حجت‌الاسلام حامد ملکوتی‌تبار، کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگویی به مناسبت سالگرد صدور بیانیه گام دوم انقلاب به خبرنگار مهر گفت: رهبر معظم انقلاب مراحل پنج‌گانه «انقلاب اسلامی»، «نظام اسلامی»، «دولت اسلامی»، «جامعه اسلامی»، «تمدن اسلامی» را به عنوان فرآیند پنج‌گانه تحقق اهداف انقلاب اسلامی برشمردند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: گام اول همان طور که ایشان اشاره داشتند، انقلاب اسلامی است؛ انقلابی که به دلیل عدم رضایت مردم از نظام مستکبر و ستمگر شکل گرفت و افق جدیدی در راستای اهداف مطلوب ملت گشود. مرحله دوم، استقرار قانون است که اصطلاحاً در مبانی جامعه‌شناسی به آن «نظام‌سازی» می‌گویند که اگر این استقرار قانون با محتوای اسلامی همراه باشد، به آن نظام اسلامی اطلاق می‌شود. در طول سالیان سال در کشورهای مختلف نظام‌های متعددی شکل گرفته از جمله نظام کمونیستی، نظام لیبرالیستی، نظام سوسیالیستی و بسیاری از نظام‌های دیگر، در سرزمین ما نیز انقلاب اسلامی شکل گرفت، انقلابی که به دلیل اتصال به سرچشمه دینی ماندگار شد.
حجت‌الاسلام ملکوتی‌تبار افزود: اما مرحله سوم استقرار مجریان برای اجرای قانونی است که تدوین می‌شود که اصطلاحاً به آن دولت‌سازی می‌گویند، در جریان پیروزی انقلاب و پس از آن به سرعت این روند صورت گرفت تا دولت اسلامی ایجاد شود. همچنین مرحله چهارم جامعه‌سازی یا جامعه اسلامی است. بعد از آنکه مجریان مستقر شدند به دنبال پیاده کردن قانون بودند. به هر صورت این قانون شکل گرفته باید در یک کشور و سرزمین اجرا شود که به آن جامعه می‌گویند، در سرزمین ما با گرایش اسلامی که وجود داشت جامعه اسلامی شکل گرفت.
وی گفت: مرحله پنجم گسترده شدن این نمونه از جامعه اسلامی به سرتاسر جهان و یا منطقه است که تمدن نوین اسلامی را به منصه ظهور می‌رساند؛ تمدنی که پیش‌زمینه برای ظهور و فرج امام زمان (عج) به شمار می‌رود.
این پژوهشگر در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره بیانیه گام دوم انقلاب، گفت: من این بیانیه را عصاره و خلاصه تجربه رهبر فرزانه‌مان می‌دانم که بعد از چهل سال رهبری این ملت و امت، منویات و تفکرات‌شان، اندیشه، راهبرد و سیاست‌هایشان در آن ارائه شد. این بیانیه سه قسمت دارد؛ بخش اول، مقدمات که برای تبیین و فهم بهتر موضوع است، بخش دیگر، بیان برکات نظام و انقلاب و توجه به آن و تأکید بر این مسأله که در طول این چهار دهه چه برکاتی نصیب ملت شد، همچنین در بخش سوم توصیه‌ها و نکاتی مطرح می‌شود که رهبری در قالب هفت محور بیان می‌کنند. این بیانیه در واقع مانیفست انقلاب اسلامی است. سند بالادستی و در واقع بالاترین سند در نظام ماست که اگر هر دولتی بخواهد به افق‌های موفق پیش روی خودش بیاندیشد باید از مسیر این سند عبور کند و آن را پیش چشم خود داشته باشد.
بیانیه گام دوم، سند بالادستی و در واقع بالاترین سند در نظام ماست که اگر هر دولتی بخواهد به افق‌های موفق پیش روی خودش بیاندیشد باید از مسیر این سند عبور کند و آن را پیش چشم خود داشته باشد
وی در بخش دیگری از مباحث خود در مورد فهم نسبت میان دو مفهوم جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی گفت: من این مولفه‌ها را به مثابه فهمی دوگانه قملداد نمی‌کنم. ما در واقع مطابق با سخنان مقام معظم رهبری، پنج مرحله را پیش رو داریم که پیشتر به آن اشاره داشتم. جمهوری اسلامی و نظام‌سازی که ذیل انقلاب اسلامی به وجود آمد سبب می‌شود تا به افق آرمانی و تمدن نوین اسلامی دست پیدا کنیم. مقام معظم رهبری همواره تأکید داشتند که ما هنوز به آن افق‌ها نرسیده‌ایم. ما فعلاً گام اول را برداشتیم و انقلاب و قیامی صورت گرفته و نظامی از بین رفته است. اکنون در آستانه گام دوم قرار گرفتیم، در نتیجه باید کمک کنیم و دست به دست هم دهیم تا آن مدینه فاضله شکل بگیرد.
رایزن فرهنگی سابق جمهوری اسلامی ایران در سودان گفت: در واقع آغاز انقلاب اسلامی با جمهوری اسلامی است، شهید مطهری نیز در کتاب انقلاب اسلامی، به این نکته اشاره کرده و تعبیری در مورد تفاوت میان جمهوریت و انقلاب، مطرح می‌کند. در واقع جمهوری اسلامی، مرحله‌ای است از مراحل رسیدن به انقلاب اسلامی، که امیدواریم در افق گام‌های پنج‌گانه تمدن نوین اسلامی، کامل شود.
در واقع جمهوری اسلامی، مرحله‌ای است از مراحل رسیدن به انقلاب اسلامی، که امیدواریم در افق گام‌های پنج‌گانه تمدن نوین اسلامی، کامل شود
حجت‌الاسلام ملکوتی‌تبار در مورد جایگاه و نقش نخبگان به ویژه در عرصه علوم انسانی در راستای تحقق اهداف انقلاب اسلامی گفت: اصولاً حرکت جوامع با حرکت، نگاه و اندیشه نخبگان صورت می‌گیرد، خداوند در سوره «رعد» می‌فرماید «إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ» (در حقیقت خدا حال قومی را تغییر نمیدهد تا آنان حال خود را تغییر دهند). نکات این آیه در واقع بیانگر مسائلی بود که در جریان شکل‌گیری انقلاب اسلامی افتاد و تلاشی که مردم برای تغییر و اصلاح جامعه کردند. حال در این میان نخبگان و تریبون‌داران هستند که می‌توانند جامعه را به سمت و سوی خود بکشانند، در نتیجه آنان می‌توانند انقلاب اسلامی را در ادامه به مسیر تمدن نوین اسلامی سوق دهند.
وی گفت: در نتیجه نقش نخبگان و فرهیختگان هر جامعه و کسانی که تریبون دستشان است و تأثیرگذارند در جوامع بسیار از اهمیت برخوردار است. چهل سال از انقلاب ما گذشته است و گام اول را پشت سر گذاشتیم، شاید می‌شد که این چهل سال به کمتر از این زمان به گام دوم برسد، اما چهل سال طول کشید و گام اول طی شد. امروز در گام دوم اگر نخبگان دست به دست هم بدهند قاعدتاً زمان کمتری خواهد بود در هر صورت تحقق این مهم بستگی به حرکت جمعی و اندیشه دارد.
این کارشناس فرهنگی گفت: ما برای رسیدن به این افق انقلابی، هزینه‌های فراوانی را متحمل شدیم و شهدای فراوانی تقدیم انقلاب شدند. این انقلاب تحولی عظیم در جهان ایجاد کرد و دو قطب شرق و غرب را با تفکر اسلامی خود دچار دگرگونی ساخت. تفکر انقلاب اسلامی در برابر تفکر غرب و لیبرالیسم قرار گرفت و این دو قاعدتاً اندیشه رو در رو هستند و هرگز آشتی میان این دو صورت نمی‌گیرد. قطب اسلامی و نظام اسلامی همواره در مقابل کفر، نظام سلطه و اندیشه استعمار تمام قد ایستاده است. البته این سنت عالم است و از این جهت که سنت عالم پیروزی حق در برابر باطل است، با پیروزی انقلاب اسلامی، جمهوری اسلامی ایجاد شد.