به گزارش خبرنگار مهر، جلسه بررسی کتاب «امیر توکل کامبوزیا به روایت اسناد ساواک» از ساعت ۹ تا ۱۱ صبح روز پنجشنبه ۱۷ بهمن ۱۳۹۸ با حضور نویسندگان و فرهیختگان زاهدان به همراه قاسم سیاسر مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی سیستان و بلوچستان، در کتابخانه کامبوزیا واقع در کلاته کامبوزیا در شهر زاهدان برگزار میشود.
این کتاب برای نخستین بار در سال ۱۳۸۷ توسط مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات با شمارگان هزار و ۵۰۰ نسخه، ۳۵۸ صفحه و بهای دو هزار تومان منتشر شد.
امیر توکل کامبوزیا، درگذشته در سال ۱۳۵۳ در زاهدان، نویسنده، حقوقدان، محقق ایرانی و از مخالفان سلطنت پهلوی بود. از او به عنوان یکی از نخستین محققان پیرامون استعمار نوین هم نام میبرند. تحقیقات او درباره صهیونیسم هم در زمره نخستین پژوهشهای از این دست در ایران است.
او از یاران نزدیک و مورد اعتماد کلنل محمدتقی خان پسیان بود و از طرف او به ریاست اداره تلگراف و رموزات ایالت خراسان منصوب شد، اما پس از شکست پسیان مدتی به بیرجند و در ادامه برای همیشه به زاهدان تبعید شد. او در آن زمان در حاشیه شهر زاهدان و در منطقهای کویری با فکر و ایده خود جایی سرسبز را پدید آورد.
همچنین کامبوزیا در زاهدان کتابخانه غنی و مجهزی را پدید آورد که محل حضور و پاتوق دغدغهمندان آن دیار شد. او در ۲۴ مهر ۱۳۵۳ در هفتاد سالگی و در حالی که در سلامت کامل به سر میبرد به دلیل مسمومیت به مرگی مشکوک دچار شد. پس از انقلاب ۱۳۵۷، دادگاه انقلاب طی حکمی مرگ وی را به سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک) منصوب کرد.
مرگ غیر منتظرهٔ او و سپس بازرسیهای شتابزدهٔ عناصر ساواک از کتابخانهٔ وی، باعث مفقود شدن بسیاری از آثار مکتوب کامبوزیا شد که تا به امروز نیز از سرگذشت برخی از آنها اطلاعی در دست نیست.
مدفن کامبوزیا به وصیت خودش، در کتابخانهٔ شخصی او قرار گرفته که امروزه کتابخانه عمومی استاد کامبوزیا نام دارد و با بیش از بیست هزار جلد کتاب میزبان علاقهمندان به کتاب و کتابخوانی است و از جاذبههای گردشگریِ شهر زاهدان نیز به حساب میآید.