محسن بازرگان استاد و عضو هیئت امنای دانشگاه علوم پزشکی و علوم چارلز آر درو کالیفرنیا و از محققان امور اقلیتها در آمریکا، در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد وضعیت زنان مسلمان در آمریکا گفت: تبعیض علیه زنان مسلمان در کشورهای غیر مسلمان علیرغم قوانین بینالمللی جهت آزادی در پوشش، حضور در جامعه، تحصیل و اشتغال همچنان از مشکلات بارز این قشر است. سوالی که به ذهن متبادر میشود این است که تداوم این تبعیضها اعم از رفتارهای خشونتآمیز، تحقیر و عدم اشتغال و تحصیل اتفاقی است یا ریشه در موارد دیگری دارد. برای اینکه بتوانیم به تبعیض علیه زنان مسلمان در آمریکا نگاهی داشته باشیم ابتدا باید ببینیم ریشه تبعیض در فرهنگ آمریکایی چیست. همانطور که میدانیم آمریکا یک کشور سرمایهداری است و از ابتدا با بردهداری بنیان نهاده شده و حدود ۳۰۰ سال قبل، اروپاییان به زور وارد آمریکا شدند و سیاهپوستان آفریقا را با کشتی برای بهرهکشی و نیروی کار به آمریکا منتقل کردند و کمتر از ۶ دهه است که بردهداری در آمریکا متوقف شده است.
بازرگان با بیان اینکه یک نمونه ظلم به زنان سیاه پوست مسئله افراد دورگه است، تصریح کرد: افراد دورگه در آمریکا حاصل ازدواج افراد سفیدپوست و سیاه پوست هستند که در ۶۰-۷۰ سال گذشته رخ داده است اما دورگههایی که مربوط به قبل از این تاریخ هستند نتیجه تجاوز به زنان سیاه پوستی هستند که به اجبار به آمریکا آورده شده بودند. زنان مجرد یا متأهلی که جز مایملک سفیدپوست بردهدار محسوب میشدند و از تعرض اربابان خود در امان نبودند. سیاه پوستها از هر لحاظ جز در مذهب خود تحت کنترل ارباب بودند. از آنجایی که اروپاییها خودشان هم از اروپا به آمریکا مهاجرت کرده بودند و به نحوی از مذهب سختگیرانه قرون وسطی فراری بودند اما به هر حال مذهبی بودند در مورد این سازمان سیاهپوستان میگفتند خودمان از مذهب تحمیلی فرار کردهایم چرا مذهب را به سیاهپوستان تحمیل کنیم؟
تبعیضهای حکومتی نسبت به مسلمانان و حمله به زن مسلمان
بازرگان با بیان اینکه تبعیض و خشونت حکومت علیه مسلمانان، حمله به مسلمانان را در جامعه ایجاد کرد، بیان کرد: مثلاً میبینیم که یک زن مسلمان محجبه سفیدپوست مورد حمله یک جوان سفیدپوست قرار میگیرد تا جایی که دچار جراحات جدی شد علیرغم اینکه آن جوان را محاکمه کردند اما در رسانه رفتار خشونتآمیز او را توجیه کردند و آن را نوعی ترس و هراس طبیعی مردم آمریکا از مسلمانان نشان دادند.
وی عنوان کرد: به عقیده من دو جبهه علیه زنان مسلمان میجنگند یکی آمریکا و پروپاگاندای رسانهای آن و دیگری رفتارهای افراطی و خشونتآمیز علیه زنان مسلمان در کشورهایی چون عربستان و… است.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی و علوم چالرز آر درو تصریح کرد: رسانه آمریکایی بسیار هوشمندانه و هدفمند این خشونتها را به تصویر میکشد مثلاً از یک طرف میگوید ببینید مردان مسلمان چه رفتارهای خشونتآمیزی با زنان خود دارند از طرف دیگر به جای آنکه با زن مسلمان همدلی کند او را به خاطر تعلق به چنین جامعهای تحقیر میکند و میگوید تو مستحق چنین رفتاری هستی چون مسلمانی. به این شیوه هم مرد و هم زن مسلمان و هم اسلام را تخطئه میکنند.
اهانت به زنان مسلمان بیشتر از مردان است
بازرگان افزود: ریش داشتن یا چهره عرب، پاکستانی یا جنوب غرب آسیایی داشتن سمبل مسلمانی است شاید به خاطر قوانین به افراد تهاجم فیزیکی نکنند اما مورد تهاجم نگاهی قرار میدهند و بیاحترامی میکنند.
وی با بیان اینکه این حساسیتها نسبت به زنان مسلمان بیشتر است گفت: زنان مسلمان چون روسری و حجاب دارند بیشتر مورد آزار و اذیت واقع میشوند اگرچه قانون اساسی آمریکا اجازه آزادی مذهب و پوشش داده است اما اتمسفری که حکومت در جامعه ایجاد کرده کار را به جایی رسانده که نسل دوم زنان مسلمان چندان دنبال حجاب و روسری نیستند و مجبورند از این گزینه صرف نظر کنند شاید در خانه نماز بخوانند و مناسک دینی را به جا بیاورند اما در خارج از منزل کتمان میکنند.
تحقیر زنان در جامعه غربی به دلیل داشتن حجاب
این استاد دانشگاه علوم پزشکی و علوم چالرز آر درو با بیان اینکه چنانچه زن مسلمانی در آمریکا اسم مسلمان هم داشته باشد کارش سختتر میشود، عنوان کرد: مثلاً زنی با اسم فاطمه در بانک استخدام میشود و با آنکه مسلمان است بدون حجاب سر کار حاضر میشود و متمدن و به روز به نظر میرسد در عین حال زن دیگری با نام اسماً در دانشگاه با حجاب فعالیت دارد این موضوع باعث تحقیر زن محجبه میشود چون آن جامعه به زن محجبه میگوید چرا فاطمه فهمید اما تو نفهمیدی؟ پس تو مستحق تو سری خوردن هستی. البته این نوع برخوردها با مردان کمتر است چون نمود فیزیکی کمتری نسبت به زنان دارند. لذا نگاه تبعیضی نسبت به زنان مسلمان در کنار نژادپرستی و نگرش منفی به سالمندان از جمله تبعیضهای جامعه آمریکایی است.
بازرگان با اشاره بر اینکه شاید عدهای بگویند پس زن مسلمانی که در کنگره آمریکا با حجاب حضور دارد را چگونه توجیه میکنید، توضیح داد: لازم است توجه کنیم در حوزه انتخاباتی که او انتخاب شده جمعیت مسلمانان و اقلیتها زیاد است لذا حکومت اجازه داد بالا بیاید. اگر یک استاد دانشگاه پشت تریبون بگوید ترامپ یک احمق است هیچ کاری علیه او نمیتوانند بکنند اما وقتی همین حرفها را نماینده زن مسلمان در کنگره آمریکا بزند مورد اعتراض شدید سناتورهای کنگره قرار میگیرد و سپس رسانهها روی نقاط ضعف او سوار میشوند تا دیگر کسی جرأت رأی دادن به زن مسلمان را نداشته باشد.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: مسئله تبعیض و برتر انگاشتن نژاد سفیدپوست در تار و پود و ضمیر جامعه آمریکایی است و گاه شدت این نژادپرستی در آمریکاییها بیشتر از اروپاییها است. شرایط سیاهپوستان در آمریکا از ابتدا شرایط بسیار دشواری بوده است به طوری که بیشترین کارهای سخت، معدنداری و کارگری بر دوش سیاهپوستان انجام شده و دارای زندگیهای دستهجمعی و فاقد امکانات معمول شهروندی بوده است. تمام جهات زندگی برده سیاه پوست تحت نظر ارباب سفیدپوست بود و به شدت کنترل میشدند.
وی با بیان اینکه آمریکا سیستمی ساخته که حتی برده هم در مذهب آزاد است اما چه اتفاقی میافتد که دست به مقابله با اسلام میزند، افزود: بسیاری از سیاهپوستان که به آمریکا آورد شده بودند مسلمان بودند. اما در ابتدای حمله آمریکا به ویتنام یک نهضت اسلامی در آمریکا به وجود آمد که در سیاهپوستان بیشتر نزج گرفت و حتی جریان اصلی به دست سیاهپوستان آمریکا بود. در این زمان افرادی چون مالکوم ایکس و کِلِی ظهور میکنند و مقابل جنگ با ویتنام میایستند. کِلِی اعلام میکند که در جنگ با ویتنام به سربازی نمیرود و به ۵ سال زندان محکوم میشود. این افراد به زندان انداخته میشوند و در زندان دیگران را به اسلام دعوت میکنند. در زندان همزمان دو جریان سیاه پوست آزادیخواه و نهضت مسلمان ضد جنگ رابطه تنگاتنگی با هم پیدا میکنند به طوری که دولت آمریکا به این موضوع پی میبرد و بسیار به آن حساس میشود چرا که این نهضتی است که سیستم را زیر سوال میبرد لذا شروع کردند به دسیسه کردن. مالکوم ایکس را ترور کردند و بین سیاهپوستان اختلاف افکندند و آمریکا موفق شد جلوی نهضت مسلمانان سیاه پوست را بگیرد.
این استاد دانشگاه کالیفرنیا در ادامه عنوان کرد: مهاجران عربی، پاکستانی، ایرانی و … در آمریکا مسجد، کلیسا و مؤسسات مذهبی درست کردند به خصوص در شهر دیترویت که شهر سیاه پوست نشین ایالت ایلینویز است اما مساجد برخلاف کلیساها، زیر ذرهبین حکومت مرکزی آمریکا قرار گرفتند و حتی در مساجد دوربین کار گذاشته شد و این تبعیضات سیستمی علیه مسلمانان در آمریکا رشد کرد. مواردی همچون پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ نیز به تبعیض سیستمی در آمریکا شدت بخشید چرا که آمریکا احساس کرد این چیزی است که منطقه را تغییر میدهد و آن را برای خود تهدید به حساب میآورد، اما موضوعی که تبعیض علیه مسلمانان را غلیظ ساخت واقعه ۱۱ سپتامبر و تخریب برجهای دوقلو بود چرا که همه تروریستها مسلمان معرفی شدند.
محقق امور اقلیتها در آمریکا تصریح کرد: بدتر از همه این موارد موضوع داعش است. اسلام افراطی که ما اصلاً آنها را مسلمان نمیدانیم توسط رسانههای آمریکا به عنوان سمبل اسلام و مسلمانی معرفی شد. این موارد منجر به جری شدن متعصبان سفیدپوست و نوعی فوبیا و ترس انفرادی نسبت به مسلمانها شد لذا مجموعه این مسائل توانست یک اتمسفر گسترده علیه اسلام در آمریکا شکل دهد.