خبرگزاری مهر، گروه بین الملل رامین حسین آبادیان: روز یکشنبه هفته جاری بود که یک هیأت بلندپایه از شرق لیبی عازم دمشق به ریاست معاون نخست وزیر این دولت، پایتخت سوریه شد و اعضای آن با مقامات سوری دیدار و گفتگو کردند.
طبق آخرین اخبار، «عبدالرحمن الاحیرش» معاون نخست وزیر، «یونس فرحات» مأمور پیشبرد امور وزارت دفاع، «مصطفی المقرعن» رئیس سازمان اطلاعات، و «عبدالسلام الرقیعی» مدیر دفتر وزارت خارجه بنغازی از جمله اعضای این هیأت بلندپایه لیبیایی بودند. اعضای این هیأت در بدو ورود خود به سوریه با «ولید المعلم» وزیر خارجه این کشور دیدار و گفتگو کردند.
دو طرف در این دیدار بر ازسرگیری روابط دوجانبه و گسترش همکاری‌ها برای مقابله با تهدیدهای مشترک از جمله اقدامات ترکیه در نقض حاکمیت دو کشور تاکید کردند. در جریان سفر این هیأت بلندپایه لیبیایی به سوریه همچنین تفاهمات و توافقاتی میان دو طرف در عرصه‌های مختلف حاصل شد. درهمین راستا، سوریه و دولت شرق لیبی توافقنامه بازگشایی اماکن دیپلماتیک و کنسولگری در دو کشور و هماهنگی در اتخاذ مواضع مشترک در محافل منطقه‌ای و جهانی را امضا کردند. متعاقباً سفارت دولت لیبی (دولت طبرق) در دمشق آغاز به کار کرد.
دو طرف همچنین خواستار همکاری‌های بیشتر برای مقابله با دخالت‌های ترکیه در امور داخلی سوریه و لیبی شدند. شواهد حاکی از آن است که طرف‌های سوری و لیبیایی از رهگذر سلسله رایزنی‌های اخیر خود در دمشق تلاش کردند تا علیه یک دشمن مشترک به نام ترکیه، نوعی اتحاد میان دمشق دو دولت شرق لیبی ایجاد کنند. سلسله اظهارات مقامات لیبیایی و سوری در جریان دیدارهای دوجانبه خود به تنهایی مؤید این مدعاست.
به عنوان نمونه، می‌توان به اظهارات «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه در جریان دیدارش با هیأت لیبیایی اشاره کرد. رئیس جمهور سوریه در جریان این دیدار تأکید کرد: «آنچه در سوریه و لیبی اتفاق می‌افتد یکی است و جنگ با تروریست تنها نبردی برای این دو کشور نیست، بلکه سرنوشت منطقه را نبرد دو کشور در مواجه با تروریست‌ها مشخص می‌کند، زیرا برخی کشورها در تلاشند تروریست‌ها را ابزاری برای تحقق اهداف خود قرار دهند».
رئیس جمهور سوریه همچنین ادامه می‌دهد: «تحولات سوریه و لیبی در حالی است که رژیم اردوغان سیاست‌های مبتنی بر استفاده از تروریسم برای دستیابی به منافع سیاسی و بی ثبات کردن کل منطقه را در پیش گرفته است». در طرف مقابل، «عبدالرحمن الاحیرش» معاون نخست وزیر دولت شرق لیبی نیز بر لزوم راهکارهای مناسب جهت همکاری‌های مشترک برای مقابله با تهدیدات ترکیه تأکید کرد.
بر اساس آنچه که گفته شد، پر واضح است که مقامات دولت شرق لیبی و همچنین مقامات سوریه در دمشق گرد هم آمدند تا علیه تجاوزگری‌های دولت ترکیه در هر دو کشور متحد شوند و راهکارهایی را در این زمینه مشخص کنند. کارشناسان و صاحب‌نظران عرصه سیاسی بر این باورند که تشدید اختلافات میان دولت دمشق و آنکارا پس از حوادث ادلب از یک سوی و همچنین اعلام حمایت ترکیه از دولت وفاق ملی لیبی (به عنوان رقیب دولت شرق لیبی) موجب نزدیکی هرچه بیشتر دمشق و دولت شرق لیبی شده است.
در هر صورت، سفر هیأت لیبیایی واکنش‌های گسترده رسانه‌های عربی را نیز به دنبال داشت. در همین ارتباط، پایگاه عرب زبان «عربی ۲۱» با انتشار مطلبی ضمن عجیب و ناگهانی توصیف کردن هیأتی بلندپایه از شرق لیبی به دمشق، نوشت: «سفر هیأتی از شرق لیبی به دمشق سوالات زیادی را به وجود آورده است. آیا قرار است دمشق و دولت شرق لیبی در زمینه مبارزه با ترکیه با یکدیگر هماهنگی و همکاری داشته باشند»؟
از سوی دیگر، با توجه به حمایت‌های گسترده روسیه از دولت شرق لیبی طی هفته‌های گذشته بعید به نظر نمی‌رسد که سفر هیأت بلندپایه مذکور به دمشق را مقامات مسکو ترتیب داده باشند. این همان مسأله است که روزنامه «العرب» نیز بدان اشاره کرده و می‌نویسد: «با توجه به حمایت‌های مسکو از دمشق و دولت شرق لیبی به نظر می‌رسد که مقامات روسی ترتیب دهنده دیدار اخیر در دمشق بوده اند».
این دیدگاه نیز وجود دارد که مقامات روسیه برای تحت فشار قرار دادن هرچه بیشتر آنکارا در لیبی، اقدام به ترتیب دادن رایزنی مقامات دمشق و دولت شرق لیبی کرده‌اند. بدیهی است که روسیه چه در سوریه و چه در لیبی برای به انزواء راندن ترکیه تلاش می‌کند. ازهمین روی، بعید نیست که مقامات مسکو از رهگذر نزدیک ساختن دمشق و دولت شرق لیبی به دنبال ایجاد یک برگ برنده برای خود در میدان لیبی بوده باشند.
نکته دیگری که در خصوص رایزنی‌های طرف‌های سوری و لیبیایی حائز اهمیت به نظر می‌رسد، اقدامات احتمالی ترکیه در انتقال تروریست‌های تکفیری از هرکدام از این کشورها به کشور دیگر است. در واقع، مقامات روسی و لیبیایی نگران آن هستند که آنکارا هزاران تروریستی را که در سوریه و لیبی مستقر ساخته، برحسب تحولات میدانی، میان دو کشور رد و بدل کند.
درهمین ارتباط، پیشتر گزارش‌هایی در خصوص تصمیم آنکارا برای انتقال هزاران تروریست تکفیری از لیبی به سوریه برای مشارکت در نبرد ادلب، منتشر شده بود. بدین ترتیب، طرف‌های سوری و لیبیایی از این پس در زمینه نبرد با تروریست‌های تکفیری و تحرکات آنها در میان دو کشور هماهنگی‌های گسترده‌ای خواهند داشت؛ مسأله که البته به هیچ وجه به نفع ترکیه نیست.
در هر صورت، آنچه که واضح به نظر می‌رسد، این است که دمشق و دولت شرق لیبی خود را در جبهه واحدی علیه یک دشمن مشترک به نام ترکیه می‌بینند و مقامات هر دو طرف نیز بارها و در مناسبت‌های مختلف بر روی این مسأله صحه گذاشته‌اند. در این میان، مسکو نیز برای تحت فشار قرار دادن هرچه بیشتر آنکارا، نقش مهمی را در افزایش هماهنگی‌ها میان طرف‌های سوری و لیبیایی ایفا می‌کند.