خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ: جان-پاتریک آلم؛ پژوهشگر اجتماعی
در هفته‌های گذشته، اطلاعات نادرست از انتشار ویروس جدید کرونا در رسانه‌های جمعی از حد هشدار خود فراتر رفته است. ویدئویی درباره این ویروس منتشر شد که گرمای یک سشوار می‌تواند ویروس کووید ۱۹ را ازبین ببرد. شخصی توییت کرده بود که تزریق ویتامین C به درون جریان خون این بیماری را از بین می‌برد. خبرهای ناموثق دیگری نیز مدعی هستند که استعمال روغن پونه کوهی تازه همراه با مکمل نقره برای مقابله با این ویروس مؤثر است.
تعداد ادعاهای نادرست و گاه خطرناک نگران کننده است، زیرا مردم نیز ناخواسته در چرخه‌های وسیع‌تری آنها را انتشار می‌دهند.
از هنگام مواجهه با این ویروس، میلیون‌ها نفر با استفاده از پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی تمایل زیادی به آگاهی از میزان پیشرفت‌ها در عرصه مبارزه با این ویروس و همین طور خبرگیری از خانواده و دوستان خود دارند. توئیتر در گزارشی از افزایش ۱۲ میلیونی کاربران خود در سه ماهه ابتدایی سال ۲۰۲۰ نسبت به سه ماه آخر سال ۲۰۱۹ خبر داد. همچنین فیس بوک نیز از فعالیت بی‌نظیر کاربران خود گزارش می‌دهد.
همه چیزهایی که مردم در پلتفرم‌های شبکه مجازی خود می‌بینند، دنبال و بیان می‌کنند، و مجدداً پست می‌کنند ارتباطاتی هستند که من به عنوان رئیس آزمایشگاه تحلیلی شبکه اجتماعی در مدرسه داروسازی Keck مطالعه کرده‌ام. هدف آزمایشگاه من عموماً تسلط بر داده‌هایی از توئیتر،اینستاگرام، ردیت، یتیوب و… به منظور شناخت بهتر از رفتارها و حالات مربوط به سلامتی است.
با انتشار ویروس کرونا، رفتارهای آزاردهنده‌ای مشاهده کرده‌ایم.
چرا مردم به انتشار اطلاعات نادرست آنلاین ادامه می‌دهند؟
نخستین شواهد حاکی از آن است که بسیاری از مردم ناخودآگاه اطلاعات غلطی از کووید _۱۹ را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند چرا که در مورد صحت اطلاعات حقیقتاً چیزی نمی‌دانند.
منابع قابل اعتماد زیادی در شبکه‌های اجتماعی از جمله مراکز کنترل بیماری و مراقبت و سازمان جهانی بهداشت وجود دارد اما اغلب پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی برای اولویت‌بندی مهمترین اطلاعات طراحی نشده‌اند، بلکه نحوه طراحی آنها برای نمایش اولین محتویات مربوطه است خواه درست باشند یا نه.
تحقیقات تیم من نشان می‌دهد که انگیزه مردم برای انتشار این گونه خبرها نیز ممکن است بخشی از این مشکل باشد. ما به این نکته پی بردیم که کاربران توئیتر تمایل زیادی به توییت مجدد به منظور نشان موافقت، مخالفت، جلب توجه و سرگرمی دارند. درستی یک پست یا صحت یک ادعا انگیزه تشخیصی تیم ما برای توییت مجدد نبود. این بدین معنی است که مردم نسبت به توییتی که ممکن است محبوب و هیجان انگیز باشد توجه بیشتری می‌کنند تا پیامی که صحیح است.
هوش مصنوعی هم نمی‌تواند مانع آن شود
شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی وعده داده‌اند که از انتشار اخبار نادرست در پلتفرم‌های خود جلوگیری خواهند کرد. اگرچه، آنها بیش از گذشته به مدیریت نگرانی‌ها مبنی بر در خانه ماندن مردم با استفاده از هوش مصنوعی اتکا می‌کنند، اما حمایت‌های لازم برای تجدید نظر محتواهای ایمن را ندارند. این شیوه شانس اشتباهات را بالا می‌برد مثلاً زمانیکه محتوای درستی ضعیف انگاشته می‌شود یا مواردی که محتواهای مسئله دار به سرعت تشخیص داده نمی‌شوند.
تا زمانیکه اطلاعات نادرست در پلتفرم‌های شبکه مجازی در زمان واقعی تشخیص داده نشوند، هر کسی باید در دریافت اخبار مربوط به کروناویروس مراقب باشد. حتی اگر عمده شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی برنامه‌ای برای کنترل و مهار اطلاعات نادرست منتشر شده در پلتفرم‌های خود داشته باشند، محتواهای مسئله دار از طریق روزنه‌هایی کاربرانی را که از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند در معرض اخبار نادرست قرار خواهند داد.
وجود سیاست‌های اجتماعی نیز می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد
یک مسئله مشکل ساز دیگر حضور سیاست‌های سختگیرانه اجتماعی در پلتفرم‌های شبکه‌های مجازی است که ممکن است نتیجه مطلوب نداشته باشد.
این مسئله جدیدی نیست که کاربران شبکه‌های اجتماعی مردم را با موضوعاتی که با آن موافق نیستند سرزنش و یا آنها را برای نقض هنجارهای توصیه شده اجتماعی محکوم کنند. در دوران شیوع این بیماری، مردم در رسانه‌های اجتماعی یکدیگر را به دلیل روابط اجتماعی و عدم رعایت توصیه‌های فاصله اجتماعی با پست عکس‌هایی از دانشجویان در میکده‌ها و یا در سواحل انبوه از جمعیت متهم می‌کردند.
به هر حال، زمانیکه کاربران شبکه‌های اجتماعی به دنبال یافتن راه حلی مناسب برای پیروی از دستورات هستند، باید از چگونگی انجام آن و پیام‌های ناخودآگاهی که ممکن است ارسال کنند آگاه باشند.
پست و ارسال مطالب یا اظهار تأسف کردن از لحظاتی که مردم بی توجه به رعایت فاصله اجتماعی هستند راه حل مناسبی برای جلوگیری از این رفتارها نیست. در اجتماع بودن مردم نتیجه آن است که دیگران در اجتماع هستند. با اعمال فشار ممکن است مردم همچنان در جامعه حضور یابند و تأثیر سیاست‌های اجتماعی را از بین ببرند.
کاربرانی که در شبکه‌های مجازی در تلاش‌اند اثر این اقدام را کاهش دهند باید رفتارهای درست و پسندیده را مورد توجه خود قرار دهند. این امر توسط مردمی که با پیروی از طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در خانه مانده‌اند، صرف نظر از افرادی که این طرح را نادیده گرفته‌اند، می‌تواند جامه عمل به خود بپوشد.
تا الان چه اقداماتی صورت گرفته است؟
شبکه اجتماعی اگر به طور گسترده استفاده شود، می‌تواند ابزاری قدرتمند برای تغییر رفتارها باشد.
پزشکان بخش مراقبت‌های ویژه در خط مقدم هم اطلاعاتی از کروناویروس منتشر می‌کنند. آنها اطلاعات مفیدی برای حفاظت از خود و خانواده‌هایمان در برابر این بیماری فراهم می‌کنند. پزشکان مطرح نیز با صحبت‌هایی در رسانه‌ها شایعات را تکذیب می‌کنند.
همچنین پویش‌های اعلام شده ازسازمان وزارت بهداشت نیز می‌تواند آغازی باشد برای تقویت رفتارهای اصولی توصیه شده به فعالیت‌ها در حوزه سلامتی که اثرات خستگی و تنهایی فاصله‌گذاری اجتماعی را می‌کاهد. اشتراک گذاری‌ها و سیاست‌های اجتماعی همچنان ادامه دارد. اگرچه مشارکت‌های عمومی در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند تفاوت‌هایی ایجاد کند.