خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه: با نزدیک شدن به انتهای ماه مبارک رمضان، پس از آمرزش‌جویی گناهان و بهره‌مندی از فضائل شب قدر، به روز بیست و هشتم این ماه عزیز می‌رسیم. یکی از راه‌های تقرب به خدای متعال آن است که علاوه بر انجام واجبات و ترک محرمات، از فضیلت کارهای مستحب نیز بهره‌مند شویم. در دعای امروز می‌خوانیم: «اللَّهُمَّ وَفِّرْ حَظِّی فِیهِ مِنَ النَّوَافِلِ؛ [۱] ای خدا در این روز به اعمال نافله و مستحبات مرا بهره وافر عطا فرما.»
یکی از فواید کارهای مستحب مثل نمازهای نافله، جبران نواقص واجبات است، چنانکه امام باقر (علیه السلام) می‌فرمایند: «إِنَّمَا جُعِلَتِ النَّافِلَةُ لِیَتِمَّ بِهَا مَا یَفْسُدُ مِنَ الْفَرِیضَة؛ [۲] نماز نافله برای آن قرار داده شده است که فساد و نقص فرایض را جبران کند.» یکی دیگر از فواید انجام کارهای مستحب از جمله نمازهای نافله، تقرب و نزدیکی به خدای متعال است. چنانکه از امام کاظم (علیه السلام) نقل شده است که فرمودند: «صلوةُ النَّوافِلِ قُربانُ کلِّ مؤمنِ؛ [۳] نمازهای نافله وسیله تقرّب هر مؤمنی است.»
این فایده نیز، بیشتر از آنکه در مستحبات باشد در انجام واجبات و فرایض دینی وجود دارد. در حدیثی قدسی آمده است که خدای متعال می‌فرماید: «مَا تَقَرَّبَ إِلَیَّ عَبْدِی بِمِثْلِ أَدَاءِ مَا افْتَرَضْتُ عَلَیْه؛ [۴] بنده من به چیزی مثل به جا آوردن آنچه بر او واجب کرده‌ام به سوی من تقرب نیافته است.» مقاومت در برابر ظالم و دفاع از مظلوم، از جمله مهمترین واجبات الهی و بلکه ضرورت انسانیت انسان‌هاست. در جمعه آخر ماه مبارک رمضان که به نام روز جهانی قدس شناخته شده است انجام این واجب الهی بر انجام هر مستحب دیگری اولویت دارد.
مسأله قدس، تنها دفاع از یک ملت ستمدیده نیست بلکه فراتر از فلسطین است. مقابله با بدعت سازمان‌یافته ظلم و رژیم نامشروعی است که بر پایه استکبار و قلدری رسمی و علنی تشکیل شده است. کشتار زن‌ها و بچه‌ها، تخریب خانه‌ها و آواره کردن مردم از وطن اصلی‌شان و دیگر فجایع انسانی که به دست این رژیم غاصب و کودک‌کش اتفاق افتاده است حجت را بر تمام مؤمنان و تمام انسان‌های باوجدان تمام می‌کند تا با نهایت توان در مقابل این ظلمِ مغرور بایستند و ریشه این غده سرطانی را بخشکانند. ظالمان، دشمنان خدا هستند و خدای متعال می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاء؛ [۵] ای کسانی که ایمان آورده‌اید، دشمن من و دشمن خودتان را به دوستی برمگیرید.»
سکوت و بی تفاوتی در مقابل این رژیم منحوس، بهترین کمک به او برای ادامه حیات پلید و گسترش جنایات بی‌شمارش است. اگر تا امروز این رژیم باقی مانده به خاطر همین سکوت‌ها و بی تفاوتی‌هاست که از طرف بسیاری از دولت‌های اسلامی و مردم جهان انجام شده است. امام علی (علیه السلام) فرمودند: «الْعَامِلُ بِالظُّلْمِ وَ الْمُعِینُ عَلَیْهِ وَ الرَّاضِی بِهِ شُرَکَاءُ ثَلَاثَة؛ [۶] ظالم، و همکار ظالم، و راضی به ظلم هر سه در گناه شریکند.» مقابله اساسی با این غده سرطانی کاری است که از عهده حکومت‌ها و دولت‌ها بر می‌آید؛ اما آنچه بر عهده مردم شریف است، حضور در میدان و حمایت، دلگرمی و پشتیبانی از مردم مظلوم فلسطین و دولت جمهوری اسلامی است. با توجه به محدودیت‌های ضروری پیش آمده برای مقابله بیماری جدید، لازم است از طرق گوناگون دیگر این حمایت‌ها و حضورها استمرار یابد.
اطمینان به استجابت دعا
سائل در درگاه خدا باید نسبت به استجابت خواسته خود اطمینان داشته باشد تا جایی که آن را آماده تحویل بداند. امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: «إِذَا دَعَوْتَ فَظُنَّ أَنَّ حَاجَتَکَ بِالْبَاب؛ [۷] در وقت دعا یقین کن که حاجت تو بر در خانه آمده است.» رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) نیز در این باره می‌فرمایند: «ادْعُوا اللَّهَ وَ أَنْتُمْ مُوقِنُونَ بِالْإِجَابَة؛ [۸] خدا را بخوانید و یقین به اجابت داشته باشید.» با همین اطمینان به فضل و کرم الهی است که در این روز این چنین از او تقاضا می‌کنیم: «وَ أَکْرِمْنِی فِیهِ بِإِحْضَارِ الْمَسَائِلِ؛ [۹] و به حاضر و آماده ساختن درخواست‌ها، در حقم کرم فرما.»
بهترین وسیله را عنایت کن
برای هر کاری نیازمند وسیله هستیم و هر چه وسیله بیشتر و کارآمدتری داشته باشیم در انجام آن کار موفق‌تر و سریع‌تر خواهیم بود. چه کاری مهم‌تر از رجوع به درگاه الهی و تقرب به سوی او؟! خدای متعال نیز می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسیلَةَ وَ جاهِدُوا فی سَبیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون؛ [۱۰] ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از خدا پروا کنید؛ و به او [توسل و] تقرب جویید؛ و در راهش جهاد کنید، باشد که رستگار شوید.» از خدا می‌خواهیم بهترین وسیله را در اختیار ما قرار دهد و می‌گوئیم: «وَ قَرِّبْ فِیهِ وَسِیلَتِی إِلَیْکَ مِنْ بَیْنِ الْوَسَائِلِ؛ [۱۱] و وسیله مرا بین وسایل و اسباب به سوی خودت نزدیک ساز.»
این در را رها نکن
در فراز انتهایی دعای این روز می‌خوانیم: «یَا مَنْ لاَ یَشْغَلُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّین؛ [۱۲] ای خدایی که سماجت و الحاح بندگان تو را باز نخواهد داشت.» اصرار بر درخواست از خدا بر خلاف اصرار بر درخواست از بندگان، نه تنها هرگز موجب ناخشنودی خدا نمی‌شود بلکه موجب عطای الهی خواهد شد.
امام علی (علیه السلام) در وصیت خود به امام مجتبی (علیه السلام) و محمد حنفیه می‌فرماید: «فَأَلْحِحْ عَلَیْهِ فِی الْمَسْأَلَةِ یَفْتَحْ لَکَ اَبْوابَ الرَّحْمَةِ لَا یُقَنِّطُکَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَلَیْکَ الْإِجَابَةُ فَإِنَّ الْعَطِیَّةَ عَلَی قَدْرِ الْمَسْأَلَةِ وَ رُبَّمَا أُخِّرَتْ عَنْکَ الْإِجَابَةُ لِیَکُونَ أَطْوَلَ لِلْمَسْأَلَةِ وَ أَجْزَلَ لِلْعَطِیَّة؛ [۱۳] پس طلب نمودن و دعا کردن اصرار بورز تا باب رحمت را برای تو بگشاید. دیر اجابت نمودن او تو را ناامید مگرداند که همانا بخشش، بسته به مقدار درخواست است و چه بسا در اجابت دعای تو تأخیر رخ دهد تا درخواست تو طولانی‌تر گردد و بخشش او کامل‌تر شود.»
پی‌نوشت:
[۱]. مفاتیح الجنان، دعای روز بیست و هشتم ماه رمضان.
[۲]. محمد بن علی ابن‌بابویه، علل الشرائع (مکتبة الداوری: قم، بی‌تا)، ج ۲, ۳۲۹.
[۳]. محمد بن علی ابن‌بابویه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال (الشریف الرضی: قم، ۱۳۶۴)، ۲۹.
[۴]. محمد بن علی ابن‌بابویه، التوحید (صدوق) (جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی: قم، ۱۴۱۶)، ۴۰۰.
[۵]. سوره ممتحنه، آیه ۱.
[۶]. حسن بن علی ابن‌شعبه، تحف العقول (جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی: قم، ۱۳۶۳)، ۲۱۶.
[۷]. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی (اسلامیه) (دار الکتب الإسلامیة: تهران، ۱۳۶۳)، ج ۲, ۴۷۳.
[۸]. محمد بن حسن حر عاملی، تفصیل وسایل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة (موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث: قم، ۱۴۱۶)، ج ۷, ۵۳; علی بن موسی ابن‌طاووس و حسین بن محمد حلوانی، نزهة الناظر و تنبیه الخاطر (مدرسة الإمام المهدی (علیه السلام): قم، ۱۴۰۸)، ج ۱۹.
[۹]. مفاتیح الجنان، دعای روز بیست و هشتم ماه رمضان.
[۱۰]. سوره مائده، آیه ۳۵.
[۱۱]. مفاتیح الجنان، دعای روز بیست و هشتم ماه رمضان.
[۱۲] همان.
[۱۳]. محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحار الأنوار (دار إحیاء التراث العربی: بیروت، ۱۳۶۸)، ج ۷۴, ۲۰۵.