به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری همایش فرش، سنت و هنر طی پیش از ظهر امروز سه شنبه ۲۰ خرداد در فرهنگستان هنر به مناسبت روز جهانی صنایع دستی برگزار شد.
در این برنامه علیرضا اسماعیلی سرپرست فرهنگستان هنر گفت: بعد از اینکه گروه‌های تخصصی فرهنگی فعال شد یکی از مباحث مهم در گروه‌های سنتی و دستی فرش دستباف ایران بود، در این راستا سلسله نشست‌هایی درباره جایگاه خاص فرش دستباف پیشنهاد شد که این همایش قرار است به آن موضوعات بپردازد.
وی گفت: کشور ما یکی از خاستگاه‌های فرش دستباف در جهان است این هنر فاخر از جنبه‌های گوناگون از جمله فرهنگ و هنر حائز اهمیت است، فرش دستباف به عنوان عمومی ترین هنر با طرح و نقش‌های مختلف جلوه گاهی از ذوق، ادراک شناسی و فنون هنرمند ایرانی‌ها در طول تاریخ بوده و است. در ایران به فرش دستباف تنها به عنوان کالا یا زیرانداز نگاه نمی‌شود بلکه به عنوان یک فرهنگ تصویری، نوشتاری و اسطوره‌ای به آن پرداخته می‌شود.
اسماعیلی ادامه داد: فرش دستباف با بسیاری از هنرها مثل شعر، نقاشی و صنایع دستی پیوند دارد. همچنین از جنبه سازگاری با محیط زیست هم حائز اهمیت است.
سرپرست فرهنگستان هنر با بیان اینکه افراد زیادی در حوزه تجارت فرش دستباف مشغول به کار هستند گفت: هنر فرش با کمترین هزینه بیشترین دستاورد را در خانواده‌های ایرانی دارد. فرهنگستان هنر نیز در فعالیت‌های خود به این موضوع در قالب همایش و نشست‌های تخصصی، چاپ و نشر منابع فعالیت داشته و در بخش ترجمه آثاری در این باره نوشته شده است.
در ادامه حسن بلخاری رئیس گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی فرهنگستان هنر گفت: در زمستان شاهد برپایی این همایش علمی هستیم، غیر از اینکه هشت میلیون نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در رابطه با فرش ایرانی فعالیت می‌کنند می‌توانیم بگوییم قدمت تاریخی ملت ایران در فرش ایرانی با اثر هنرمندانه فرش پازیریک قابل اثبات است.
بلخاری ادامه داد: متأسفانه در حدود ۷۰ سال پیش به دلیل برخی مسائلی که رخ داده آن سرمدی و استادی که نسبت به این هنر داشته‌ایم از دست دادیم و تجارتی که منبع اصلی ثروت ایران بود از دست رفت.
در ادامه تورج ژوله دبیر علمی این همایش با توضیحاتی درباره بخش‌های مختلف همایش فرش، سنت و هنر بیان کرد: هدف ما از برگزاری این همایش آن است که هویت فرش دستباف را با ساختار درستش پررنگ‌تر ببینیم. این همایش دارای سه بخش علمی، نمایشگاهی و بخش فیلم است.
وی گفت: در رابطه با فرش و هنر آن و دانش فرش شناسی ایران از دنیای غرب بیش از یک قرن عقب است. آلمانی‌ها بیشتر در این زمینه پرچمدار بوده اند اما در ایران حدود ۲۵ سال است که نگاه علمی به فرش دستباف به وجود آمده است. اکنون افراد می‌توانند دیپلم فرش بگیرند و یا اینکه ۶ سال است در مقطع دکتری فرش تحصیل می‌کنند. در دنیای غرب جنس شناخت و فرش شناسی مادی بوده در این زمینه هم کارهای بزرگی انجام شده است.
ژوله با بیان اینکه مبانی نظری این علم و دانش را ما باید تعریف کنیم، گفت: در بخش فراخوان علمی انتظارمان این است که فرش پژوهان مقالات خود را ارسال کنند.
وی گفت: بخش دیگری از این رویداد قرار است در رابطه با نگاه فرهنگی و هنری فیلمسازان به حوزه فرش دستباف باشد. ما فیلم‌هایی که در این رابطه وجود دارد را رصد و شناسایی می‌کنیم قرار است در یکی از این روزها به موضوع فیلم بپردازیم و فیلمسازان و کارشناسان مطرح فیلم‌ها را نقد و بررسی کنند و ببینیم چقدر به فرش دستباف و فعالان این حوزه نگاه درستی شده است.
ژوله همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره اینکه چرا فرش دستباف ایرانی کمتر در خانه ایرانی‌ها دیده می‌شود، گفت: اگر به فرش به عنوان سنت نگاه کنیم این موضوع شاید درست باشد. سنت چیزی نیست که یک شبه ایجاد شده باشد و به این راحتی کمرنگ نمی‌شود. فرش دستباف همیشه در حال تغییر بوده است اما این موضوع به نگاه ما برمی گردد. اگر وسع ما نمی‌رسد فرش دستباف بخریم چقدر به این موضوع فکر کرده ایم که هر ایرانی باید یک فرش دستباف در خانه اش داشته باشد. چون فرش دستباف بخشی از هویت ماست. کسانی که به قیمت ارزان، سنگین بودن آن و مشکلات شست و شوی فرش دستباف توجه می‌کنند همان‌هایی هستند که به این موضوع فکر نکرده اند آیا می‌توان فرش دستباف خوبی هم تهیه کرد یا خیر اما من می گویم امروزه فرش ماشینی هم قیمت با فرش دستباف وجود دارد ما باید مردم را بیشتر با این موضوع آشنا کنیم. آنها باید به این ضرورت برسد که ایرانی باید یک فرش دستباف داشته باشد.
حسن بلخاری نیز در تکمیل این صحبت گفت: بنا به مؤلفه‌های متعددی از جمله گرانی متأسفانه فرش دستباف از زندگی عمومی ما خارج شده اما واقعیت این است اثر و جایگاهی که فرش در نظام فرهنگی ما داشته می‌دانیم دیگر وجود ندارد. پیشنهاد مشخص من این است که دولت باید در این زمینه ورود کند حتی می‌توان تسهیلاتی داد تا در هر جهیزیه یک فرش دستباف وجود داشته باشد.