خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب : کتاب واحدها و شاغلان عرصه مطبوعات و خبرگزاری‌ها،حاصل یافته‌های طرح سرشماری ملی با همین عنوان و کارگروهی دفترمطالعات و توسعه رسانه‌ها، دفتر آمارهای فرهنگی و خدمات اجتماعی مرکز آمار ایران ، شرکت آماراندیشان فراز و همکاری ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها است. این سر شماری زیر نظر شورای سیاستگذاری به ریاست علیرضا مختارپور معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای اولین بار انجام شد.
طرح سرشماری از شاغلان و فعالان عرصۀ مطبوعات وخبرگزاری‌ها در بهمن ماه سال 1383 در دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها تهیه و به کمیته آمارهای بخشی وزارت متبوع ارسال شد. این کمیته پس از انجام اصلاحاتی آن را تصویب و به مرکز آمار ایران ارسال کرد. شورای عالی آمار این مرکز در بیست و هفتمین نشست خود این طرح را تصویب و برای اجرا به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بازگشت داد. در آذر ماه 1384 شورای سیاستگذاری طرح در معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی تشکیل و مرحلۀ عملیاتی با انتخاب پیمانکار آغاز شد. مطابق مصوبات شورا پیش آزمون در بهمن ماه 1384 در تهران و کرج و سرشماری از اول اسفند تا 22 اسفند (به مدت 20 روز کاری) به طور همزمان در کلیه استانهای کشور آغاز و اتمام یافت.
سرشماری از واحدها و شاغلانی که در مرحلۀ اصلی سرشماری نشده‌اند طی دو مرحله، نخستین مرحله در اردیبهشت ماه و دومین مرحله در مرداد ماه 1385 انجام شد. پس از آن، استخراج داده‌ها آغاز و آمارها گردآوری شد. بعد از بازبینی نهایی و کنترل‌های لازم، سرانجام در بهمن‌ماه 1385 گزارش نهایی برای چاپ و انتشار آماده شد.
این کتاب از سه بخش تشکیل شده است : 1. تعریف مفاهیم ؛ 2. آمار واحدهای مطبوعات و خبرگزاری‌ها ؛ 3. آمار شاغلان عرصه مطبوعات و خبرگزاری‌ها .
هدف اصلی این سرشماری جمع‌آوری اطلاعات کامل و طبقه‌بندی‌شده از ویژگی‌های فردی، شغلی، تحصیلی، تجارب، مهارت‌ها و وضعیت اقتصادی کلیه دست اندرکاران و فعالان مطبوعات در سطح کشور و ایجاد بانک اطلاعات برای طراحی برنامه‌های کوتاه مدت و میان‌مدت آموزشی، مدیریتی و اقتصادی و...، شناسایی کاستی‌ها و موانع رشد جامعه مطبوعاتی و خبری است.
علاوه بر این، طرح اهداف دیگری را دنبال می‌کند که مهم ترین آنها عبارتند از: به هنگام‌سازی مشخصات چارچوبی فهرست‌های مورد استفاده در طرح شامل مطبوعات، خبرگزاری‌ها و نمایندگی‌های خبری آنها، دفاتر نمایندگی مطبوعات و روزنامه‌فروشی‌ها؛ ایجاد بانک اطلاعات فعالان مطبوعات و خبرگزار‌ها به شکل عام و یا در گروه‌های اختصاصی مانند بانک اطلاعات مطبوعات، روزنامه‌نگاران، خبرنگاران، خبرگزاری‌ها و نمایندگی‌های نشریات و خبرگزاری‌ها؛ طبقه‌بندی جامعه‌های مختلف آماری شاغلان و فعالان مطبوعات و خبرگزاری‌ها از جمله زنان شاغل در مطبوعات و خبرگزاری‌ها، جامعۀ روزنامه‌نگاران دارای شغل دوم، جامعۀ کارکنان مطبوعاتی بدون مسکن، جامعه شاغلان مطبوعاتی فاقد بیمه، جامعۀ کارکنان مطبوعات دولتی، جامعه شاغلان مطبوعاتی و خبری آموزش تخصص دیده و... ؛ شناسایی مناطق و ناحیه‌های متمرکز، برخوردار و غیربرخوردار رسانه‌ای، خبری و مطبوعاتی و روزنامه‌فروشی‌های کشور؛ طبقه‌بندی مطبوعات، خبرگزاری‌ها، نمایندگی‌های خبری مطبوعات و نمایندگی‌های خبری داخلی و خارجی خبرگزاری‌ها از لحاظ وضعیت مالکیت، وضعیت حقوقی، تعداد کارکنان به تفکیک و... ؛ شناسایی وضعیت شغلی، مسائل و مشکلات روزنامه‌نگاران، روزنامه‌فروشان و خبرنگاران خبرگزاری‌ها .