به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «بیماری فراگیر در عصر نئولیبرال» از دیوید هاروی به ضمیمه مقالاتی از اَلن بدیو، کین برچ، شِری برمن و بِن ارنرایک منتشر خواهد شد. نشر افکار این مجموعه را با گزینش و ترجمه مریم وحدتی در دست آماده سازی دارد.
در مقدمه مترجم بر این کتاب آمده است: «با شیوع ویروس کووید -۱۹ در پهنهی جهان، همپای علوم پزشکی و داروسازی، علوم انسانی هم برای مواجهه با بحران به میدان آمده است. این تکاپوی نظری نشان میدهد همان قدر که بیماری بر بدن آدمیان مؤثر بوده، ذهنها را نیز عمیقاً به خود مشغول ساخته است. این خصلت فاجعه است که باورها، سازوکارها و نظریههای حاکم بر حیات را بیاعتبار میسازد و بازاندیشیشان را از ما طلب میکند. وانگهی، در کشاکش بهپاخواسته میان پارادایمهای گوناگون فکری در ساحت علوم انسانی، از اقتصاد گرفته تا جامعهشناسی، یک توافق ضمنی وجود دارد: باید بهگونهای اساسی بازاندیشی و سنجشگری را از سر گرفت. در یک سوی این گستره، اندیشهی انتقادی، چپ و ضدسرمایهداری است که وضعیت اپیدمی تأملات را دوباره به گونهی جدیتری بدان متوجه ساخته است.
با دامنهدار شدن بحرانهای اقتصادی عالمگیر که چندی پیش از بحران کرونا طی سال ۲۰۱۹ در چهارگوشهی جهان سر باز کرد، اندیشهی اعتراضی از دیوارههای دانشگاهها بیرون آمد و پس از سالهای مدیدِ رخوت، با مردم باز سخن گفت. حال کرونا و عجز عیانشدهی دولتهای سرمایهداری در مقابله با آن، توجه به بحران را ضروریتر و متمرکزتر ساخته است. هر چند این خطر وجود دارد که هراس برآمده از بیماریِ همهگیر بار دیگر به نفع بازار و پلیس تمام شود و وضعیت اضطراری از جانب مردم و به منظور حفظ کمینههای زندگی پذیرفته و توجیه شود.
این کتاب تلاش دارد برخی گفتارها و نوشتارهای متأثر از ویروس کرونا در میان نحلهی فکری انتقادی را بازتاب دهد. تمرکز اصلی کتاب بر نوشتههای دیوید هاروی، متفکر چپگرای بریتانیایی است که در قرنطینهی خانگی به یکی از مهمترین شارحان وضعیت کنونی بدل گشته است. او با بازخوانی اندیشههای مارکس، که سالهای درازی بدان مشغول است، میکوشد نسبت میان اپیدمی و نظام جهانی نئولیبرال را تبیین کند و برنامهی عملیتری پیشنهاد دهد.»
مترجم درباره دیگر مقالات افزوده کتاب، توضیح داده است: «در جریان ترجمه و تدوین این نوشتهها و گفتهها، به نظرم رسید متون دیگری میتوانند به نوشتههای هاروی وضوح بیشتری ببخشند؛ نویسندگانی که با تشریح شرایط حاکم بر جهان، از مخاطرات پیشرو برای عموم خوانندگان سخن گفتهاند. مهم این است که در شرایط کنونی بتوان با نجات تفکر انتقادی از دست گفتار صرفاً دانشگاهی، هدف آن را در راستای بهبود وضعیت واقعی جامعه دوباره یادآور شد.
به جای مقدمه، متنی از کین برچ - پژوهشگر بریتانیایی اقتصاد سیاسی و دانشیار دانشگاه یورک در تورنتوی کانادا - را برگزیدم که به تعریفی اجمالی از نئولیبرالیسم و تاریخچهی آن میپردازد. در پیوست کتاب هم سه مقاله ضمیمه شده است که نخستینشان گزارشی از بن ارنرایک - روزنامهنگار و رماننویس آمریکایی - دربارهی بحران متأخر اقتصادی جهانی و چگونگی سربرآوردن جنبشهای مردمی در سراسر دنیاست.
متن دوم، مقالهای از شری برمن - استاد علوم سیاسی در کالج بارنارد نیویورک که کتاب او «دموکراسی و دیکتاتوری در اروپا: از رژیم کهن تا روزگار ما» در انتشارات دانشگاه آکسفورد چاپ شده - دربارهی مخاطرات پیشرو است. او در مقالهاش هشدار میدهد که اگر منتقدان سرمایهداری نتوانند برای وضعیت بحرانزدهی کنونی پاسخی عملی بیابند، نئومحافظهکاران با احیای تجربهی فاشیسم این فقدان را در میان هلهلهی مردمِ خسته از وضعیت، پُر خواهند کرد.
متن سوم، یادداشتی از الن بدیو، فیلسوف فرانسوی، است که با شرحی از وضعیت فعلی، باورش را به اینکه اپیدمی کنونی هیچ پیامد سیاسی خاصی نخواهد داشت، بیان میکند. برگردان مقالهی بدیو و گنجاندن آن در این کتاب با هدف بازتاب دادن صدایی دیگر در جبههی گستردهی چپ بوده، که به نظر میآید هیولای مرگ و بیماری او را نیز ترسانیده و تسلیم ساخته است.»
این کتاب در مجموعه آثار دیوید هاروی در نشر افکار منتشر میشود، که شامل «فضاهای امید» با ترجمهی علیرضا جباری و «مارکس، سرمایه و جنون عقل اقتصادی» با ترجمه حسین رحمتی است. همچنین کتاب «توسعه نابرابر: طبیعت، سرمایه و تولید فضا» نوشته نیل اسمیت، با مقدمه دیوید هاروی و ترجمه حسین رحمتی در این انتشارات چاپ خواهد شد.