به گزارش خبرنگار مهر.، خبر برنامه‌ریزی سازمان حفاظت محیط زیست برای انتقال سه یوزپلنگ پارک پردیسان تهران به یزد و سمنان، طی روزهای گذشته سبب ناخرسندی دوستداران محیط زیست زیست شده: انتقالی که مقدمه اجرای فاز جدید طرح تکثیر در اسارت یوزپلنگ است و پیشتر بارها از سوی متخصصان حوزه حیات وحش به باد انتقاد گرفته شده است.
محمدعلی یکتانیک، کارشناس محیط زیست درباره علت مخالفتش با اجرای این طرح به مهر می‌گوید: همانطور که دیگر منتقدان این طرح نیز بارها اشاره کرده‌اند، فازهای قبلی طرح تکثیر یوزپلنگ‌های در اسارت علی‌رغم صرف هزینه‌های قابل توجه با شکست صد در صدی مواجه بوده است و اساساً این فعالیت حتی به گفته مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست شانس موفقیت بسیار ناچیزی در حد دو درصد دارد بنابراین و با توجه به شرایط مدیریتی حال حاضر محیط زیست کشور، اصرار و استمرار بر اجرای چنین طرحی با منطق و اولویتهای موجود برای نجات نسل تنها جمعیت بازمانده یوزپلنگ‌های آسیایی در ایران سازگار نیست.
وی با اشاره به اینکه کوشکی و دلبر نیم دهه است که از سمنان به تهران منتقل شده اند می‌گوید: برای احداث و راه‌اندازی جایگاهی که کوشکی و دلبر به منظور تکثیر در اسارت در آن به سر می‌برند سال‌ها قبل دویست میلیون تومان هزینه شده است و علاوه بر آن هزینه‌های دیگری هم به دامپزشکان و کارشناسان داخلی و خارجی پرداخت شده تا از این دو یوزپلنگ ایرانی در مجموعه پردیسان تهران توله بگیرند. اما علی رغم اینکه کوچک‌ترین موفقیتی در این مسیر حاصل نشد، مسئولان محیط زیست و برخی ذی نفعان غیر دولتی (یعنی یک گروه مردم نهاد) به انحای مختلف مصر هستند برای بار دیگر همین طرح را در استان‌های یزد و سمنان اجرا کنند.
یکتانیک ادامه می‌دهد: این در حالیست که با اندکی دقت به وضعیت مدیریت و حراست از زیستگاه‌های طبیعی کشور شامل زیستگاه‌های یوزپلنگ‌های باقی مانده در طبیعت در می‌یابیم که کمبود و بعضاً نبود نیروی اجرایی و حداقل امکانات لازم برای حفاظت، شامل هزینه بنزین خودرو و موتورهای محیطبانان تأمین نیست. در این شرایط تأسف بار چه لزومی دارد بودجه‌ای کلان و بی‌حاصل که صرفاً مجریان طرح تکثیر در اسارت یوزپلنگ را منتفع می‌کند و کارکرد حفاظتی برای طبیعت در پی ندارد با انواع توجیهات موهوم و بعضاً فریبکارانه تکرار شود؟
یکتانیک اضافه می‌کند: طبق اعلام اخیر رسانه‌ها، دامپزشکان و سایر اعضای تیمی که برای بیهوشی و انتقال یوزپلنگ‌های مجموعه پردیسان تهران در روزهای گذشته به کار گمارده شده‌اند تا پیش از این تجربه کار با هیچیک از گونه‌های حیات وحش را نداشته اند و عملیات ناشیانه شأن شامل پرتاب دارت بیهوشی به یوزها توسط افراد متفرقه می‌توانست تهدیدی جدی برای سلامت یوزپلنگ‌های اسیر در پارک پردیسان که تنها یوزهای آسیایی در اسارت جهان هستند، باشد. به علاوه شتابزدگی غیر حرفه‌ای اخیر برای بیهوش کردن و زنده گیری یوزپلنگ‌های پردیسان همزمان با استفاده از موقعیت ویژه این روزها برای پیشگیری از جلب توجه کارشناسان و عموم صرفاً به جهت تسریع طرح منفعت طلبانه و فاقد اولویت تکثیر در اسارت یوزها، تداعی کننده خاطره تلخ تلفات پنجاه درصدی جابجایی درون استانی ١٠ گورخر آسیایی (گونه حمایت شده ملی) در سمنان است.
وی با بیان اینکه تاکنون در هیچ کجای جهان، تجربه موفق معرفی مجدد یوزپلنگ به طبیعت ثبت نشده می‌گوید: این موضوع بارها مطرح شده که بر فرض که سازمان حفاظت محیط زیست با مشارکت سایر ذی نفعان بتواند یوزپلنگ‌های پردیسان را به مقاصد مورد نظر منتقل کند، از یوزهای وحشی نیز افرادی را صید کند و یا از رحم اجاره‌ای یوزپلنگ‌های آفریقایی برای تولید یوزهای آسیایی بهره بگیرد، نیاز به توضیح ندارد که این توله‌های حاصله در اسارت قابلیت رهاسازی در طبیعت را نخواهند داشت و تا پایان عمر حیواناتی هستند ناگزیر از ادامه زندگی در اسارت. چرا که زندگی در طبیعت مسلتزم آموختن مهارت‌های بقا از جمله شکار و مهاجرت و رویارویی با سایر جانوران رقیب و شکارگر است و جانوران متولد در شرایط اسارت هرگز قادر به فراگیری این تجربیات حیاتی نخواهند بود.
این کارشناس محیط زیست با ابراز تأسف از بازیچه شدن یوزپلنگ‌های پارک پردیسان تهران می‌گوید: متأسفانه وعده دریافت بودجه‌های حاشیه‌ای برای اجرای طرح تکثیر در اسارت این گونه کاریزماتیک برخی مسئولان را تطمیع کرده است اما زمانی که این عملیات با شکست مواجه می‌شود مانند آنچه طی سالهای قبل اتفاق افتاد مسئولان مورد پاسخگو نیستند.
وی در پایان می‌گوید: تا این لحظه به دلایل مختلف یوزپلنگ‌های پردیسان جفتگیری موفق و زادآوری طبیعی نداشته‌اند و طرح تلقیح مصنوعی روی آنها هم به شکست انجامیده است، چه کسی مسئولیت صرف این بودجه‌های بر باد رفته و تکرار نشدنی را پذیرفته است؟
هزینه‌هایی که اگر در زیستگاه‌های شناخته شده و نیازمند امکانات اولیه یوزپلنگ ایران صرف تجهیز محیطبانان و متعلقاتشان شود، منتج به برقراری امنیت در زیستگاه‌ها خواهد شد و به قطع و یقین برای نجات این گربه سان منحصر ایرانی مؤثر خواهد بود.
به گزارش مهر، پس از ادغام دو دفتر شکار و صید و دفتر حیات وحش در سازمان حفاظت محیط زیست، سیاست این سازمان بر انتقال گونه‌های حیات وحش پارک پردیسان به باغ‌های وحش قرار گرفت و بسیاری از حیوانات این پارک به باغ وحش ارومیه و باغ وحش دزفول منتقل شدند. حالا گویا نوبت به یوزپلنگ‌ها رسیده تا با خروج از پارک پردیسان، مدیریت این پارک را سهل‌تر و ابزاری برای آزمایش در اختیار محققان و سمن‌ها قرار دهد؛ محققان و سمن‌هایی که به اجرای طرح‌های هزینه‌بر تکثیر در اسارت بسیار علاقه‌مندند.