوند اما شاید علت بیشتر بودن برگزیدگان ناشران دولتی این باشد که بیشتر از ناشران خصوصی در حوزه اندیشه و فکر سرمایه‌گذاری می‌کنند و در واقع کتاب‌هایشان خیلی بازاری نیست.
در ادامه این نشست مهدوی راد گفت: سبک ارزیابی و بررسی آثار جایزه کتاب سال امسال هم مانند سال‌های گذشته است. در این دوره هر چه کتاب از فروردین ۹۷ در همه موضوعات چاپ شده بررسی شدند. کتاب‌ها باید داخل ایران چاپ شده باشند و کتابی که توسط وزارت ارشاد مجوز گرفته باشد در محدوده بررسی قرار می‌گیرد.
وی افزود: در چهار سال گذشته کتاب‌ها با فراخوان گردآوری می‌شدند، سال‌های دورتر هم این کار بر اساس اطلاعات خانه کتاب انجام می‌شد اما امسال و سال گذشته نحوه دستیابی به کتاب‌ها به گونه‌ای دیگر بود که در نتیجه آن ۴۶ هزار و ۲۵۴ عنوان چاپ اولی در سال ۹۷ گردآوری شد. بخشی از این آثار در غربال اولیه کنار گذاشته شده و به رغم ۷ هزار و ۴۸۳ عنوان رسیدند. در مرحله دوم هم به ۲۱۳ کتاب صعود کردند که توسط سه داور مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی هم به این صورت بود که اگر کتابی بین ۸۰ تا ۹۰ امتیاز بیاورد تقدیری و اگر بین ۹۰ تا ۱۰۰ امتیاز بیاورد برگزیده شود. البته سه سال است که دوستان هیأت علمی بحث کتاب‌های ترجمه را جدی گرفتند چون به این نتیجه رسیدند که فضای کتاب‌های ترجمه به شدت گسترده می‌شود. البته می‌دانید که ترجمه امر مهمی است و فرهنگ‌های مختلف را انتقال می‌دهد اما تصمیم گرفته شد آثار حوزه ترجمه با کسب امتیاز ۹۵ تا ۱۰۰ به عنوان برگزیده و ۸۵ تا ۹۵ به عنوان تقدیری معرفی شوند.
دبیر جایزه کتاب سال ادامه داد: در این دوره سیطره کمیت همچنان حاکم بود شاید رشد خوبی هم در زمینه تعداد کتاب‌ها در برخی حوزه‌ها داشتیم اما به لحاظ محتوایی اتفاق خاصی نیفتاده و شاید یکی از مشکلات ما هم همین باشد.
مهدوی راد در بخشی از سخنانش درباره سرقت و کتاب‌های دزدی گفت: در این زمینه می‌توانم کشورهایی مثل مصر و عراق را مثال بزنم یکی از کتاب‌هایی که مطالبش را با سرقت مطالب کتاب دیگری فراهم کرده بود در مصر جایزه برد. امسال هم در حوزه کتاب سال ما یک اتفاق عجیب افتاد و یک کتاب عالمانه در حوزه مطالعات تفسیری داشتیم که به مراحل بالا صعود کرد و از بودنش در جایزه خیلی خوشحال بودیم این کتاب به زبان اردو نوشته شده بود و به مرحله نهایی رسید اما اگر یکی از شاگردان من که دو سال پیش رساله اش را با من گذرانده بود کمی زبان اردو نمی‌دانست و متوجه مطالب این کتاب نمی‌شد، متوجه نمی‌شدیم این کتاب تقریباً بازنویسی فارسی از زبان اردو است و نزدیک بود به عنوان یکی از برگزیدگان این دوره معرفی شود. این وضعیت وحشتناک و یک آفت است.
در بخش دیگری از این نشست حیدری به عنوان دبیر جایزه جهانی کتاب سال گفت: دوره بیست و هفتم این جایزه را پشت سر می‌گذاریم که در آن بیش از دو هزار کتاب مورد بررسی قرار گرفته است. محور اصلی جایزه هم همانطور که می‌دانید مطالعات ایرانی و اسلامی است.
وی افزود: امسال برندگانی از آلمان، چین، فنلاند و روسیه داریم که روز چهارشنبه این هفته جایزه خود را از دست رئیس جمهور می‌گیرند. امسال همچنین در ابتدای سال میلادی در ژانویه و دی ماه خودمان جایزه منطقه‌ای هند را برگزار کردیم و در آن کتاب‌هایی که از سال ۲۰۱۶ به این طرف مطالعات ایرانی و اسلامی را در هند بررسی کرده بودند در سه حوزه تألیف، تصحیح و ترجمه بررسی شدند.
حیدری گفت: سعی داریم در سال ۲۰۲۰ جایزه منطقه‌ای کتاب سال را به چین ببریم که ۲۰ کرسی مطالعه زبان فارسی دارد و دایره تحقیقات ایران شناسی و اسلام شناسی در آن گسترده است هدف‌مان هم این است که آثاری را که در رقابت‌های بین المللی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند ارزیابی و معرفی کنیم. این رویداد هم شهریور سال آینده برگزار می‌شود.