به گزارش خبرنگار مهر، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در آئین آغاز به کار انجمن دیپلماسی ایرانی که بعدازظهر امروز (سه‌شنبه) در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌الملل برگزار شد، با گرامیداشت دهه فجر و سالروز پیروزی انقلاب اسلامی گفت: بعید می دانم از زمانی که ارتباطات میان اقوام و ملت‌ها شروع شد، بدون استفاده از فنی به نام دیپلماسی، روش ارتباط گیری و نهادینه کردن دستاوردها، نظم به ارتباط میان قوم‌ها داده باشد.
وی افزود: هیچ تلاشی بدون گفتگو نتوانسته به تلاش‌ها ثمر داده باشد و دیپلماسی ابزار کاهش هزینه‌ها و نتیجه بخشیدن به تلاش‌ها است. دنیای امروز دنیای تکثر ابزار قدرت‌ها است. در جهان در حال تحول، ابزار قدرت نمی‌تواند فقط ابزار مادی باشد. زمانی تنها ابزار قدرت جنگ و قدرت نظامی بود. دولت‌ها نیز انحصار ابزار جنگی را داشتند.
ظریف اظهار داشت: حتی در تعریف دولت، توانمندی ابزار استفاده از خشونت سازمان یافته را مطرح می‌کردند. طبیعی است در این دوران ملاک قدرت، شمارش ماشین جنگی بود.
وزیر خارجه کشورمان اضافه کرد: هر چند در این دوران دیپلماسی وجود داشت و می‌توان گفت جنگ‌ها با مذاکره به پایان می‌رسید، ولی این ابزاری برای قدرت بود. دیپلماسی گاهاً برای کاهش تنش و هزینه استفاده می‌شد.
وی گفت: در موضوع دیپلماسی در مورد عقد قرارداد ترکمنچای کمی اجحاف شده است. دیپلماسی تلاشی بود تا به جای تعیین مرز در قزوین، مرز را در حاشیه ارس تعیین کرد و قدرت مسلط را عقب راند.
وزیر امور خارجه افزود: به تدریج منابع قدرت متکثر شد. وقتی قدرت اقتصادی مطرح شد، دیپلماسی اقتصادی رشد کرد. زمانی که قدرت فرهنگی مطرح شد، پای دیپلماسی فرهنگی به میان آمد.
سپهبد سلیمانی بعد از شهادتش قدرتمندتر شده‌است
ظریف اظهار داشت: در دهه ۷۰ یکی از ابزارهای آمریکا برای مقابله با شوروی، ابزار مؤسسات آموزشی بود. در دنیای جدید، منابع قدرت به‌شدت تغییر کرده است. هزینه‌ای که ارتش آمریکا امروز برای فائق آمدن بر قلب‌ها می‌کند، زیاد است و حتی از بودجه نظامی برخی کشورها بیشتر است. آموزشی که امروز به سربازان آمریکایی در مورد فرهنگ کشور مورد تجاوز داده می‌شود، زیاد است و این نشان می‌دهد که اکثر منابع قدرت به رسمیت شناخته شده و حتی صاحبان اسلحه نیز آن را باور کرده اند.
وی گفت: امروز دیپلماسی نه فقط کاستن از هزینه شکست و نهادینه کردن قدرت است، بلکه خود ابزار قدرت است و بدون دیپلماسی نمی‌توان قدرتمند بود و قدرت را نهادینه کرد. به دیپلماسی احتیاج است تا دستاورد میدانی داشت و این واقعیت به معنای تسلیم، پذیرش سلطه و یا قبول نظریات دیگران نیست و به معنای این است که کشورهای کم قدرتمند تر می‌توانند با توسل به ابزاری که لزوماً مادی نیست، قدرتمند باشند.
وزیر خارجه با بیان اینکه دیپلماسی خود منبع قدرت است و نه فقط ابزار قدرت، ادامه داد: هیچکس به اندازه من در دنیا از موشک دفاع نکرده است. اما باید بگویم اگر ملاک قدرت کشور هزینه کرد نظامی باشد باید دانست که آمریکا ۶۰۰ میلیارد هزینه نظامی دارد و ایران در حدود ۶ و یا عربستان بسیار بیشتر از ما هزینه می‌کند. اما آیا با این هزینه عربستان از ما قدرتمند تر است.
وی گفت: میزان قدرت کشورها فقط با ملاک‌های مادی شناخته نمی‌شود و کلام‌های معنوی مانند تکیه به مردم و ایستادگی مهم است تا کسی نگوید اگر من نباشم شما در دو هفته فارسی حرف می زنید. ابزار معنوی قدرت مانند سپهبد سلیمانی است که بعد از شهادتش قدرتمندتر شده‌است. اگر قبول داریم که شهادت قدرت می‌آفریند، باور و استقامت قدرت می‌آفریند، باید باور کنیم که دیپلماسی هم ابزار قدرت است.
ظریف اظهار داشت: دیگر در دنیایی زندگی نمی‌کنیم که غربی‌ها هر چه بخواهند انجام می‌دهند. امروز دنیا دیگر دنیای مادی نیست. دیگر دنیایی نیست که آمریکا هر تصمیمی بخواهد، اجرا شود. آمریکا به اعتراف ترامپ حدود دو تریلیون دلار هزینه نظامی کرده و متوجه شده که با زدن سردار سلیمانی ضعیف‌تر شده و افول خود را آغاز کرده است.
در کنفرانس بن اگر حمایت‌های سردار سلیمانی نبود، نتیجه‌ای حاصل نمی‌شد
وزیر خارجه اضافه کرد: با دیپلماسی می‌توان قدرت کشور را در جهان تثبیت کرد و به جهان کشور را شناساند. دیپلماسی به عنوان یک ابزار به معنی تعدیل واقعیات است. اگر بخواهیم از دیپلماسی به عنوان هنر، علم و ابزار قدرت استفاده کنیم، باید از شرایط محنت خارج شود. اینکه قبول دیپلماسی به معنای وادادگی است، اشتباه است. همین ساختمان در هر سه شنبه میزبان نشست میان من و سردار سلیمانی بود تا نشان دهد که چگونه دیپلماسی و میدان می‌توانند همکاری کنند.
ظریف اظهار داشت: در کنفرانس بن اگر حمایت‌های سردار سلیمانی نبود، نتیجه‌ای حاصل نمی‌شد. روابط تنگاتنگ من با شهید سلیمانی باعث این نتیجه شد. میزان کمک سردار سلیمانی برای نتیجه کنفرانس بن از هر کسی بیشتر بود. دیپلماسی و میدان مکمل هم هستند و نه اینکه یکدیگر را تضعیف کنند و باید این را بپذیریم.
وزیر خارجه اضافه کرد: باید فهم خوبی از دیپلماسی داشت. دیپلماسی ما بر اساس باور و ایثار و شهادت است. همانی که موشک می‌سازد، برادرش در وزارت خارجه است. هیچ دوگانه‌ای وجود ندارد. چهل درصد از خانواده وزارت خارجه ایثارگر است که این میزان خارج از نیروهای مسلح در جمله بیشترین سازمان‌هایی است که ایثارگر دارد.
ظریف افزود: باید بپذیریم همه چیز ما مردم است. مبنا مردم است. نیروی نظامی ما از مردم بوده و از خارج وارد نشده و یادمان نرود که در دوران جنگ همه به صدام کمک می‌کردند و ما با توسل به مردم موفق شدیم. دیپلماسی ما مردمی است و از موارد دیگر جدا نیست. وحدت ما در کثرت است. باید بپذیریم که همه با هم هستیم و دیپلماسی ابزار و عامل قدرت است. در همه زمان‌ها توافق خوب و بد بدون مذاکره نتیجه نداده است.
وی تصریح کرد: هر کسی فاتح یا مغلوب شده، باید در نهایت با یک مذاکره و توافق موضوعی را بپذیرد و آینده سر میز مذاکره مشخص می‌شود. دیپلماسی نوعی از مقاومت است. در مذاکرات برجام برخی از همکاران من ترجیح می‌دادند که در جبهه باشند، چرا که مذاکره هم مقاومت است و هم سخت است. مقاومت به معنی باور کردن خودکار هست.
وزیر خارجه با بیان اینکه اگر ما روی هویت خود نایستیم، کسی در دنیا ما را تحویل نمی‌گیرد، گفت: برخی کشورهای منطقه ناراحت هستند که چرا ما را کسی باور نمی‌کند. جوابش مشخص است، شما خودتان خود را باور نکرده اید. فرقی میان مذاکره و مقاومت وجود ندارد. دنیای کنونی دنیای دیگری است و ابزاری جدید در آن مسلط شده و دیپلماسی بخشی از این ابزار است. امیدواریم دیپلماسی در گام دوم بتواند به پیشبرد اهداف کشور، انقلاب و نظام کمک کند.
گفتنی است، در پایان این مراسم نمایشگاهی از ۳۰ پوستر دیپلماسی ایران رونمایی شد و مورد بازدید حضار قرار گرفت.