به گزارش خبرنگار مهر، رشد ۲.۵۷ درصدی دانش آموزان در مقطع ابتدایی را امسال شاهد بودیم در حالی که ۳.۸۴ درصد کاهش آمار معلمان در دوره ابتدایی را داشتیم. این آماری است که معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش می‌گوید. پیش از این بارها و بارها مسئولان آموزش و پرورش بر این موضوع تاکید کرده بودند که تراکم دانش آموزی سر کلاسهای درس خصوصاً در مقطع ابتدایی نگران کننده است. کلاسهای مدارس دولتی عموماً با ۴۰ تا ۴۵ دانش آموز تشکیل می‌شود و آن هم در فضایی کوچک. این در حالی است که سازمان امور استخدامی کشور با تقسیم تعداد دانش آموز بر تعداد معلمان، اجازه استخدام معلمان را می‌دهد و این جمع و تقسیم به صورت کلی و کشوری رخ می‌دهد. به معنای دیگر اگر در منطقه‌ای دو دانش آموز باشد و یک معلم و در مدرسه‌ای ۴۰ دانش آموز و یک معلم، عملاً در این معادله ما ۴۲ دانش آموز داریم و ۲ معلم و تقسیم آنها به هم عادلانه است چون روی کاغذ به ازای هر ۲۱ دانش آموز یک معلم داریم. این معادله‌ای است که در حال حاضر باعث شده منابع انسانی لازم به آموزش و پرورش تعلق نگیرد و تراکم کلاس‌ها ایجاد شود. هر چند کمبود مدارس یکی دیگر از مشکلات است اما در این سال‌ها خیرین زیادی پای کار آمدند تا مشکلات کمبود مدارس را حل کنند.
در واقع مداری روستایی و عشایری و حتی مدارس غیردولتی که عموماً یک استانداری برای تعیین سقف تراکم دانش آموزی در نظر می‌گیرند در این معادلات باعث می‌شود منابع انسانی محدودی به مدارس دولتی برسد.
رضوان حکیم زاده در گفتگو با مهر نیز یکی از مطالبات جدی این معاونت را تغییر شاخص‌های سازمان امور استخدامی کشور عنوان می‌کند و اینکه مقایسه بر مبنای میانگین کل دانش آموزان و معلم را کنار بگذارند و نسبت کلاس درس به معلم را در نظر بگیرند.
وی گفت: ستاد منابع نیروی انسانی که با حکم وزیر در آموزش و پرورش تشکیل شده است نیز معتقد است محاسبه نسبت کلاس به معلم باید در نظر گرفته شود. امیدواریم توافق سازمان امور اداری و استخدامی کشور را نیز بگیریم.
وی یکی از مشکلات تراکم جمعیت در کلاسهای درس را خصوصاً در مناطق محروم و مدارس دولتی، تحت تاثیر قرار گرفتن عنصر یادگیری دانست و خصوصاً اینکه ارزشیابی کیفی توصیفی نیز استانداری را برای تعداد دانش آموز به معلمی که قرار است تک تک دانش آموزان را ارزیابی کند تعیین کرده است.
از سوی دیگر طرح شهاب نیز که قرار است به استعدادیابی درست تحصیلی بیانجامد و هدایت تحصیلی را به مرور به عهده بگیرد در صورت ادامه روند افزایشی تراکم دانش آموزی کارایی نخواهد داشت.
اما حالا به جز این بحث‌ها می‌بینیم که تراکم دانش آموزی و عدم توجه به این شاخص طی سال‌ها در آموزش و پرورش در بزنگاه‌هایی بیش از پیش آموزش و پرورش را از کارایی می‌اندازد.
آیا همچنان آموزش و پرورش قرار است دستگاهی منفعل در مواقع بحرانی بماند؟ آیا بنا نیست زیرساخت‌های حضور فعالانه خود را تقویت کند. مثل رساندن هر کلاس درس در کشور به تراکمی استاندارد. مثل تقویت بخش سلامت و بهداشت در مدارس. این انتظار دور از واقعی نیست که بخواهیم در بحث‌های آموزشی، پیشگیری مدرسه الگوی خانواده و محل باشد
حالا که بحث پیشگیری از شیوع کرونا، بحث روز است و بسیاری از والدین کم کم زمزمه‌های درخواست برای تعطیلی مدارس را شروع کرده‌اند، مشخص است که یکی از نگرانی‌ها تراکم دانش آموزی در کلاسهای کوچک است. اگر استاندارد فضا به دانش آموز رعایت می‌شد، می‌شد با اطمینان از فاصله معقول هر دانش آموز نسبت به دیگری سر کلاس درس که ساعت‌های زیادی را در بر می‌گیرد اطمینان داشت اما حالا کلاس‌هایی داریم که دانش آموزان کیپ تا کیپ هم می‌نشینند و طبیعتاً در این فضا انتقال ویروس‌ها آسان خواهد بود.
هر چند وزیر آموزش و پرورش در رابطه با اینکه کدام نهاد مسئول تصمیم گیری تعطیلی سراسری مدارس پیرو ورود ویروس کرونا به کشور است؟ در آخرین اظهار نظر خود در دوم اسفند گفته است: به دستور رئیس جمهور ستادی در وزارت بهداشت تشکیل شده است که همه دستگاه‌های مرتبط در آن حضور دارند و دائماً اوضاع را رصد و تحولات را بررسی می‌کنند و متناسب با شرایط موجود تصمیم فعلاً تصمیمی بر تعطیلی مدارس نیست و در صورت نیاز ستاد و شورای تأمین هر استان می‌تواند در مورد تعطیلی مدارس آن استان تصمیم بگیرد و وزارت آموزش و پرورش هم در آن مشارکت دارد.
حاجی میرزایی تاکید کرد: ما در آموزش و پرورش برای تأمین آرامش خانواده‌ها تمامی معاونین تربیت و سلامت را در یک گفتگوی ویدئویی و برخط با مسئولین وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در ارتباط قرار دادیم و همه توصیه‌های لازم به آنها منتقل شده است. دستورالعمل‌های لازم برای آگاهی والدین، دانش آموزان، مدیران و معلمان تهیه شده و در اختیار مدارس قرار گرفته است.
وزیر آموزش و پرورش عنوان کرد: به تمام مدیران تاکید می‌کنم اگر لازم باشد تمام مدارس را بررسی کنید؛ از بهداشت مدرسه، بهداشت بوفه مدرسه، تغذیه مدرسه، سرویس‌های بهداشتی اطمینان پیدا کنند و اگر لازم است تمهیدات و تجهیزاتی برای بهداشت بیشتر فراهم شود، حتماً انجام شود. ما حداکثر مراقبت را داریم و متناسب با صلاحدید ستاد تصمیم گیری خواهد شد.
علی باقرزاده رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش نیز در گفتگو با خبرنگار مهر و درباره اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با ویروس کرونا گفته بود: یکی از مراکزی که از ابتدا با برنامه‌ها و توصیه‌های وزارت بهداشت همراهی لازم را کرد، مدارس بودند و معاونت تربیت بدنی و سلامت نیز در این رابطه دستورالعمل‌هایی تهیه و به همه مناطق و مدارس ابلاغ کرد. مدیران مدارس، معلمان و دانش آموزان نیز در جریان اخبار این بیماری هستند و به تذکراتی که در خصوص سلامت آنها داده می‌شود، عمل می‌کنند. مسئولان محلی در خصوص اقدامات پیشگیرانه تدابیر لازم را پیش بینی کرده‌اند که آموزش و پرورش نیز به عنوان یکی از دستگاه‌های اجرایی تکالیف لازم را در خصوص کنترل و پیشگیری از این ویروس انجام داده است.
وی با اشاره به اینکه ضوابطی از گذشته در خصوص اینکه اگر یک کلاس درس چه تعداد دانش آموز مبتلا به یک بیماری (حال این بیماری آنفلوانزا باشد یا بیماری دیگری) تعطیل می‌شود، وجود داشته است، گفت: هنوز ویروس کرونا در کشور ما ویروس فراگیری نیست و اقداماتی که در این رابطه انجام شده، اقدامات پیشگیرانه است اما به دلیل آنکه مدارس محل جمعیت هستند و احتمال شیوع این ویروس وجود دارد، ما تابع مسئولان محلی از جمله مسئولان آموزش و پرورش در شهرستانها و … هستیم.
واقعیت این است که به اندازه کافی امسال دانش آموزان از کلاس و یادگیری محروم شده‌اند. از ابتدای سال در بسیاری از شهرهای کشور به دلایلی چون آلودگی هوا، شیوع آنفلوآنزا، سرما و یخبندان، فرصت‌های یادگیری از دست رفته است و در سال تحصیلی قرار داریم که در همین نقطه هم باید نسبت به خروجی دانش آموزان آن نسبت به یادگیری و تفهیم مطالب درسی تردید داشته باشیم اما فشار افکار عمومی، شرایط کلاسهای درس، تجربه‌های قبلی (شیوع آنفلوآنزا) نشان می‌دهد که احتمال تعطیلی مدارس در صورت عدم کنترل بیماری کرونا در جامعه بیش از این است که کلاس‌ها دایر شود و یادگیری ادامه پیدا کند و شاید دور از ذهن نباشد که ماه اسفند را هم ماه تق و لقی مدارس کشور بدانیم.
سوال اما اینجاست که آیا همچنان آموزش و پرورش قرار است دستگاهی منفعل در مواقع بحرانی بماند؟ آیا بنا نیست زیرساخت‌های حضور فعالانه خود را تقویت کند. مثل رساندن هر کلاس درس در کشور به تراکمی استاندارد. مثل تقویت بخش سلامت و بهداشت در مدارس. این انتظار دور از واقعی نیست که بخواهیم در بحث‌های آموزشی، پیشگیری مدرسه الگوی خانواده و محل باشد و حتی مدیریت راهبردی را در این موارد به عهده بگیرد. اما دریغ که این ماه‌ها تعطیلی تنها گزینه آموزش و پرورش بوده است.
پیش از این نیز در گزارش‌هایی که به دنبال تعطیلات به دلیل آلودگی هوای تهران رخ داد بر این نکته تاکید کرده بودیم که در این موارد روش‌های جایگزین کلاسهای حضوری و تقویت زیرساخت‌های لازم در آموزش و پرورش برای تدریس آنلاین- آفلاین می‌تواند تا حدودی شکاف یادگیری‌ها را پر کند. عدم توجه به این مهم نیز باعث شده است تا در صورت تعطیلی مدارس، عملاً آموزش و پرورش راه جایگزینی را پیش بینی نکرده باشد و در این میان باید پرسید، چه وظیفه‌ای مهمتر از پیشگیری از افت تحصیلی و یادگیری بر دوش آموزش و پرورش است؟
یاد دهی اینکه دانش‌آموزان در هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را با دستمال یا آرنج بگیرند و از تماس با افرادی که دچار علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا هستند، دوری کنند و یا آموزش این امر ساده به والدین که اگر فرزندتان دچار علائم سرماخوردگی است تا بهبودی کامل علائم به مدرسه مراجعه نکند، همان راه‌هایی است که در سطح جامعه برای پیشگیری از هر بیماری ویروسی توصیه می‌شود. اما برای اجرای همین دو دستورالعمل ساده نیز نیاز به پیش آمادگی‌هایی وجود دارد از جمله تراکم استاندارد دانش آموزی و تقویت ارتباط مدرسه و اولیا و پیگیری معلم برای آموزش صحیح پیشگیری به بچه‌ها. به نظر می‌رسد از میان این سه عامل بیشتر از همه آن چیزی که مخل خواهد بود و در کوتاه مدت راهی برای حل آن نیست همین تراکم دانش آموزی است.