خبرگزاری مهر - گروه هنر- عطیه مؤذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که هر پنجشنبه به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هر هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی در نظر داریم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۱۵ اسفندماه می‌توانید با سی و یکمین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور مهمترین رویدادها و خبرهای تلویزیون و شبکه نمایش خانگی در هفته‌ای که گذشت، با خبرگزاری مهر همراه شوید؛ اتفاقاتی که تحت الشعاع ویروس کرونا بخشی از اتفاقات روتین تلویزیون را دچار چالش کرد و به تدریج تلویزیون برای مقابله با این چالش وارد تجربه‌های جدیدتری شد.
چهره هفته؛ احسان علیخانی
احسان علیخانی را بیش از یک دهه بود که همه با اجرای «ماه عسل» می‌شناختند هرچند هر از گاهی هم از این برنامه جدا می‌شد و مجری دیگری اجرایش می‌کرد و اصلاً شکل گیری این برنامه توسط افراد دیگری بود اما این علیخانی بود که توانست «ماه عسل» را به برندی برای تلویزیون تبدیل کند. برندی که هر سال ماه رمضان همه منتظر آدم‌های معمولی‌ای بودند که قرار است به قاب این برنامه بیایند و علیخانی وارد معمای زندگی عجیب و غریب و تلخ شان شود.
این چند سال هم اگرچه این برنامه با انتقاداتی همراه بود اما «ماه عسل» آنقدر برند و حتی برگ برنده برنامه‌های رمضانی شده بود که یکی یکی برنامه‌های مشابهی در شبکه‌های مختلف تلویزیونی پیدا می‌کرد. مردم با همه انتقادات و شوخی‌هایی که با «ماه عسل» داشتند، آن را می‌دیدند، گاهی مهمانانش حاشیه‌ساز می‌شدند و گاه جریان اصلی اتفاقات رسانه‌ای و تبلیغاتی کشور را به خود اختصاص می‌داد.
علیخانی سال گذشته «عصر جدید» را شروع کرد؛ برنامه استعدادیابی با کپی برداری از گات تلنت آمریکایی که از همان ابتدا با حاشیه‌ها و انتقادهای تند و تیزی هم همراه شد. تیغ تیز این انتقادات اما باعث نشد علیخانی از کار خود دست بکشد و البته به باور خیلی‌ها شاید اگر این برنامه در شبکه سه و با مدیریت علی فروغی نبود این جسارت را پیدا نمی‌کرد که با همه انتقادات جلو برود و می‌توانست تحت الشعاع محافظه کاری‌ها قرار بگیرد.
با شروع «عصر جدید» و پخش آن از تلویزیون و ادامه کار، علیخانی وقتی در جشنواره تلویزیون جام جم، تندیس بهترین اجرا را دریافت کرد خبر داد که «عصر جدید» پایانی بر «ماه عسل» است و قرار نیست دیگر این برنامه رمضانی را بسازد و همینطور هم شد و امسال برای اولین بار «ماه عسل» اگرچه مدل‌های مشابهی در شبکه‌های مختلف داشت اما در شبکه سه دیگر روی آنتن نرفت.
او حالا بعد از یک سال فصل دوم «عصر جدید» را شروع کرده است که پخش آن از جمعه آغاز خواهد شد. برنامه‌ای که در دور قبل برای برگزیدگانش بیست و چند میلیون رای به ارمغان آورد و در این سری ۱۲ هزار نفر برای دیده شدن استعدادها و توانمندی هایشان به آن چشم دوختند و ویدئو ارسال کردند.
خبرگزاری مهر در فصل قبل در گزارش‌های مختلفی به نقد و بررسی این برنامه پرداخت و در فصل جدید نیز نقاط قوت و ضعف این برنامه را مد نظر قرار خواهد داد. با این حال نفس تولید برنامه‌ای که ستاره سازی هایش را از میان مردم عادی می‌گیرد و تولید و چالش‌های «عصر جدید» باعث شد علیخانی را که این روزها در صدر اخبار و رسانه‌ها قرار دهد به عنوان چهره هفته معرفی کند.
حاشیه هفته؛ ضبط برنامه باتماشاگر یا بی‌تماشاگر؟
ویروس کرونا و شیوع آن این روزها مساله و چالش روز جهان شده است از تعطیلی جشنواره‌های جهانی تا تعطیلی کنسرت و سینما و رویدادهای ایرانی همه را تحت تاثیر قرار داده است. تعطیلی‌های خود خواسته‌ای که بیشتر برای پیشگیری و جلوگیری از شیوع و کندتر شدن پخش این ویروس است.
صداوسیما این روزها باید میدان‌دار اصلی مقابله با این ویروس باشد چه به لحاظ آگاهی بخشی و اطلاع رسانی به مردم تا سیستم بدنی شان به دلیل ضعف و استرس‌های ناشی از فضای کلی که بر جهان حاکم است تحت تاثیر این ویروس قرار نگیرد و چه به لحاظ ساخت برنامه‌های سرگرمی و شاد و روحیه بخش. این رویکردها در دو بخش خبری و برنامه‌های تولیدی پیگیری می‌شوند و این روزها یک بخش مهم کاری صداوسیما تولید برنامه‌های شاخص و پرطرفدار است که البته این روزها با چالش‌هایی اساسی مواجه است.
بخش مهمی از برنامه‌های تولیدی سازمان که به عنوان برندهای سازمان هم شناخته می‌شوند این روزها با چالش داشتن یا نداشتن تماشاگر همراه هستند. این برنامه‌ها مثل «خندوانه»، «دورهمی»، «عصر جدید»، «اتفاق»، «کودک شو» و.... مهمترین انرژی خود را از مخاطب می‌گیرند.
مثلاً «دورهمی» اگرچه برنامه‌ای گفتگومحور است و مهران مدیری با مهمانانش گپ می‌زند اما بخش عمده آن به واکنش و خنده‌ای است که از مخاطب می‌گیرد؛ چه در گفتگو با مهمان و چه در استندآپ‌ها و مونولوگ‌هایی که خودش اجرا می‌کند. مدیری اگرچه سال‌ها در برنامه‌هایی مثل «پلاک ۱۴»، «ببخشید شما» یا خیلی از مجموعه‌های آیتمی خود به صورت تک نفره و برای مخاطب تلویزیون که او را نمی‌دید پلاتو می‌گفت اما حالا دنیای رسانه نفس به نفس مخاطب پیش می‌رود و دیگر نمی‌توان به تجربه‌های پیشین بازگشت.
یا در «عصر جدید» حضور تماشاگران صرفاً برای پر کردن و دست زدن‌ها و تشویق‌های تشریفاتی نیست؛ جمعیت داخل استودیو در این برنامه بارها توانسته‌اند به اجرای شرکت کنندگان هیجان مضاعف ببخشند یا حتی رای داوران را عمومی‌تر و مردمی‌تر کنند.
این روزها اگرچه بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی تماشاگر محور شده است اما تماشاگر در همه این برنامه‌ها نقش آکساسوار را ندارد و اتفاقاً یک مولفه اصلی برندهایی مثل «عصر جدید» یا «دورهمی» به شمار می‌رود برای همین هم هست که بیشترین چالش برنامه سازان این روزها بودجه و فشار کاری و نداشتن وقت و… نیست بلکه محدودیت در حضور تماشاگرانی است که به دلیل مراقبت‌های بهداشتی و سلامتی از انتشار ویروس کرونا ضبط برنامه‌ها را متوقف کرده است.
روز گذشته «دورهمی» اولین برنامه‌ای بود که برای ضبط مجدد فراخوان داد و ویدئویی هم از نحوه ضدعفونی کردن استودیوی برنامه به نمایش گذاشت. شب گذشته هم اولین قسمت از این برنامه که با حضور تماشاگران و البته رعایت مسائل بهداشتی مانند حفظ فاصله میان مخاطبان و دست ندادن مجری و مهمان و مواردی از این دست روی آنتن رفت. حالا باید دید این تجربه چقدر می‌تواند درباره دیگر برنامه‌ها نیز ادامه پیدا کند.
اتفاق ویژه هفته؛ دوربین‌هایی که خاموش نشدند
در میان تعطیلی رویدادهای مختلف و حتی توقف ضبط برخی برنامه‌های تلویزیونی، این سازندگان و عوامل سریال‌ها بودند که محکم تر و مقاوم تر از همیشه ایستادگی کردند تا برای مخاطبانی که چشم انتظار تماشای آثار سرگرم کننده و نمایشی از قاب سیما هستند آثاری را آماده کنند. دوربین‌هایی که خاموش نشدند و هنرمندان و عواملی که ماندن بر سر کار را به نشستن در خانه‌هایشان ترجیح دادند.
بخشی از این سریال‌ها که با یک فشار کاری و به صورت مناسبتی ساخته می‌شود قرار است به نوروز و ماه رمضان ۹۹ برسند و بخشی دیگر سریال‌هایی هستند که به صورت روتین جریان عادی کاری خود را طی می‌کنند.
جز سه سریال نوروزی همچون «پایتخت»، «کامیون» و «دوپینگ» و همچنین «نون.خ» که برای ماه رمضان ۹۹ آماده می‌شود پروژه‌های دیگری هم هستند که شاید این روزها کمتر نامی از آنها آورده می‌شود.
سریال «سلمان فارسی» به کارگردانی داوود میرباقری از جمله این پروژه‌هاست که پروداکشنی سنگین دارد و عوامل بسیاری این روزها مشغول تولید این کار هستند. این سریال این روزها در قشم در حال تصویربرداری است.
«زیرخاکی» مجموعه دیگری به کارگردانی جلیل سامان است که در حال و هوای دوران قبل از انقلاب ساخته می‌شود و این روزها با حضور بازیگرانی چون پژمان جمشیدی و هادی حجازی فر در حال تصویربرداری است.
«بیگانه‌ای با من است» به کارگردانی احمد امینی، «طلاق» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی در فضای معاصر، «جشن سربرون» به کارگردانی مجتبی راعی در فضایی تاریخ، «ایل دا» به کارگردانی راما قویدل با فضایی دفاع مقدسی از دیگر سریال‌هایی است که این روزها در حال ساخت است.
تمهیدات ویژه معاونت سیما برای همه این پروژه‌ها لحاظ کردن و تدارک مراقبت‌های بهداشتی و اعزام پزشک سر صحنه این سریال‌ها بوده است که باعث شد سازندگان با خیال راحت بر سر کار باشند.
سینما در سیما؛ ظرفیت تازه در تعطیلی سینماها
بخش عمده رویکردها و توجه برنامه‌های سینمایی تلویزیون به طور معمول روی اکران‌های سینمایی و فیلم‌های روی پرده بوده است. حالا در روزهای اخیر که به دلیل ویروس کرونا سینماها تعطیل شده است برنامه‌های سینمایی هم سراغ موضوعات متنوع تری رفته اند و از تمرکز و انحصار روی فیلم‌های پرده دست کشیده اند.
به طور مثال در هفته‌ای که گذشت برنامه «شهر فرنگ» در شبکه خبر و یا «نقد سینما» در شبکه پنج به موضوع سینمای بحران پرداختند. «نقد سینما» آیتم‌های مختلفی را هم در این برنامه از فیلم‌های سینمایی ایرانی و خارجی که به تناسب موضوعات حوزه بحران تولید شده است روی آنتن برد.
برنامه «هفت» نیز در بخش نقد سراغ شبکه نمایش خانگی رفت و برای دومین بار میز مسعود فراستی به نقد یکی از سریال‌های خانگی یعنی «کرگدن» ساخته کیارش اسدی زاده پرداخت.
تنوع و وسعت بخشی به دایره موضوعات در برنامه‌های سینمایی تلویزیون اتفاقی است که اگرچه تحت تاثیر این روزهای کشور است اما ظرفیت جدیدی برای برنامه‌های سینمایی است که اتفاقاً هر یک می‌توانند در این ظرفیت اطلاعات، داده‌ها و پکیجی از محتواهای جدید را برای مخاطب ارائه کنند. درحالی که گاهی برنامه‌های سینمایی آنقدر تخصصی می‌شد که یک فیلم در چند برنامه به نقد کشیده می‌شد و در هر برنامه برای اینکه نقدهای ویژه‌تری داشته باشد به مسائل تخصصی تری پرداخته می‌شد و گاه باعث می‌شد دایره مخاطبان عام یک برنامه سینمایی تلویزیون را به مخاطبان تخصصی تری محدود کند.
پیشنهاد ویژه؛ مسابقه‌ای درباره ایران
شب گذشته اولین قسمت از مسابقه «ایران» با اجرای سام درخشانی از شبکه یک سیما پخش شد. مسابقه‌ای که در حوزه اطلاعات عمومی است و این بار همه سوالاتش مربوط به ایران است.
در این مسابقه گروه‌های چند نفره شرکت می‌کنند و صرفاً یک نفر قرار نیست پاسخگوی سوالات باشد.
نکته ویژه این مسابقه نیز اجرای سام درخشانی است که او را پیش از این در فیلم و سریال‌ها دیده‌ایم و برای اولین بار است که در قامت مجری ظاهر می‌شود. درخشانی در جایگاه مجری را هنوز نمی‌توان با قسمت‌های اولیه نقد کرد و احتمالاً باید اجازه داد تا چند قسمتی از مسابقه به تولید برسد.
این مسابقه دیشب با قسمت اول روی آنتن رفت و امشب دومین قسمت آن به پخش می‌رسد. این مسابقه هر هفته چهارشنبه و پنجشنبه ساعت ۱۹:۳۰ از شبکه یک روی آنتن می‌رود و در ایام نوروز نیز هر شب پخش می‌شود.