خبرگزاری مهر - گروه استانها- علیرضا نوری کجوریان: میانکاله ۴۰ روز مرگبار را پشت سر گذاشته و هر روز جمعیت زیادی از میهمانان زمستان گذر و مهاجر به دلیل آنچه بیماری بوتولیسم می‌نامند، جان می‌دهند.
زمستان امسال برای پرندگان مهاجر در میانکاله خوب نبود، صید و شکار در کنار بیماری مرموزی به نام بوتولیسم شمار زیادی از این گونه‌های زیبا و منحصر به‌فرد را از چرخه محیط‌زیست و طبیعت خارج کرد و بقایای این گونه‌ها، روزهای آخر زمستان گذارانی را سپری می‌کنند.
از زمان شروع تلفات پرندگان در میانکاله، فرضیه‌های زیادی مطرح شد، عده‌ای معتقد بودند این تلفات ریشه انسانی دارد و برخی سودجویان برای انتقام گرفتن از محیط‌زیست دست به چنین کار بی‌رحمانه‌ای زده و منابع آبی را آلوده کرده‌اند. همه فرضیه‌های روی میز از سوی کارشناسان محیط‌زیست و دامپزشکی بررسی و پایش شد تا آنکه به بیماری مرموزی به نام بوتولیسم رسیدند.
این مسمومیت ناشی از دو میکروب کلوستریدیوم و بوتولینیوم است که بیماری بوتولیسم یا همان مسمومیت طبیعی را ایجاد می‌کند، همچنین با توجه به اینکه آب تالاب میانکاله نیز راکد و باتلاقی است، بیماری بوتولیسم نیز ناشی از همین شرایط منجر به تولید سم در گیاه و آب در این منطقه شد و با تغذیه پرندگان از این آب و گیاه منجر به تلفات آن‌ها شده است.
این بیماری نیز تاکنون در بیش از ۲۰ تالاب در سطح جهان سابقه داشته به‌طوری‌که بین ۱۰۰ هزار تا یک‌میلیون بال پرنده را تلف کرد.
۳۰ تیپ از بیماری بوتولیسم در جهان شناسایی شد و نوع بیماری که در پرندگان میانکاله مشاهده‌شده از نوع تیپ «سی‌ام» است که قابلیت انتقال از پرندگان به انسان را ندارد و از زمان شیوع تاکنون بیش از ۲۰ هزار قطعه پرنده را در تالاب میانکاله به کام مرگ برده است.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه تلفات پرندگان در تالاب میانکاله همچنان ادامه دارد، افزود: در حال حاضر جغرافیا و گستره این بیماری به شرق تالاب میانکاله در خلیج گرگان، آشوراده و بندرگز و ترکمن کشیده شده است.
در حال حاضر جغرافیا و گستره این بیماری به شرق تالاب میانکاله در خلیج گرگان، آشوراده و بندرگز و ترکمن کشیده شده است
وی افزود: هم‌اکنون روزانه بیشتر لاشه‌ها در حوزه شرق تالاب میانکاله جمع‌آوری می‌شود و علت اصلی این بیماری و مرگ‌ومیر طبق اعلام دامپزشکی بوتولیسم معرفی‌شده است.
ابراهیمی کارنامی بابیان اینکه دامپزشکی طبق قانون مرجع رسمی بررسی و اعلام تلفات پرندگان است، ادامه داد: هر احتمال و فرضیه‌ای نظیر مسمومیت به دلیل عوامل انسانی از روز اول مورد بررسی قرار گرفت اما سرانجام به بیماری بوتولیسم رسیدیم.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران یادآور شد: همکاران دامپزشکی، محیط‌زیست، مرکز مطالعات دریای خزر و غیره از همان ابتدا اقدام به آزمایش و نمونه‌برداری از آب، لجن تالاب و غیره کرده‌اند ولی تاکنون اثری از سموم و آلاینده‌ها نبوده است.
ابراهیمی بابیان اینکه وظیفه محیط‌زیست جمع‌آوری فوری و دفن بهداشتی لاشه‌ها است، افزود: همکاران ما هرروز در حال جمع‌آوری لاشه‌های پرندگان تلف‌شده هستند.
درحالی‌که محیط‌زیست معتقد است دامپزشکی مرجع رسمی اعلام بیماری پرندگان است، اظهارنظر معاون فنی محیط‌زیست مازندران در حاشیه همایش بابل شهر تالاب‌ها، حواشی زیادی را ایجاد کرده است، علی‌اکبر یداللهی بابیان اینکه هشت هزار هکتار از تالاب میانکاله خشک‌شده و عده‌ای برای پرورش ماهی برخی آبراه‌ها را بسته‌اند، افزود: همکاران ما برای حفظ تالاب و پرنده‌ها هر ساله زخمی می‌شوند و هرسال شمار پرنده‌ها کمتر می‌شود.
وی ادامه داد: هرسال یک‌سوم پرندگان مهاجر و زمستان گذر به مقصدهایشان برمی‌گردند و سر و پای فلامینگو قطع می‌شود تا در بازار به فروش رسد.
وی بابیان اینکه دامپزشکی معتقد است بوتولیسم عامل مرگ پرندگان است اما میانکاله ۶۵ کیلومتر طول دارد و اتفاق رخ‌داده فقط در ۱۰ کیلومتر حادث‌شده است و اگر سم ناشی از جلبک باشد این جلبک در همه جا وجود دارد، چرا فقط ۱۰ کیلومتر از این تالاب را درگیر کرده است.
اگر سم ناشی از جلبک باشد این جلبک در همه وجود دارد، چرا فقط ۱۰ کیلومتر از این تالاب را درگیر کرده است
اما سید حسین رضوانی مدیرکل محیط زیست مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر، علت تلفات پرندگان وحش میانکاله را بوتولیسم اعلام کرد و افزود: طبق اطلاعیه سازمان دامپزشکی کشور، با توجه به بررسی‌های همه‌جانبه به‌عمل‌آمده از رخداد تلفات بالای پرندگان آبزی مهاجر در شبه‌جزیره میانکاله و بر اساس تحلیل یافته‌های اپیدمیولوژیکی و نتایج آزمایشگاهی حاصل از بررسی‌های میدانی، علت تلفات این پرندگان بوتولیسم بوده است.
وی گفت: بوتولیسم سمی است که توسط باکتری تولید می‌شود و خوشبختانه این تیپی که پرندگان را دچار مسمومیت کرده، مشترک نیست و خطری انسان را تهدید نمی‌کند.
مازندران یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور در بخش تنوع حیات‌وحش است و با توجه به شرایط محیطی و تنوع زیستگاهی طبیعی، از مجموع ۵۴۰ گونه پرنده، مازندران بیش از ۳۳۰ گونه پرنده خشک زی، تالابی و کنار آبزی را در خود جای داده است و تلفات پرندگان براثر بیماری، زمستان ناخوشی را برای این گونه‌ها رقم زده است.