خبرگزاری مهر؛ گروه سلامت: با گذشت چند ماه از ورود کرونا ویروس به کشور و گذر از روزهای سخت و دشوار بیماری، دوباره شرایط ناخوشایند شده است. به طوری که بعد از فروکش بحران کرونا در کشور در ماه‌های فروردین و اردیبهشت و حتی روزهای ابتدایی خرداد ۹۹، به نظر می‌رسد شرایط بیماری در حال بازگشت به روزهای اوج در کشور است.
سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت، با اعلام اینکه میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور، به یک چهارم روزهای گذشته نزول کرده است، تاکید کرد: تنها راه قطع زنجیره انتقال عفونت، رعایت بهداشت و دستورالعمل‌هایی است که اعلام شده است.
وی با اشاره به وضعیت قرمز کرونا در چند استان کشور، نسبت به تشدید این شرایط برای سایر نقاط کشور ابراز نگرانی کرد و افزود: اگر نخواهیم نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشت جدی باشیم، حتماً به روزهای اوج بیماری باز خواهیم گشت که می‌تواند نگران کننده باشد.
بدون شک، ناقلین بدون علامت نقش به سزایی در گسترش و همه گیری بیماری کووید ۱۹ داشته و کنترل آن را برای متخصصین دشوار می‌سازند. یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری توصیه شده در برابر بیماری کووید ۱۹، استفاده از وسایل حفاظت فردی همچون ماسک است. سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا لازم است افراد فاقد علامت در محیط کار از ماسک و دستکش استفاده کنند.
شواهد موجود نشان می‌دهد که افراد بدون علامت یا دارای علائم خفیف در مراحل اولیه بیماری می‌توانند در انتشار بیماری کووید ۱۹ نقش داشته باشند. در ابتدای شیوع بیماری کووید ۱۹، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که استفاده از ماسک توسط افراد سالم الزامی نیست اما پس از مشخص شدن احتمال انتشار ویروس از طریق افراد بدون علامت، سازمان‌های مختلف زدن ماسک توسط همه مردم در مکان‌های عمومی به ویژه مکان‌های سربسته که امکان حفظ فاصله فیزیکی مشکل است را پیشنهاد کردند.
سازمان جهانی بهداشت استفاده از ماسک پزشکی توسط افراد بدون علامت را یکی از اقدامات غیر دارویی برای به حداقل رساندن ریسک اپیدمی یا پاندمی شدید برشمرده و این اقدام را برای کاهش انتقال در جامعه مؤثر می‌داند.
در مطالعه‌ای که توسط محققان سنگاپوری بر روی ۲۴۳ بیمار مبتلا به کووید ۱۹ صورت گرفته است، تخمین زده شده که حدود ۱۰ درصد از بیماران توسط افراد ظاهراً سالم و بدون علامت یا افراد دارای علائم بسیار خفیف مبتلا شده‌اند.
قاسم جان بابایی معاون درمان وزارت بهداشت، با تاکید بر استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ که فاصله گذاری رعایت نمی‌شود، گفت: توصیه این است در مکان‌هایی که فاصله گذاری کمتر رعایت می‌شود، همه مردم از ماسک استفاده کنند.
وی با بیان اینکه استفاده از ماسک نقش بسیار مهمی در پیشگیری از انتقال بیماری دارد، افزود: تداوم بی‌توجهی به شیوه نامه‌های بهداشتی می‌تواند منجر به شیوع بیشتر این بیماری و اوج دوباره آن در آینده نزدیک شود.
افزایش حضور مردم و عدم رعایت فاصله اجتماعی
معاون درمان وزارت بهداشت ادامه داد: متأسفانه حضور مردم و رعایت نشدن فاصله اجتماعی و شیوه نامه‌های بهداشتی در تفرجگاه‌ها و برخی آئین‌ها و مراسم افزایش یافته و نیاز است تا مسئولان در این زمینه کنترل بیشتری اعمال کنند. متأسفانه حضور مردم و رعایت نشدن فاصله اجتماعی و شیوه نامه‌های بهداشتی در تفرجگاه‌ها و برخی آئین‌ها و مراسم افزایش یافته و نیاز است تا مسئولان در این زمینه کنترل بیشتری اعمال کنند
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، ۲۵ درصد از کل موارد ابتلاء در این کشور بدون علامت باقی می‌مانند که عدد قابل ملاحظه‌ای است. علاوه بر این، درصد افراد مبتلای بدون علامت در کل دنیا ممکن است عدد بزرگ‌تری باشد. به همین دلیل، پیشنهاد استفاده از ماسک توسط همه افراد جامعه نکته‌ای قابل تأمل است.
البته اولویت استفاده از ماسک به ویژه ماسک‌های N۹۵ برای کادر بهداشتی درمانی و افرادی است که در خط مقدم مبارزه با بیماری هستند. در پیشنهادات ارائه شده از سوی سازمان‌های مختلف مبنی بر زدن ماسک، تأکیدی بر استفاده از ماسک N۹۵ توسط افراد عمومی جامعه نشده است. این سازمان‌ها بیان می‌کنند که ماسک‌های جراحی برای استفاده عموم کفایت می‌کنند.
برخی از سازمان‌ها نیز استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای تهیه شده در خانه‌ها را کافی می‌دانند. اگرچه ممکن است این ماسک‌ها، کارایی لازم برای فیلتر کردن ویروس کرونا را نداشته باشند. ماسک زدن بیشتر از آنکه به نفع خود فرد باشد، دیگران را در مقابل ویروس‌هایی که ممکن است توسط فرد منتقل شود حفظ می‌کند. استفاده از ماسک همچنین به عنوان هشداری جهت حفظ فاصله فیزیکی برای دیگران عمل می‌کند.
برخی از سازمان‌های بهداشتی استفاده از دستکش را برای عموم به‌عنوان اقدام محافظ در برابر کووید ۱۹ توصیه نمی‌کنند. زیرا افراد ممکن است هنگام پوشیدن و درآوردن دستکش دست‌های خود را آلوده نمایند و از آنجا که پوشیدن دستکش حس ایمنی کاذب ایجاد می‌کند، شستن مرتب دست‌ها مورد غفلت واقع می‌شود.
افرادی که بابت انتقال بیماری نگران هستند، باید رعایت بهداشت شخصی و بهداشت دست را در اولویت قرار دهند. در همین حال، برخی از متخصصین عقیده دارند دستکش‌ها اساساً مانند پوست دوم هستند و تنها درصورتی از فرد محافظت می‌کنند که همانند دست برهنه به‌طور منظم شسته یا تعویض شوند.
با توجه به اینکه افراد بدون علامت می‌توانند عفونت را گسترش دهند، توصیه می‌شود که علاوه بر افراد بیمار، افراد مشکوک یا بدون علامت نیز برای محافظت از جامعه ماسک بپوشند. پوشیدن ماسک زمانی که به درستی انجام شود و فرد مرتباً دستان خود را بشوید و همچنان به صورت خود دست نزند، می‌تواند اقدام مؤثری در کنترل بیماری باشد. علاوه بر ماسک‌های ساده پزشکی، ماسک‌های پارچه‌ای تهیه شده در خانه نیز حفاظت را ایجاد می‌کنند. توصیه‌ای برای پوشیدن دستکش توسط افراد بدون علامت وجود ندارد.
افزایش تعداد بیماران مبتلا به کرونا
مسعود مردانی فوق تخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته کشوری کرونا در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: آمار بیماران مبتلا به کرونا افزایش پیدا کرده و در حال حاضر با تعداد زیادی بیمار مواجه هستیم که اخیراً به این ویروس مبتلا شده‌اند و علت آن این است که مردم محدودیت‌های اجتماعی را جدی نگرفتند و ترسی که در ابتدا از کرونا در بین مردم بود از بین رفته است.
این فوق تخصص بیماری‌های عفونی گفت: در ابتدا اعتقاد زیادی برای جداسازی و فاصله گذاری بود اما در حال حاضر به دلیل اینکه نمی‌توانیم کار و زندگی را تعطیل کنیم مجدداً مشاغل آغاز به کار کردند و این باعث شده که مردم فکر کنند کرونا از بین رفته در حالی که تا آخر سال با ماست و باید زندگی با کرونا را برنامه‌ریزی کنیم.
مردانی تصریح کرد: یکی از بهترین اقداماتی که می‌توان انجام داد این است که در محیط‌های کاری و اجتماع، فاصله گذاری اجتماعی حتماً رعایت شود و افرادی که نمی‌توانند این فاصله را رعایت کنند ماسک بزنند و زدن ماسک به میزان قابل توجهی بروز بیماری در مبتلایان را کاهش می‌دهد.
ضرورت استفاده از ماسک در اماکن عمومی
مینو محرز متخصص بیماری‌های عفونی نیز، با توصیه بر استفاده از ماسک در اماکن عمومی، گفت: چنانچه قصد بیرون رفتن از منزل و استفاده از مترو و یا اتوبوس را دارید باید ماسک بزنید به خصوص در اماکن عمومی که افراد با فاصله کم نسبت به یکدیگر قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه ویروس کرونا از طریق حرف زدن نیز می‌تواند منتقل شود، افزود: به همین دلیل مردم باید در اماکن عمومی از ماسک استفاده کنند. ویروس کرونا از طریق حرف زدن نیز می‌تواند منتقل شود به همین دلیل مردم باید در اماکن عمومی از ماسک استفاده کنند
در همین حال، احسان مصطفوی عضو کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید ۱۹، معتقد است که هر قدر «عادی انگاری» در رفتار مردم اتفاق بیافتد، بستر شیوع بیشتر بیماری فراهم می‌شود.
علی اکبر حق دوست رئیس کمیته اپیدمیولوژی در ستاد مقابله با کرونا، گفت: ذات این بیماری انتقال خیلی بالا است و این خصوصیت خودش را کماکان حفظ کرده است.
در حال حاضر بیش از پنجاه کشور جهان استفاده از ماسک را در برخی از اماکن عمومی اجباری کرده‌اند. بسیاری از شهروندان کشورهایی هم که مقررات سخت‌گیرانه‌ای درباره الزام به استفاده از ماسک ندارند به منظور حفاظت از خود و دیگران در برابر ابتلاء به ویروس کرونا به استفاده از ماسک روی آورده‌اند.
در تعدادی از کشورها به خصوص کشورهای شرق آسیا پیش از شیوع کرونا هم زدن ماسک برای مقابله با آلودگی هوا یا جلوگیری از انتشار بیماری هنگام ابتلاء به سرماخوردگی و آنفلوانزا، یک هنجار اجتماعی محسوب می‌شد و رواج داشت.
اما بعضی از شهروندان کشورهایی که به تازگی زدن ماسک در آنها رایج شده به قرار گرفتن چیزی روی صورتشان عادت نداشته و با آن مشکل دارند.
اینکه ماسک باعث دشواری در تنفس می‌شود و اینکه داشتن ماسک و صدای خفه از پشت آن محاوره را دشوار می‌کند، از جمله شکایت‌هایی است که در مورد زدن ماسک عنوان می‌شود.
آنچه مسلم است، با «قرمز» شدن شرایط چند استان کشور و قرار گرفتن چند استان دیگر در وضعیت «هشدار»، باید به فکر تدابیر جدی تری بود تا کرونا دوباره اوج نگیرد. هر چند که گفته می‌شود در فصل سرما، شاهد موج دیگری از بیماری کرونا در کشور خواهیم بود، بنابراین نباید اجازه دهیم تابستان هم موج دیگری از بیماری شایع شود. در این صورت باید منتظر عواقب و عوارض ناگوار این بیماری در روزهای قبل از پاییز و زمستان بود.