به گزارش خبرگزاری مهر، متن زیر یادداشتی از حجت الاسلام خسروپناه درباره استهلال و رؤیت شرعی است که در ادامه میخوانید؛
بحث رؤیت هلال و اعلام عید فطر همانند سالهای گذشته معرکه آرا علما شد و منشأ این اختلاف در تفاوت مبنایی در حقیقت رؤیت است و اینکه مقصود از رؤیت، رؤیت مسلح یا غیرمسلح و نیز تمایز در وحدت یا اختلاف افق است.
روایات شیعه و اهل سنت بر رؤیت تاکید میکند و بیشک مقصود از رؤیت، رؤیت متعارف در عرف جامعه است.
پس موضوع افطار و امساک شرعی، تولد هلال نیست که با محاسبات ریاضی به صورت یقینی کشف میشود چون متعلق چنین یقین ریاضی، تولد هلال است نه رؤیت هلال که موضوع حکم شرعی است. موضوع حکم شرعی، رؤیت معرفتشناسانه است نه تولد هستیشناسانه هلال.
این مفهوم متعارف عرفی از رؤیت در اعصار مختلف مصادیقی دارد؛ از جمله مشاهده هلال با چشم غیرمسلح در حیاط یا پشت بام منزل، مشاهده هلال با چشم غیرمسلح در مکانهای مرتفع و بالای کوهها که در عصر ائمه استفاده میشد، مشاهده هلال با چشم مسلح متعارف همچون عینک و دوربینهای معمولی نه تلسکوپ و سی سی دی کمیرا.
پس نباید گرفتار یکسانانگاری مفهوم رؤیت عرفی با مصداق آن در عصر نبوی یا ولوی شد.
بنابراین مصداق مشاهده متعارف هلال در عصر ما اعم از رؤیت مسلح (عینک و دوربینهای متعارف) و رؤیت غیرمسلح است که به عنوان رؤیت شرعی به شمار میآید.
شایان ذکر است که هلال پس از دوازده ساعت از تولدش با چشم غیرمسلح قابل رؤیت است؛ هر چند موانع جوی وجود داشته باشد و لیکن قابلیت رؤیت هست و همین برای حکم شرعی کفایت میکند و فقیه باید به مصداق استهلال عرفی دست یازد.
لذا در وضعیت متغیرهای جوی در دنیای کنونی و تحولات سماوی باید فقیه با کمک کارشناسان متدین از زمان تولد هلال مطلع گردد.
همچنین اگر رؤیت شرعی در نقطهای از زمین تحقق یابد؛ نقاط دیگری که قریب الافق یا در عرض جغرافیایی مقارن (با وجود اختلاف در طولهای جغرافیایی) رؤیت به شمار میآید. پس اشتراک نقاط مختلف زمین در بخشی از شب کفایت میکند.