صادق مردانی، کارشناس حوزه بورس نفت در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه فروش نفت در بورس یک عامل تقویت کننده برای جایگاه صادرکنندگان آن است، گفت: نگاهی به فرمول‌های قیمت نفت دنیا نشان می‌دهد که بورس و قیمت نفت در بورس تأثیر مستقیمی بر قیمت آن دارد. چرا که نفت توانسته است در نقش یک حلقه، بازارهای مالی را به صنعت نفت متصل کرده و یک نقطه کانونی تشکیل دهد.
وی افزود: در کشورهای خریدار نفت به جز آمریکا و چین که هم صادرکننده و هم وارد کننده نفت هستند، صادرکنندگان نفت با فروش آن در بورس توانسته‌اند یک جایگاه مستحکم ایجاد کرده و قوانینی که به نفع خودشان است و در واقع امنیت جریان انرژی را توانسته تأمین کند، برقرار کنند.
نفت ارزان و کاهش فشار اقتصادی
این کارشناس حوزه بورس نفت با اشاره به رخدادهای اخیر که موجب سقوط قیمت نفت شد، اظهار داشت: یک تحلیلی که برای افت قیمت‌های اخیر نفت وجود دارد این است که از آنجایی که اقتصادهای دنیا تحت تأثیر ویروس کرونا با فشار اقتصادی رو به رو هستند، گران بودن انرژی می‌تواند این فشار را تا مرحله فروپاشی افزایش دهد. بنابراین نرخ‌ها کاهش داشت تا اینکه بتواند تا حد ممکن از این فشار اقتصادی بکاهد.
مردانی ادامه داد: اگر در کشورهای صادرکننده نفت یک ساختاری همانند بورس که بتواند نرخ نفت را بالا نگه دارد، وجود داشت، نرخ کنونی نوسان شدیدی را تجربه نمی‌کرد؛ بنابراین به چنین ساختاری برای قدرت بخشیدن به قیمت‌ها نیاز داریم.
وی با بیان اینکه در مورد عملکرد بورس باید رفتار شرکت ملی نفت ایران را در نظر بگیریم، گفت: رفتار ناظران و ریل گذاران عرضه نفت در بورس و همچنین رفتار افرادی که در بورس نفت ایران فعال هستند را باید در نظر داشته باشیم. درباره نظارت بر روند عرضه نفت در بورس باید بدانیم که این روش فروش نفت در برنامه‌های توسعه‌ای کشور وجود داشت و سال گذشته یکی از کارهای نه چندان مناسبی که در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی شاهد آن بودیم، لغو قانون عرضه منظم نفت در بورس انرژی بود.
سلطه ناآگاهی بر بورس نفت
این کارشناس بورس نفت علت نگاه رادیکالی به فروش نفت در بورس را ناآگاهی ناظران به تجارت نفت و اهمیت آن عنوان کرد و تصریح کرد: به نظر می‌رسد هدف را در این میان گم کرده‌اند. به عقیده آنها بورس نفت ابزاری برای جبران بخشی از صادرات از دست رفته نفت است که چنین تفکری اشتباه بوده و محقق نمی‌شود.
مردانی رفتار وزارت نفت در برابر عرضه نفت در بورس انرژی یک بام و دو هوا توصیف کرد و افزود: نگاه ابزاری به عرضه نفت در بورس به عنوان جبران کننده بخشی از صادرات نفت موجب شده تا انتظارات از عملکرد عرضه نفت در بورس بالا رود و این بورس نتواند خودش را آن طور که شایسته است به نمایش بگذارد. برخی افراد تلاش کرده‌اند تا با چنین معرفی‌ای بورس نفت را ناکارآمد نشان دهند.
راهکارهای جذاب کردن خرید نفت از بورس
طبق گفته‌های وی شرکت ملی نفت ایران با ۵۰ سال سابقه فروشندگی نفت در شرایط کنونی با چالش رو به رو شده است، پس چالش داشتن بورس نفت پس از دو سال طبیعی است. از زمانی که فروش نفت در بورس فعالیت‌های خوبی آغاز شد که یکی از آنها عرضه منظم عرضه بود که سیگنال بسیار مثبتی در حوزه تجارت نفت بود. اما نقطه ضعفی هم داشته و اینکه در فروش نفت با تغیرات در قیمت نفت تلاش در فروش نفت کرده‌اند که تا حدی کاربرد دارد و بیش از آن بی استفاده است و نیاز به کشف قیمت و اعلام آن دارد.
مردانی با تاکید بر اینکه اگر به اجبار در قیمت گذاری دخالت کنیم، بازار، اعتماد خود را به بورس از دست می‌دهد، تاکید کرد: می‌توان انعطاف را بجای حوزه قیمت گذاری در بحث نوع نفت، زمان، مکان و مدت تحویل و نحوه اجرایی شدن آن اعمال کنیم.