به گزارش خبرگزاری مهر، به همت دفتر انتشارات راه یار در قم، اولین نشست از سلسله نشست‌های روایت حجره در راستای آشنایی با زندگی، فعالیت‌ها، افکار و تجربیات آیت الله صافی گلپایگانی در حسینیه هنر قم برگزار شد.
آیت الله صافی گلپایگانی، از خاندان علم و فضیلت
حجت الاسلام والمسلمین محسن اکبری شاهرودی در این نشست به تبیین زندگی و افکار آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی پرداخت و با اشاره به اینکه آیت الله صافی گلپایگانی در خانواده‌ای ریشه دار و روحانی به دنیا آمده است، گفت: خاندان آیت الله صافی گلپایگانی از ابتدا، شجره مبارکه روحانیت بوده اند و علم و فضیلت و اخلاق و ادب و شعر و خط خوب در این خاندان از ابتدا تاکنون بوده است.
وی افزود: جدّ پدری آیت الله صافی گلپایگانی، آخوند ملاعباس از فقهای بزرگ زمان خودشان بوده است و جدّ مادری ایشان نیز آخوند ملأ محمدعلی هم حجره میرزا شیرازی بزرگ صاحب فتوای تنباکو بوده است.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی به خاطره‌ای که اخیراً آیت الله صافی گلپایگانی در دیدار با آیت الله وحید خراسانی نقل کرده اند، اشاره کرد و اظهار داشت: آخوند محمدعلی و میرزای شیرازی به فقر شدیدی دچار شده بودند و برای خلاصی از این فقر تصمیم به نوشتن فقه گرفتند که در همان دو سه روز اول یکی از تجار عبای گران قیمتی را به آنها هدیه داد و مخارج چندین سال زندگی شأن را تأمین کرد.
وی افزود: در یکی از دیدارهای مردم گلپایگان با میرزای شیرازی در سامرا، هنگامی که میرزای شیرازی از نابینایی آخوند ملأ محمدعلی جد مادری آیت الله صافی گلپایگانی خبردار می‌شود، خود را نابینا خوانده و آخوند ملأ محمدعلی را بینا خطاب می‌کند که این تعبیر نشان از مرتبه بالای علمی جد مادری آیت الله صافی گلپایگانی دارد.
استکبارستیزی، ویژگی برجسته پدر آیت الله صافی گلپایگانی
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با اشاره به جایگاه والای آخوند ملأ عباس جد پدری آیت الله صافی گلپایگانی، عنوان کرد: حاج آقا سید جمال گلپایگانی از بزرگان فقه و عرفان مکتب اهل بیت (علیهم السلام) در دوران خلع لباس روحانیت باقی ماندن آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی و برادر ایشان آیت الله علی صافی گلپایگانی در این کسوت را از برکات آخوند ملأ عباس دانسته بود.
وی با بیان اینکه پدر آیت الله صافی گلپایگانی آخوند ملأ محمدجواد هم مباحثه شیخ فضل الله نوری بوده است، اظهار داشت: آخرین خاطره‌ای که شیخ فضل الله نوری نقل شده است را آخوند ملأ محمدجواد صافی نقل کرده است که بنابر آن نقل پدر آیت الله صافی گلپایگانی به شیخ فضل الله نوری می‌گویند که فلانی که پرچم روس را بر سر در خانه خود نصب کرده است در امان مانده، و شیخ فضل الله نوری می‌فرماید تا زمانی که مردم من را به عنوان رهبر و زعیم اسلام می‌شناسند زیر بار کفر نمی‌روم که فردای همان روز شیخ فضل الله نوری به شهادت می‌رسد.
حجت الاسلام والمسلمین اکبری شاهرودی حاج آقا نورالله نجفی استاد پدر آیت الله صافی گلپایگانی را یکی از علمای انقلابی و استکبارستیزی دانست که شخصیت ایشان مغفول مانده است و افزود: حاج آقا نورالله نجفی در حال احتضار، خبر شهادت فضل الله نوری را از زبان پدر آیت الله صافی گلپایگانی شنید و به شدت گریه کردند.
وی با بیان اینکه آخوند ملأ محمدجواد هم بحث آیت الله بروجردی و مورد اعتنا و اعتماد امام خمینی بوده است، ابراز کرد: استکبارستیزی و ظلم ستیزی آخوند ملأ محمدجواد در گلپایگان و مبارزه با حکّام جور و ظلم از ویژگی‌های برجسته پدر آیت الله صافی گلپایگانی بوده است که همین خصیصه در ایشان و مادر گرامی شأن هم وجود داشته و دارد.
دستور امام خمینی (ره) برای چاپ کتاب «کلمه الحق» پدر آیت الله صافی گلپایگانی
وی گفت: دو دایی آیت الله صافی گلپایگانی به نام‌های شیخ محمد سعید و میرزا محمدباقر از دوستان مورد اعتماد آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری بوده اند و شیخ محمد سعید از شاگردان میرزای شیرازی بوده است.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با اشاره به شخصیت علمی میرزا محمدباقر دایی آیت الله صافی گلپایگانی، گفت: آیت الله صافی گلپایگانی از امام خمینی (ره) نقل می‌کند که ایشان و چند نفر دیگر در مسیر خمین تا گلپایگان در حالی میرزا محمدباقر سواره بود از افاضات ایشان به صورت پیاده استفاده می‌کردند.
وی با بیان اینکه پدر و خانواده آیت الله صافی گلپایگانی به اعلی درجه، ظلم‌های پهلوی را حس کرده اند، عنوان کرد: یکی از بهترین کتاب‌ها در خصوص دوران پهلوی کتاب پدر آیت الله صافی گلپایگانی است که آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب نیز دغدغه چاپ مجدد آن را داشته اند.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی دیدار آیت الله علی صافی برادر بزرگ آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی با امام خمینی در نوفل نوشاتو برای رساندن پیام آیت الله گلپایگانی را یادآور شد و افزود: بعد از این دیدار آیت الله علی صافی گلپایگانی به دستور امام خمینی (ره) کتاب «کلمه الحق» پدرشان چاپ کردند که بعدها برای بار دوم نیز چاپ شد. برای آشنایی نسل جوان با تاریخ منظوم پهلوی کتاب «کلمه الحق» از بهترین آثار است.
در جوانی مشاور سیاسی و علمی آیت الله بروجردی شد
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با اشاره به کتاب اشعار شیوا در ردّ باب و بها به قلم پدر آیت الله صافی گلپایگانی، اظهار داشت: اولین کتاب آیت الله صافی گلپایگانی شرح بر این کتاب پدر بوده است که مورد تمجید علمای آن زمان قرار گرفته است.
این پژوهشگر حوزه علمیه قم افزود: آیت الله صافی گلپایگانی پس از ورود به قم در حدود ۳۳ سالگی به عنوان مشاور سیاسی و علمی آیت الله بروجردی انتخاب می‌شوند.
وی با اشاره به هدیه کتاب «امام علی صوت العداله الانسانیه» توسط جرج جرداق به آیت الله بروجردی، گفت: آیت الله بروجردی از آیت الله صافی گلپایگانی می‌خواهد تا این کتاب را مطالعه کنند که ایشان پس از مطالعه ۱۹ اشکال از این کتاب می‌گیرند اما در عین حال آن را از بهترین کتاب‌ها در میان آثار مستشرقین در معرفی حضرت علی (ع) می‌دانند.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با بیان اینکه یک فصل از کتاب «امام علی (ع) صوت العداله الانسانیه» بر علیه پادشاهان است، افزود: آیت الله صافی در کتاب «فخر دوران» به یکی از علمای مشهور اشاره می‌کند که به درخواست دربار پس از ترجمه کتاب امام علی صوت العداله الانسانیه یک باب دیگر در مدح پادشاهان به آن افزوده است!
جوابیه‌های آیت الله صافی گلپایگانی به مقاله‌های الازهر مصر
وی به مقاله دکتر عبدالحسین زرین کوب در خصوص برگرفته شدن اسلام از بودا در مجله «روابط ایران و هند» اشاره کرد و گفت: آیت الله بروجردی از آیت الله صافی گلپایگانی می‌خواهند که جوابیه‌ای در مورد این مقاله بنویسند که ایشان نیز جوابیه اثرگذاری را آماده می‌کنند و در آن مجله به طبع می‌رسد.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی افزود: آیت الله صافی گلپایگانی به دستور آیت الله بروجردی به مقاله‌هایی که در الازهر مصر چاپ می‌شد، جواب می‌دادند و برای آنها ارسال می‌کردند. در سال‌های بعد آیت الله صافی گلپایگانی داماد و مشاور اصلی سیاسی و علمی آیت الله گلپایگانی شدند.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با اینکه مکتب تقریب که از مکتب‌هایی که توسط آیت الله بروجردی ایجاد شده است، اظهار کرد: در وحدت به معنای تقریب که مدنظر بزرگان نظام اسلامی است تفکر شیعه در تئوری و عملی مسلط است و در شرایط حضور دشمن این تئوری دنبال می‌شود. هنگامی شیخ محمدتقی قمی دارالتقریب را در مصر بنیان گذاشت مورد تمجید آیت الله بروجردی قرار گرفت.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی به نقل خاطره‌ای از نوه آیت الله بروجردی پرداخت و ابراز کرد: در یکی از سفرها به عمان، نوه آیت الله بروجردی مورد محبت و احترام شیخ طنطاوی قرار گرفته و طنطاوی در آن جلسه به ایشان می‌گوید اگر ارتباط حوزه علمیه قم با الازهر ادامه پیدا می‌کرد تفکر حوزه قم مسلط بر جهان اسلام می‌شد.
آیت الله صافی گلپایگانی، خواستار برقراری رابطه با مصر و الازهر است
وی افزود: رابطه با مصر برای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی از اهمیت خاصی برخوردار است و ایشان در دیدار با مسؤولان خواستار ایجاد و برقراری رابط مصر و الازهر است.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با اشاره به اینکه تفکر آیت الله صافی گلپایگانی در مورد رابطه با اهل سنت تقریبی است، گفت: شیخ محمدتقی قمی با توجه به تفکر تقریبی آیت الله صافی گلپایگانی از ایشان دعوت می‌کند که نماینده ایران در دارالتقریب باشند که البته ایشان به جهاتی قبول نمی‌کنند. آیت الله صافی گلپایگانی در کتاب «سفرنامه حج» چند طرح وحدت اسلامی را مطرح می‌کنند که به تازگی از سوی مجمع تقریب به عنوان کتابچه‌ای تجدید چاپ شده است. حتماً توصیه می‌کنم این مطالب را محققان بخوانند.
پیش نویس آیت الله صافی گلپایگانی برای قانون اساسی با پیش بینی ۵ قوه
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با اشاره به اینکه آیت الله العظمی صافی گلپایگانی پیش نویسی را برای قانون اساسی نوشته اند، گفت: در این پیش نویس ۵ قوه برای اداره حکومت پیش بینی شده بود که مواد این پیش نویس بسیار خواندنی و مورد توجه است. آیت الله صافی گلپایگانی به همراه آیت الله مرتضی حائری به عنوان نمایندگان قم و اراک به مجلس خبرگان رهبری راه یافتند.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با بیان اینکه مجلس خبرگان در زمان ورود آیت الله صافی گلپایگانی در هجمه توده‌ای ها بوده است، اظهار کرد: آیت الله صافی گلپایگانی پایبندی فراوانی به سنت‌های عالمای سلف حوزه علمیه دارند و از همین جهت بعد از ورود به مجلس خبرگان در مواجه با توده‌ای ها و روشنفکران در تضاد کامل بود به گونه‌ای که مورد فشار و تهدید این تفکرات واقع می‌شدند ولی با اهتمام و جدیت، در مقابل حرف‌های باطل آنان می‌ایستادند.
نقش آیت الله صافی گلپایگانی در تدوین قانون اساسی
وی با اشاره به نقش آیت الله العظمی صافی در تدوین قانون اساسی، گفت: ایشان و چند نفر دیگر از فقها با وجود فشارهای توده‌ای ها و روشنفکرنماها، اهتمام نمودند و جلوی بسیاری از مطالب باطل مخالفان را گرفتند و نیز توانستند اصل ولایت فقیه و حکومت شرعی فقیه را در قانون اساسی بگنجانند.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی خاطر نشان کرد: همچنین لفظ جلاله الله به پیشنهاد آیت الله صافی و میرزا جواد آقای تهرانی در پرچم جمهوری اسلامی قرار داده شد. البته اگر کسی به مشروح مذاکرات مجلس خبرگان اول مراجعه کند به میزان تأثیرگذاری ایشان در دفاع از حدود الهی در تدوین قانون اساسی بیشتر پی خواهد برد.
نظر امام خمینی (ره) تصریح بر کلمه مرد در معنای رجل سیاسی بود
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با بیان اینکه آیت الله العظمی صافی گلپایگانی برای روشن ساختن معنای رجل سیاسی در قانون اساسی تلاش فراوانی کردند، تصریح کرد: طبق نقل ایشان، نظر امام خمینی (ره) تصریح بر کلمه مرد در معنای رجل سیاسی بوده است اما به دلیل فشارهای وارده همان لفظ رجل سیاسی در قانون اساسی نوشته شد.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی ابراز کرد: با توجه به تسلط فقهی آیت الله صافی گلپایگانی از سوی امام خمینی (ره) در شورای نگهبان منصوب و دو دوره اول دبیر این شورا شدند.
وی به نقل قولی از آیت الله مؤمن پرداخت و گفت: آیت الله مؤمن می‌فرمودند که تا زمانی آیت الله صافی گلپایگانی در شورای نگهبان بودند خیال ما از عدم تصویب قوانین مغایر با اسلام راحت بود. از نظر آیت الله مؤمن، امام خمینی (ره) و آیت الله صافی گلپایگانی نمونه‌های اسلام مُجسّد در دوران معاصر هستند.
رابطه آیت الله صافی و مقام معظم رهبری
وی افزود: دیدارهای مکرّر بین مقام معظم رهبری و آیت الله صافی گلپایگانی برقرار می‌شود که مسائل حوزه و جهان اسلام در آن مطرح می‌گردد. آیت الله اعرافی نقل کردند که مقام معظم رهبری در هنگام اعطای حکم مدیریت حوزه به ایشان، وی و حوزه‌های علمیه را به حفظ احترام مراجع تقلید به خصوص آیت الله العظمی صافی گلپایگانی توصیه کردند.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی گفت: در کنگره فقیه آگاه که برای تجلیل از شخصیت آیت الله گلپایگانی برگزار شد، هنگامی که آیت الله صافی گلپایگانی از حضور حجت الاسلام و المسلمین آقای محمدی گلپایگانی برای خواندن پیام رهبری آگاه شدند، سخنرانی خود را پس از خواندن پیام رهبری انجام دادند.
اعتراض‌های ایشان به سبب حفظ دین است، نه اغراض شخصی
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با اشاره به اینکه آیت الله العظمی صافی گلپایگانی دغدغه دین و ترویج دین و مقابله با دین زدایی در جامعه دارد، از این منظر منتقد سیاست‌های فرهنگی دولت‌های مختلف هستند. از کارهای خوبشان تقدیر می‌کند و از کارهای بد و اشتباهشان انتقاد می‌کند و خیلی از این انتقاداتشان، غیرعلنی هست. نقطه مشترک در همه تعریف‌ها و انتقادها، بحث حفظ دین و احکام الهی است.
دغدغه‌های پررنگ دینی آیت الله صافی
وی به تشکر آیت الله صافی گلپایگانی از خانم هاجر مهرعلیان اشاره کرد و افزود: خانم هاجر مهرعلیان که در یک مسابقه قرآنی در کشور اردن شرکت کرده بودند قرائت خود را به شرط خالی شدن از سالن از آقایان انجام دادند که این اقدام مورد تحسین آیت الله صافی گلپایگانی قرار گرفت.
حجت الاسلام والمسلمین اکبری شاهرودی با بیان اینکه مبنای آیت الله صافی گلپایگانی در تذکر دادن به مسئولان دغدغه دینی ایشان است، گفت: پس از سخنرانی امام جمعه ماهشهر علیه برگزاری کنسرت، آیت الله صافی گلپایگانی با ایشان تماس گرفت و تشکر کرد.
وی با اشاره به اینکه آیت الله صافی گلپایگانی در بین مراجع تقلید از مطلع ترین مراجع در مسائل سیاسی هستند، ابراز کرد: ایشان روزانه روزنامه‌های کشور را تورق و بولتن‌های محرمانه و غیرمحرمانه را مطالعه می‌کنند. همچنین گزارش‌های خبرگزاری‌ها و شفاهی را با دقت کامل پیگیری می‌نمایند.
حجت الاسلام والمسلمین اکبری شاهرودی با بیان اینکه برخی مهمانان خارجی و سفرای کشورهای مختلف از میزان اطلاع آیت الله صافی گلپایگانی تعجب می‌کنند، گفت: آیت الله صافی گلپایگانی در خصوص ماجرای قسم خوردن خانم ایلهان عمر به قرآن کریم در پارلمان آمریکا پیامی را صادر کردند یا در قضیه‌ای به تاجر فرانسوی آقای رشید نقار پیامی دادند که خیلی مورد توجه قرار گرفت و البته از این موارد از ایشان بسیار مشاهده شده است که نشانگر تسلط ایشان بر اوضاع جهان است.
کتاب نقدهای آیت الله صافی گلپایگانی
حجت الاسلام اکبری شاهرودی افزود: آیت الله صافی گلپایگانی نقدهای جدی را به کتاب «شهید جاوید» داشت و حتی در اوایل، صالحی نجف آبادی نویسنده کتاب را از چاپ آن منصرف می‌کند اما چند روز بعد با فشارهایی که روی صالحی نجف آبادی بوده است، این کتاب چاپ می‌شود.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی ابراز کرد: یکی از آثار آیت الله صافی گلپایگانی کتاب «منتخب الاثر» در مقابله با بهائیت است که برخلاف برداشت عمومی صرفاً جمع آوری روایات نیست، بلکه بیش از نیمی از کتاب شرح و تفسیر روایات است که مورد استفاده همه پژوهشگران عرصه مهدویت می‌باشد. کتاب «مع الخطیب فی خطوطه العریضة» و نیز «ایران تسمع فتجیب» از بهترین کتاب‌ها در پاسخ به شبهات علیه شیعه می‌باشد.
آیت الله صافی گلپایگانی با عمومی شدن فلسفه مخالف هستند
حجت الاسلام اکبری شاهرودی با بیان اینکه آیت الله صافی گلپایگانی بر مباحث فلسفی تسلط کامل دارند، عنوان کرد: آیت الله صافی گلپایگانی با عمومی شدن فلسفه مخالف هستند و اعتقاد دارند قبل از به دست آوردن مبانی دین و تسلط به معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام هر کس وارد این وادی شود در معرض گمراهی است و اگر عده‌ای بخواهند این را از باب آگاهی از شبهات و پاسخ به آنها فرابگیرند باید مسلط بر مبانی قرآن و روایات شوند و سپس وارد این وادی گردند.
وی افزود: آیت الله صافی گلپایگانی، قرآن کریم و روایات را برای شناخت دین کافی می‌دانند و فلسفه را به عنوان یکی از ابزار شناخت اسلام قبول ندارند. کتاب «نگرشی بر فلسفه و عرفان» ایشان دارای مطالب بسیار عمیق و محکمی در این رابطه است.
رابطه آیت الله صافی با شعرا و علما
حجت الاسلام اکبری شاهرودی اظهار کرد: آیت الله صافی خودشان اهل شعر و دارای قریحه و ذوق شعری والایی هستند و بسیاری از اشعار فردوسی، سعدی، سنایی و شاعران دیگر را حفظ هستند.
وی با اشاره به اینکه آیت الله صافی گلپایگانی به محدود نشدن جامعه مدرسین و شورای عالی حوزه علمیه در داخل کشور تأکید دارند، عنوان کرد: آیت الله از مسؤولان جامعه مدرسین و شورای عالی حوزه علمیه خواسته اند تا با علمای تراز اول عراق، افغانستان، لبنان و سایر کشورها تعامل داشته باشند. نظر آیت الله صافی گلپایگانی در خصوص مسائل عراق، پیروی از آیت الله سیستانی است.
ارتباط با کشورهای غیر اسلامی با ملاک حفظ عزّت و هویت اسلامی اشکالی ندارد
وی با بیان اینکه آیت الله صافی گلپایگانی دیدگاه وسیعی در ارتباط با جهان دارند، خاطر نشان کرد: از نظر آیت الله صافی گلپایگانی ارتباط با کشورهای غیراسلامی با ملاک حفظ عزت و هویت اسلامی اشکالی ندارد.
حجت الاسلام اکبری شاهرودی بابیان اینکه آیت الله صافی گلپایگانی به بعد بین المللی اسلام بسیار اهمیت می‌دهند، ابراز کرد: آیت الله صافی گلپایگانی ابراز محبت خاصی را به طلبه‌های خارجی دارند و یک بار دست یک طلبه خارجی را بوسید که بازتاب زیادی در رسانه‌های جهان داشت.
سیاست کنترل جمعیت از اساس، اشتباه بود
حجت الاسلام اکبری شاهرودی افزود: آیت الله صافی گلپایگانی در بحث کنترل جمعیت سیاست تشویق خانواده‌ها برای داشتن فرزند کمتر از اساس اشتباه و مخالف مبانی اسلامی می‌دانستند و از همان ابتدا این مطلب را بیان می‌فرمودند.
بیا نیه آیت الله صافی گلپایگانی در مخالفت با افزایش قیمت بنزین
وی با اشاره به اینکه در قضیه افزایش قیمت بنزین اولین مرجع تقلیدی که بیانیه دادند آیت الله صافی گلپایگانی بود، تصریح کرد: ایشان همیشه به فکر ضعفا و اقشار کم درآمد هستند و در دیدار با مسئولان و مدیران کشوری همیشه حرف اولشان این است که در برنامه‌ها طوری رفتار کنید که ضعفا و محرومان در رفاه باشند و مشکلاتشان حل شود. بسیاری از انتقادات آیت الله صافی غیرعلنی و در قالب نامه یا تلفن به مسئولان انتقال می‌یابد.
گفتنی است، سلسله نشست‌های «روایت حجره» به همت انتشارات راه یار و واحد تاریخ شفاهی دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با هدف آشنایی با زندگی، فعالیت‌ها، افکار و تجربیات علما و شخصیت‌های حوزوی معاصر در حسینیه هنر قم برگزار می‌شود.