به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم رونمایی، معرفی و نقد هشتمین جلد «دانشنامه حج و حرمین شریفین» با حضور حجت‌الاسلام سیدعبدالفتاح نواب نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی در محل پژوهشکده حج و زیارت قم برگزار شد.
سرپرست حجاج ایرانی در این مراسم با اشاره به روایتی از امیرمومنان حضرت علی (ع) که می‌فرمایند: «ما أخَذَ اللّه میثاقا مِن أهلِ الجَهلِ بِطَلَبِ تِبیانِ العِلمِ حَتّی أخَذَ میثاقا مِن أهلِ العِلمِ بِبَیانِ العِلمِ لِلجُهّالِ؛ لأِنَّ العِلمَ کانَ قَبلَ الجَهلِ»، اظهار کرد: براساس این روایت خداوند این پیمان را از عالمان گرفته است که بیان کننده معارف برای جهال باشند.
وی به پیشرفت و به روزرسانی علم در جهان اشاره کرد و افزود: دایره المعارف نویسی بسیار کار ارزشمندی است، زیرا به کارهای علمی و تحقیقی دانش‌پژوهان بسیار سرعت می‌بخشد و سبب سهولت و دسترسی آسان آنان به معارف می‌شود.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با بیان اینکه تاریخچه دانشنامه نویسی در جهان امروز پیشنیه زیادی ندارد، اما این کار بسیار ضروری است، تصریح کرد: در حال حاضر صدها دایره المعارف در خصوص مسائل گوناگون و مشابه در جهان نوشته می‌شود که این موضوع نشان از ضرورت پرداختن به مسائل روز است.
حجت‌الاسلام نواب تاکید کرد: این دایره المعارف می‌تواند به زبان‌های مختلف ترجمه شود و مورد استفاده جهان اسلام قرار بگیرد.
در ادامه این برنامه حجت الاسلام والمسلمین سیدعلی قاضی عسکر نماینده سابق ولی فقیه در امور حج و زیارت در خصوص اهمیت و ضرورت تدوین «دانشنامه حج و حرمین شریفین» سخنرانی کرد و در پایان مراسم حجت‌الاسلام طارمی از محققان و پژوهشگران حوزه علمیه قم به معرفی و نقد هشتمین جلد از این دانشنامه پرداخت.
براساس این گزارش، حوزه مطالعات حج محور، شامل مکه و مدینه پژوهی و تاریخ و جغرافیای این دو شهر، تبیین فقهی و اجتهادی مناسک حج، تشریح آداب و اسرار حج و سفرنامه نویسی در تمدن اسلامی سابقه‌ای دیرین و گستره‌ای وسیع داشته و تعداد آثار مرتبط با این حوزه‌های مطالعاتی بیرون از شمار است و دسترسی محققان به این پژوهش‌ها دشوار و گاه ناممکن است. از این رو نگارش دانشنامه حج و حرمین شریفیین با هدف دسترس پذیری آسان و سریع حج پژوهان، حج گزاران و عمره گزاران به اطلاعات مستند این حوزه و شناساندن میراث گران سنگ حج از سال ۱۳۸۷ به همت پژوهشکده حج و زیارت در قم و زیر نظر نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت آغاز شد.
تاکنون هشت جلد از مجموعه ۱۴ جلدی این دانشنامه با مشارکت ۲۳۵ نویسنده از پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی منتشر شده است. مجموعه منتشر شده شامل ۹۲۶ مقاله در بیش از پنج هزار و ۹۱۴ صفحه است. مناسک و احکام حج و عمره؛ اصطلاحات فقهی مرتبط، رخدادهای مرتبط با حج و حرمین؛ شخصیت‌های مدفون در حرمین، شخصیت‌ها و مناصب مرتبط با حج و حرمین، سرزمین‌های مرتبط با حج و عمره، همه جایگاه‌های مسجد الحرام و مسجد النبی، اماکن زیارتی و تاریخی حرمین، کتاب‌های تاریخ و جغرافیای حرمین، سفرنامه، آیات و مفاهیم قرآنی، مفاهیم و اصطلاحات کلامی مرتبط با حج و زیارت از جمله قلمرو موضوعی مقالات این دانشنامه ۱۴ جلدی به شمار می‌آید. در این دانشنامه در «جلد اول» به موضوع آبار علی احصار و صد، «جلد دوم» احکام و خصائص الحرمین افادت الانام، «جلد سوم» افاضه _ بدر بن‌حسنویه، «جلد چهارم» بدرقه بین الحرمین، «جلد پنجم» پاکستان جزیره العرب، «جلد ششم» جعرانه حجون، «جلد هفتم» حدائقه سبعه خیزران، «جلد هشتم» دارالاماره مدینه سیل‌های مکه پرداخته شده است.