خبرگزاری مهر -گروه فرهنگی
شرایط نشر کشور در ایام شیوع ویروس کرونا شرایطی خاص و تجربه نشده تا پیش از این بوده است. این شرایط خاص با تعطیلی فعالیت فیزیکی مؤسسات نشر و کتابفروشی‌های سراسر کشور تا هفته‌ها و کاهش تولید و فروش کتاب توسط آنها طی روزهای پایان سال گذشته و ابتدای سال جاری وضعیت خاص و بغرنجی را برای بخش وسیعی از ناشران کشور فراهم آورد.
به تازگی انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی در اقدامی قابل تأمل اقدام به راه‌اندازی یک پرتال صنفی با عنوان «پند» کرده است؛ پرتالی برای فعالیت، معرفی محصولات و ارتباط گیری بیش از هشتاد ناشر فعال در عرصه تولید کتاب‌های دانشگاهی با مخاطبانشان.
همزمان با آغاز فعالیت این پرتال با سیدعباس حسینی نیک مدیر مسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی درباره جزئیاتی از فعالیت این پرتال گفتگویی انجام دادیم.
وی با اشاره به اینکه پرتال «پند» از روز پانزدهم اردیبهشت ۱۳۹۹ آغاز به کار کرده و بیش از هشتاد ناشر دانشگاهی در مرحله نخست حضور دارند، در خصوص ضرورت ایجاد و راه اندازی آن بیان داشت: تعدد و تنوع آثار علمی منتشر شده و گستردگی جامعه مخاطب آثار ناشران دانشگاهی ایران می‌طلبد تا جهت معرفی و عرضه آنها، از امکانات و ظرفیت‌های فضای دیجیتال استفاده شود. این امکانات در دنیای پیشرفته و توسعه یافته، دارای سابقه بیشتری است و سالهاست که از مزایای آن استفاده می‌گردد ولیکن در کشور ما به دلایل مختلف و از جمله محدودیت جغرافیایی زبان فارسی و جامعه مخاطب، کمتر به آن توجه شده است.
وی ادامه داد: امروز حتی در محدوده جغرافیایی کشورمان به دلیل توسعه آموزش عالی و جامعه مخاطب جوان با انتشار کتاب‌های متنوع علمی اعم از تألیف و ترجمه مواجه هستیم به حدی که ویترین کتابفروشی‌های موجود ظرفیت لازم برای عرضه آنها را به هیچ وجه نداشته و این موجب توقف تولید آثار علمی و دانشگاهی خواهد شد. علاوه بر کمبود ویترین و عدم اطلاع از انتشار و دسترسی به کتاب‌های دانشگاهی، معضل مهمتر آن است که امکان معرفی و اطلاع از محتوای آثار متنوع منتشر شده وجود نداشته و این در حالی است که امروز نقش بانک‌های اطلاعاتی و امکانات جستجوی پیشرفته برای توسعه علمی و پژوهشی بسیار حائز اهمیت است. پرتال پند به این ضروریات توجه داشته و در قالب بانک اطلاعاتی کتاب‌های دانشگاهی به معرفی و عرضه آثار علمی می‌پردازد.
حسینی نیک در ادامه درباره ویژگی‌های این پرتال عنوان کرد: ناشران حاضر در این پرتال بر اساس حوزه فعالیت خود به گروه‌های هفت گانه تقسیم شده‌اند. این گروه‌ها شامل علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم پزشکی، علوم فنی مهندسی، علوم پایه، علوم کشاورزی و دامداری، علوم معماری و هنر است. خصوصیت دوم این پرتال که به نظرم منحصر به فرد هست، موضوع بندی کتاب‌ها است. این موضوع بندی کاملاً علمی و دانشگاهی بوده و به کاربران کمک می‌کند تا با این وسیله بتوانند به کتاب مورد نظر خود برسند.
مدیر مسئول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی افزود: خصوصیت سوم این پرتال که کمک می‌کند تا کاربران بتوانند از امکانات بانک اطلاعاتی موجود برای دسترسی به اطلاعات کتاب‌های مورد نظر خود برسند، سیستم جستجوی پیشرفته آن است که کاربران با تلفیق داده‌های درخواستی، می‌توانند به نتایج مطلوب برسند. به عنوان مثال، کاربر می‌تواند با استفاده از سیستم جستجوی پیشرفته مطلع شود که چه کتاب‌های چاپ نخستی با موضوعی خاص در سالی معین از همه ناشران یا ناشری خاص منتشر شده است. نتایج به دست آماده به صورت فهرست شده با قابلیت چاپ در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. این خصوصیت برای مسئولان کتابخانه‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز تخصصی و همچنین محققان و دانشجویان بسیار کارساز و دارای اهمیت است.
حسینی نیک در ادامه طرح خصوصیات پرتال اشاره دارد که برای ساماندهی به اقتصاد نشر، ابتدا باید زمینه معرفی و شناسایی کتاب را در جامعه ایجاد کرد، بعد به سازوکار عرضه پرداخت. بنابراین مهمترین وظیفه پرتال پند در قالب بانک اطلاعات نشر دانشگاهی، معرفی و ارائه اطلاعات از آثار منتشر شده است و در مرحله بعد، برای عرضه، دو راهکار را پیش بینی کرده است: نخست آن که در ذیل اطلاعات هر ناشر و همچنین در ذیل اطلاعات کتاب‌های معرفی شده، کتابفروشی‌هایی که با ناشر همکاری داشته و احیاناً کتاب‌های معرفی شده در آنجا وجود دارد، را معرفی کرده و علاوه بر نشانی و تلفن آنها، امکان لینک شدن به سایت آنها را فراهم کرده است. دوم آن که چنانچه کتاب در کتابفروشی‌ها وجود نداشته باشد و یا به هر دلیل کاربر تمایل داشته باشد که با وجود هزینه پست، کتاب را از ناشر خریداری نماید، این امکان برای وی فراهم است.
حسینی نیک در پایان تأکید کرد که راه اندازی این پرتال در انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی بر اساس وظیفه و مسئولیت انجمن که در اساسنامه مورد اشاره می‌باشد، صورت گرفته و امیدواریم پدیدآوران، ناشران، کتابفروشان و البته مخاطبان کتاب دانشگاهی از این پرتال منتفع گردند که اگر چنین شد، انجمن رسالت فرهنگی خود را انجام داده است.